شبکه اجتماعی کتاب‌دوستان

        به نام او

در کتاب‌خوانی اولین و آخرین مهم است. اولین کتابی که از یک نویسنده می‌خوانی، اگر خوب باشد و تو را جذب کند یک تصویر مثبت از آن نویسنده برایت می‌سازد، و اگر بد باشد هم که مشخص است. و آخرین بندهای یک کتاب یعنی همان پایان‌بندی‌اش برای رستگاری یا نابودی یک داستان کافی است.

«نیزه‌ها... تفنگ‌ها» اولین کتابی بود که از ساراماگو می‌خواندم. نویسنده‌ای که در بازار کتاب ایران بسیار معروف است و کتابهای زیادی از او به چاپهای متعدد رسیده است. من هم چند کتاب از او دارم که فرصت مطالعه‌اش تا به امروز دست نداده، ولی این داستان نه‌چندان بلند چندان خوب بود که احتمالا به همین زودی‌ها آن کتاب‌ها را هم می‌خوانم. 

«نیزه‌ها... تفنگ‌ها» داستان یک کارمند از یک کارخانه اسلحه‌سازی است. اینکه ساراماگو به فکر این افتاده که به سراغ کارمند چنین کارخانه‌ای برود تازه و بدیع است. ولی نکته مثبت داستان او تنها همین نیست. او ابتدا خواننده را با داستان زندگی این کارمند مشغول می‌دارد و در سطرهای پایانی که خواننده پیگیر فرجام آن داستان است، تغییر جهت می‌دهد و برگ برنده‌ای را رو می‌کند که داستانش را از یک اثر خوب و طبق معمول به یک اثر خیلی خوب و متفاوت تبدیل می‌کند و این است فرق یک نویسنده بزرگ با دیگر نویسنده‌ها.

کتاب دو بخش دارد یکی داستان و دیگری تحلیلی درباره داستان به قلم روبرتو ساویانو، نویسنده ایتالیایی، به نظرم اگر این بخش دوم را هم نخواندید، نخواندید. چیزی را از دست نمی‌دهید. تصاویر گونتر گراس نویسنده مشهور آلمانی هم که در کتاب به کار رفته زیباست و خوش افتاده است. رفیقی می‌گفت که نسخه فرانسوی این داستان که مترجم از آن کتاب را برگردانده دقیقا همین شکل و ساختار را دارد.
      

        کتاب «دو دستی» سفرنامهٔ منصور ضابطیان به ژاپن در سال ۱۴۰۲ هست.
سفرنامه، روایت دست‌اول از مشاهدات عینی ضابطیان در سفر به شهرهای توکیو، یوکوهاما، کیوتو، اوساکا، کوبه، نارا و هیروشیما است.
ثبت تجربیات شخصی با جزئیات و عکس‌های مربوط به سفر به درک بهتر فضای ژاپن کمک کرده.
ضابطیان سعی کرده به جای جاذبه‌های توریستی کلیشه‌ای به جنبه‌هایی از زندگی ژاپنی‌ها بپردازد که معمولاً در رسانه‌ها کمتر دیده می‌شود. 
ازطرفی اطلاعاتی که ارائه می‌دهد بر پایهٔ مشاهدات هست و پایهٔ آماری ندارد. ضابطیان در خلال سفرنامه، ناخودآگاه به مقایسه بین رفتارهای اجتماعی دو فرهنگ ایران و ژاپن می‌پردازد. او به فرهنگ و باورهای ژاپنی اشاره می‌کند؛ خواندن دربارهٔ فرهنگ لمس کردن، احترام گذاشتن، وقت‌شناسی، غذا و چای خوردن، عقاید ژاپنی‌ها دربارهٔ کامی، دروازه و روباه جالب هست و دید خوبی به خواننده می‌دهد.  
او از تجربیاتش در هتل‌های کپسولی، حمام آبگرم اونسن هانایو، توکیویی که شب‌ها خواب ندارد و ربات بزرگ گاندام خاطراتی خواندنی نقل می‌کند.
اما گاهی هم خیلی گذرا از حضور در چهارراه شلوغ شیبویا و چراغ‌های آبی ژاپن می‌گوید.
همچنین برخی از اطلاعاتی که در سفرنامه آمده سلیقه‌ای بوده و ممکن است خواندنش برای خواننده جذابیت نداشته باشد؛ مثلاً آوردن کلماتی با دو هجای شبیه هم.
نسبت به سایر آثار ضابطیان، سبک روایی شخصی و شوخی‌های شیرین را در این سفرنامه کمتر می‌توان دید. شاید اگر سفرنامه بعد از سفری تفریحی نه به قصد نوشتن کتاب نوشته می‌شد‌، حال‌هوای بهتری می‌داشت.
آشنایی با فرهنگ ژاپنی می‌تواند درک‌ بهتری از انیمه‌ها، فیلم‌ها و کتاب‌های این کشور به خواننده بدهد. اگر ژاپن را دوست دارید یا علاقمند هستید از ریوکان و زاتاکو، کانجی، مجسمهٔ هاچیکو، محلهٔ آکی‌هابارا، موزهٔ اوریگامی، سوشی نیگیری، ساشیمی، ماکی، اوراماکی و تماکی بدانید، پیشنهاد می‌کنم کتاب را بخوانید.
من که با خواندن کتاب علاقمند شدم راجع به ایکیگای، کایزن و فلسفهٔ وابیسابی بیشتر بدانم. 
به طور خلاصه، بر مبنای ایکیگای باید هدفت را در زندگی پیدا کنی؛ هدفی ارزشمند که آنقدر محرک باشد که صبح‌ها به خاطر آن انگیزهٔ بیدار شدن داشته باشی. این هدف ربطی به رویا ندارد، به واقعیت و اهداف واقعی مربوط است؛ چیزی که هم توانایی انجامش را داشته باشی و هم غیرممکن نباشد. 
کایزن یعنی تمرکز روی اهداف کوچک و انجام ندادن کارهای خیلی بزرگ که خارج از توان هستند. 
طبق فلسفهٔ وابیسابی،‌این لحظه فقط همین حالا وجود دارد و دوباره نخواهد آمد پس بهتر است از ناکامل بودن به عنوان فرصتی برای رشد و قیام علیه کمال‌گرایی استفاده کرد.
      

        عالی عالی عالی- بسیار لذت بردم . بعد از مدت ها یک کتاب خوندم که حسابی به دلم نشست .پر از تعبیرهای زیاد و درگیر کننده شدید احساسات. مهم ترین چیزی که از این کتاب یاد گرفتم و بهم یادآوری شد این که انسان هارو نمیشه محدود کرد و باید بذاریم تجربه کنند. صرفا منع کردن از چیزی انسان هارو بیشتر حریص می کنه. البته خیلی خیلی مفاهیم مهم دیگه ای هم داشت که میشه از این داستان یاد گرفت . ولی این نکات اخلاقی در برابر شیوه روایت هیچه. جوری که داستان آدم رو درگیر خودش می کنه و احساسات درگیر می کنه خیلی عالی بود.
      

        الیوت اَرونسِن، نویسنده کتاب، دانشمند آمریکایی در زمینه روانشناسی اجتماعی است. نظریه ناهماهنگی ذهنی رو ابداع کرده و جایزه علمی تا بخوای گرفته. نویسنده دومِ کتاب، کَرول تَوریس، روانشناس اجتماعی و فمنیسته و حداقل ۱۳ تا کتاب نوشته. می‌ره این‌ور اون‌ور سخنرانی می‌کنه و اخلاق اجتماعی یاد مردم می‌ده‌. (البته نمی‌شه گفت کدوم نویسنده اول هستند کدوم دوم؟ خودشون نوشتند قرعه‌کشی کردیم اسم کَرول‌خانم اول اومده، اول نوشتیم.) (ضبط اسم‌ها رو با اعتماد به مترجم کتاب نوشتم. بقیه جاها جور دیگه‌ای نوشته بودند.)

کل کتاب بر اساس نظریه ناهماهنگی ذهنی نوشته شده. مطالبی از تاریخ و سیاست و روابط اجتماعی و خانوادگی قاتی کردن تا جذاب و همه‌فهم بشه. جداً هم جذاب و همه‌فهم شده. تو این قضیه ویراستارها هم کمکشون کردند.

کتاب چی می‌خواد بگه؟ می‌گه ما انسان‌ها بیشتر وقت‌ها، اشتباهاتمون رو گردن نمی‌گیریم. نه فقط پیش مردم، حتی جلوی وجدان خودمون گردن نمی‌گیریم. یعنی اشتباهاتمون رو برای خودمون توجیه می‌کنیم تا خودمون برای خودمون آدمِ خوبی جلوه کنیم. دلیلش اینه که معتقدیم «آدم خوبی هستیم» و وقتی کار بدی می‌کنیم، دچار ناهماهنگی ذهنی می‌شویم: «من که آدم خوبی هستم چه‌جوری می‌شه کار بدی انجام بدم؟!» پس نتیجه می‌گیریم: «کار بدی انجام ندادم»؛ «حواسم نبوده»؛ «منظورم اون نبوده»؛ «مهم نیّتم بوده» و...

گاهی هم تقصیر رو گردن بقیه می‌ندازیم: «زمین کج بود»؛ «معلم نمره نداد»؛ «حقّش بود!»؛ «خودش شروع کرد»؛ «بی‌ظرفیت بود» و...

به نظریه‌های نقاط کور ذهن، تأیید تعصب، تورم تخیل، و واقع‌گرایی ساده‌‌لوحانه اشاره می‌کنه و همه رو به ناسازگاری ذهنی و توجیهِ خویشتن ارتباط می‌ده.

بر اساس پژوهش‌ها، کار انسان به جایی می‌رسه که خاطرات نوجوانی‌ش رو برای خودش طوری بازسازی می‌کنه که با خودِ الانِ مقبولش جور دربیاد! خودش هم باور می‌کنه!

یه جایی سر حرف دشمنیِ ایران و آمریکا رو باز می‌کنه. به ایرانی‌ها گیر می‌ده: قبول دارم قربانی کودتای ۲۸ مرداد آمریکا شدید، ولی چرا مثل آفریقای جنوبی ما رو نبخشیدید و یه دنیا رو راحت نکردید؟! جنایات اسرائیل رو هم ماست‌مالی می‌کنه می‌ره! 

تهِ کتاب راهکارهایی برای رهایی از ناهماهنگی ذهنی و توجیهِ خویشتن می‌ده. قاعدتاً روایات شیعه رو ندیده؛ وگرنه اشاره‌ای به راهکارهای روایی شیعه هم می‌کرد لابد! مثل سفارش به «گمان خوب نسبت به دیگران» و «گمان بد نسبت به خود». دومی جلوی توجیهِ خویشتن رو می‌گیره و اولی نمی‌ذاره تقصیرها رو باندازیم گردن بقیه. 

«کی بود کی بود؟» ذوق جالب و بومیِ مترجم برای عنوان کتابه که بدون شک از عنوان اصلی‌ش ( اشتباهاتی رخ داده ولی نه توسط من) جذاب‌تره. متن رو هم عالیِ عالیِ عالی ترجمه کرده.

(لازم نیست بگم نویسنده که فمنیست باشه، تفکرات فمنیستی هم توی کتاب هست دیگه.)
      

        خب، استونر تموم شد.
 تا حدود صفحه‌ی ۱۰۰ هم‌چنان منتظر یک اتفاق خارق‌العاده در زندگی استونر و روند کتاب بودم و خیلی جاها رو تند می‌خوندم که به اون نقطه‌ی عطف برسم.
اما دیدم نه! اتفاقا رسالتِ استونر اینه که همین کرختی، یک‌نواختی و ناکامی رو‌ به تصویر بکشه.
بعد از این کشف تونستم باهاش همراه بشم و حتا کم کم درکش کنم.
این‌که تا یک کورسوی امید در دل ما و‌ استونر جوونه می‌زد باید در هول‌ و و‌لای خراب شدن و از دست دادنش می‌افتادیم، یک واقعیت بود.
همون طور که در شادترین لحظه‌های خودمونم، ته دلمون ترس و اضطراب از دست دادن وجود داره.

به هرحال، کتاب جذاب و پرکشش که نه، اما کتاب دوست‌داشتنی‌ای بود که شاید دوباره بخونمش، این‌بار صبورتر، بی‌توقع‌تر...
      

        [ کتاب بگومگوهای زندگی مشترک هم پس از مدت طولانی تموم شد. کتاب شیرین و مفیدی بود منتهی من در حین مطالعه به مشکلاتی خوردم و برای همین دیر تموم شد.
توی کتاب درمورد انواع دعواها صحبت می‌کنه و ریشه‌اش رو بهت نشون میده، مثلا وقتی که حس می‌کنیم همسرمون به ما توجه کافی رو نداره و برای جلب توجه موضوعی رو گیر میاریم و دعوا رو شروع می‌کنیم فقط برای جلب توجه!
یا وقتی احساس گناه می‌کنیم و همین احساس گناه و عذاب وجدان باعث بحث و دعوا میشه.
یا چندین و چند دلیل دیگه..
در پایان هم میگه همه زوج‌ها با هم دعواشون میشه، فقط ما ظاهر زندگی بقیه رو با باطن زندگی خودمون مقایسه می‌کنیم و حسرت می‌خوریم. و بعد به اهمیت مشاوره رفتن و مشاور کاربلد داشتن اشاره می‌کنه.
من خیلی کتابش رو دوست داشتم و خیلی ازش استفاده کردم.
خوندنش رو هم به همگی توصیه می‌کنم و می‌تونه گزینه‌ی خوبی برای هدیه دادن به زوج‌ها باشه. ]
      

        من این کتاب رو بخاطر تعریف های زیادی که ازش شنیده بودم گرفتم و همین باعث شد که یکم با انتظار بالایی برم سراغش و موقع خوندنش یکم زده بشم. 
داستان کلی کتاب جدید و جالب بود اما من قلم نویسنده رو دوست نداشتم. 
یه جاهایی رو خیلی سطحی و زود گذر رد کرده بود که میتونست قشنگ تر و با کشمکش بیشتری بنویسه. 
یه جاهاییم توصیف ها و تعریف ها بیش از حد بود. 
وقتی سراغ کتاب رفتم فکر میکردم قراره با یه عاشقانه پر از کشش و عمیق رو به رو بشم ولی خب مطابق با انتظارم پیش نرفت. 
اگر نوجوان هستید و به خوندن کتاباش عاشقانه علاقه دارید میتونه گزینه خوبی باشه در غیر این صورت زیاد پیشنهاد نمیکنم که البته نظر شخصیه منه. 
درکل فکر میکنم داستان میتونست خیلی قشنگ تر باشه اگه قشنگ تر توصیف میشد. 
و از همینجا تشکر میکنم از اون خانوم خیلی مهربون و خوش برخورد و زیبا نشر آموت داخل نمایشگاه که با حوصله و مهربونی برخورد کرد و کتاب رو بهم معرفی کرد. 
      

        یک نکته کوتاه بگویم و بروم. ادبیات وقتی به معنای واقعی کلمه ادبیات است و کاری که باید را می‌کند، که نتوانی راحت موضوعش را بفهمی. مرگ فروشنده، درباره طبقه مفلوکی از نظام سرمایه داری است که هزار آرزو دارد و به هیچ جا نمیرسد؟ آیا درباره نحوه تربیت درست والدین است؟ آیا درباره کهنسالی، آلزایمر و بیماری های این چنینی است؟ آیا درباره اخلاق در روابط زناشویی و خیانت صحبت می‌کند؟‌ جایی در این کتاب به خودم گفتم کاش روزی من هم یک نمایشنامه در این حد درباره سرمایه‌داری بنویسم. اما اشتباه کردم؛ این نمایشنامه درباره سرمایه‌داری نبود. فقط من عشق سرمایه‌داری توانستم چنین قرائتی ازش به دست بیاورم. کاش روزی بتوانم چنین چیزی بنویسم. ادیب بشوم و ادبیات بنویسم.