کتاب "تیستو سبزانگشتی" از موریس دروئون، نه‌تنها برای مخاطب خردسال که برای هر روحِ لطیف صلح‌طلبی است. 
تیستو، نبوغ پنهانی در دست‌هایش دارد و به‌واسطهٔ انگشت‌های رویاننده‌اش، دنیای اطرافش را متحول می‌کند. 
شخصیتی که نمی‌تواند بپذیرد آدم‌بزرگ‌ها با عقاید و افکار از پیش ساخته‌شان، دنیا را به او بشناسانند. او برخلاف آدم‌بزرگ‌ها که عینک عادت به چشم زده‌اند، با دیدی تازه به اشیاء و جهان اطرافش نگاه می‌کند. 
تیستو با این پرسش بنیادی روبه‌رو است که وقتی می‌توان با نیکی، صلح، عدالت و آزادی زندگی کرد؛ پس چرا مردم با هم کنار نمی‌آیند؟ 
او با افکار و رفتار صاف و صمیمانه‌اش دنیا را به جای بهتر و آرام‌تری تبدیل می‌کند.
پیشنهاد می‌کنم بعد از خواندن کتاب حال‌خوب‌کنِ تیستو، انیمه Tistou les pouces verts (1990) را هم‌ ببینید.
      

        مگر می‌شود کتاب را خواند و در خیال دیدار مرد قدبلندِ کاریزماتیک با چشم‌های جاذب سِیر نکرد؟
مردی که سخنور خوبی است. منطقی قوی دارد و بیانش سحرانگیز است؛ طوری‌که هم دوست و هم دشمن را جذب می‌کند. همین بس که آزاداندیش است و همیشه فکرهای نو دارد. او جلوتر از زمانه‌اش است. بسیار سفر می‌رود و در بین لبنانی‌ها پرستیدنی است. نرمش دارد. منصف، حساس، تیزبین و خوش‌پوش است. او به مقام زن و تحصیلش، توجه ویژه دارد و این را از تربیت پدرش به ارث برده است.
مردی که در روزهایی از تاریخ گم شده است و انتظار آمدنش همچنان گرم و پرحرارت است.
"هفت روایت خصوصی از زندگی سید موسی صدر"‌‌ کتاب خوبی است برای آشنایی با شخصیت امام موسی صدر آن هم از منظری خصوصی؛ یعنی از زبان نزدیک‌ترین افراد به ایشان.
قلم حبیبه جعفریان سحرانگیز است و جادو می‌کند.‌ کتاب را که می‌خواندم فکر می‌کردم چه موهبت بزرگی نصیب حبیبه جعفریان شده است و چه خوب از پسش برآمده؛ همین‌که برای نوشتن روایت‌ها به مصاحبه‌های ازپیش‌ضبط‌شده بسنده نکرده و خودش با تک‌تک اعضای خانواده پای گفت‌وگو نشسته است.
کتاب با مصاحبه آیت‌الله موسوی اردبیلی و مقدمه‌ای از نویسنده شروع می‌شود. در ادامه‌ هم مصاحبه‌هایی از همسر، فرزندان، خواهر و برادر و دوستان امام موسی صدر می‌آید. 
روایت‌هایی خواندنی که از دل برمی‌آیند و خواننده را شیفته‌ترِ امام موسی صدر می‌کنند. مخصوصاً بخشی که به نقل از حورا و صدرالدین است، جوری عمیق‌تر بر خواننده اثر می‌گذارد.

      

        "آن سوی رودخانه زیر درختان" ماجرای سرهنگ آمریکایی بازنشستهٔ ارتش است که از خاطرات جنگش در سفر به ایتالیا می‌گوید. سرهنگ که به بیماری لاعلاجی دچار شده و از آسیب‌های روحی ناشی از جنگ رنج می‌برد، در آستانهٔ مرگ است. او به دختری جوان دل می‌بندد که دریچه‌ای از امید به زندگی‌اش باز می‌کند؛ کسی که با اشتیاق شنوایِ خاطرات پر رنج سرهنگ است. 
ارنست همینگوی از سفر طولانی‌مدتش به ایتالیا و شهر موردعلاقه‌اش، ونیز برای نوشتن رمان الهام می‌گیرد. شخصیت معشوقه نیز با تأثیر از واقعیت ایجاد می‌شود.
"آن سوی رودخانه زیر درختان" آخرین رمانی است که همینگوی منتشر کرده.  
گابریل گارسیا مارکز دربارهٔ کتاب می‌گوید:"اگر این رمان را تصویر مضحکه‌آمیزی از سرنوشت همینگوی بدانیم، به نظرم پرکشش‌ترین و انسانی‌ترین نوشته‌اش همین اثر ناکام اوست. این داستان در ابتدا قرار بود یک داستان کوتاه باشد اما رمان شد. بهترین و شخصی‌ترین اثر نویسنده است؛ زیرا آن را در حسرت سال‌های بازگشت‌ناپذیر نوشته بود. او در هیچ یک از آثارش به این اندازه بخشی از وجودش را نگذاشته است."
در جایی از رمان، سرهنگ می‌گوید بالاخره یک روز خودم را به کشتن می‌دهم؛ همان سرنوشتی که همینگوی به آن دچار شد. ازطرفی سرهنگ مثل همینگوی عاشق ماهیگیری و شکار است.‌ ازاین‌رو رمان را شخصی‌ترین اثر همینگوی می‌دانند.
رمان عمدتاً با بازگویی خاطرات و فلش‌بک‌هایی از زندگی سرهنگ در جنگ‌جهانی پیش می‌رود. ساختاری غیرخطی که فرم را در خدمت محتوا قرار می‌دهد؛ یعنی رفت‌وآمدهای مکرر زمانی، نمایانگر آسیب‌های روحی سرهنگ می‌شود.
کتاب توصیفات خوب و زبان‌ نیمه‌طنز و سردی دارد. رمانی کلاسیک که گاه دیالوگ‌های اضافی‌اش توی ذوق می‌زند؛ مثل جملهٔ پرتکرار دوست‌دخترش که همه‌اش خواهش می‌کند کمی بیشتر برایش تعریف کند.
ازطرفی رمان پر از اسم مکان و هنرمندهای ایتالیایی است؛ که خواننده را مشتاق سفر به این کشور می‌کند.
جالب است که عنوان رمان برگرفته از آخرین کلمات ژنرال جکسون است که می‌گوید:«بگذارید از رودخانه عبور کنیم و زیر سایه درختان استراحت کنیم». در اینجا عبور از رودخانه نماد گذار مرگ و درختان، نماد آرامش ابدی هستند.
بعضی از منتقدان رمان "آن سوی رودخانه زیر درختان" را به نوعی اعتراض همینگوی به جنایات ضدبشری جنگ می‌دانند. رمانی که بر پیامدهای جنگ و پوچی آن، کهنسالی و مرگ تمرکز دارد.
فیلم Across the River and Into the Trees محصول ۲۰۲۲ و به کارگردانی Paula Ortiz بر اساس رمان همینگوی ساخته شده است.
      

        کتاب "بافته" فرمِ ساختاری پویا و دلکشی دارد. خواننده مدام بین ماجرای سه شخصیت از سه طبقهٔ اجتماعیِ متفاوت جابه‌جا شده و با تنوعی از زیست روبرو می‌شود.
هر سه داستان نمادی از شجاعت، تاب‌آوری، جسارت و قدرت اراده در مبارزه با ظلم، بی‌عدالتی و سرنوشت، برای تغییر زندگی و آزادی هستند.
محتوای داستان‌ها متفاوت و نو هستند اما عموماً با گفتنِ سطحی از حوادث رد شده‌اند، عمق ندارند و حسی از خواندن فیلمنامهٔ اپیزودیک می‌دهند. البته دور از ذهن نیست چون رمان اقتضا می‌کند به سه شخصیت در سه نقطهٔ متفاوت پرداخته شود. 
ازطرفی فیلمنامه‌نویس بودنِ نویسنده شاید چنین فرم و شیوهٔ روایتی را رقم زده. انگار بیشتر تمرکز روی نحوهٔ بافته‌شدن سه داستان بوده تا پرداخت‌شان.
ارتباط ظریف اسم "بافته" با پروسهٔ نویسندگی و آفرینندگی هم از زوایای زیبا و خلاقانهٔ کتاب بود. لائتیسیا کولومبانی در مقدمه می‌نویسد:" این ساعت‌های خاص را دوست دارم، این ساعت‌هایی که دستانم می‌رقصند. رقص بالهٔ عجیب انگشتان من است. آن‌ها داستانی از بافتن و در هم تنیدن می‌نویسند."
در پایان همه‌چیز به‌خوبی‌وخوشی تمام شد که به کلیشه‌های آمریکایی شباهت داشت. اما با وجود تمام نواقص، کتاب ترجمهٔ خوبی داشت و لذت‌بخش بود؛ مخصوصاً شیوهٔ لطیفِ پیوندخوردن سه شخصیت. شیوهٔ اتصال زندگی سه زن و پیام امیدوارانه و مبارزه‌طلبانهٔ کتاب می‌تواند الهام‌بخش باشد.
در کتاب، به رابطهٔ سارا با بچه‌ها اشارهٔ چندانی نشده بود و جای سوال است چطور زنی که نقش‌هایش را انکار می‌کرده در مواجهه با بیماری به پذیرش رسیده و رابطه‌اش با بچه‌ها بهتر شده؟ انگار نحوهٔ مبارزهٔ سارا نیمه‌کاره رها شده بود و پرداخت و گسترش ماجرا نداشت. اشاره نکردن به سرنوشت اسمیتا هم یکی از نقاط‌ضعف بود، اگرچه سفرش پایان خوبی داشت. 
دو کتاب "مرغ مگس‌خوار" و "بادبادک" از همین نویسنده، داستان مشابهی دارند و انگار ادامهٔ داستان سارا و جولیا است.
نویسنده کتاب را با جملات زیر به پایان می‌رساند:
"من اثرم را به این زن‌ها تقدیم می‌کنم، 
که به واسطهٔ موهایشان به هم مرتبط می‌شوند، 
مثل رشتهٔ بلندی از آدم‌ها. 
به کسانی که دوست دارند، می‌آفرینند، امیدوارند، 
می‌افتند و دوباره برمی‌خیزند، هزار بار، 
که خم می‌شوند اما از پا در نمی‌آیند.
من فقط یک رابطم، 
یک خط پیوند ناچیز 
که قرار گرفته 
در خط تقاطع زندگی‌هایشان 
یک رشتهٔ ظریف که آن‌ها را به هم وصل می‌کند، 
به باریکی یک مو، 
نامرئی در جهان و به چشم‌. 
فردا دوباره شروع به کار خواهم کرد
داستان‌های دیگری منتظرم هستند.
زندگی‌های دیگر.
صفحات دیگر."

🔺️در ادامه، ویژگی‌های هر سه شخصیت آورده شده که ممکن است داستان را لو دهد:
شخصیت سارا، وکیل پردرآمد کانادایی است که در رأس یک دفتر حقوقی قرار می‌گیرد اما بیمار می‌شود. او ویژگی‌های جالب و چالش‌های مشترکی دارد که دغدغهٔ خیلی از خانم‌هایی‌ است که می‌خواهند نقش‌های مختلف را همزمان داشته باشند و در همه بهترین باشند.
سارا روحیهٔ جنگجو و مبارزی دارد که تا آخرین نفس می‌جنگد. او از تبار یهودیانِ اشکنازی بوده که احتمال مبتلا شدن آن‌ها به سرطان بسیار زیاد است. این پیش‌زمینه در پروندهٔ شخصیت، با شگرد همذات‌پنداری بیشتر خواننده با سارا، به کار رفته که در اثر ظلمی تاریخی به چنین سرنوشتی دچار شده‌اند.

جولیا از سیسیل، در کارگاه کلاه‌گیس‌بافی پدرش کار می‌کند و قصد دارد شغل آباواجدادی‌شان که درمعرض ورشکسته شدن است را نجات دهد. جولیا خطر می‌کند، موج سواری می‌کند تا غرق نشود. او ویژگی‌هایی بین سنت و مدرنیته دارد.

اسمیتا از هند یک دالیت است. شغلی عجیب و وضعیتی اسفبار که خواننده در این زمانه انتظارش را ندارد. 
در نظام طبقه‌ای آیینِ هندو دالیت‌ها غیرقابل لمس یا نجس خوانده می‌شوند و موروثی است؛ یعنی افراد دالیت به دنیا می‌آیند، نه اینکه دالیت بشوند. بنابراین اگر خانواده‌ای دالیت باشد، فرزند آن خانواده هم به‌صورت خودکار دالیت محسوب می‌شود.
اسمیتا زنی مبارز است که آرزو دارد دخترش از شرایط اسفبار نجات پیدا کند و به مدرسه برود. 
چیزی که برایم عجیب است این هست که برخی از هندی‌ها زندگی‌شان را جزئی از تقدیر می‌دانند، آن را پذیرفته‌اند و برای تغییرش تلاشی نمی‌کنند!

اسمیتا و لالیتا موهای‌شان را نذر و هدیه خدای معبد می‌کنند و موها سفری پر ماجرا را آغاز می‌کنند و سر از کارگاه جولیا درمی‌آورند. سارا با خرید کلاه‌گیس، بیماری‌اش را می‌پذیرد آن را انکار نمی‌کند. آن را مثل اتفاق یا امتحانی می‌بیند که باید پشت سر بگذارد و درنهایت هر سه زن مبارز، به دستاوردهایی می‌رسند. 
      

        "ایرانی‌تر" یکی عاشقانهٔ آرام با عرض ارادت به میهن است. 
نهال تجدد از خانواده‌ای فرهنگی می‌آید و پیوند با ژان کلودِ فرانسوی، زیست متفاوت و پرباری برایش رقم‌ می‌زند که نتیجه‌اش "ایرانی‌تر" شدن دو توده از شرق و غرب و حتی خواننده است!
قلمِ نهال تجدد رنگ‌وبویی از اشعار فارسی و عرفان شرقی دارد. نثر خاص، متفاوت و دوست‌داشتنی‌ای که با شنیدنِ صدای نویسنده دلنشین‌تر هم می‌شود.
کتاب در دو بخش ایران و اَنیران (خارج از ایران) تنظیم شده که نقطه‌اشتراک همهٔ آن‌ها بخش‌های گره‌خوردهٔ زندگی ژان کلود و نهال تجدد است. گاه این خاطرات پیرامون فضاهای باستانی است، گاه پیرامون ارتباطات و دوستان هنری و گاه خانواده و غربت. 
گرچه ممکن است عقاید، سبک زندگی و طرز تفکر نویسنده متفاوت از خواننده باشد اما نگاهِ ستودنی نهال تجدد به ایران و فرهنگِ این مرزوبوم، کتاب را خواندنی و جذاب کرده است.
در بیشتر متون رگه‌هایی از عشق و وطن‌پرستی موج می‌زند. تقدیمیه کتاب هم با یک عاشقانه است:" به ژان کلود که عشق را برای من صرف و معنا کرد."
این مِهر و محبت را در جملات ژان کلود به وضوح می‌توان دید، که نهال را اقبال و نیک‌بختی و نخستین وسوسهٔ شرقی‌اش می‌داند. نخستین رایحه‌ای که دنبال کرده و هیچ‌گاه از دست نداده ... او معتقد است اگر خیال، تصویر یا تعریفی از آنچه که می‌خواسته (بدون اینکه بداند شدنی است) وجود می‌داشت، نهال بوده.
از میان خاطرات، متنِ "نگاه" فرم جستارگونهٔ خوب به همراه تحولی عمیق داشت. نام فصل‌ها هم با فکر،‌ جالب و متناسب انتخاب شده بود.
      

        "بازشناختن غریبه" ایدهٔ فوق‌العاده‌ جالب، نو و متفاوتی دارد. 
ایزابلا حماد که خود فلسطینی‌تبار است با تلفیق عناصر ادبیات، ناداستان و تاریخ، به بازنماییِ سرگذشت فلسطینی‌ها از منظری نو پرداخته.‌ 
ایدهٔ محوری کتاب از پیوند دو مفهوم «نقطه‌عطف» و «لحظهٔ بازشناختن» در ادبیاتِ روایی و تاریخ فلسطین شکل می‌گیرد و به دنبال کشف و بازشناختن «لحظهٔ آهان» در روایت فلسطین است.
حماد، قلمش را به مثابهٔ ابزاری فرهنگی برای مبارزه دیده تا مضامینی چون اشغال، مقاومت، آوارگی، غربت‌نشینی، هویت، تبعیض، حافظهٔ تاریخی و فراموشی تاریخی را مطرح کند.
نویسنده با به‌کارگیری مضامینِ محوریِ اندیشهٔ ادوارد سعید مثل استعمار، غربت‌نشینی و اجازهٔ روایتگری، قصهٔ فلسطین را از دریچه و قابِ تازه‌ای روایت می‌کند. 
کتاب نمونهٔ خوبی از به‌کارگیری ادبیات در متنِ جریانات زندگی است. "بازشناختن غریبه" را در وهلهٔ اول به نویسندگان و علاقمندان حوزهٔ ادبیات و بعد به توليدکنندگان حوزهٔ رسانه پیشنهاد می‌کنم. ترجمهٔ روان، کتاب را خوشخوان کرده است و جلد هم در نگاه اول خواننده را جذب می‌کند.
      

        کتاب حاضر هشت داستان از نویسندگان زن در اواخر قرن نوزدهم و بیستم هست.
داستان‌های متنوع، کوتاه و سرگرم‌کننده‌ای که همه‌شان توسط زن‌ها نوشته شدند و بابی می‌شوند برای آشنایی خواننده با نویسنده‌ها.
چند تا از داستان‌ها خواندنی و تأمل‌‌برانگیز هستند و غیر از دو داستان اول، در کل ترجمهٔ نسبتاً خوبی دارند.
      

        رمان "به خدای ناشناخته" سرشار از توصیف و عشق به طبیعت هست. شخصیتی که عاشقانه زمین، درخت و طبیعت را می‌پرستد و باورهاش براساس این عشق شکل گرفته.
مردی که به سرزمینی بی‌آب‌وعلف مهاجرت می‌کند تا با عشق و امید، جانِ دوباره‌ای به آنجا بدهد اما تقدیر چیز دیگری برایش رقم می‌زند. 
مثل سایر آثار اشتاین‌بک، باورهای خرافی، اعتقاد به تقدیر و روح و شخصیت‌هایی از رگ‌وریشهٔ سرخ‌پوستان توی این داستان دیده می‌شود و داستان در مزراع کالیفرنیا می‌گذرد. بخش‌هایی از داستان نشانگر تقابل باورهای مسیحی و انسانِ طبیعت‌گرا هست که نقدی بر مذهب وارد می‌شود.
داستان فضاپردازی خوبی دارد و ازلحاظ داستان‌پردازی هم نسبت به کتاب‌های قبلی نویسنده، بهتر هست اما گاه از شدت تنش و کشمکش‌ها کم می‌شود که ممکن است ریتم‌ خوانش را کُند کند. علیرغم اینکه نویسنده از همان ابتدا پایان رمان را پیش‌بینی می‌کند اما داستان همچنان کشش خواندن دارد.

🔺ادامهٔ یادداشت ممکن است داستان را لو دهد:
علاقهٔ زیاد جوزف به طبیعت را در شخصیت‌پردازی‌اش می‌توان دید. جوزف با درخت‌ها حرف می‌زند و به باران و زمین عشق می‌ورزد و این حرارت را در بدنش هم حس می‌کند. او حس می‌کند که درخت‌ها و زمین فرزندان او هستند. بارها می‌گوید:« اینجا مال من است و باید از آن محافظت کنم.» یا «پدرم توی آن درخت بلوط است، پدرم همان درخت بلوط است!» این رفتارها باعث می‌شود تا اطرافیان جوزف را متهم به بی‌ایمانی و بت‌پرستی کنند. 
ارتباط جوزف با طبیعت به‌قدری تنگاتنگ است که می‌تواند از حالت درخت، وضع هوا را پیش‌بینی کند؛ چون درخت پیام‌دهندهٔ زمین به اوست. اما این ارتباط با حس زنده بودن طبیعت ادامه دارد. وقتی خشکسالی به سرزمین روی می‌آورد، جوزف می‌گوید:«اگر این درخت زنده بود می‌دانستم چه بکنم، دیگر هیچ چیز ندارم که راهنماییم بکند.» اما با این‌وجود باز هم تا آخرین جان‌ونفسی که دارد در آنجا می‌ماند. او زمین را از خودش می‌داند و نمی‌توان آن را رها کند. درنهایت با قربانی کردن خود، هستی‌اش را فدای زمین و خدای ناشناخته می‌کند:«من خود زمین هستم و خود بارانم. کمی دیگر همه چیز از من سبز می‌شود.»
      

        "تحریرهای رود"  گزیدهٔ اشعار عاشورایی از سیدحمیدرضا برقعی است. شعرها دربارهٔ امام حسین علیه‌السلام، کربلا، اُسرا و علی‌اصغر هست و در قالب‌های مثنوی، نو و ... سروده شده.
نسخهٔ چاپی کتاب را پیدا نکردم و به‌ناچار نسخهٔ صوتی را گوش کردم و از شنیدنش لذت بردم.‌ 
از واژه‌ها بوی کربلا به مشام می‌رسید و نویسنده خیلی خوب با استفاده از عناصر آیینیِ مرتبط و جانبخشی به اِلمان‌هایِ کربلا، اشعاری حماسی و آیینی سروده بود.

نمونه‌ای از ابیات دلنشین کتاب:
_ شاعر شکست‌خوردهٔ طوفان واژه‌هاست

_ در خون کشید قافیه‌ها را، حروف را
   ازبس که گریه کرد تمام لهوف را

_ قسم به معنی لایمکن‌الفرار از عشق
   که پر شده‌است جهان از حسین سرتاسر

_ میان خاک کلام خدا مقطعه شد 
  میان خاک الف، لام، میم، طا، ها، سر
  حروف اطهر قرآن و نعل تازهٔ اسب 
  چه خوب شد که نبودست بر بدن‌ها سر

_ دلم هوای حرم کرده است، می‌دانی 
  دلم هوای دو رکعت نمازِ بالا سر

_ اِرباً اِربا شده چون برگِ خزان می‌ریزی
  کاش می‌شد که تو با معجزه‌ای برخیزی

_ نسیمی آشنا از سوی گیسوی تو می‌آید
   نفس‌هایم گواهی می‌دهد بوی تو می‌آید ...
   جهان را زیر و رو کرده‌ست گیسوی پریشانت
   از این عالم چه می‌خواهی همه عالم به قربانت
   مرا از فیض رستاخیز چشمانت مکن محروم
   جهان را جان بده، پلکی بزن، یا حیّ و یا قیّوم
   خبر دارم که سر از دِیْر نصرانی درآوردی
   و عیسی را به آیینِ مسلمانی درآوردی ...
   تو را تا لحظهٔ آخر نگاه من صدا می‌زد
   چراغی شعله‌شعله زیر باران دست و پا می‌زد

_ بی‌وفایی به رگ و ریشهٔ آن مردم بود
  قیمت یوسف زهرا دو سه مَن گندم بود

_ عصر این جمعهٔ دلگیر
   وجود تو کنار دلِ هر دلِ بی‌آشفته شود حس
   تو کجایی گل نرگس؟
      

        جان اشتاین‌بک از نویسندگان طبیعت‌گرایِ کالیفرنیایی است که کتاب‌های معروفِ "موش‌ها و آدم‌ها"، "خوشه‌های خشم" و "شرق بهشت"، دو جایزهٔ نوبل ادبیات و پولیتزر را برایش به ارمغان آوردند.

کتاب "دشت بهشت" دوازده داستان کوتاه هست که همه در فضایی واحد اتفاق می‌افتند. انگار نخ تسبیح همهٔ این داستان‌ها، درهٔ دل‌انگیزی محصور میان تپه‌ها به نام "لاس پاستوراس دل سی‌یلو"  در کالیفرنیا است که به "دشت بهشت" شهرت دارد. 
داستان‌های "دشت بهشت" ساختاری کلاسیک دارند که راوی به شیوهٔ تعریف کردن، قصه‌ها و ماجراها را بیان می‌کند. به همین دلیل، توصیفات زیادی توی داستان‌ها به چشم‌ نمی‌خورد.
در بیشتر داستان‌ها به خرافه‌گرایی اشاره شده و شخصیت‌ها به بیماری مبتلا هستند یا در وضعیت نابه‌سامان به سر می‌برند. 
داستان‌ها هرچه جلوتر می‌روند بامزه‌تر می‌شوند و تمرکز هم به جای مکان روی شخصیت‌ها می‌رود. شخصیت‌پردازی‌ها و ترجمه هم با پیش‌روی کتاب بهتر می‌شوند. اما در چند داستان آخر، دوباره کشکمش‌ها ضعیف شده و از جذابیت شخصیت‌ها کم می‌شود و تمرکز داستان‌ها روی فضا می‌رود.
اسم برخی شخصیت‌ها در چند داستان تکرار می‌شود. دیالوگ‌ها هم برخلاف زبان محاوره، به زبان معیار ترجمه شده‌اند.
بعضی از بخش‌های کتاب، توصیفات رویایی از "دشت بهشت" می‌دهد که خواننده را هوایی می‌کند. عکس پیوست‌شده، نقاشی دلنشینی از Paola Fiorelle Berthoin است که با نام Las Pasturas del Cielo II از "دشت بهشت" کشیده شده.
پ.ن: چرا چهار صفحهٔ آخر کتاب، همینجوری سفید رها شده بود!

🔺دربارهٔ داستان‌ها:
داستان اول دربارهٔ ساکنینان اولیهٔ دشت و چگونگی کشف دره توسط یک اسپانیاییِ مهاجر به سرزمین سرخ‌پوست‌هاست. این بخش بیشتر شبیه یک گزارش یا مقدمهٔ تاریخی است.
بخش دوم به خرافات مردم دربارهٔ مزرعهٔ بتل مربوط می‌شود. قطعه زمینی خالی از سکنه و پر از علف هرز که بین دو زمین کشاورزی مرغوب قرار دارد. ساکنان "دشت بهشت" این مزرعه را شوم می‌دانند، اما درنهایت شخصیتی که تقدیرش را نفرین‌شده می‌پندارد، به مزرعه رونق می‌دهد. 
بخش سوم دربارهٔ دختر زیبای یکی از ساکنینِ دره و چالش‌های پدرش است. این بخش، شکل و شمایل داستانی و دیالوگ‌های بیشتری دارد. شخصیت‌ها هم کنش بیشتری دارند. پدر خانواده، شخصیتی متعصب، شکاک و بلوف‌زن است که تلاش می‌کند دختر زیبایش را از نگاه پسران محفوظ دارد.
یکی از داستان‌ها دربارهٔ کودک چموشِ سرراهی از اهالی "دشت بهشت" است که که معلم با داستان‌های پریان او را سر به راه می‌کند.
داستان بعدی دربارهٔ بانوی ثروتمندی است که دختر مریضی دارد و به "دشت بهشت" مهاجرت می‌کند تا خوب شود.
جالب است که یکی از شخصیت‌ها در داستان یازدهم، خواندن تاریخ ایران را پاسخی برای رهایی از تقدیر شوم و شکست‌های اقتصادی‌اش می‌داند.
      

        کورت ونه‌گات جونیور از داستان‌نویسان نوآور آمریکایی و از اساتید هاروارد است. 
در موارد زیادی، خودش یکی از شخصیت‌‌های داستان است که عموماً منفعل هست و در بطن حوادث، هویت خود را پیدا می‌کند. 
ونه‌گات در ۲۲ سالگی در جبههٔ جنگ، به اسارت نازی‌ها درآمد و در انباری زیرزمینی زندانی شد، آن هم زمانی که متفقین دِرسدن را بمباران کردند و حدود ۱۳۴ هزار نفر جان خود را از دست دادند. ونه‌گات جزئیات این واقعه را در کتاب "سلاخ‌خانهٔ شمارهٔ پنج" یا همان "جنگ صلیبی کودکان: رقص اجباری با مرگ" آورده است.
درواقع این تغییر نام از اینجا می‌آید که دوست نویسنده از نوشتن کتاب برای جنگ ناراحت است و اعتقاد دارد موجب تشویق جنگ می‌شود. نویسنده هم قول می‌دهد اسم کتابش را بگذارد جنگ صلیبی کودکان. این مسئله در بخشی از ماجرای کتاب آمده است.
کتاب ضدجنگ است. در بخشی از داستان، شخصیت اصلی به پسرهایش می‌گوید در هیچ شرایطی توی شرکت‌هایی که ابزارهای جنگی می‌سازند کار نکنند!
موضوع آثار ونه‌گات، عموماً حمایت از ارزش‌های سنتی طبقهٔ متوسط است. او در ژانر علمی- تخیلی و گاه فانتزی می‌نویسد و با طنز و نوستالژی، مسائل اجتماعی را مطرح می‌کند. 
کُمدین‌های معروفی چون جک بنی و لورل و هاردی بر ونه‌گات تأثیر به‌سزایی داشته‌اند.
داستان در مرزی از واقعیت و تخیل اتفاق می‌افتد. تجربیات شخصی نویسنده با عناصر علمی- تخیلی، درهم می‌آمیزند و فرم رواییِ پسانوگرایی به رمان می‌دهند. سفر در زمان و عنصر زمان یکی از عناصر است:" یک زمینی هستم و مجبورم به ساعت و تقویم ایمان داشته باشم." یا صفحهٔ ۴۳:"روی کرهٔ زمین ما خیال می‌کنیم لحظات زمان مثل دانه‌های تسبیح پشت‌سرهم می‌آیند و وقتی لحظه‌ای گذشت، دیگر گذشته است اما این طرز تفکر وهمی بیش نیست."
بیلی در صحنه‌ای از داستان، مستندی از جنگ را یک بار از اول تا آخر می‌بیند و برای بار دوم آن را وارونه پخش می‌کند و به جای جنگ به صلح می‌رسد؛ آدم‌ها زنده می‌شوند و بمب‌ها به کارخانه‌ها برمی‌گردند. صحنهٔ زیبایی که با برعکس کردن زمان، محتوا را نه شعارزده بلکه عمیق بیان می‌کند.
این حرکت بین گذشته که وقایع دِرسدن هست و حال و آینده که به اسارت در سیارهٔ ترالفامادور اشاره دارد، رمان را در ژانر علمی- تخیلی قرار می‌دهد. این به هم‌ریختگی زمانی، در بعضی موارد از جذابیت اثر کم کرده‌. همچنین برخی از اتفاقات و خرده‌روایت‌ها، اضافی هستند و به پیش‌برد داستان کمکی نمی‌کنند.
فصل‌های اول و آخر کتاب، به فرآیند نوشتن رمان مربوط می‌شوند. این گسست و گنگیِ روایی که به‌خاطر پرش زمانی و شخصیت‌پردازی منفعل ایجاد شده، باعث شده تا کتاب خسته‌کننده شود.
ازطرفی ونه‌گات با لحنی طنزآمیز قصد دارد که از شدت جدی بودن فضایی که به واسطهٔ جنگ ایجاد شده، کم کند. مثلاً در مصاحبه‌ای گفته:« جنگ تراژدی است، اما فقط با نقاب کُمدی می‌توان به آن خیره شد.»
نویسنده توأمان از زاویه دید اول شخص و راوی دانای کل استفاده می‌کند. او وقایع دِرسدن را با حادثهٔ هیروشیما پیوند می‌زند و به آن بُعدی جهانی می‌دهد.
کورت ونه‌گات در نوشتن این کتاب از تجربه‌زیستهٔ خود بهره برده؛ تلفیق مصرف بیش‌ازحد سیگار، شرکت در جنگ‌جهانی دوم به‌عنوان دیده‌بانِ ارتش آمریکا و اسارت را می‌توان در شکل‌گیری شخصیت این کتاب دید.
در بخشی از کتاب، نویسنده انواع مرگ را برمی‌شمارد یا به شکنجه‌ها اشاره دارد که آزاردهنده است. 
عباراتی مثل موتیف توی داستان تکرار می‌شوند. نويسنده در بخش‌های ابتدایی، از شعر معروفِ "اسم من هست یان یانسن، می‌کنم کار در ویسکانسن" استفاده می‌برد. 
اصطلاح "رسم روزگار چنین است" را هر وقت حرف از مرگ می‌شود، به کار می‌برد و درواقع عادی‌سازی مرگ را به سخره می‌گیرد. شخصیت زندگی را بی‌معنی می‌داند، این باور از شرکت در جنگ می‌آید. ونه‌گات در گفت‌وگو با نیویورکر توضیح می‌دهد:«این جمله نه تسلیم‌پذیری، که تلاشی برای خیره‌شدن به مرگ بدون کلمات نخ‌نماست.»  
در بخش‌هایی که به اسارت مربوط می‌شود،‌ تبعیض نژادی موج می‌زند. سربازان انگلیسی همواره برتر از سایر ملل هستند و این باور در تغذیه و سایر امکانات به چشم می‌خورد.
در بخشی از کتاب هم به داستایفسکی ارجاع داده شده:"همهٔ دانستنی‌های زندگی در برادران کارامازوف اثر فئودور داستایفسکی وجود دارد."

کتاب چند بار ترجمه شده و ترجمهٔ بهاره رستمی روان‌تر است.
🎬 فیلم سینمایی (1972) Slaughterhouse-Five به کارگردانی جورج روی هیل، با اقتباس از کتاب نوشته شده که ونه‌گات شخصاً آن را تأیید کرده.
یک گرافیک‌ناولِ خوب هم با عنوان Slaughterhouse-Five: The Graphic Novel (2020) توسط رایان نورث و آلبرت مونتیس نوشته و طراحی شده که صحنه‌های جنگ را با رنگ‌های کدر و خاکستری کشیده و تصاویر فضایی را سوررئال طراحی کرده.
لینک گرافیک‌ناول: 
https://batcave.biz/reader/4838/24941#page-15
      

        کتاب "قدم عاشقی" اثر آقای محمدرضا عابدینی است که به ارتباط اربعین با عاشورا و نسبت آن با ظهور امام زمان می‌پردازد.
نگاه تحلیلی و برداشت‌های تازهٔ این اثر، به خواننده دید متفاوت و قابل‌تأملی می‌دهد.
متن کتاب برگرفته از سخنرانی‌های نویسنده است و در سه بخش تنظیم شده که همه بر اهمیت اربعین در شکل‌گیری تمدن توحیدی اشاره دارند. 
بخش اول به تحلیل نبرد تاریخی حق و باطل از دیدگاه تمدنی، جایگاه عاشورا به عنوان گلوگاه تاریخی و اربعین به عنوان امتداد عاشورا برای مقدمه‌سازی ظهور می‌پردازد. در بخش دوم، پیاده‌روی اربعین به مثابهٔ الگوی اجتماعی_ تمدنی بررسی شده و آسیب‌شناسی می‌شود. بخش آخر کتاب، به شرح و تفسیر زیارت‌نامهٔ اربعین اختصاص دارد.

      

        کتاب "تو می‌آیی" به ضرورت وجود امام، تبیین انتظار، وظیفهٔ منتظر و طرح شبهات می‌پردازد. 
کتاب چندان منسجم نیست و نوشته‌ها حس پراکندگی دارند. البته سوالاتی هم برای خواننده ایجاد می‌شد که لازم بود جواب داده شود و رفع ابهام شود. 

بخش‌هایی از کتاب که در تبیین انتظار است، در ادامه آمده:
▫️انتظار، آمادگی و سازندگی و تقدیر و تربیت و تدبیر و تشکل جدید را در خود دارد.
▫️انتظار می‌تواند در نابه‌سامانی‌ها، ظلم، جنگ، جهل، خدعه و فقر، ریشه داشته باشد. آدمی می‌تواند امن، صلح، عدل، قسط، آگاهی، حکمت، بی‌نیازی، غنا و آرامش را متوقع باشد. ازطرفی دل آدمی گرایش به غیب دارد که انتظار را به دنبال می‌آورد.
▫️انتظار در حالت و رفتار و عمل تأثیر می‌گذارد و چنین شخصی بی‌تفاوت و بی‌مسئولیت نیست.
▫️توجه، عهد، انس، توسل و آماده‌باش از منتظر جدا نیست.
ولیّ، وسیلهٔ قرب و لقاء و رضوان و هدایت است.
▫️منتظر اقدام می‌کند. آماده‌باش و آماده‌سازیِ منتظر، در روحیه، فکر و عمل او تأثیر می‌گذارد. موجب صبر، ذکر و بصیرت می‌شود.
🕊 آن‌ها که از ولیّ تمنایی دارند، درواقع ولیّ را نردبان خواسته‌ها و واسطهٔ هوس‌هاشان کرده‌اند که سوختگان عشق می‌خواندند: ما را از تو به جز تو تمنایی نیست... 🕊
      

        "مغازهٔ خودکشی" کتاب فانتزی و کمدی سیاهی است که توسط نویسنده و فیلمنامه‌نویس فرانسوی، ژان تولی، در سال ۲۰۰۷ نوشته شده است.
این اثر دربارهٔ موضوعات مرگ، ناامیدی، امید و جنبه‌های تاریک زندگی می‌باشد. این رمان بر پایهٔ تضاد و تناقض خلق شده که یکی از عناصر مهم در ایجاد اثری خلاقانه است.
داستان در مغازه‌ای می‌گذرد که صاحبانش ابزارهای خودکشی را می‌فروشند و با به دنیا آمدن پسری پر از شور زندگی، چالش و تنش ماجرا شروع می‌شود. ایده و سوژهٔ خلاقانه‌ای که شروعی خوب ولی پایانی دور از انتظار و غیرمنطقی دارد. 
نمونهٔ دیگرِ ایده‌های نویِ نویسنده را در انتخاب نام شخصیت‌های داستان که برگرفته از چهره‌های معروف هنری یا ادبی است که دست به‌خودکشی زده‌اند، می‌توان دید.
نویسنده فضاسازی داستان را متناسب با مضامینِ رمان، شهری سرد و بدون آفتاب در نظر گرفته است. مشخص نیست این مغازه کجاست یا داستان مربوط به چه زمانی است (شاید دورهٔ آخرالزمانی باشد). نویسنده داستان را به مددِ کنش‌ها و دیالوگ‌های آمیخته به طنز جلو می‌برد، اما شخصیت‌های سطحی و کلیشه‌ای و پایانی غیرمعقول مُهری ضعیف بر کتاب می‌زنند و ایدهٔ خلاقانه را که در پرداخت و پایان‌بندی ناموفق بوده، نابود می‌کنند.

ازجمله دیالو‌گ‌های بامزهٔ کتاب که آمیخته به تناقضی شیرین و طنزآمیز است، در ادامه آمده: 
"تبریک می‌گم عزیزم، یک سال از عمرت کمتر شد"
"آیا در زندگی شکست خورده‌اید؟ لااقل در مرگتان موفق باشید."
"بگیر بخواب و سعی کن کابوس ببینی. اینجوری معقول‌تره."
"به علت عزاداری باز است!"

🎬 انیمیشنی فرانسوی براساس کتاب و به همین نام در سال ۲۰۱۲ ساخته شده که فضای سرد داستان را به‌خوبی نشان می‌دهد اما به‌لحاظ تصویرگری و ساختار داستان همچنان سطح متوسطی دارد. این اقتباس پایان متفاوتی دارد، شاید این اختتامیه از آن پایان‌هایی باشد که خواننده آرزویش را می‌کند!
      

        نمایشنامهٔ "سوءتفاهم" نوشتهٔ آلبر کامو و به ترجمهٔ پرویز شهدی است. البته ترجمهٔ خشایار دیهیمی روان‌تر می‌باشد. ترجمهٔ شهدی برگرفته از نسخهٔ انگلیسی است که مطالب اضافه‌تری نسبت به نسخهٔ اصلی دارد.
نمایشنامه در هنگام جنگ جهانی دوم با آلمان نوشته شد. کامو قصد داشت در سه حلقهٔ پوچی، طغیان و عشق بنویسد که نمایشنامهٔ "سوءتفاهم" در کنار "کالیگولا" و "افسانهٔ سیزیف" حلقهٔ پوچی را می‌سازد.

این نمایشنامه چهار شخصیت اصلی و یک شخصیت فرعی دارد و در سه پرده تنظیم شده است. گویی کامو، ایدهٔ این نمایشنامه را از صفحه حوادث روزنامه گرفته است.
"سوءتفاهم" دربارهٔ محکومیت انسان در چرخهٔ پوچی، احساس مسئولیت، شورش علیه تقدیر، فاجعه‌های ناشی از سوءتفاهم و عدم صداقت است و به کاوش زوایای تاریک روح انسان می‌پردازد. "سوءتفاهم" نمایش خلق یک موقعیت تراژیک از پوچی و ناامیدی است.
کامو در "سوء تفاهم" نه‌تنها پوچی را تصویر می‌کشد بلکه تأکید می‌کند، تراژدی زمانی رخ می‌دهد که انسان‌ها از صداقت دور می‌شوند و در دام سکوت یا ابهام می‌افتند. سوءتفاهمی که موجب فاجعه و تراژدی می‌شود. ازطرفی این اثر تمثیلی از وضعیت بشر در جهانی است که خدایانش از آن رخت بربسته‌اند؛ جهانی فاقد هرگونه عدالت ذاتی یا نظام اخلاقی. 

دیالوگ‌ها دارای ایهام و برآمده از ناخودآگاه شخصیت‌ها هستند؛ همین اثر را قدرتمند، پرکشش و دراماتیک کرده است. خواننده از ابتدا از هویت یان آگاه است، ولی شخصیت‌ها اطلاعی ندارند؛ این تعلیقِ تراژیک یا هیچکاکی باعث می‌شود خواننده با هر دیالوگ، فاجعهٔ قریب‌الوقوعی را پیش‌بینی کند.
درواقع شخصیت‌ها به طور غیرمستقیم و از طریق دیالوگ‌های دوپهلو معرفی می‌شوند و ویژگی‌ شخصیت‌ها با کنش‌هایشان آشکار می‌گردد.
ازطرفی دیالوگ‌ها فلسفی و نمادین‌اند که بازتاب‌دهندهٔ مفاهیم پوچی، آزادی و تنهایی انسان هستند. مثلاً دیالوگ‌های مادر سرشار از عذاب وجدان، ناامیدی و پوچی زندگیِ دنیا است. در صفحهٔ ۴۵ می‌گوید:
«_زن‌های سالخورده حتی دوست داشتن پسرشان را هم از یاد می‌برند. قلب بی‌احساس می‌شود، آقا. 
_درست است. اما پسر که هرگز مادرش را از یاد نمی‌برد.»
این دیالوگ، به بی‌عاطفه شدن مادر در چرخهٔ بی‌معنای زندگی اشاره دارد. همچنین دیالوگ‌های مارتا که بی‌حسی را تنها راه‌حل نجات از رنج بیان می‌کند؛ جایی در پردهٔ سوم‌ که اوج پوچی، تاریکی و سردی است؛ مارتا می‌گوید: «از خدا بخواه که تو را چون سنگ کند که در این‌صورت خوشبخت خواهی شد.» و نهایتاً دست به خودکشی می‌زند که نمایانگر فروپاشی انسانی است. گویی کامو در این نمایشنامه جنایت را برابر با تنهایی و فروپاشی انسان می‌داند.

عناصر "سوءتفاهم" همه به نحوی به فلسفهٔ اگزیستانسیالیستی و پوچ‌گرایی کامو اشاره دارند. مسافرخانه‌ به مثابهٔ جهانی پوچ که با در فضایی دورافتاده و بارانی تصویر می‌شود، حسی از ناامیدی را به مخاطب القاء می‌کند.  
مارتا آرزوی فرار به شهری کنار دریا دارد (چیزی شبیه الجزایر که رویای دیرینهٔ خود کامو هم می‌باشد، زادگاه او که عناصر آفتاب و دریا در آن وجود دارد)؛ اما درعوض در دهکده‌ای بارانی و ابری (چیزی شبیه فرانسه) محبوس است. این دو محیط نمادی از امید در برابر یأس هستند.
پیرمرد خدمتکار نماد خدای بی‌تفاوت است. او در صحنهٔ پایانی درخواست کمکِ همسر یان را با گفتن "نه!" رد می‌کند. این صحنه تأیید می‌کند که جهان فاقد ناجیِ الهی است. 
نویسنده در بخشی از نمایشنامه با اشاره به دست‌هایِ به جنایت‌آلودهٔ مادر، ارجاعی دارد به "مکبث"!

جای تعجب و سوال است، چطور مادر و مارتا با این همه کدی که یان بهشان می‌دهد، متوجه هویتش نمی‌شوند؟! اگرچه می‌توان اینطور توجیه کرد که آن‌ها ممکن است به‌خاطر جنایتی که قرار است انجام بدهند، ذهنشان از فکر کردن به این مسائل دور شده باشد. ازطرفی جای سوال است چرا همهٔ مسافران این مسافرخانه سربه‌نیست شده‌اند و تابه‌حال پلیس به مادر و دختر شک نکرده است؟!
💡و در آخر جای تأسف است که نویسنده‌ای که چنین قدرتی در آفرینش یک اثر دارد، چرا باید ناامیدی را نشر بدهد؟ نمی‌شد امیدواری را تزریق کرد و اتفاق دراماتیک را قشنگ رقم زد، نه زشت و کریه؟ اگر این تلاش را برای نوشتن نمایشنامه‌ای امیدوارانه خرج می‌کرد، چه می‌شد؟ ... افسوس که در هر اثری اندیشه و زیست نویسنده (کامو و امثالش) چیز دیگری رقم می‌زند.

🔺ادامهٔ یادداشت ممکن است داستان را لو دهد:
نمایشنامه اینطور آغاز می‌شود که انگار مادر و مارتا منتظر کسی هستند؛ مسافری ناشناخته. ازطرفی پسر خانواده، در نوجوانی مادر و خواهر کوچکش را ترک کرده و بعد از بیست سال به خانه برمی‌گردد تا درحالی‌که سرمایه‌دار شده این خوشبختی را با خانواده سهیم شود. او بی‌خبر و در نقش مسافر روانهٔ مسافرخانه‌شان می‌شود. در این میان مارتا در آرزوی گریز از این سرزمین غم‌زده و افسرده به دریا و آغوش آفتاب است. مادر و دختر بی‌رحمانه دست به جنایت می‌زنند و به خاطر سوءتفاهم و عدم‌صداقت، پسر را می‌کشند. درحالی‌که پسر به حساب خودش با سکوت می‌خواهد مادر و خواهرش را شگفت‌زده کند و به خوشبختی برساند اما ماجرا جور دیگری رقم می‌خورد. کامو در یادداشتی تأکید می‌کند:« اگر یان تنها یک جملهٔ ساده می‌گفت، تراژدی رخ نمی‌داد.»

در پیشگفتار کتاب آمده «عده‌ای کامو را آدمی بدبین، منفی‌باف و پوچ‌گرا دانسته‌اند که برای زندگی هیچ ارزشی قائل نیست و انسان را موجودی محکوم می‌داند که ناخواسته و بدون میل و اراده خودش پا به دنیا گذاشته و از دنیا می‌رود و زود فراموش می‌شود. در متمرد و سرکش بودن کامو شکی نیست، اما این تمرّد در برابر کی و چی؟ در برخی از نوشته‌هایش آثار ناامیدی احساس می‌شود و واژه‌های بیهودگی و پوچگرایی را خیلی وقت‌ها به کار می‌برد. اگر او آدم بدبین، منفی‌باف و پوچ‌گرایی هست پس چرا با اشغالگران نازی به مبارزه برمی‌خیزد؟!»