کتاب «خدایگان و بنده» در اصل یک کتاب مستقل نیست و در واقع بخشی از کتاب «پدیده‌‌شناسی / پدیدارشناسی روح» یا «پدیده‌شناسی / پدیدارشناسی ذهن» اثر هگل است که توسط حمید عنایت از اصل کتاب هگل انتخاب و به صورت کتابی مجزا ترجمه شده است. خدایگان و بنده کتابی کوچک با محتوایی پیچیده است. این کتاب ۷۷ صفحه دارد که از این حجم، ۲۴ صفحه‌اش به پیشگفتار مترجم اختصاص یافته است. حمید عنایت در این بخش به توضیح درباره‌ کتاب پدیده‌شناسی روح و اهمیت بخش خدایگان و بنده از این کتاب می‌پردازد و نظریات هگل را در این بخش توصیف می‌کند. پدیده‌شناسی روح اثر فریدریش هگل یکی از آثار مهم و پیچیده در فلسفه غرب است که در سال ۱۸۰۷ منتشر شد. این کتاب دو بخش کلی دارد. در بخش اول که نزدیک به یک چهارم کتاب است، هگل از مراحل سیر تکامل ذهن انسان، قطع نظر از رابطه‌ آن با جامعه و مقام آن در سیر تاریخی زندگی انسان سخن می‌گوید و در باقی کتاب، وضع انسان را در رابطه‌اش با جامعه و تاریخ بررسی می‌کند. خدایگان و بنده بخشی از قسمت دوم این کتاب است. هگل در این بخش از دو مفهوم به نام‌های خدایگان و بنده سخن می‌گوید و آن‌ها را به شکل‌های مختلف تعریف و توصیف می‌کند. او برقراری رابطه میان ارباب و بنده را نخستین مرحلۀ سیر تاریخی اندیشه و زندگی اجتماعی بشر می‌داند و معتقد است که با تحول همین مرحله، ذهن بشر به سوی خودآگاهی پیش می‌رود و سرانجام به عقل می‌رسد. به عقیدۀ هگل، خدایگان نماینده قدرت و تسلط است و به ظاهر دارای استقلال و آزادی است و از نظر اجتماعی و مادی بر بنده تسلط دارد. اما این تسلط، در واقعیت او را در وضعیت خاصی از عدم خودآگاهی و وابستگی قرار می‌دهد. یعنی در حالی که بنده از طریق کار و تلاش به خودآگاهی دست می‌یابد، خدایگان به دلیل اتکاء به تسلط و قدرت خود، خود آگاهی واقعی ندارد.
      

        * هربرت ارینگ (منتقد برجسته آلمانی)
پس از اولین اجراى نمایشنامه «صدای طبل در شب» نوشت:« نویسنده بیست و چهارساله، برتولت برشت، یک شبه چهره ادبى آلمان را دگرگون کرده است.» 

کتاب «بعل، در جنگل شهر، صدای طبل در شب » مجموعه‌ای از سه نمایشنامه از برتولت برشت است که در قالب یک کتاب به چاپ رسیده و به عنوان اثری پیشگام در تئاتر مدرن شناخته می‌شود که نه‌تنها مسائل انسانی و اجتماعی را نقد می‌کند بلکه سبک و فرم روایت آن بسیار نوآورانه است.
-	«بعل»، اولین نمایشنامه‌ برشت در سال ۱۹۱۸ و زمانی که او ۲۰ ساله بود نوشته شده است. این نمایشنامه داستان شاعری است که رک و صریح در برابر هنجارهای اخلاقی و اجتماعی شورش می‌کند.
-	«صدای طبل در شب» در سال ۱۹۱۹ نوشته شده و تصویری تلخ از جهان پس از جنگ جهانی اول را نشان می دهد. 
-	«در جنگل شهر» نیز در در سال ۱۹۲۱ نوشته شده و داستان یک مبارزه بی‌علت است. مبارزه بی‌دلیل بازرگانی ثروتمند با کارمند یک کتاب فروشی در شیکاگو، قبل از جنگ جهانی اول. این نمایشنامه نوعی نقد دنیای سرمایه‌داری و انزوای انسان در جهان مدرن است. 

در این سه اثر به وضوح می‌شود تکامل هنری برشت را دید. مثلا در داستان «بعل» که اولین نمایشی اوست، برشت شدیدا تحت تاثیر مکتب اکسپرسیونیسم است. این اثر با استفاده از زبانی شاعرانه و در عین حال لحنی پرخاشگرانه و تصاویری اغراق شده شورش و عصیان یک فرد نسبت به هنجارهای اجتماعی و اخلاقی را نشان می‌دهد. این نمایشنامه از نظر فرم و محتوا بیشتر به نمایش‌های اروپای قرن بیستم، جایی که احساسات بسیار مورد توجه قرار می‌گرفتند، نزدیک است. در حالی که در «صدای طبل در شب» و «جنگل شهر» برشت کم کم از این سبک فاصله می‌گیرد و به سمت سبکی می‌رود که بعدها به عنوان «تئاتر حماسی» شناخته می‌شود.
این تکامل دید و تحول نگرش برشت نشانه عبور او از نمایشنامه‌های احساسی و روان‌شناختی است. این گذار نه تنها سبکی نوآورانه را معرفی کرد، بلکه بنیان‌گذار دیدگاه هنری او درباره رسالت و کارکرد اجتماعی تئاتر بود. دیدگاه هنری او درباره تئاتر یک دیدگاه خاص بود. از نظر او رسالت تئاتر فرای چیزی است که همه فکر می‌کنند. او برای تئاتر رسالتی اجتماعی قائل بود. برتولت برشت معتقد بود که هدف هنر، به ویژه تئاتر، ایجاد تفکر عقلانی و نگرشی انتقادی به زندگی است. او باور داشت که تماشاگر با دیدن تئاتر باید از احساس عبور کند و به تفکر برسد. به همین دلیل، در تئاتر برشت، تماشاگر نقش فعالی دارد و صرفا منفعل نیست. 
یکی از ویژگی‌های کلیدی این سه اثر، تلاش نویسنده برای فاصله‌گذاری است. به این معنا که او از غرق شدن مخاطب در احساسات جلوگیری می‌کند  و آن‌ها را وادار می‌کند تا با دیدی نقادانه و پرسشگر به مسائل اجتماعی و انسانی نگاه کند.
      

        * آلبر کامو - نویسنده، فیلسوف و روزنامه‌نگار فرانسوی - الجزایری:
زوربا نمایشی است از آن‌چه ما می‌توانیم باشیم اگر قیدهای بی‌فایده را کنار بگذاریم و با تمام وجود زندگی کنیم.

کتاب زوربای یونانی نوشته‌ی نیکوس کازانتزاکیس، نویسنده و شاعر یونانی، اولین بار در سال 1946،  یک سال بعد از پایان جنگ جهانی دوم، منتشر شد. کتاب روایت دوستی مردی جوان و پیرمرد 60 ساله‌ای پرشور و بی‌پروا است. شاید بتوان نام دیگر این کتاب را «در ستایش زندگی» گذاشت، همانطور که شخصیت اصلی آن، زوربا، سرشار از شور زندگی است. او زندگی را با تمام رنج‌هایش پذیرفته و هر لحظه از آن را با هیجان زندگی می‌کند یا بهتر است این‌طور بگوییم که زوربا به جای فکر کردن به چرایی زندگی، زندگی را به صورت تمام و کمال تجربه می‌کند. همه‌ی ما این جمله را شنیده‌ایم که باید در «لحظه» زندگی کرد؛ زوربا مصداق بارز این پند است و انسان را به رهایی از قید و بندها و غرق شدن در لحظه دعوت می‌کند. 
در مقابل این پیرمرد 60 ساله، راوی داستان قرار دارد که او را با نام «ارباب» می‌شناسیم. ارباب، روشنفکری اهل مطالعه است که تفکری کاملا برعکس زوربا دارد. او فلسفه‌های بسیاری را مطالعه کرده و درگیر مسائل و پرسش‌های عمیق در مورد زندگی است. زوربا در طول داستان سعی دارد به صورت تجربی به او بیاموزد که زندگی واقعی خارج از نظریه و دیدگاه و تفکرات خاص است. او با کلمات ساده و رفتارهای سرشار از انرژی‌اش، فلسفه‌ی خاص خود را از زندگی و مرگ به نمایش می‌گذارد و نشان می‌دهد که درک عمیق از زندگی تنها در تجربه کردن آن نهفته است. 
شخصیت زوربا، یک شخصیت واقعی است که کازانتزاکیس در جوانی و در جریان راه اندازی یک معدن با او آشنا شد، از او درس زندگی گرفت و تا پایان عمر زوربا با او ارتباط داشت و هرگز او را از یاد نبرد.