بالاخره مجموعه تاریخی ۴۰۰۰ صفحه‌ای دوما تمام شد! خدا رحم کند به سه تفنگدار ۶۰۰۰ صفحه‌ای!
قبل از هر چیز سپاسگزارم از دوست خوبم محمدرضا خطیب بابت پیشنهاد و تقدیم این کتاب!
این مجموعه که در نسخ مختلف معمولا در سه مجلد ملکه مارگو، آن ۴۵ نفر و ملکه مون‌ سو رو نیز چاپ شده است،‌ گزارش ایام پادشاهی شارل نهم و هانری سوم و به معنای دیگر پایان دودمان والوا و آغاز سلطنت بوربون‌ها و هانری چهارم است.
کتاب با روایت واقعه هولناک کشتار سن بارتلمی آغاز و در خلال چندین ماجرای عشقی به شرح اتحادیه مقدس کاتولیک‌ها، روابط لهستان و بلژیک و انگلستان و اسپانیا با خاندان پادشاهی فرانسه، نزاع و درگیری در خانواده سلطنتی، روابط مخفی عاشقانه و دوئل‌های مردانه در پی آن، شرح مختصر کنت و بارون‌نشین‌های فرانسه،‌ توصیف مهمان‌خانه‌ها،‌ صومعه‌ها و راه‌های این کشور و ... پی گرفته می‌شود.
فراز پایانی کتاب داستان هم‌دستی بلژیک و اسپانیا در شمال و جنوب فرانسه برای شکستن و فرو ریختن دودمان سلطنتی فرانسه است. شخصیت‌های اصلی این رمان ملکه مرموز و قدرتمند کاترین مدیسی و سه پسرش، هانری دو ناوار، ملکه مارگو،‌ شیکو همدم هانری سوم، گورن فلو، دوک دگیز و تعدادی اصیل‌زاده و کنت هستند که دوما با مدد از درام‌های اختصاصی توانسته بار این ۴۰۰۰ صفحه را بر دوش آنان بگذارد.
نثر کتاب روان، توصیف‌گرا و تقریبا عاری از هرگونه ابداع ادبی پیچیده است. سبک دیالوگ مستقیم و دنبال‌کننده و بدور از هر گونه ابهام و تنیدگی است. به همین دلیل خوانش این ۸ جلد راحت،‌ نشاط‌آور و پیش‌برنده است. توضیحات حاشیه طوری در کنار متن آمده است  که در صورت عدم علاقه قادر به نادیدن‌شان هستید.
شاید اگر در کشور ما هم دومایی بود و تاریخ سده‌ها و دوره‌های مختلف کشورمان را در سایه رمانی عشقی تاریخی روایت می‌کرد،‌ شاهد این  بیگانگی از تاریخ در میهن‌مان نبودیم.
      

        صبحانه در تیفانی روایت نوع غالب زندگی آمریکایی است؛ رهایی، آزادی، ماجراجویی و در عین حال روحی ناآرام در جستجوی مأوایی برای آرمیدن خویشتن خویش!
در این صورت‌بندی «تیفانی» نه فقط یک فروشگاه لوکس جواهرفروشی که حس تجمل‌گرایی زندگی آمریکایی را ارضا می‌کند بلکه نمادی از آرامش، امنیت و البته ابراز بی‌نیازی است؛ چه اینکه کسانی شانس خرید در آن‌جا را دارند که در زندگی غنی باشند. تیفانی در مسیر رویای ثروت و زندگی اشرافی، روزنه‌ای برای فرار از دنیای آشفته بیرون است چون در آن‌جا جهان بی نگرانی و تشویش در گرد خویش می‌چرخد! برای هالی آن‌جا نه یک آرمان‌شهر بلکه یک سراب است ؛ جایی که هرگز به آن تعلق ندارد، اما تصور می‌کند که اگر به تیفانی برسد، ناآرامی‌اش پایان خواهد یافت.
صبحانه در تیفانی داستان زندگی دختری است سرکش و آزاد که نماینده تمام‌عیار زندگی آمریکایی است که هم نمی‌تواند در زندگی‌ بیارامد و هم قادر به ترک ماجراجویی‌هایش نیست و هم این بی‌سر و سودایی جز سرگردانی و وحشتش نیفزاید.
نثر کتاب بدیع، روان و کشنده است. از این جهت در خورد تحسین و احترام جداگانه‌ای است به نظر من شهرت کتاب  همان‌قدر که در گرو این نثر بدیع  و ساختار روایی بروز است رهین آن بی‌هوایی و رهندگی قهرمانش نیز هست. قهرمانی که به مدد قلم نویسنده پیش‌بینی ناپذیر، معما‌گونه و مهیج به تصویر کشیده شده است.
      

        شاهرخ مسکوب را با شاهنامه‌پژوهی شناختم. بعد‌ها با خواندن ترجمه خوشه‌های خشم از نثرش لذت بردم و بعدترها مسافرخانه و ....
خاطرات خود نوشت او که در در بازه سال‌های منتهی به انقلاب از سر گرفته شده و تا اواخر عمرش ادامه داشته است، از جهات مختلفی با ارزش و قابل احترام است. 
اول خواندن خاطرات افراد پرکار، خوش‌فکر و اهل قریحه خصوصا آن‌ها که دست‌رنج‌شان را دیدی باعث می‌شود فرصت فهم زیست‌شان را هم بیابی.
دوم، روز‌ها در راه مسیر تطور و تحول و تغییر یک نویسنده روشنفکر چپ در طول دسته‌کم سه دهه از تاریخ ایران را به دست می‌دهد. شاید هم باید گفت تغییر و تطور و تحول سه دهه از تاریخ ایران! البته برای اینکه به کسی بر نخورد نه ایران و نه مسکوب! تغییر و تطور و تحول نگاه مسکوب به ایران! این قسمت از قیام و مبارزه با حکومت پهلوی شروع شده و با روزهای انقلاب به اوج مستی و خوشی رسیده است؛ جایی در روزهای بعد از ۲۲بهمن ۵۷ او می‌گوید:« این بهترین روز زندگی من است و حس می‌کنم که ایران دارد زندگی می‌کند» این قسمت کتاب نگاه روشنفکران و نویسندگان چپ حزبی و غیرحزبی به جمهوری اسلامی را به خوبی در بر گرفته است که خود را با حکومت جدید  و رهبری دینی آن در جنگ با امپریالیسم جهانی هم‌پیمان می‌بینند! روزهای ماه عسل برای مسکوب و انقلاب زود به پایان می‌رسد و می‌توان او را از جمله کسانی دانست که در همان‌ سال‌های اول از انقلاب بریده‌اند. اما در این بین گزارش‌های او در خصوص وقایع انقلاب، تغییر نگاه روشنفکران، چرخش و سقوط قهقرایی رجوی و مجاهدین، آلام و آمال نویسندگان در این سال‌ها درس‌آموز و کمک کننده است. نظرات او در مورد افرادی زیادی از جمله کسروی،‌ هدایت، بزرگ علوی، خلیل ملکی، عباس زریاب خویی، احسان طبری، یوسف اسحاق‌پور، داریوش شایگان، سیاوش کسرایی،‌ مرتضی کیوان و ده‌ها نفر دیگر از جمله ه، الف، فلانی و ....هم در بر گیرنده نقدهای ادبی و علمی و هم دارای نگاه به زوایای زندگی شخصی اینان است.
سوم، سبک نوشتاری او  هر چند ثابت نیست اما به خصوص است. این روز نوشت با اختصار روزهای اولیه و فاصله معنی‌دار یادداشت‌ها شروع شده و در اواخر به ساغر صبح و شام به هم نزدیک و در پیمانه متن پرتر می‌شود. به نظر می‌رسد دهه ۶۰ که اوج پرکاری علمی اوست انگیزه بازگویی همه چیز را در قالب خاطرات از او می‌گیرد و هر قدر به اواخر عمر نزدیک می‌شود و امیدش به اتمام کارهای نیمه‌کاره کمتر، نظرات و نگاه‌های علمی‌ش را نیز در پس خاطرات روز‌نوشت منتشر می‌کند. لذا اگر از شروع خوب و موثر کتاب که البته رهین هم‌زمانی با مهم‌ترین وقایع تاریخ ایران است بگذریم،‌ کتاب هر قدر به پایان نزدیک می‌شود بهتر می‌شود.
چهارم، رابطه مسکوب با دوستان، همکاران،‌ رقبا و از همه جالب‌تر خانواده یعنی خواهر و همسر و دختر و پسر است. درک من از او بعد از خوانش سطور میانی کتاب،‌ دوستی مهربان،‌ همسری سازش‌کار، پدری نمونه و فرزندی قدر‌شناس و همکاری با تعهد بود. مکالمات او با دخترش غزاله خصوصا در ایام کودکی و نونهالی خواندنی و لذت‌بخش است. جالب آنکه مسکوب خود به این بخش نظر داشته و بدون تغییر خاصی آن را منتشر کرده که گوی شفافی باشد، گویای حال و هوای دختری نونهال و جهان او و پدرش!
پنجم، خلق آزادگی، ظلم‌ستیزی و عدالت‌پیشگی توأم با انصاف اوست. هر چند از اول بریدگان انقلاب است اما هرگز در عوض بغض جمهوری اسلامی تن به  تایید و تمکین همکاری با مجاهدین و از آن بدتر سفید‌شویی رابطه برخی کسان با صدام بعثی نمی‌دهد. او منتقد رفتار ضد انسانی رژیم نژادپرست اسرائیل با اعراب فلسطینی، جنایت‌های امریکا و روسیه در جهان اطرافشان، تصویب بودجه سیا برای دخالت در امور ایران است. شاهرخ مسکوب این مخالفت را حتی به فضای ادبی و علمی هم کشانده است و از گزارش تاریخی رادیو اسرائیل در خصوص ظلم اعراب به ایرانیان در اثنای نسل‌کشی فلسطینیان بر‌آشفته و این دو رنگی‌ را بر نمی‌تابد.
ششم، روزنوشت‌ها گاهی خیلی شخصی و برای خود است و گاهی هم‌چون رسالت روشنفکری در نسبت با آینده‌گان! از این انتخاب و تردید که بگذریم نقد جدی این است که بسیاری از وقایع مهم تاریخ ایرانیان از خوب و بد جایی به دفتر خاطرات یک ایران‌دوست ندارد! آغاز جنگ، سقوط خرمشهر، قتل‌عام و اسارت زنان در برخی روستاهای خوزستان، بمباران شیمیایی،‌ وفات امام و ... جایی در نوشته‌های شخصی او ندارد که از نگاه ارزیابانه به خاطرات یک نویسنده و فعال اجتماعی، نقص محسوب می‌شود. چه اینکه خاطرات را برای خواندن می‌نویسند و نظر چونان اینانی، برای خوانندگان مهم است.
کلام آخر اینکه مستقل از یک اثر که می‌شود آن را در جرگه ادبیات (زندگی‌نامه) گنجاند، روزها در راه یک نیم‌اثر پژوهشی و تاریخ‌نگارانه از احوال ایران و خصوصا روشنفکران چپ دهه‌های متوالی نیز هست.
      

        خوب و خواندنی برای تقویت اعتماد به نفس و نکوداشت تلاش و نیک سیرتی در نوجوانان و نورستگان!
داستان از پهنه یک کشتی شکاری تجاری در آب‌های جنوب آغاز می‌شود که ماجراجویی و تهور ناخدای اصلی آن باعث رخ دادن قسمت اصلی داستان می‌شود!
ناکامی در شکار نهنگ و مرگ ناخدا، مسافران را راهی ناکجا آبادی در آن‌سوی جهان و شکارچیان انسان می‌کند. بخت و اقبال، سیرت طبیعت و درایت و هم‌دلی مسافران موجبات پیروزی و عبور ایشان از این بحران را فراهم می‌سازد.
      

        اخلاق‌نامه‌ای برای نوجوانان در قالب یک داستان خانوادگی با رنگ امید، نیک‌کرداری، خانواده دوستی، وفای به عهد، مذمت طمع و بد طینتی، برتری حق و عدالت.
مردی که سال‌ها به اتهام گناه ناکرده‌ای متهم و محکوم به مجازات است تصمیم می‌گیرد برای رفع اتهام و اتمام پرونده‌اش سفری پر ماجرا را بیاغازد! 
از بد حادثه نور زندگی کورسوی امید او در آن سر جهان قبل از رسیدن‌ش خاموش می‌شود و حوادث غیرمنتظره‌ای را در مسیر زندگی او قرار می‌دهد.
      

        کتابی کوتاه و جمع جوری از مجموعه مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی که در آن به رابطه انسان و ایمان پرداخته شده است.
در این رساله نسبت ایمان و علم، انسان و ایمان، سرنوشت انسان و ایمان بیان شده است.
ممتازترین قسمت کتاب پردازش تفاوت‌ها و در عین‌حال هم‌بستگی ایمان و علم است. چه در این قسمت، ظرفیت عقل بشری در سایه ایمان قلبی برای بهبود زندگی انسانی و تعالی و تکامل آن بیان شده است.
هر قدر علم بتواند نسبت انسان با طبیعت و جهان را بسط داده و بهبود بخشد، ایمان بایستی رابطه انسان با خودش را شکل داده و عمق ببخشد.
      

        یک ماجراجویی دیگر از ژول ورن! این بار در آسمان‌ها یا زیر دریا بلکه در اعماق زمین
هر چند رویاپردازی و تخیل آن نسبت به سایر آثار کم است اما این خود باعث تقویت جنبه رئالیستی داستان شده است. با خواندن آثار او فرصت سفر در دور دنیا، اعماق زمین، آسمان‌ها و قعر دریاها را خواهید یافت. ضمن آن‌که برگ‌هایی از حکمت، اخلاق، نوع‌دوستی، شجاعت و قدرت اراده نیز تقدیم‌ نگاه‌تان خواهد شد.
این قسمت! خودخواهی تا سر حد جنون و از بین بردن ریشه و میوه زندگی
      

        این بار نه در قعر دریا و نه در اعماق زمین و نه بر فراز آسمان‌ها!
روی آب برای مدت طولانی!
جنگ اراده و تسلیم، شجاعت  و ترس و یأس، مسئولیت‌پذیری و عشق به خانواده در مقابل رحجان منفعت فردی و خودخواهی جنون‌آمیز!
هیجان و سرعت اتفاقات بالا در پهنه دریای آرام و بی‌کرانه ترکیب دو گانه و زیبای نویسنده است که نوجوانان را شگفت‌انگیز و پیران در فکر فرو می‌برد.
      

        عربیکا را باید سر وقت خورد! با همان طعم دوگانه ترش و تلخ و گرمای ملایم! عربیکای یامین‌پور را هم باید سر وقت خواند؛ لحظه، آن و زمان در تماشایی‌ترین تاریخ و در زیبا‌ترین جغرافیاست که به استقبال ما آمده است. اکنون را باید فهمید تا درکی درست از سیر آرام تاریخ یافت.
قلم و سبک نوشتاری وحید یامین‌پور بیش از همه تحت تاثیر شهید آوینی است. او در سفرنامه‌هایش دقیقا شبیه یاد‌نامه‌ها و حتی اندک رمان‌ها، به سیرت‌های لاهوتی و ملکوتی بیش‌تر می‌پردازد تا صورت‌های ناسوتی!
تسلط و درک او از اجتماعاتی که دیده از ژاپن گرفته تا بیروت باعث شده است آثار او زوایای دقیق و تأمل برانگیزی را از ویژگی‌های جوامع، فرهنگ‌ها و منش ملی و اجتماعی مردمان این‌سو و آن‌سو در برابر ما بگشاید. وقتی از مفهوم خانه و پایداری وطن‌پرستانه مردم لبنان سخن می‌گوید درکی ژرف و متفاوت از سایرین را به دست می‌دهد و هنگامی‌که در مورد شکست و ویرانی غزه سخن می‌گوید صورت‌بندی و روایتی متفاوت دارد؛ آن‌جا که می‌گوید این مردم بر خلاف همه جهانیان‌اند که ما در آیینه حق، خود را می‌بینیم و اینان در آیینه، حق را!!! این مردم قوم برگزیده خدایند! که رو به وجود ایستاده‌اند؛ به رغم همه جهانیان که پشت به وجود و رو به خود درمانده‌اند!
یامین‌پور در این کتاب به بخشی از سوالات ما را در مورد ملت مقاوم لبنان و غزه پاسخ می‌دهد؛ او در بیان لحظات تماشایی و تاریخی شهادت یحیی سنوار بیش از آن‌که درگیر جلوه‌های ناسوتی این مرگ قهرمانانه باشد، در فهم تاریخی روح و اراده سنوار در آن لحظات فرو رفته است؛«یحیی می‌داند که زنده او چقدر بدرد اسرائیل می‌خورد و می‌تواند کتاب تاریخ را ورق برگرداند اما روحی لاهوتی با اراده‌‌ای ملکوتی که از غیب نشأت گرفته این چنین آرام مرگ را به خویش دعوت می‌کند.»
او در بیان رنج و مصیبت مردم لبنان بعد از شهادت رهبری تکرارناشدنی به مقوله جامعه‌سازی و انسان‌پردازی جنگ و مقاومت می‌پردازد. انسان‌ کتاب‌های یامین‌پور، الهام گرفته از آوینی نه در پی کسب پیروزی و آسایش ظاهری و تحمل غم محنت و غربت ویرانی، بلکه در مبارزه‌ای نمادین از ابتدای تاریخ تا به اینجا، مشتاق و مست درک معنای سازندگی جنگ و سختی‌های زندگی است؛ آن‌جا که می‌گوید «آزادی حقیقی در رقم زدن زندگی و ساختن آرزوهاست، نه در مصرف آرزوهای از پیش آماده شده. آن‌ها که می‌گویند از دل جنگ زندگی می‌جوشد بیراه نمی‌گویند. حقیقت انسانی زندگی در مواجهه با تلخی جنگ از دل‌ها جوانه می‌زند». انسان این‌چنینی به آسمان تنوره می‌کشد تا در زمین غنوده شود.
عربیکا طعم دقیق زندگی است!‌ بدون تجزیه آن به عناصر تشکیل‌دهنده‌اش. ترس در اینجا ابزار شیطان است و نه ابراز حیات انسانی! هر چقدر بیشتر بترسی بنظر که جنبنده‌تری اما در میرندگی ترس در خواهی غلتید.
      

        جز معدود کارهایی از ژول ورن است که مساله و مخاطب‌ آن نوجوانان نیستند!
کتاب داستان برش کوتاهی از زندگی پیک ویژه حکومت تزاری روسیه در جریان درگیری‌های داخلی سیبری و بخش آسیایی روسیه است. هر چند در این کتاب بر اساس آن‌که قهرمان روس و اروپایی است ضد قهرمان تا حدی آسیایی و از اقوام تاتاری انتخاب شده‌اند. اما در مجموعه خواندنی، روان و البته مهیج است. فراز و فرود‌های انتخابی نویسنده هوشنمدانه بوده و از خستگی جلوگیری می‌کند.
وفای به عهد، هوشمندی، امانت‌داری، غافل‌گیری دشمن و وطن‌پرستی از اصلی‌ترین پیام‌های این کتاب است.
      

        نام کتاب خیلی ربطی به محتوای آن ندارد. یکی از کارهای خوب ژول‌ورن برای نوجوانان و البته به نظرم من هرکسی که هنوز در تجربه کردن زندگی قبل از سی سالگی‌ است.
کتاب حول موضوع مفهوم نیک‌بختی و نگون‌بختی در زندگی و قدر دانستن فرصت‌های زندگی شکل گرفته است و داستان جوانی ثروت‌مند را روایت می‌کند که با یک فیلسوف شرقی هم‌قدم و هم‌راه است.
فیلسوف برای طراحی یک بازی باور به ارزش زندگی و خوش‌بختی از مسیر رنج را در ذهن او پدید می‌آورد. در مسیر داستان جوان ثروت‌مند می‌فهمد که تنها کسانی می‌توانند مفهوم خوش‌بختی را درک کنند که تجربه‌ای از بدبختی داشته باشند. این جوان در گردونه‌ای آشفته از تصمیم برای خود‌کشی تا تلاش همه جانبه برای حفظ زندگی خود در چرخش و شناوری است.
متن کتاب شبیه سایر کارهای ژول‌ورن روان و توصیفات و صحنه‌آرایی‌ها خوب و دل‌چسب است.
      

        خوانش همه چیز از هیچ چیز! آیا درست است؟
این کتاب یکی از مهم‌ترین آثار استیون هاوکینگ  است که در آن با بهره‌مندی ممتاز از علم و فیزیک تلاش کرده است طرحی هم‌بند و خودبسنده در مورد جهان هستی ارائه دهد. وی در این کتاب ابتدا کوشیده است سیر تاریخی و جذاب از روند رو به رشد دانش بشری در هزاره‌ قبل از میلاد نمایش دهد که در آن پایه علم و فلسفه در یک نقطه بنا نهاده شده است. در طول این سه هزار سال گاهی علم از فلسفه پیشی گرفته و گاهی فلسفه از علم. گاهی خطاهای فلسفی راه توسعه علم را سد کرده و گاهی خرافات شبه‌علمی ذوق فیلسوفان را تنگ نموده. گاهی هم هر دو در سایه الهیات آسوده‌اند و گامی رو به جلو نگذاشته‌اند.
هاوکینگ با تکیه بر نظریه‌های متأخر فیزیک خصوصا اصل عدم قطعیت هایزنبرگ و در پی آن نسبیت عام انیشتین سعی کرده قرائت‌های دقیق‌تری از پدیده‌های این جهانی گزارش دهد و رفته رفته پاسخ‌های بنیادینی را در مقابل سوال بزرگ چگونگی آفرینش قرار دهد. طرح اولیه او با نظریه مکانیک کوانتومی جان مضاعف یافته و بر اساس خودبخودی بودن خلقت جهان و از هیچ پدید آمدن آن ارائه می‌شود. او مدعی است با تکیه بر نظریه نسبیت عام و مکانیک کوانتومی بنیادی‌ترین پرسش بشری دیگر نیاز به فلسفه و الهیات ندارد! اساسا قوانینی در عالم هستند که پدیداری جهان از هیچ را منطقی و علمی شرح می‌دهند.
فارغ از محتوای جذاب و سیر زیبای کتاب در بازگویی رشد، پیوستاری و تسلسل علم در سه‌هزار سال، نقدها و سوالات مهمی پیش روی این نگاه هست
۱- اینکه جهان از هیچ آفریده شده است و قوانینی موجب شکل‌گیری این جهان می‌شوند، خودمتناقض است؛ خود این قوانین از کجا پدید آمده‌اند؟
۲- اینکه بر اساس قوانین جدید فیزیک، علم همه پدیده‌ها را توضیح می‌دهد و نیازی به فلسفه نیست، خود جمله‌ای فلسفی است! و برای اثبات آن نیاز به فلسفیدن!
۳- نگاشت تمام وقایع جهان به زبان علم و تقلیل آن به زبان معادلات ریاضی نیز، تنها یک فرضیه است؛ به قول هایدگر واقعیت فقط به جهان فیزیکی محدود نمی‌شود و درک انسان را نمی‌توان به این حد تقلیل داد.
۴- او معتقد است که علم روزی خواهد توانست مکانیک کوانتومی و نسبیت عام را یکپارچه بکند و مستندات ریاضی و تجربی نظریه او را بیان کند! این روز هنوز پدید نیامده است و لذا خود این نظریه هنوز بر اساس قواعد اثبات تجربی، نارس است. کما اینکه ما هم‌چنان فاقد یافته‌های تجربی برای نظریه ریسمان که بسیار مورد علاقه اوست، هستیم.
      

        یک نمایش‌نامه نیمه فانتزی از هرمان هسه که جوانان را مخاطب گرفته است.  نمایش‌نامه داستان زندگی کسی است که فرصت یافته برای کسب سعادت ابدی و خوش‌بختی روزافزون خودش انتخاب یا آرزو کند. نمایش‌نامه در تلاش است تا نشان دهد موهبت‌های زندگی اگر مطلق باشند نه تنها راه سعادت نیستند بلکه ره‌زن مسیر رشد و تعالی خواهند بود.
محبوبیت، ثروت، قدرت و شهرتی که از دالان تنگ حیات و تلاش آدمی بدست نیامده باشد به ضد خود بدل می‌شود و سراب نیک‌بختی زندگی را با سرعتی هولناک می‌خشکاند. به شکلی‌که هر قدر در موهبت‌ها غرقه‌تر می‌شویم به چنگال تشنگی و حسرت حیات شیرین در قلب‌مان فروتر می‌رود.
کتاب بر اساس فرصت رویایی ارتباط با فرشتگان و نمایندگانی از عالم آسمانی و خداوند آغاز شده و با مهربانی و همراهی آنان به پایان می‌رسد.
      

        یکی از بهترین‌ها در ادبیات ضد جنگ است و نقطه مقابل آثاری قرار می‌گیرد که با حس وطن‌پرستی و رسالت‌های بشری در پی توجیه و صورت‌بندی فلسفه جنگ در جهان هستند.
روایت کتاب داستان حضور خودنوشت چند دانش‌آموز است که با تهییج احساسات وطن‌پرستانه راهی جبهه‌های غربی آلمان شدند و با فرانسه و انگلیس و در نهایت امریکا در حال جنگ هستند.
روایت کتاب، مستقیم، تند و تیز،‌ ساده، اخلاقی و بدور از نمادسازی‌هاست.
نویسنده به خوبی نشان داده است این جنگ که با حس وطن‌پرستی به آن‌ دعوت شده‌اند در بازه‌ زمانی‌های گوناگون برای هرکدام، روحیه انسانی، زیست‌پذیری شهری، باور به آینده و امید را در آنان می‌کشد و افرادی که تربیت می‌کند به شکل طبیعی امکان حضور در شهر و آینده را نخواهند داشت؛ آنان یاد گرفته‌اند که دزدی کنند، سر همدیگر کلاه بگذارند، منفعت خود را ولو در موقعیت‌های نه چندان خطر‌ناک، در هر صورتی به منافع دیگران ترجیح بدهند. هرچند همه این احساسات خلاف آن‌چیزی باشد که بر اساسش تعلیم یافته‌اند و به جبهه فراخوانده و به پایداری تشویق شده‌اند. 
تصاویر ممتاز موجود در کتاب همگی صحنه‌های تلخ و صورت حیوانی و جنون‌آسای جنگ است؛ قتل‌عام، قطع شدن دست و پا، دزدی در سنگر‌ها، بریدن از خانواده، بدرفتاری  و انتقام از اسرا. طبیعی است که این جنگ قهرمانی ندارد یا اگر دارد اربابان جنگ‌افروز، کارخانه‌های اسلحه‌سازی، بنگاه‌های مالی و بانک‌های بزرگ وام‌دهنده به دولت‌ها و در نهایت کارخانه‌های مواد غذایی هستند که مواد فاسد شده خودشان را به سربازان بی‌چاره حاضر در جبهه قالب می‌کنند!
خواندن این کتاب نشان می‌دهد که باید چیزی در بین باشد که به زندگی انسان معنا دهد، به تلاشش صورت انسانی بدهد؛ چیزی که فریبنده نباشد و با دیدن واقعیت سراب آن در هم نشکند!
در این کتاب معلمان، کشیش‌ها، خانواده‌ها و روزنامه‌ها همه عناصری هستند که سیرت انسانی را میرانده و اسباب‌بازی‌هایی برای آدم‌کشی به جا نهاده‌اند.
پیشنهاد من این است که بعد از این کتاب حتما سری به دیالوگ‌های ماندگار شهید آوینی در روایت فتح بزنید! آن‌جا صورت دیگری از جنگ به نمایش گذاشته می‌شود؛ قهرمان این دیگر روایت، توپ و تانک و هواپیما و قدرت تسلیحات و مانور قتل‌عام انسانیت نیست بلکه تلاشی برای نشان‌ دادن تحول جنگجویان در این کارزار بر اساس یک جهان‌بینی دیگر است.
بسته به اینکه جنگ را از کدام طرف روایت کنیم قهرمانانش گوناگون و صورت شکست و پیروزی آن نیز عوض خواهد شد.
      

        ملکه مارگو یکی از رمان‌های تاریخی الکساندر دوما است که به وقایع دوران شارل نهم، هانری سوم و هانری چهارم می‌پردازد. این اثر، بخشی از مجموعه‌ی تاریخی دوما محسوب می‌شود اما در عین حال به‌عنوان یک رمان مستقل نیز درخشان و پرنفوذ است.
آنچه این رمان را از سایر بخش‌های مجموعه متمایز می‌کند، پرداخت دقیق و جذاب به کشتار سن‌بارتلمی است. این کشتار یکی از هولناک‌ترین وقایع تاریخ اروپا که با دسیسه‌ی کاترین مدیچی، مادر شارل نهم و همراهی پادشاه، علیه اصیل‌زادگان پروتستان فرانسه طراحی شد. در این واقعه، که نقطه‌ی عطفی در جنگ‌های مذهبی فرانسه به‌شمار می‌رود، اشراف و رهبران پروتستان که برای جشن ازدواج هانری ناوار (بعدها هانری چهارم) و ملکه مارگو به پاریس آمده بودند، در نقشه‌ای مرگبار، بی‌رحمانه قتل‌عام و اموالشان غارت شد.

این پیرنگ تاریخی در قالب یک درام عاشقانه و تراژیک جان گرفته است. قلم روان و پرظرافت دوما، همراه با دقت او در پردازش جزئیات تاریخی، باعث شده است که روایت، هم از اصالت داستانی برخوردار باشد و هم ارزش تاریخی خود را حفظ کند. داستان، از خلال روابط عاشقانه‌ پنهان میان هانری چهارم، ملکه مارگو، و چند تن از نجبای دربار، پر حرارت و هیجان انگیز می‌گردد. اما در نهایت، به مدد وقایع تاریخی رمان با فرجامی تراژیک و خونین؛ کشته شدن یا فرار برخی از این اشراف به پایان می‌رسد.