شبکه اجتماعی کتاب‌دوستان

        کتاب هزار خورشید تابان (A Thousand Splendid Suns) اثر خالد حسینی، نویسنده افغانستانی که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد، داستانی عمیق و تاثیرگذار از زندگی زنان افغان در دوره‌های مختلف تاریخی، به‌خصوص در دوران جنگ و حضور طالبان است. هزار خورشید تابان با ترجمۀ مهدی غبرایی که یکی از ترجمه‌های خوب است توسط انتشارات ثالث روانۀ بازار نشر شده است. حسینی در این اثر خود، نشان می‌دهد که چگونه سرنوشت افراد در بستر تاریخ و اتفاقات سیاسی رقم می‌خورد، اما همزمان بر اهمیت انتخاب‌ها و اقدامات انسانی نیز تأکید می‌کند.

خلاصه داستان:
رمان هزار خورشید تابان، داستان زندگی دو زن افغان به نام‌های «مریم» و «لیلا» را دنبال می‌کند که سرنوشتشان به شکلی غیرمنتظره در شهر کابل به هم گره می‌خورد.
شخصیت اول؛ مریم، دختری که در روستایی دورافتاده و به دور از چشم جامعه، حاصل یک عشق نامشروع پدرش با زنی خدمتکار است. او از کودکی احساس تنهایی و طردشدگی می‌کند و در نهایت بعد از فوت ماردش، مجبور می‌شود با مردی به‌نام رشید {شخصیت دوم} که مسن است و در کابل زندگی می‌کند، به‌اجبار ازدواج کند. زندگی مریم در کابل پر از سختی، تنهایی و تحقیر است و او در حسرت داشتن فرزندی می‌سوزد.
شخصیت سوم؛ لیلا، دختری جوان و باهوش از خانواده‌ای تحصیل‌کرده در کابل. او آرزوهای بزرگی دارد و برخلاف بسیاری از زنان هم‌عصر خود، می‌خواهد تحصیل کند و در جامعه نقش داشته باشد. لیلا عاشق مرد جوانی به نام طارق می‌شود، اما با وقوع جنگ و در جریان حملات، پدر و مادرش را از دست می‌دهد و طارق نیز زخمی و گم می‌شود. لیلا که باردار است و تنها و بی‌کس مانده، به ناچار به خانه رشید پناه می‌برد و با مریم روبرو می‌شود.

موضوعات اصلی که نویسنده می‌خواهد در این کتاب به مخاطب بشناساند، عبارتند از:
1. تاثیر جنگ و حضور طالبان: خالد حسینی به خوبی نشان می‌دهد (در کتاب بادبادک باز هم به خوبی عیان است) که چگونه جنگ‌های داخلی و روی کار آمدن طالبان بر زندگی روزمره مردم، به‌خصوص زنان، تأثیر ویرانگر گذاشته است. قوانین سختگیرانه، ممنوعیت تحصیل و کار زنان و ایجاد فضایی از ترس و خفقان، هستۀ اصلی روایت است.
2. قدرتِ تاب‌آوری زنان: رمان به شدت بر قدرت درونی، استقامت، صبر و توانایی زنان افغان در مواجهه با ناملایمات، خشونت، تبعیض و شرایط سخت زندگی تمرکز دارد. مریم و لیلا با وجود تمام سختی‌ها، برای بقا و محافظت از آنچه برایشان ارزشمند است، می‌جنگند.
3. مادرانگی: مفهوم مادرانگی، چه مادری بیولوژیکی و چه مادرانه به معنای عام از عناصر کلیدی داستان هستند. رابطۀ پیچیده مریم و لیلا که ابتدا با حسادت و رقابت آغاز می‌شود، به مرور زمان به یک پیوند عمیق و مادرانه تبدیل می‌شود.

کتاب خالد حسینی اثری ارزشمند است. به این دلیل که خالد حسینی در اثر خود تلاش کرده تا تصویر واقع‌گرایانه‌ای از جامعۀ افغانستان، فرهنگ و رسم و رسوم مردم در آن دهه‌ها را ارائه دهد. او در این اثر شخصیت‌پردازی باورپذیری از لیلا و مریم با فراز و نشیب‌های زندگی‌شان آورده است. روایت‌های حسینی بسیار پرکشش است و خواننده را تا آخرین صفحۀ کتاب با خود همراه می‌کند. 
با این حال از نگاه من خواننده، نقدهای جزئی به این کتاب وارد است. رنج‌هایی که حسینی در رمان خود آورده گاهی بیش از حد غم‌انگیز و تلخ به نظر می‌رسند. این نویسنده در آثار خود- بادبادک باز، هزار خورشید تابان و ندای کوهستان_ همواره تمرکز خود را بیشتر بر روی سختی و رنج گذاشته است. البته این رویکرد برای انتقال رنج و مصیبت به خواننده است اما گاهی بیش از اندازه و خسته کننده شده است.  بخش گره‌های داستان در نیمه‌های دوم کتاب قابل فهمیدن است و حس تعلیق برای مخاطب را از بین برده است. شخصیت دوم یعنی رشید به عنوان فردی ضد قهرمان، تک بعدی و گاها نفرت‌انگیز است اما می‌شد خالد حسینی ابعاد و پیچیدگی‌های درونی بیشتری از این شخصیت برای مخاطب ارائه دهد.  
با این حال، کتاب هزار خورشید تابان اثری ارزشمند است که توانسته دریچه‌ای از زندگی زنان افغان را به مخاطبین باز کند... 
________________________________
فاطمه ملکی
9 تیرماه 1404
      

        چهارگانه‌ی کریستوفر، قصه‌ی نوجوانانی‌ست که به‌جای رویا، کابوس به ارث می‌برند. جهانی آینده‌نگر اما از جنس قرون وسطی، که تکنولوژی فروپاشیده، تمدن خاک‌خورده، و سلطه‌ی بیگانه با پوشش ایمان و اطاعت بازگشته است. این رمان‌ها، در ظاهر ژانر علمی‌تخیلی نوجوانانه، اما در جوهره، آئینه‌هایی تار و پرغبارند؛ بازتابی از هراس‌های انسان مدرن از نظم‌های بی‌چهره، از عقلِ مطیع، از آینده‌ای که در آن پرسش ممنوع است.
کریستوفر، همچون پالاسیو در "شگفتی"، از سانتی‌مانتالیسم پرهیز دارد. زبان او ساده است، اما نه ساده‌لوحانه. روایتش خطی‌ست، اما در دل آن، پیچیدگی‌هایی نهفته که با هر قدم نوجوانانش به سطح می‌آیند: ترس، شک، رشد، و عصیان. در جهانی که "کلاهک"‌ها ذهن‌ها را مصادره کرده‌اند، قهرمانانش با نخستین بارقه‌های تفکر، تبعید می‌شوند. درست مانند آگوست پولمن، که پیش از آن‌که سخن بگوید، قضاوت می‌شود، ویل پارکر، قهرمان جان کریستوفر نیز، پیش از آنکه خود را بشناسد، به جرم "کنجکاوی"، تبعیدیِ جهان خود می‌شود.
چهارگانه‌ی کریستوفر را باید با معیار "معماری جهان" سنجید. او نه تنها داستان می‌نویسد، بلکه تمدنی خلق می‌کند؛ با تاریخ، اسطوره، ایمان، و قدرت. در این جهان، زیبایی در سکون نیست، در حرکت است. لحظه‌هایی که شخصیت‌ها درمی‌یابند که نگاه‌شان دیگر همان نگاه دیروز نیست. و آنجاست که داستان از جلد نوجوانانه‌اش بیرون می‌آید و بدل به حکایت فلسفی بلوغ می‌شود.
اما آن‌چه این رمان‌ها را از مرز سرگرمی فراتر می‌برد، همان چیزی‌ست که درعمق متن نیز حس می‌شود: «رخداد انسانی در قلب». این آثار، در زیر لایه‌های علمی‌تخیلی‌شان، پر از لمس‌های انسانی‌اند. لحظاتی از مراقبت خاموش، از وفاداری‌هایی که دلیل نمی‌خواهند، از دوستی‌هایی که حتی در سایه‌ی بیگانگان هم دوام می‌آورند. کریستوفر میان رنج‌های قهرمانانش داوری نمی‌کند. او نشان می‌دهد که هرکس، حتی در دنیایی که اختیار از او سلب شده، می‌تواند انتخاب کند: بایستد، بپرسد، و نجات دهد.
در انتهای این چهارگانه، آزادی نه با پیروزی حماسی، بلکه با هزینه‌ای سنگین حاصل می‌شود. شکاکیت، فقدان، و این سوال تلخ: آیا ارزشش را داشت؟ و ما، درمی‌یابیم که پاسخ، گاهی مهم نیست. آنچه اهمیت دارد، آن است که انسان، با وجود پیش‌بینی سوگ، باز هم عاشق می‌ماند، مقاومت می‌کند، و مراقبت می‌ورزد.
چهارگانه‌ی کریستوفر، «فریاد پرسش» است در برابر نظم‌های سرکوبگر. اثری‌ست که با ساده‌گی‌اش فریب‌مان می‌دهد، اما در دل‌مان بذر تردید، عصیان و شجاعت می‌کارد. ادبیاتی که اگرچه برای نوجوان نوشته شده، اما نگاهی فراتر از سال‌ها دارد: نگاهی که به‌جای پاسخ، جسارت پرسیدن را برمی‌انگیزد.
      

        اولین کتابی بود که از مونتگمری میخوندم .
سه روزی که تو دنیای این کتاب قدم میزدم ، کنار والنسی و بارنی توی میس تاویس رویایی و زیبا زندگی میکردم ، رقص نور آفتاب روی آب پاک دریاچه رو میدیدم ، تو هوای گرگ و میش و ارغوانی زمستون به مهتاب خیره میشدم ، کنار بانجو و گودلاک مینشستم و دستای سردمو با آتیش اون کلبه ی دنج گرم میکردم ... جزو بهترین روز های عمرم بودن .
به قدری توصیفات دقیق و جا افتاده بود که جزئیات کاملا مشهود و قابل تصور بودن . این کلاسیک ، آمیخته به طنز بود ؛ البته طنزی تلخ که عقاید غلط و بی اساس رو روایت میکرد . عقایدی که اگر ریشه کن میشدن ، دنیا جای بهتری بود .
شور و شعف چنان عمیقی رو تجربه کردم که محاله یادم بره . از همون صفحات اول متوجه تاثیر قلم نویسنده بر احساساتم شدم و علاقه ام به دنیای کلاسیک بیشتر شد .
دنبال دلیل بودم برای علاقه مندی به قلم مونتگمری ... و خب پیداش کردم . مطمئنم بقیه آثارش هم دوست خواهم داشت .
      

        "تربیت اصولی" نوشتهٔ کورت ونه‌گات، داستان بلند و کلاسیکی که با نگاهی انتقادی و طنزی سیاه به ماجرای هِیلی و اقامتش در مزرعهٔ ژنرال می‌پردازد. ژنرال، دایی هیلی و بازنشستهٔ ارتش، مردی سخت‌گیر و مستبد است که به تربیتی مقرراتی و براساس زور معتقد است. در این میان هیلی در جدال با چالش‌هایی درونی و بیرونی، هویت فردگرای خود را می‌یابد. 
عليرغم کشمکش‌های جذاب، راه‌حل‌هایی سطحی و پایانی ضعیف، ونه‌گات صحنه‌پردازی و فضاسازیِ فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهد که داستان چنان فیلمی در برابر چشم به تصویر کشیده می‌شود. تعابیر جالب، دیالوگ‌ها و کنش‌های طنازانه و روابطی که به‌خوبی پرداخت شده، خواندنِ این داستان بلند را به تجربه‌ای دلچسب تبدیل کرد. بی‌صبرانه در اشتیاق خواندن سایر آثار این نویسندهٔ آمریکایی هستم.


      

        کتابی بود که هم قلم فوق العاده ای داشت و هم داستان  که در کل این دو اصل رو  خیلی خوب رعایت کرده بود ولی من دوبار پایان رو خوندم تا متوجه بشم  داستان داخل پایان به طرز عجیبی روند تند گرفت و همین موجب شد قلم شو نویسنده از دست بده و خیلی مضحک از اونجا به بعد داستان رو توصیف کرد ولی در کل بخاطر اینکه این نویسنده برای بار نخست تونست خون اشام زن رو به ادبیات هدیه بده و دید نویسنده های دیگه هم  باز کنه واقعا باید روشن فکری این نویسنده رو تحسین کرد ولی  به نظرم ارزش ی بار خوندن رو داره
      

        میلان کوندرا در این کتاب قصه زندگی جوانی شاعر به نام یارومیل روایت میکنه که در پراگ و در دوره انقلاب سوسیالیستی زندگی میکنه. دوره ای که از اون در نظر مردم چک " سال های محاکمات سیاسی و شکنجه و آزار و کتاب‌های ممنوع و قتل‌های قانونی است. اما ما که به یاد داریم باید گواهی دهیم: آن دوران نه‌تنها دوران وحشت، بلکه دوران تغزل نیز بود! در آن دوران شاعر در کنار جلاد حکومت می‌کرد."
یارومیل پسر جوانی که با مادرش زندگی می‌کنه و کوندرا در روند شرح زندگی اون به مسائلی مثل جوانی، عشق، مادری و شاعری می‌پردازه و اون هارو به چالش می‌کشه.
کوندرا به خوبی در این کتاب نشون میده که هنر چطور میتونه در خدمت سیاست و قدرت باشه و بر ضد آزادی و بر ضد جوهر خودش به کار گرفته بشه. 
کوندرا خودش راوی داستانه و به نظر من جزو نویسنده هایی که به اندازه می‌نویسه و به خوبی از تمثیل و استعاره و تحلیل استفاده می‌کنه. 

      

        نمایشنامه «عروسی» اثر گوگول با طنز تلخ خود، جامعهٔ روسیهٔ قرن نوزدهم را در آستانهٔ تحولات سرمایه داری نقد می‌کند. ازدواج در این اثر نه یک پیوند عاطفی، بلکه معامله ای اقتصادی است که شخصیت‌ها —به‌ویژه پودکولِسین—با ترس از هزینه‌ها و محاسبات سود و زیان به آن نزدیک می‌شوند. تمامی شخصیت ها صرفا برای ویژگی های مادی عروس، نظیر زبان فرانسه، سفید بودن تن، خانه دوطبقه و... برای ازدواج با او صف آرایی کرده اند. گوگول با نمایش مصرف‌گرایی در مهمانی عروسی و کالایی شدن روابط، نشان می‌دهد که چگونه منطق بازار حتی صمیمی‌ترین لحظات زندگی را به کالا تبدیل می‌کند. فرار پودکولِسین در آخرین لحظه، نماد گریز از مسئولیت‌های مالی در نظامی است که انسان‌ها را به محاسبه گران منفعت‌طلب تبدیل کرده است. این نمایشنامه، با نگاهی پیشگویانه، بحران هویت فرهنگی در جامعه‌ای را به تصویر می‌کشد که میان سنت و مدرنیته، و میان ارزش‌های انسانی و مادی‌گرایی سرگردان است.
      

        مثل دیگر کتاب‌های آلن دوباتن متنی ساده ،روان و قابل درک داشت.در ۵ فصل به توضیح درباره‌ی انواع احساساتِ ما در برخورد با دیگران  در محیطها و نقشهای مختلف پرداخته بود. همچنین نکات خوبی در باب رشد عاطفی و نحوه‌ی مدیریتِ مثبت آن  مطرح می‌کند.برای کسی که مطالعات تخصصی و حرفه‌ای تر در زمینه‌ی روانشناسی دارد، این کتاب شاید حرف چندان خاصی نداشته‌ باشد و بشود تنها به عنوانِ مروری ساده و سبک بر احساسات و حالات درونی‌مان به آن نگاه کرد،اما  برای دیگر دوستان مثل نشستن پای صحبت یک روانشناسِ صمیمی و خودمانی مفید خواهد بود.
      

        اولین چیزی که در این کتاب نظرتان را جلب می‌کند، شخصیت‌پردازی استادانه بالزاک است. او با ظرافتی خاص، فنون فریبکاری پرنسس دوکادینیان را به تصویر می‌کشد، در حالی که خودش، هر حرکت او را نقد و گاه به تمسخر می‌گیرد. 
(احتمالا انقدر شخصیت پرنسس را باور کنید، که مثل من در گوگل دنبالش بگردید!)
شناختی از نویسنده ندارم یا کمی مردسالار است یا زیادی جامعه‌ستیز؟ 

گاهی جزییات زیاد، خواننده را خسته می‌کند. که شاید بخاطر ترجمه نه چندان روان داستان باشد(اختلاف امتیاز بهخوان و گودریدز ، بخاطر تفاوت سلیقه است یا قربانی شدن داستان در ترجمه ؟)