کتابهای دیگه ی این مجموعه که قبلا خونده بودم رو بیشتر دوست داشتم.این ضعیف تر بود ،شاید میشد انتخاب های بهتری از این نویسنده داشت .جستار بازخوانی بارت و نابوکوف خیلی پراکنده بود به نظرم نویسنده نتونسته بود اون خواسته های ذهنیش رو به خوبی پیاده کنه.جستار مرد مرده میخندد رو دوست داشتم ،پرداخت عمیق به یه موضوع به ظاهر ساده. خوشی هم جستاری بود که خیلی راحت میشد باهاش ارتباط گرفت.
        

          جستار درباره بارت و نابوکوف عالی بود و با خواندنش فکر می‌کنم چه اندازه جریان ادبی جهان می‌تواند تحت تاثیر یک هژمونی از جریان بی‌اندازه مهم دیگری غافل باشد. چه اندازه ذهن ما، ذهن جمعیت بزرگ کتاب‌خوانان و کتاب‌دوستان و نظریه‌ادبی‌بازها ممکن است در سیطره یک رویکرد باقی بماند و از جریان مقابلش (که اتفاقا من یکی دست کم با آن همدل‌ترم) غافل بماند. ای کاش این نیم‌نگاه کوتاه به نابوکوف منجر به بازنگری عمده‌ای در همه آنچه می‌شد که در دهه‌های اخیر نظریه پردازی ادبی خوانده‌ایم و به دلایل کاملا ایدئولوژیک یک سوی ماجرا را کاملا نادیده گرفته است.
جستار آن احساس چموش چند نکته کارگاهی خیلی مهم برای داستان‌نویسان دارد و آن جستار که درباره اسکار است هم یک ویژگی مهم دارد: شما در قلب جهانی که از آن می‌نویسد می‌برد، جهان روایتش را به راستی زنده توصیف می‌کند، و مطمئن می‌شود که شما درون روایتش اقامت گزیده‌اید. به گمانم اساسا آفریدن جهان داستانی رکن اساسی و اغلب مغفول روایت است و به ویژه در جستارهای روایی چه بارها که نادیده گرفته می‌شود و چه قدر می‌توان از این جستار در این زمینه آموفت. (البته که برخی نظریه‌پردازان مهم روایت همچون فلودرنیک هم البته با واژگان دیگری همچون هم بوم‌پنداری به چیزی شبیه همین اهمیت و اساسی بودن جهان داستانی معتقدند. در یک جمله شاید بتوان گفت یکی از ویژگی‌های روایتمندی را بازسازی تجربه‌ شخصیت در ذهن خواننده می‌دانند.)
در مجموعه جستارهای روایی اطراف این دو سه جستار از این کتاب را به گمانم از همه قبلی‌ها بیشتر دوست داشتم.
        

          شش جستار از زیدی اسمیت پیرامون زندگی در کنار ادبیات و هنر
در این جستارها اسمیت به خوبی از احوالات و افکار شخصی خودش در زمینه های گوناگون ادبیات و هنر گفته است فقط به دلیل استفاده بیش از حد از مسائل مرتبط با فرهنگ و روزمره و نکات آشنا در عرف جامعه انگلستان، برخی مطالب برای ما گنگ و نامفهوم اند
        

          مقدمه‌‌ی مترجم از خود جستارها جالب‌تر بود. کتابی نیست که از سر تا تهش رو با لذت بخونی. باید ورق بزنی ببینی کدوم رو دوست داری و ادامه‌ش بدی. اصلا نفهمیدم هنر کجای کتاب بود. محور اصلی حول کمدی بود تا چیزهای دیگه.
مرد مرده می‌خندد به‌خاطر مواجه‌ی جدیدی که با مرگ داشت می‌تونه تجربه‌ی خوبی باشه.

"در تولد، دو نفر می‌روند توی یک اتاق و سه نفر می‌آیند بیرون. در مرگ، یکی می‌رود تو و هیچ‌کس بیرون نمی‌آید.
این جوکی است تقدیرگرایانه از مارتین ایمیس."
        

          می‌دانم عجیب است ولی عادتی دارم که وقت بیکاری، خب این هم البته صادقانه نیست، تقریبا هر وقتی که گیرم بیاید، یوتیوب می‌کنم ببینم جشن فارغ‌التحصیلی فلان دانشگاه چطور بوده، چه کسی را مهمان آورده‌اند، لباس‌ها چطور است، شوخی‌ها و طعنه‌ها به کدام واقعه‌ی اجتماعی روز اشاره دارد  و همین چیزهای پیش‌پا افتاده‌اند که برایم جالبند. نمونه‌های درخشانی هم گیرم آمده، با اینکه من مشتاق معمولی‌ترین مراسم‌هام، ولی خب شبکه‌های اجتماعی استریم ویدیو اینطور کار می‌کند که هر آنچه پرطرفدارترست، زودتر به چشمتان می‌خورد. “این آب است.” فاستر والاس را هم احتمالا اولین بار با همین سرچ‌ها دیدم، فکر کنم هنوز پنجمین نتیجه برای سرچ یوتیوب “سخنرانی فارغ‌التحصیلی”، فاستر والاس باشد، اصلا خوشم نیامد. یک فایل صوتی که روی مشتی تصویر بی‌ربط انداخته‌اند، واقعا لازم است وقتی نویسنده این چیزها را می‌گفته، فرصت می‌داشتم صورتش را ببینم. چین و هیجان‌ها، خنده‌ها و تپق‌ها، اصلا همین که فاستر والاس با لباس فارغ التحصیلی کنیون چه شکلی‌ست، جالب نیست؟ منظورم این است که خب عکس‌ها هستند، من رفتم و چندتایی‌شان را دیدم ولی احتمالا فقط وقت تماشای ویدیوست که می‌شود دید وقتی ردای نویسنده بالا و پایین می‌شود، قیافه‌ش چطوری‌ست؟ شرط می‌بندم حسابی کفرش را درآورده باشد، یا مهمتر، کنجکاوم بدانم وقتی والاس دهن باز کرده که: حقیقت واقعی درباره‌ی زندگی قبل مرگ است، درباره‌ی اینکه چطور به سی یا پنجاه برسید، بی‌آنکه بخواهید تفنگ روی شقیقه‌تان بگذارید.” صورتش چطور بوده؟ من دیوانه‌ی همین‌هام، منظورم تماشا کردن است، به خصوص اگر پای فاجعه‌ای وسط باشد. متاسفانه از آن نسلی هم هستم که خودکشی را برای خاطر خیانت به خاطره‌ای جمعی، فاجعه می‌بینم. از این هم البته خوشم نمی‌آید. 
به هرجهت، زیدی اسمیت را هم اولین بار در سخنرانی فارغ‌اتحصیلی هفتادوهشتمین کلاس درس The New School  دیدم. موهاش را عقب بسته بود، رژ قرمز تیره زده بود و بامزه بود. اولش فقط همین به نظرم آمد، بامزه است. بامزه و خونسرد، از این جنس آدم‌هایی که وقتی دارند لطیفه‌ای تعریف می‌کنند خودشان نمی‌خندند، چرا که نیازی نمی‌بینند بخندند، می‌دانند که کارشان را بلدند. آدمیزاد گویا چیزی دارد به اسم نورون‌های آینه‌ای، همین است که وقتی خمیازه می‌بنیم خمیازه می‌کشیم، همین است که می‌گویند: خنده مُسری‌ست. این دسته از آدم‌ها به همراهی نورون‌های آینه‌ای احتیاج ندارند. شما بهشان می‌خندید. خودشان هم این را می‌دانند. با این‌ حال چیزی که من را گیر انداخت این بود که نویسنده شروع کرد تعریف کردن اینکه وقتی فارغ‌التحصیل شده، چه حالی داشته و البته که به حال خودش بسنده نکرد، رفت سراغ دیوارهای ساختمان، ماجراهای عشقی و خانواده و خب آدم از کسی مثل زیدی اسمیت همین‌ها را هم انتظار دارد، نزدیک بود دیوانه شوم. جزئیات به قدری ظریف و شخصی بود که برای یک باره دیدن زیاد به نظر می‌رسیدند، ساعت ۱۱:۴۵ دقیقه‌ی شب چایی گذاشتم و سخنرانی را ذره ذره دیدم. چون مدت‌هاست در خواندن رمان تنبلی می‌کنم رفتم سراغ “ماجرا فقط این نبود: شش جٌستار درباره‌ی زندگی در کنار ادبیات و هنر” . مایلم جسور باشم و به خودم اجازه دهم با کتاب او همان‌طور برخورد کنم که او با سخنرانی فارغ‌التحصیلی. آنچه روایت خواهم کرد، تجربه‌ی من از خواندن کتاب است؛ تلاش کردم تا جای ممکن شخصی باشد و می‌خواهم به قول خود نویسنده بگذارم در اتاق پژواک ذهنم صدای جان کیتس بپیچد، از کارآموزی نترسم و چیزی جدید را در نگارش تجربه کنم. 
روایت‌ها
•	روایت اول؛ خوشی 
حالا که به کتاب برمی‌گردم و یادداشت‌هام را نگاه می‌کنم، می‌بینم که برای روایت اول نوشته‌ام: شروع خوبی برای زیدی اسمیت خواندن نبود. روایت اول در جست‌ و جوی خوشی‌ست. خوشی چیست؟ با لذت چه فرقی دارد؟ اسمیت به خودش فرصت داده که به جایی گیر نکند و مدام در چرخش باشد، از تجربه‌ی مادری می‌خوانید، از عادتش در تماشای روزانه‌ی آدم‌ها، دماغ فلانی که بزرگ است و موهایش که قرمز است تا کیو تیپ   و مخدر. همان که مترجم در مقدمه‌ی کتاب از او نقل کرده: “نوشتن برای او روانکاوی جمعی‌ست: این خود است که می‌خواهم از آن و برای آن بنویسم ـ خودی که مرزهایش قطعی نیستند، زبانش خالص نیست و جهانش به هیچ‌وجه بدیهی نیست.”  اگر اینطور بوده، مشکلم چه بوده که خیال کردم شروع خوبی نیست؟ خیلی فکر کردم، اول سعی کردم ربطش بدهم به اینکه من هیچ شبی، در کلوب شبانه‌ی فابریک، عرق‌کرده از توالت زنانه درنیامدم. حقیقتش در رپ، از همان خانواده، بیشتر از کیو تیپ، از فایف داگ خوشم می‌آید.  ولی نه، من بیشتر از این‌ها از تخیلم انتظار دارم؛ این نیست. دوست نزدیکی چند شب پیش برای من نوشته بود که نگران است شهود فمنیستی‌ای که به آن افتخار می‌کنیم تبدیل به چیز پردردسری شود. منظورم از دردسر هم همین است که برای فهم بعضی تجربه‌ها عقب نگه‌مان دارد و تورشی به نگاه‌مان دهد که از تجربه بازبمانیم. من نیاز دارم وقتی از تجربه‌ی مادری زیدی اسمیت می‌خوانم حالم بد نشود، نیاز دارم خودم را بندازم در تجربه و بفهمم که: “بچه هم هرازچندی مایه‌ی لذت است، هرچند بیشتر وقت‌ها مایه‌ی خوشی است.”  اگر در تعریف کلمه‌ی فهم زیاد سخت‌گیر نباشیم و ربطش نداده باشیم به همین‌ها که می‌گویند: خب غصه ندارد، هیچکس آن یکی را نمی‌فهمد. اعتراف می‌کنم نمی‌فهمم، خوشم نیامده بفهمم. و الا من در هفته‌های گذشته حتی سعی کردم مصاحبه‌های کوتاه با مردان کریه والاس را هم بفهمم. مردهایی که کتک زده‌اند، تعرض کرده‌اند و با همه‌ی این‌ها راحتند، متوجهید؟ من همین‌ها را از ادبیات می‌خواستم. از این جهت حرفم را پس می‌گیرم، شروع خوبی بود. به  خصوص اگر مثل من از فیلم شلاق  بدتان نیامده باشد. 

•	روایت دوم؛ آن احساس چموش
روایت دوم برگردان یک سخنرانی‌ست درباره‌ی بعضی جنبه‌های نوشتن. بخشی از چیزی‌ست که نویسنده از تجربه نوشتن رمان فهم کرده، اگر سختگیر باشم می‌گویم برای منی که می‌دانم هیچ‌وقت رمان نخواهم نوشت، سرگرم‌کننده است ولی من سخت‌گیر نیستم و از اسمیت هم خوشم آمده. جستار پاره‌ای‌ست از ده قسمت کوتاه، هرکدام هم توصیه‌ای برای نویسنده‌های جوان‌تر. اسمیت این متن را برای سخنرانی در جمع دانشجویان رشته‌ی نویسندگی دانشگاه کلمبیای نیویورک آماده کرده بوده، شاید هم همین است که من خیال کردم باید حتما قصد نوشتن رمانی را داشته باشید که این روایت چشمتان را بگیرد. از این ده بخش، من بیش از همه سر اولی و سومی گیر کردم. بقیه مثل آب روان جلو رفت و من نظاره‌گر تجربه‌ی نویسنده بودم. بخش اول، اسمیت، رمان‌نویس‌ها را به دو دسته‌ی کلان‌برنامه‌ریزها و خُرده‌مدیرها تقسیم‌بندی کرده است. خلاصه‌ش را گفته باشم کلان‌برنامه‌ریزها همان‌هایی هستند که پیش از نوشتن طرح می‌زنند، ساختار می‌سازند و “اصلا غریب نیست اگر نوشتن رمانشان را از وسط شروع کنند.”  خرد‌مدیرها هم آن‌هایی خواهند بود که نقشه‌ی کلی ندارند و رمان‌هایشان تنها در لحظه‌ی حال وجود دارد. من از تصور کلان‌برنامه‌ریزها دلم هم می‌خورد. اگر قرار باشد مقاله بنویسم احتمالا کلان‌برنامه‌ریز خواهم بود، بخش‌بندی می‌کنم و بله اعتراف می‌کنم که گاهی هم شروع کرده‌ام از نتیجه‌گیری نوشتن. اگر شبیه کلاش‌ها به نظر نرسم و سوگیری انتشار حسابش نکنید، به نظرم اصلا باید اول نتیجه‌گیری را نوشت، تا بعدتر با دقت بیشتری بتوان برای پیشینه‌ی تحقیق، مطالعه انتخاب کرد. با این حال، ما داشتیم از ادبیات حرف می‌زدیم و دوست دارم خیال کنم که ادبیات با مقاله و پژوهش فرق دارد، همین هم لابد حالم را بد کرده. هنر چهارچوب ندارد(؟)، من مدافع هنر بی‌قید و بندم، مدافع اینکه چهارچوبی نباشد و نویسنده همینطور بشنید پشت ماشین و داستان‌ها و آدم‌ها بیرون بریزند. انگار که چیزی به نویسنده وحی شده باشد. من بلد نیستم داستان بنویسم و رمان‌نویس را فرازمینی می‌بینم. هربار با حسرت از خودم پرسیده‌ام: این‌ها واقعا از کجا به ذهنش رسیده؟ پذیرش اینکه بعضی رمان‌ها را با برنامه‌ریزی می‌نویسند، و اتفاقا رمان‌های خوبی هم از آب درمی‌ایند واقعا اذیتم کرده بود. اسمیت تصویر الوهی‌ای که از رمان‌نویس داشتم را خوب به هم ریخته بود. لازم بود شک کنم. بخش سوم، از آن‌جایی جالب است که نویسنده فرصت آشنایی‌ جان کیتس را برای مخاطب فراهم می‌کند. جان کیتس نویسنده و شاعر انگلیسی‌ست که به خودش فرصت داده کارآموز دیگر نویسنده‌ها باشد. این برای منی که خودم را با نویسنده‌های پرآوازه احاطه کرده بودم مواجهه‌ی جدیدی بود. بعدتر که چشمم باز شد دیدم کم هم نبوده‌اند آدم‌هایی که به خودشان جرئت دادند کتابی بنویسند متاثر از فلان شاهکار. من ندیده بودم. نوجوان‌ که بودم بخشی از تفریحم این بود که کتابی را باز می‌کردم و بعد سعی می‌کردم زبانش را تقلید کنم. مشق ِنوشتن. می‌خواستم ببینم من اگر دولت‌آبادی خوانده باشم چطور خواهم نوشت. خوش هم می‌گذشت ولی تقبیح‌ش می‌کردم و در حد همین سرگرمی ماند. آشنایی با کیتس مواجهه با من نوجوان بود و واقعیت اینکه فکر کردم شاید اگر سخت‌گیر نباشم بعدتر بتوانم چیزهایی بنویسم. کافی‌ست تصویری که از نویسنده دارم کمی منعطف‌تر و زمینی‌تر باشد. 

•	روایت سوم؛ بازخوانی بارت و ناباکوف: خانه‌ی رمان از آن کیست؟ نویسنده یا خواننده؟
از بعد روایت‌های آزار خواننده‌ای که وطن من بود_ دارم سعی می‌کنم برای کسی که لایق نیست به اندازه‌ی انورسلمان سانتی‌مانتال باشم._ ساعت‌ها به این سوال فکر کرده‌ام که مولف را “می‌شود” از اثر جدا کرد یا نه. این روایت کاوشی‌ تجربی‌ست برای پاسخ به این سوال، البته که اسمیت این‌جا هم به قدر کافی خودش است، منظورم این است که فهم اسمیت جوان که ادبیات می‌خواند با فهم اسمیت نویسنده‌ی چند رمان متفاوت است و مگر نه اینکه این خودش تاییدی‌ست به آن‌چه بارت از تصاحب رمان ‌گفته؟ روایت بازخوانی بارت و ناباکوف در واقع تقابل دو زاویه‌دید است، اگر با بارت همدل باشید “می‌توانید به خانه‌ی یک رمان بتازید و وسایلش را به میل خودتان جابه‌جا کنید” اگر هم مثل من طرفدار ناباکوف باشید،  “زانوزده وارد می‌شوید که طراحی زیرکانه‌ش را دریابید”  من فکر می‌کنم مرگ مؤلف توهینی ناخوشایند است. وبلاگ‌نویس موردعلاقه‌م یک جایی نوشته بود که: تنها وجه اهمیت نوشته‌ها لابد برای آدمی که هست همین بوده که راهی به نویسنده می‌برده، راهی برای شناخت بیشتر نویسنده. “ من از کتاب‌های کافکا خود کافکا را شناختم، هر کتاب کافکا از این جهت برای من جاذبه داشت که این شناخت را وسعت می‌داد، بهترین محصول کافکا خود کافکاست، از این جهت من کاملا خلاف مرگ مولف حرکت می‌کنم، مولف برای من زنده‌تر از هر محصولی‌ست که آفریده  ”. وضعیت من هم دقیقا همین است. فیلم می‌بینم که کارگردان را دیده باشم، کتاب می‌خوانم که نویسنده را شناخته باشم و از جهتی طبیعی‌ست که به جستار بیش از هرچیزی علاقه‌مند باشم. از وبلاگ هم همیشه خوشم آمده. هرچه نزدیک‌تر و بی‌فاصله‌تر با آدمیزاد، جالب توجه‌تر. به نظرم فُرسی راست گفته بود که ادبیات واقعی دفترچه‌های خاطرات هستند. البته همین زاویه‌دید است که کم‌خوانم کرده. ولی مگر اهمیتی دارد؟ اگر به نویسنده گیر کرده باشم، روزگار سختی پیش رویم است، از سونتاگ خوشت آمده؟ خب ماه‌های آینده را فقط سونتاگ خواهی خواند، شرم بر من اگر بگویم از این چند ماهی که درگیر دیگری هستم لذت نمی‌برم. قابل حدس است که خود ناباکوف را هم چقدر دوست دارم. “آنچه ناباکوف به خواننده‌اش و به خصوص به بازخوانش پیش‌کش می‌کند نه لذت عتیقه‌ای تفسیرهای خودشان، بلکه رضایت عمیق هم زادی با احساس خلق است: مهم‌ترین لطفی که من از منتقد جدی تقاضا دارم قوی درک کافی است برای فهم هر اصطلاح و مجازی که به کار می‌برم، قصد ندارم محض تمسخر خودنمایی کنم یا به شکلی گروتسک مبهم باشم، هدفم این است که احساسات و فکرهایم را به حداکثر دقت و صداقت بیان کنم.”  من فکر می‌کنم به قدر کافی در دفاع از بارت گفته باشند و آخرش هم بارت است که برنده است چرا که اما   “درست همانطور که باید امید به شناخت واقعیت غایی جهان را کنار بگذاریم، باید ضرورت شناخت واقعیت متن را هم کنار گذاشت. دیگر خبری از رمزگشایی نیست باید به گره‌گشایی بسنده کنیم.”   خوشمان بیاید یا نه، باز هم ما خوانش خودمان را داریم. همین معرفی کتاب‌ مگر همین نیست؟ یادم هست بعد از اولین معرفی کتاب، دوست نزدیکی که مطلب را خوانده بود به من گفت: جالب بود ولی من بیشتر خیال کردم دارم پست وبلاگی چیزی را می‌خوانم، تجربه‌ی تو از خوانش فلان کتاب این بوده، چیز زیادی از خود کتاب نفهمیدم. این تناقض اذیتم می‌کند برای همین است که من همین چهار کلمه‌ که این‌جا می‌نویسم را می‌دهم به ناباکوف. برای سیلی زدن به این منی که هستم و تقدیر از تلاش همه ساله‌ی خودم برای درک مولف. برای زنده نگه داشتن مولف، حتی اگر اینطور به نظر برسد که روی جسدی افتاده‌ام و تمنا می‌کنم نفس بکشد. زیدی اسمیت هم مثل من فکر می‌کند و هر چه اضافه‌تر از این روایت گفته باشم حیف کردن خود متن است. ادای دین‌م را به ناباکوف کرده‌ام. 

•	روایت چهارم؛ ده یادداشت درباره‌ی آخر هفته‌ی اسکار
به اسمیت گفته‌اند برو از اسکار بنویس و محض رضای خدا اسم یک هنرپیشه در این روایت نیست. من حسابی کفرم درآمده بود، که خب نویسنده هم همین را می‌خواسته. “فرض کن بهت گفتن درباره‌ی اسکار مطلب بنویسی و تو توی متنت حتی اسم یک بازیگر رو هم نیاوردی. میدونی؟ مث یه جور تمهید برای تقدس‌زدایی.هان؟”  بعد از این، برای من هم سنت شد و وقتی آمدم به فرش قرمز “صحنه‌هایی از یک ازدواج” ارجاع دهم، اسم بازیگرها را نبردم. به همین بسنده می‌کنم.

•	روایت پنجم؛ حمام: خانواده، واقعه‌ای خشونت‌بار
روایت پنجم همان چیزی‌ست که عنوانش گفته. اسمیت حمام خانه‌ی والدین‌ش را هدف گرفته تا به چیز مهم‌تری برسد؛ این که تشکیل خانواده واقعا ممکن است چه بلاهایی سر آدمیزاد بیاورد. مادر اسمیت در حمام سه در سه‌ و نیم متر گیاه استوایی کشت می‌داده، چرا که دلتنگ خانه بوده و پدر از آن به عنوان تاریکخانه‌ استفاده می‌کرده. شاید آرزو داشته هنرمندی چیزی شود که تاهل مجالش نداده. حمام، کمد خانه‌ی پرفسور کریک است، می‌رسد به نارنیا، در حالی که آن بیرون جنگ جهانی‌ست و دارند شهر را بمباران می‌کنند. متوجه منظورم هستید؟ حمام فرصتی دوباره‌ است به رویایی که زناشویی تصلیبش کرده. “از یک واحد خانواده، هیچکس منسجم یا با تمام چیزهایی که می‌خواهد بیرون نمی‌آید: چیزی به اسم خوشی همه‌ی خانواده وجود ندارد.”   روایت به موضوع آشنایی اشاره دارد، با این حال پیشتر کمتر دیده بودمش. با اسمیت موافقم که بچه‌ها واقعا خودخواهند و به هیچ چیز آدم‌های دیگر واقعا فکر نمی‌کنند. من هم شاید تا قبل از جدا شدن از خانواده و تجربه‌ی مهاجرت، واقعا فکر نکرده بودم. فاصله‌ گرفتن از پدرم باعث شد بنشینم جای او و خودم را او تصور کنم. هر دو چندسالی دور از خانه درس خوانده بودیم، هردو از تاریخ خوشمان می‌آمد، فقط پدرم حسابداری خوانده بود و من تاریخ. روایت مادرم از این هم سرراست‌تر است. شرط می‌بندم جای ادبیات دلش می‌خواسته هنر بخواند. روایت با عکسی تمام می‌شود که پدر اسمیت در تاریخ نامعلومی برداشته. عکس شاهکار است. همه‌ی چیزی‌ست که متن قرار بوده بگوید. واقعا تاسف می‌خورم که هنر پدر نویسنده؛ هاروی اسمیت در حمام ماند. جالب است که وقتی رفتم هاروی اسمیت را گوگل کردم رسیدم به کسی با همین نام که عکاسی ملک و معماری می‌کرد، خوب دیده شده بود، هنرش مشتری داشت و رنجم بیشتر شد. 

•	روایت ششم؛ مرد مرده می‌خندد، استندآپ کمدی یا هنر رجزخوانی برای مرگ
فکر کنم اگر روزی بمیرم دلم می‌خواهد بچه‌ا‌م چیزی شبیه به همین روایت از من بنویسد. من این کتاب را بعد از لنگرگاهی در شن روان خواندم که روایت سوگ است. همین هم شاید باعث شده قدر اسمیت را بیشتر بدانم. روایت ششم روایت سوگ نیست و هست. ولی وقتی می‌گویم دوست داشتم بچه‌ام بعد از مرگ چیزی شبیه به این از من می‌نوشت دقیقا منظورم این است که همینطور شل و رها پابند مرزها نمی‌شد و رد روحیه‌ی طنزی که از من به ارث مانده بود را می‌گرفت تا سالن اجرای کمدی برادرش. استخوان جا انداختم وقتی دیدم چه تلاشی می‌کند تا مرگ هاروی چه برای خودش و چه برای خانواده را ببرد در قالب یک سیتکام آمریکایی. پدر رد خودش را گذاشته و چیزی از او ادامه دارد. همان چیزی‌ست که می‌خواستم بخوانم. هوشمندی بود که این روایت را گذاشتند درست بعد از حمام. هنر هاروی زیاد هم بی‌مشتری نبوده. حقیقتش حالا دوباره یاد سخنرانی فارغ‌اتحصیلی هفتاد و هشتمین کلاس درس The New School می‌افتم. اسمیت واقعا بامزه است. از این که فکر کنم بخشی از این کمدی ردی‌ست که از هاروی مانده، خوشم می‌آید، مثل عادت کشک‌خام جویدن که از مرگ طوبی با من مانده. 
به هرجهت، در هیچکدام از روایت‌ها ماجرا برای من فقط همان نبوده که خواندم و من همانطور که قبل‌تر گفتم، اجازه دادم این یک روایت شخصی باشد و علاوه بر نویسنده خودم را هم در آن ببینم. ناباکوف هم در گور لابد لرزیده که حتی تا آخر همین متن هم به او وفادار نماندم.
        

          این کتاب همانطور که روی جلد نوشته یک مجموعه جستار درباره زندگی در  کنار یا در دامان ادبیات و هنر است. 
(جستار به روایت‌هایی شخصی و صمیمی گفته می‌شود که به موضوعی کمابیش تخصصی و علمی می‌پردازد و در عین حال، سختی یک متن علمی را ندارد.)
زیدی اسمیت نویسنده ای که در اوایل جوانی به فردی مشهور با کتابی پرفروش تبدیل شده، اعتقاد دارد که بی ثباتی در عقیده و تغییر باور، می‌تواند اتفاق بیفتد و   لزومی بر پوشاندن آن نیست.
او در این جستارها، بلوغ فکری و رشدی را که در مسیر نوشتن به آن دست یافته به خواننده نشان می‌دهد. 
اسمیت  می‌گوید که زندگی وجوه متفاوتی دارد و ما همیشه، همه‌ی آن‌ها را در نظر نمی‌گیریم.
جستارهای این کتاب، از نوشتن درباره رمان‌هایش، زندگی خانوادگی‌اش تا بررسی تفکر و نگاه فلسفی دو نویسنده معروف درباره نوع متن و نوع خواننده را در بر می‌گیرد.
به نظر من این کتاب برای مخاطب علاقه‌مند به نوشتن یا به مطالعه جستار،  یا در حالت کلی‌تر مخاطبان نشر اطراف، کتاب جذابی‌ست. 


        

          تکه پاره‌های افکار درباره‌ی ماجرا فقط این نبود 
از بین جستارهای اندکی که خوانده‌ام، متوجه شده‌ام که لازم نیست از یک کتاب همه‌ی جستارهایش را دوست داشته باشم! ولی مطلب جالبی که درباره‌ی این کتاب دوست داشتم، «سخن مترجم» بود، زمانی که درباره‌ی زیدی اسمیت نوشته بودند.
[معتقد است خشم و نظرهای تند آدم‌ها از این می‌آید که با هم حرف نمی‌زنند، به هم گوش نمی‌دهند.] همین یک جمله باعث شد تا توجه بیشتری به تفکر نویسنده داشته باشم و نشانه‌هایی که پیدا کردم باعث علاقه‌مندی‌ام شد.

 وقتی به جستار پنجم(حمام) رسیدم، از کلماتی که می‌خواندم تعجب می کردم: «خانواده، واقعه‌ای خشونت‌بار» 
ولی مگر چیزی باارزش‌تر از آن وجود دارد؟
[یاد آن جمله‌ی شگفت انگیز جری ساینفلد می‌افتم «چیزی به اسم خوشی همه‌ی خانواده وجود ندارد.» یکی باید چیزی را فدا کند: مسئله فقط این است که چقدر و برای کی.]
[حقیقت این است که «خانواده» همیشه واقعه‌ای است با نوعی خشونت. فقط چند سال بعد است که، در گرداب بازنگری، می‌فهمی چه کسی آسیب دیده، چطور، و چقدر.]

قصدم این بود که بیشتر درباره‌ی ادبیات و نوشتن بخوانم ولی چیزی که با آن مواجه شدم دیدی دیگر نسبت به زندگی و مرگ بود؛ که صد البته از خواندن آن استقبال کردم.

*مطالب داخل [ ] از متن کتاب است.
        

          از میان این ۶ جستار، به ترتیب جستار چهارم، دوّم و سوّم برایم جذّآب بودند. کتاب، تک‌جمله‌هایی که به خال می‌زنند و بسیار بسیار درستند، زیاد دارد. جستار چهارم از این نظر خیلی پُربار است. نویسنده فضای حاکم بر یک مهمانی هالیوود را ترسیم می‌کند -که در واقع نمونه‌ای‌ست در یک اشل کوچک، از فضای حاکم بر زندگی انسان‌های امروزی. بخشی از آن را که به خال می‌زند، برای‌تان بازگو می‌کنم: 

«وحشت از مسخرگی بر همه‌ی رفتارها و گفتارها سایه انداخته: آدم‌ها مراقبند چیزی نگویند که باعث شود احمق یا ابله به نظر بیایند. بروزش میل غریبی است به روایت کردن رویدادها همینطور که اتفاق می‌افتند؛ تلاشی برای چنگ زدن به معنایی مشترک از جهان پیرامون. در جواب جوک‌ها نمی‌خندند بلکه می‌گویند: خنده‌دار بود... خیلی بامزه بود. روایت‌های کمی تند و تیز و خارج از عرف، با عبارتِ "دختر ملوسیه، واقعا ملوسه..." خنثی می‌شوند.» ص۸۷

جستار اوّل که در باب «خوشی» بود را که اصلا متوجّه نشدم؛ احتمالا بخاطر سانسوری‌جات بیش از اندازه، و البته نحوه‌ی تعامل نویسنده با خوشی و برداشتی که از این واژه دارد. خوشی ما جهان‌سوّمی‌های قم نشین، خیلی ربطی به خوشی این بندگان خدا ندارد. بگذریم...
        

          در مقایسه با سایر مجموعه‌ جستارهایی که از نشر اطراف خونده بودم، کمتر پسندم بود. از شش جستار کتاب، «حمام» رو از بقیه بیشتر دوست داشتم؛ درباره‌ی اینکه توی خانواده، چه فداکاری‌هایی انجام می‌شه که شاید تا مدت‌ها متوجهشون نباشیم. خوندن جستار «آن احساس چموش» برام جالب بود؛ توی این جستار که در واقع متن سخنرانی زیدی اسمیت در دانشگاه کلمبیای نیویورکه، نویسنده از فرایند نوشتنش می‌گه که بعضی بخش‌هاش برام آموزنده بود. بقیه‌ی جستارها رو چندان دوست نداشتم. شاید بزرگ‌ترین ایرادی که به چشمم می‌اومد، این بود که جستارها (به‌جز سخنرانی) انسجام نداشت. یعنی مدام توی یک جستار از این شاخه به اون شاخه می‌پرید و پیوندهایی که بین همین شاخه‌ها برقرار می‌کرد، به چشم من محکم نبود.

یک چیزی هم که توی مجموعه جستارهای نشر اطراف دوست ندارم، اینه که پاورقی همه‌ی جستارها به آخر کتاب برده شده. خیلی برام آزاردهنده بود، چون مدام باید خوندن جستار رو ول می‌کردم و می‌رفتم انتهای کتاب و دنبال پاورقی می‌گشتم. مثل سکسکه وسط نفس کشیدن. از یه جایی به بعد هم بی‌خیال خوندن اون پاورقی‌ها شدم. موضوع اینه که اگه چیزی اون‌قدر مهمه که نیازه پاورقی بشه و خواننده ازش مطلع باشه، چرا همون‌جا نمی‌نویسین و اگه اون‌قدر مهم نیست، اصلاً چرا نوشته شده. البته که سبک کتاب‌های جستارشون این‌جوریه و نمی‌گم هم کار غلطیه یا درست، ولی با قطعیت می‌گم که دوستش ندارم و موقع خوندن برام اذیت‌کننده است.
        

          از بزرگ‌ترین بی‌سلیقگی‌های مترجم‌(ها) انتخاب زیرعنوان “جستارهایی درباره زندگی در کنار ادبیات و هنر” است. 
اما فارغ از این، جستارهای زیدی اسمیت دریچه‌های جالب و تازه‌ای را از موضوعات نه چندان پیچیده به رویمان باز می‌کند. موضوعاتی ساده قدر مفهوم خوشی، نوشتن، بارت و نابوکوف، اسکار، خانواده و استندآپ کمدی.
من دوگانگی ترجمه به چشمم نیامد و خواندن کتاب برایم روان و لذت‌بخش بود.
        

          جستارها به دلیل زبان صمیمی و تجربه محور بودن نمونه های خوبی برای بیان و تشریح یک حادثه یا موضوع می باشد
مجموعه #ماجرا_فقط_این_نبود یکی از بهترین مجموعه های روایی #نشر_اطراف است. جدا از اینکه مدل نگرش به موضوع و لحن و بیان دارای اهمیت است ولی دو جستار این مجموعه از جهت محتوا هم برای من جذاب بود؛ یکی جستار اسکار و دیگری جستار حمام!
در جستار اسکار پشت پرده روابط هنرمندان را در اسکار می گوید و در حمام از گرداب بازنگری می گوید و اینکه پدر و مادرهای جوان آنجاهایی که تحت فشار رنج فرزندداری قرار می گیرند صبوری و مقاومت پدر  و مادر خودشان را خواهند ستود!
        

          بعضی جستارها روان و قشنگ بود، بعضی خیلی سخت خوان. احتمالا بخاطر داشتن دو مترجم بوده.
        

          اردیبهشت ماه بود. با دوستم رفته بودم کافه تا صبحونه بخوریم. اون روز از دغدغه‌هامون زیاد حرف زدیم و زیاد درد‌دل کردیم. 
دغدغه‌ی اون روزهای من دو تا چیز بود و مهم‌ترینش گم کردن کلماتم. اون روز کلی از تقابل فرم و محتوا حرف زدم و اهمیتی که فرم برام پیدا کرده. که دقیقا به همین دلیل نمی‌تونم بنویسم. محتواهای نوشته‌هام رو دوست دارم اما فرم‌شون رو دیگه نه. 

بهم گفت تقلید باید بکنی. و بهم گفت این کتاب رو بخون. بلافاصله بعد از صبحونه رفتم شهرکتاب و خریدمش. تا این ماه نخوندم اما برحسب اتفاق تونسته بودم در خلال این چند ماه، فرم خودم رو پیدا کنم. کلمه‌ها به من برگشته بودند.

برای همین آزادتر و بدون انتظار و استاندارد خاصی این بار سراغش رفتم. انتظار نداشتم بهم راه‌حل بده. و نداد و خوشحالم بابت‌ش. در عوض گره‌های جدید تو ذهنم ایجاد کرد و چراغ‌های جدیدی رو روشن. 

زیدی اسمیت صاف و ساده می‌نویسه. بدون تعارف و به شدت صادقانه. در عین حال بسیار هوشمندانه. درخشان‌ترین جستار این مجموعه به نظرم مقایسه‌ای بود که از بارت و ناباکوف انجام داده و چقدر استادانه بود. از موقعی که خوندم هر روز دارم بهش فکر می‌کنم و هر روز با خودم کلنجار می‌رم. بالاخره حق با کیه؟ مولف یا خواننده؟ (در گوشی می‌گم که من طرف ناباکوف وایمیستم و می‌گم مولف.)

انتظار عجیبی از این مجموعه نداشته باشید. جستارها روایی هستند، موضوعات خاصی هم ندارند. نه خیلی به هنر می‌پردازن و نه لزوما به ادبیات. اما به شدت صادقانه و عریان هستند و این دقیقا چیزیه که در ذهن من تعریف یک جستار خوبه.
        

          کتاب برای من جذاب نبود و از خواندنش لذت نبردم. پر از ارجاعاتی بود که علاقه‌ای به دنبال کردنشان نداشتم و... فقط با دو تا جستار «بازخوانی بارت و نابوکوف» و «حمام» ارتباط گرفتم. البته این را بگویم که پشت جلد کتاب نوشته اسمیت این جستارها را به گونه‌ای نوشته است که انگار «بلند بلند فکر می‌کند» به نظر می‌رسه این‌ جوابی است به آدم‌هایی شبیه من که از نویسنده خرده نگیرند.