خوآن پابلو کاستل، نمونه بارز یک بیمار روانی است، کسی که خون جلوی چشم‌هایش را گرفته!

فونت کتاب درشته (فکرکنم ۱۴) و فاصله‌ی بین بخش‌ها سفید و متن روان. اگر ستاره کم می‌دم به این علته که موضوعِ کتاب برام جذابیتی نداشت یا احتمالا چون اعصابم از دست شخصیت اصلی خورده!
        

          وقتی بعد از مدت ها محصور بودن توی چهاردیواری ذهنت، بطور اتفاقی کسی رو میبینی که حس می‌کنی می‌تونه توی این انحصار شریکت بشه و همراه تو [ فقط همراه تو حقیقت رو مزه‌مزه کنه، دیدن حتی کوچکترین لغزش از اون فرد می‌تونه بسیار دردناک و زجرآور باشه. حتی اگه این لغزش فقط در ذهنت اتفاق افتاده باشه ...
کاستل، آدمی بود که از حرکت در تونل انفرادی ش زجر می کشید و در عین حال از همراهی یک همراه اشتباه، با خودش وحشت داشت.
آیا ماریا میفهمید؟ آیا درک میکرد؟ یا اینکه اون هم مثل بقیه بود؟ و از این ها بدتر اینکه آیا خود کاستل هم مثل همه یه فریبکار بود که فکر کرده یه فریبکار با بقیه فرق داره؟! ...

فکر میکنم این سوالات زجرآور تا همیشه در ذهن کاستل بی جواب باقی بمونند ...
        

          "کافی است بگویم که من خوان پابلو کاستل هستم، نقاشی که ماریا ایریبارنه را کشت. تصور می‌کنم جریان دادرسی را همه به یاد می‌آورند و توضیح اضافی در مورد خودم ضرورتی ندارد."
این جملات، اعترافات زودهنگام و بی‌پرده‌ی شخصیت اصلی رمان تونل، اثر ارنستو ساباتو، در آغاز خشک و قاطع آن هستند. ساباتو در همین ابتدا تکلیف خود را با ما روشن می‌سازد؛ خوان پابلوی او قرار است از پشت میله‌های زندان، ماجرای ارتکاب جرم خود را تعریف کند: صریح و مختصر، بدون کلمه‌ای توضیح اضافه، بدون دراماتیزه کردن موضوع و بدون کوشش‌های مذبوحانه برای احساساتی کردن خواننده‌ی خود. به همین منظور کاستل در نخستین صفحات کتاب و پیش از ورود به موضوع اصلی، به معرفی گوشه‌ای از عقاید و نگرش‌های خود می‌پردازد. عقایدی که احساس سردی و تیرگی را بر ما مستولی می‌سازند و حکم نخستین دریچه‌‌مان برای چشم دوختن به محتویات ذهن یک قاتل را دارند. 
"... من خودم را آدمی می‌دانم که ترجیح می‌دهد وقایع بد را به یاد بیاورد؛ و اگر زمان حال به اندازه‌ی گذشته ترسناک نبود، حتی ممکن بود از گذشته، به عنوان روزگار غم‌بار گذشته یاد کنم... آیا یک فرد خاص تهدیدی برای جامعه است؟ در این صورت او را حذف کنید و به تهدید پایان دهید؛ من اسم این را می‌گذارم کار نیک!..
تونل، نخستین رمان نوبلیست آرژانتینی است که در سال 1948 منتشر شد و مورد استقبال منتقدین قرار گرفت. از تونل به عنوان نخستین اثر از رمان‌های بزرگ سه‌گانه‌ی آمریکای لاتین یاد می‌شود. ساباتو این کتاب را در پرتو نگرش اگزیستانسیالیستی خود نگاشته است. رمان او از زوایای مختلف علوم انسانی قابل بررسی و تأمل است. یکی از مهم‌ترین بحث‌های پیش‌آمده در مورد آن هم مرتبط به روان‌کاوی است که در زمانه‌ی ساباتو پای ثابت بحث‌های فرهنگی بود. آن‌چه تحسین روان‌کاوان در این رمان را برانگیخته، نزاع سخت اید و سوپرایگو در روان کاستل و تنش‌های ذهنی شدید در مونولوگ‌های ذهنی‌ اوست. تنش‌هایی که خروجی آن‌ها، ضعف کاستل در برقراری ارتباط، تغییر مداوم خلق و خو، و ناتوانی او در کنترل رفتارهایش می‌باشد.
کاستل خیلی زود از عدم برقراری ارتباط با دیگران در جامعه می‌گوید و آن را حاصل خواست و اراده‌اش می‌داند. اراده‌ای که به گفته‌ی خودش ریشه در همان نفرتی دارد که او نسبت به نوع بشر احساس می‌کند. اما آن‌چه در ادامه‌ی داستان می‌خوانیم، نشانی از بی‌میلی به ارتباط ندارد. او در حالی که به سختی تلاش می‌کند، به طور مداوم در حفظ و بهبود رابطه‌اش به مشکل برمی‌خورد. خواننده تقلای کاستل را می‌بیند و احساسات او را درک می‌کند، ولی در عین حال از رفتارهای او متعجب می‌شود، گویی کاستل بلد نیست چگونه خودش را بروز بدهد. 
برای تبیین این موضوع، می‌بایست نیم‌نگاهی به نظر الکساندر اسپیرکین، فیلسوف و روان‌شناس اهل شوروی داشته باشیم. اسپیرکین رابطه‌ی میان سخن و آگاهی را نه یک همزیستی و تاثیر متقابل، که رابطه‌ای از جنس وحدت می‌داند که آگاهی در آن نقش تعیین‌کننده را دارد. در واقع او معتقد است که آگاهی، بازتابی از واقعیت است که قوانین وجودی خودش را با بیان شدن از طریق سخن و زبان، دیکته می‌کند. در نتیجه، اگر یک فکر در آگاهی ما وجود دارد، همواره شامل یک یا چند واژه می‌شود، اگرچه که ممکن است آن واژگان، بهترین راه بیان آن فکر نباشند و در ارائه‌ی مفهوم آن به بهترین شکل عمل نکنند. بر طبق نظر اسپیرکین، غالباً نوعی ناسازگاری و تفرقه میان آگاهی فرد و بازنمایی کلامی یا نمود زبانی که وظیفه‌ی بیان افکار این آگاهی را دارند، وجود دارد. چیزی که مارکس آن را محصور شدن روح می‌نامد و فروید از آن با اصطلاح اختگی واژگان یاد می‌کند.
شخصیت خوان پابلو کاستل نیز به شدت از این جداافتادگی آگاهی و زبان رنج می‌برد. هنگامی که او در جامعه‌ای زندگی می‌کند که از اعضایش انتظار دارد به شیوه‌ی مرسوم زبان مادی و در قالب واژگان (که به زعم اسپیرکین متعالی‌ترین شیوه‌ی بیان افکار است)، افکار و امیال خود را بیان کنند، احساسات خشک و خشن او (که ناشی از ناکافی بودن این ابزار برای ابراز افکار و احساساتش هستند)، آن‌چنان ناموجه به نظر نمی‌رسند.
با همین نگاه، شغل خوان پابلو کاستل که نقاشی است، توجیه می‌شود. او یک هنرمند است. هنری که ارسطو هدف آن را نشان دادن اهمیت درونی چیزها به جای شکل ظاهری آن‌ها می‌داند. در حقیقت هم همین اهمیت درونی بود که کاستل را به ماریا رساند. هنر به او ابزار برقراری ارتباط از راهی به غیر از زبان را می‌دهد، ابزاری که به تعبیر نیچه، فعالیت متافیزیکی بنیادی انسان است و بیشتر ریشه در غرایز حیاتی دارد تا عقل. کاستل خود نیز این موضوع را تصدیق می‌کند و در قسمتی از کتاب به ذکر این نکته می‌پردازد که هنگام خلق آثار هنری‌اش فکر نمی‌کند، بلکه احساساتش او را به خلق اثر رهنمون می‌سازند. کاستل باور دارد که هنرش نماینده‌ی احساسات و انگیزه‌های حیاتی اوست، اما نمی‌تواند این احساسات را جز با اثر هنری‌اش توضیح دهد. او مؤکداً اعتقاد دارد که ماریا مثل او فکر می‌کند، اما حتی نمی‌تواند فکر خودش را با واژگان توضیح دهد. 
کاستل که از ناتوانی خود در بیان احساساتش آسیب دیده است، مکرراً تحت تأثیر تکانه‌های غریزی خود، دست به اعمالی می‌زند که موجب پشیمانی او می‌شود و تلاش‌های بیشتر او برای جبران آن اعمال، تنها سقوط بیشتر را برایش به همراه دارند. سرنوشت او مصیبتی است که آلبر کامو شور و حرارت و تلخی و تندی آن را ستوده و کشش زیاد قلم ساباتو را توماس مان، گیرا و جذاب توصیف کرده است. امیال و ابعاد متفاوت شخصیت او سر سازش با یکدیگر ندارند. او فهمیده نمی‎شود، نمی‌تواند افکارش را ابراز کند و نمی‌تواند خود را از سراشیبی‌ای که ناخواسته در آن افتاده خارج کند. همه‌ی این‌ها چنان موجب رنجش خوان پابلو کاستل می‌شوند که نهایتاً او به خود اجازه‌ی گرفتن جان دیگری را می‌دهد، بدون اینکه ندامتی احساس کند...

        

          احساسات بیمارگونه شخصیت داستان آزار دهنده بود ولی نویسنده به قدری عمیق و موشکافانه این احساسات رو تشریح کرده که واقعا تمام جزئیات قابل لمس هست.
        

          تونل (یک عاشقانه خون آلود)
ارنستو ساباتو
.
ایده اصلی داستان و نحوه ی پرداخت شخصیت ها  برای من مهم است. عجین شدن نکات روان کاوانه روسی با سوز و گداز آمریکای لاتین ترکیب موفقی -از نظر حقیر- نشده ولی آشنا شدن با یکی از رو اعصاب ترین راویان ادبیات معاصر  مایه خوشوقتی اینجانب شد. 
.
نکته اخلاقی داستان: مقتصد نبودن و زیاده روی از صفات انسان معاصر است. ما حد نگه دار نیستیم. تا نابود کردن عزت درونی اصرار می ورزیم و بعد با مقصر دانستن زمین و زمان به دفاع از ساحت ملکوتی خود می پردازیم.
        

          تونل
نوشته ارنستو ساباتو
ترجمه مصطفی مفیدی
‌
بخشی از کتاب:
ولی به طور کلی نوع بشر همیشه به نظرم نفرت انگیز رسیده است. برایم اهمیتی ندارد که به شما بگویم که بعد از مشاهده ی ویژگی خصلتی خاص، سراسر روز نمی توانستم غذا بخورم. یا در هفته نقاشی کنم. باورکردنی نیست که تا چه حد درجه ی آزمندی، حسادت، کج خلقی، ابتذال، مال اندوزی—به طور خلاصه طیف گسترده ی صفاتی که شرایط رقت بار ما را تشکیل می دهد—می تواند در چهره، در طرز راه رفتن، در نگاه بازتاب یابد. فقط طبیعی به نظر می رسد که پیش از چنین برخوردی، آدم نخواهد غذا بخورد یا نقاشی کند—یا حتی زندگی کند. با این همه می خواهم این را روشن کنم که این صفت برای من افتخارآمیز نیست. می دانم که این نشانی از غرور و خودپسندی است، و نیز می دانم که آزمندی و مال اندوزی و حرص و ابتذال غالبا نقطه ی خوشایندی در قلب من یافته اند. ولی همانطور که گفته ام، می خواهم این قصه را با بی طرفی کامل روایت کنم، و بر این گفته ام همچنان پایبندم

خوان پابلو،نقاشی معروف است که در نمایشگاه‌ها نقاشی‌هایش،توجه‌اش نسبت به زنی به نام ماریا جلب می‌شود و تصمیم می‌گیرد با او ارتباط برقرار کند...
‌‌
"کافی است بگویم که من خوآن پابلو کاستل هستم،نقاشی که ماریا ایریبارنه را کشت."
این اولین جمله کتاب تونل هست.زمانی که کتاب در ابتدا با این جمله آغاز میشه و نقطه اوج و پایان داستان رو برای ما در همون ابتدا فاش می‌کنه،نشون میده که کتاب به دنبال غافلگیر کردن خواننده و به هیجان آوردن اون نیست.بلکه با این جمله کتاب توجه ما رو به سمت شناخت شخصیت خوآن پابلو و ماریا و درک رابطه این دو نفر می‌بره.
کاستل چیزی از احساسات انسانی نمی‌فهمید جز عذاب وجدان و خشم که بارها در داستان،این حس‌ها رو تجربه می‌کنه.عذاب وجدان و خشم نشانه‌ای می‌تونه باشه دال بر اینکه کاستل گذشته‌ای پر از احساس حقارت،بی‌ارزش بودن و دریغ از لطف و محبت داشته؛البته در جایی از کتاب،کاستل از رابطه خوبش با بچه‌ها همراه با دلسوزی میگه در حالی که از آدم‌های بالغ متنفرِ که این میتونه نشان از همین موضوع باشه.

کاستل همینطور که گفتم نه وجود انسان و نه احساسات انسانی رو نمی‌تونست درک کنه و تصوری از اونها نداشت.رابطه کاستل با زن‌ها هم محدود به رابطه جنسی‌ با روسپیان می‌شد.برای همین رفتار و اعمال ماریا برای اون غیرقابل درک بود و زمانی که خودش رو عاجز از درک این موضوعات دید،به این نتیجه رسید که ماریا یک روسپی هست؛تنها چیزی که اون از رابطه با زنان درک کرده بود.
همینطور میشه خوآن پابلو رو نمادی از جامعه‌ی قرن بیستم دید.جامعه‌ای که با تحمل و تجربه ایدئولوژی‌های فاشیسم و کمونیسم و از بین بردن فردیت و تمرکز بر جمع‌گرایی و از سر گذراندن دو جنگ جهانی،اون رو از احساسات انسانی دور کرده.
‌‌
بیشترین چیزی که در این کتاب توجه من رو جلب کرد،شخصیت پردازی فوق‌العاده‌ی ساباتو در کتاب بود.واقعا شخصیت کاستل رو در یک داستان کمتر از دویست صفحه،خیلی خوب بهش پرداخته و بهش نقش و نگار داده بود.
پیشنهاد مطالعه این کتاب رو به شما عزیزان میکنم.
        

          کتابی که دوستش نداشتم. اصل بر ارائه  و شاید آغاز مکتب اگزیستانسیالیسم توسط ساباتاست. کتابی که انتهای قصه در ابتدا بیان میشود و نتیجتا هیجانی ندارد. قصه ی کم کشش. خسته کننده. حوصله سر بر. تلخ. روان پریشانه. 
        

          بیشتر از رویه داستان خط فکریش برام جالب بود.
شاید اگه بخواین بفهمین رشته افکار چه بلایی سر یه آدم با نشخوار فکری میاره؛ این کتاب به خوبی موضوع رو به تصویر میکشه.
        

          واقعا جذاب و خواندنی بود👌🏻


        

          دُزِ رُمنسش خیلی بالا بود. روی اعصاب بود به نوعی
        

          خیلی جذاب و تاثیرگذار.

"حتی آن‌گاه که فکر می‌کنید در یک فرد کمترین اثری از خودپسندی وجود ندارد، ناگهان خودپسندی را در شکلی بسیار نامحسوس در او کشف می‌کنید: خودپسندی در فروتنی"..."خودبینی در جاهایی بسیار نامحتمل لانه می‌کند: در پوشش مهربانی، از خودگذشتگی، و گشاده‌دستی."
        

          «کافی است بگویم که من خوآن پابلو کاستل هستم، نقاشی که ماریا ایریبارنه را کشت.»

کتاب با همین جمله‌ی میخکوب کننده شروع میشه و تو صفحه‌های بعدی ما شرحی از زندگی خوآن پابلو، احساسی که به ماریا داشته، نوع ارتباطشون و در نهایت جریان قتل رو میخونیم.
این کتاب زبانی بسیار رک و صدقانه داره و از بخشی از وجود انسان بی‌پرده حرف میزنه که شاید بشه اسمش رو گذاشت «نیمه‌ی تاریک وجود».
وقتی راوی (خوآن پابلو) از احساسات و افکارش صحبت میکنه ما وجه بیمارگونش رو میبینیم اما درعین حال میتونیم درکش کنیم و شاید بعضی اوقات همذات‌پنداری کنیم.

کاستل یک انسان متضاد و خودمحور، مثبت و منفی، با احساساتی مختلفه که میتونه درجاتی از وجود ما رو توصیف کنه
        

          ❇️ رمان تونل نوشته ارنستو ساباتو یکی از برجسته‌ترین آثار ادبیات آمریکای لاتین است که نقدهای مثبت و تحلیل‌های گوناگونی از سوی منتقدان و کارشناسان ادبی دریافت کرده است. این کتاب که در سال ۱۹۴۸ منتشر شد، ترکیبی از روان‌شناسی، فلسفه و ادبیات را ارائه می‌دهد و به عنوان یکی از نمونه‌های مهم ادبیات اگزیستانسیالیستی شناخته می‌شود. 
👈 بسیاری از منتقدان تونل را اثری با تحلیل‌های عمیق روان‌شناختی می‌دانند. شخصیت اصلی، خوان پابلو کاستل، نقاشی است که دچار وسواس ذهنی و پارانویای شدیدی نسبت به عشق خود به ماریا می‌شود. در هنگام خواندن کناب به یاد  راسکولنیکف رمان جنابت و مکافات داستایفسکی می‌افتادم. 
👈 کاملا مشخص است که ساباتو تحت تأثیر فلسفه اگزیستانسیالیسم بوده و در این رمان، احساس پوچی، بیگانگی، و عدم درک متقابل میان انسان‌ها را به تصویر کشیده است. شباهت این کتاب به بیگانهی کامو باعث شده که برخی آن را نمونه‌ای برجسته از ادبیات اگزیستانسیالیستی اسپانیایی‌زبان بدانند.
👈 سبک نوشتاری ساباتو در تونل ساده و در عین حال عمیق و تأثیرگذار است. او با زبانی موجز و نگاهی  موشکافانه، ذهنیت بیمارگونه کاستل را به تصویر می‌کشد. 
👈  تونل، علاوه بر یک روایت عاشقانه روان‌شناختی، اثری فلسفی است که به مسائلی همچون تنهایی، بیگانگی، و عدم تفاهم میان انسان‌ها می‌پردازد.
        

          [از این امید ضعیف که کسی مرا درک کند به شور و هیجان می‌آیم_حتی اگر یک نفر باشد.] بخشی از کتاب 

فضای کتاب خونین و تاریکه
ولی نویسنده اینقدر خوب احساس لحظه به لحظه نقاشِ روانی خوآ پابلو کاستل رو بیان کرده که من دلم نمیخواست کتابو زود تموم کنم
من یه روزه تمومش کردم و پر بود از متن هایی که باهاش با خودت میگی اِاااِ  راس میگه ها و همه چی برام خیلی ملموس بود(بعد از خوندن کتاب می‌فهمید این یکم ترسناکه😁)
من به پیشنهاد یک کتابفروش این کتابو خریدم و واقعا پیشنهاد میکنم...
        

          دیوانه کننده بود ! بعد از خوندن هر فصل کتاب دوست داشتم از دست خوآن پابلو سرمو بکوبم به دیوار . با این حال امتیاز بالایی به کتاب دادم و دلیلش چی بود ؟ 
دلیلش اینه که با وجود حرص خوردن از دست خوآن پابلو ، نمیتونم بازم گیرایی کتاب رو انکار کنم . خط داستانی کتاب رو دوست داشتم و از خوندنش نه تنها پشیمون نیستم ، بلکه میتونم بگم از جالب ترین کتاب هایی بوده که خوندم . 
در روانشناسی تبحری ندارم و نمیتونم اظهار نظری داشته باشم ، ولی تفکرات خوآن پابلو رو همه ی ما در مقیاس کوچک‌ تر داریم . همه ی ما به بعضی مسائل بیش از حد فکر می کنیم و نشخوار فکری داریم ، همه ی ما نسبت به بعضی مسائل بدون هیچ دلیلی مشکوک  میشیم و هممون از جایگزین شدن و ترک شدن توسط افراد مهم زندگیمون می ترسیم . اینا رفتار های طبیعیه که همه تو وجودشون دارن ، ولی چیزی که باعث متفاوت شدن خوآن پابلو کاستل میشه اینه که این خصوصیات  انقدر تو شخصیتش برجسته شده که کم کم کارش به جنون کشیده.  
و اما ماریا . به شخصه احساس میکنم بهش کم توجهی شده . اونم به اندازه ی خوآن پابلو شخصیت خاصی داره و به خوبی شخصیت پردازی شده . معتقدم که ماریا عمیقا خوآن پابلو رو دوست داشت و شاید تا حدودی هم درمورد مشکلات روانی و احساسی اون یه حدس هایی زده بود . در طول داستان تمام تلاششو می کرد که خوآن پابلو این شکاکی ها و بازجویی هاش رو کنار بذاره و روی چیزای مهم تری تمرکز کنه . درمورد اینکه واقعا آدم بدی بود یا نه ، هیچ نظر قطعی ای وجود نداره چون ما نمیدونیم که افکار خوآن پابلو درست بوده یا صرفا تصور کرده ، ولی فکر میکنم که فصل های  آخر کتاب، ( قبل از کشته شدنش ) ماریا با وجود اینکه خوآن پابلو رو دوست داشت ، تصمیم گرفت که ترکش کنه چون می دونست که اون هیچوقت دست از شکاکی هاش برنمیداره و رابطشون آینده ای نخواهد داشت . 
درکل کتاب جالبی بود .یه خورده حرص میده آدمو ، ولی ارزش خوندن داره .
        

          تونل؟! ذهنی‌ست بیمار که وهم و هذیان آفرید.
«خوان پابلو کاستل» شخصیت اول کتاب برای من زنده و واقعی بود اما خواندن چند فصلِ نخست از کتاب برایم کافی بود تا ذهنم در مورد طبیعی بودن برخی رویدادها به شک و تردید بیفتد و تقریبا در اواخر کتاب بدین نتیجه رسیدم که «ماریا» شخصیت دوم کتاب، یک زنِ زنده و واقعی نیست و «اثیری» است.
نوشتم آنچه که در ذهن کاستل رخ می‌داد «زنده» بود، چون خودِ خودِ زندگی واقعی بود، با همه‌ی زشتی‌ها، شک‌ها، ملالت‌ها و ... که ممکن است هر کدام از ما با آن روبرو شویم.
اما...
نوشتم ماریا یک زنِ اثیری‌ست، چون در چنین داستانی حتی یک میلیون‌ام درصد احتمال ندارد همه چیز به درستی چیده شده باشد و همانطور که خود نویسنده در جایی از کتاب نوشت:
“حقیقت تقریبا هیچ‌وقت ساده نیست، و اگر چیزی بیش از حد واضح و آشکار به نظر می‌رسد، اگر عملی به ظاهر از منطق ساده‌ای پیروی کند، معمولا انگیزه‌های پیچیده‌ای پشت سر آن هست.”

تونل را ستایش نمی‌کنم اما...
برای تمجدید از این کتاب نیازی به ستایش‌ها و تعریف‌های اشخاصی به نام، همچون: کامو، مان و ... ندارم، اصولا من توجهی به تفسیرهای بقیه ندارم، که اگر این تفسیرها را پر اهمیت می‌دانستم نیازی به خواندن کتاب نمی‌دیدم و به خواندن پیرنگی از کتاب به قلم آن عده اکتفا می‌کردم و در وقت گرانبهای خود صرفه‌جویی می‌کرد اما به عنوان اولین کتابی که از ساباتو خواندم، از آن لذت بردم و قدرت قلمش برایم به اثبات رسید.

نقل‌قول نامه
“وقتی مشهور باشی، فروتنی برایت آسان است.”

“آدم وقتی بزرگ می‌شود می‌فهمد که مرک نه تنها قابل تحمل بلکه آرامش‌بخش است.”

“در سیاره‌ای که میلیون‌ها سال است با شتاب به سوی فراموشی می‌رود، ما در میان غم زاده شده‌ایم، بزرگ می‌شویم، تلاش و تقلا می‌کنیم، بیمار می‌شویم، رنج می‌بریم، سبب رنج دیگران می‌شویم، گریه و مویه می‌کنیم، می‌میریم، دیگران هم می‌میرند، و موجودات دیگری به دنیا می‌آیند تا این کمدیِ بی‌معنی را از سر گیرند.”

“حقیقت تقریبا هیچ‌وقت ساده نیست، و اگر چیزی بیش از حد واضح و آشکار به نظر می‌رسد، اگر عملی به ظاهر از منطق ساده‌ای پیروی کند، معمولا انگیزه‌های پیچیده‌ای پشت سر آن هست.”

"انسان از روی ناچاری به زندگی می‌چسبد و سرانجام ترجیح می‌دهد که نقصان‌های زندگی، رنج و درد و پستی آن را تحمل کند و به اتکای اراده تن به گریز از این سراب را ندهد."

"نامه‌های مهم را باید دست کم یک روز نگه‌داشت، تا وقتی همه‌ی نتایج را بتوان به دقت سبک و سنگین کرد."

"شادی با غم آمیخته است."

کارنامه
کشش کتاب به اندازه‌ای بود که در اوجِ شلوغی و شلختگی‌های روزمره‌ی زندگی، در کمتر از ۲۴ ساعت آن را بلعیدم اما برای نمره دادن به این کتاب، ذهنم بین چهار و یا پنج ستاره به شدت درگیر شده!!!
طبیعی‌ست برای نویسنده‌ای که اولین کتاب را از او خوانده‌ام، هیچ لطف و ارفاقی در کار نیست، پس چهارستاره را برایش منظور می‌نمایم.

نوزدهم آذرماه یک‌هزار و چهارصد
        

          کتاب را با گروه می‌خوانیم. شخصیت کاستل محور گفتگوهاست. این که چه می‌شود که چنین شخصیتی شکل می‌گیرد؟ ما را یاد مرد زیر زمینی داستایفسکی و تا حدی مورسو انداخت. 
اما من از ابتدا با ماریا بیشتر درگیر بودم. دوست دارم ماریا را بیشتر بشناسم. 
شاید اگر روزی این دو را در خیابان ببینم از ماریا با سرعت بیشتری فرار کنم تا کاستل.
        

          بعضی وقت ها احساس می کنم که هیچ چیز معنی ندارد.در سیاره ای که میلیون ها سال است با شتاب به سوی فراموشی می رود،ما در میان غم زاده شده ایم؛بزرگ می شویم،تلاش و تقلا می کنیم،بیمار می شویم،رنج می بریم،سبب رنج دیگران می شویم،گریه و مویه می کنیم،می میریم،دیگران هم می میرند، و موجودات دیگری به دنیا می آیند تا این کمدی بی معنی را از سر بگیرند.
        

          بیشتر متن کتاب تک‌گویی درونی یک مرده که به پارانویا مبتلاست.
این برای من خوشایند نبود.
متن کتاب مشکل تایپی داشت و این هم‌ یه جاهایی باعث دور شدن از متن می‌شد.
        

          کتاب روایت قتل ماریا ایریبارنه به دست خوان پابلو کاستل از زبان خودش است. کاستل نقاشی تنهاست که احساس می‌کند کسی او را درک نمی‌کند و در نمایشگاهی ارتباطی با ماریا حس می‌کند و به دنبالش می‌رود تا جایی که معشوق و بعد قاتلش می‌شود.
من کتاب را دوست نداشتم چون از روایت آدم شکاک مریض سمی خوشم نمی‌آمد و حسی در من زنده نمی‌کرد. شخصیت ماریا هم برایم عجیب بود. در کل تنها بخش کتاب که دوست داشتم تصویرسازی‌های نویسنده بود.