کتاب را بسیار دوست داشتم... مثل بیشتر آثار عباس معروفی. توصیه‌ام این است که حتما «سال بلوا» را قبل از مطالعه‌ی این کتاب تورق کنید. قصه‌ی «نام تمام مردگان یحیاست» هم مانند «سال بلوا» در سنگسر به وقوع می‌پیوندد و از شخصیت‌های «سال بلوا» به عنوان شخصیت‌های فرعی در کتاب استفاده شده است.

کتاب غم سنگینی داشت،
چند روزی حال من خراب بود... از آن خراب‌های خوب که دوستش داری!
        

          روزگار با زبان انسان اولیه از طبیعت فرمان می برد . آن وقت تفاهم از بی مرز تبعیت می کند، و نقاب ها فرو می‌ریزد.
می فهمی اگر با طبیعت دربیفتی ازت انتقام خواهد میگرد.
طبیعت و تبعیت از یک جنس و طایفه اند .
خاموش نگاه کن!ندیده بگیر!درست به هنگام شرافت و فقر است که آدم های شبیه هم می‌شوند!هیچ چیزی دیگر دروغ و رویا نیست.
        

          آخرین رمان معروفی...

معروفی، نویسنده‌ای عاشق و تصویرگر است. عاشق می‌خوانمش چون در تمام آثاری که من از این نویسنده تاکنون خوانده‌ام پرداختن به مقوله عشق و عاشقی آن هم از زوایا و در سطوح و لایه‌های مختلف دغدغه اصلی این نویسنده بوده‌است؛ تصویرگر می‌خوانمش چون برای هر بیان عشقی، آن را نه در قالب یک واژه که تصویر شکل‌گرفته در بستر روایت به مخاطب منتقل می‌کند.
اگر سال بلوا و مونگارشو از دریاروندگان... همین نویسنده را خوانده باشید به خوبی درمی‌یابید که شخصیت‌ها، مختصات و داستان‌ها تکرارشونده از آن آثار است. 

نام تمام مردگان یحیاست، حکایتگر زندگی داور و دولیلی است که یک دختر (نورسا) و پنج پسر (یحیا، مسیحا، اسماعیل، ابراهیم، میکائیل) خود را در طی زمان و به رویدادهای مختلف از دست می‌دهد. به قضای الهی در دوران کهنسالی فرزند پسر دیگری به نام مندل نصیب‌شان می‌شود و آخرین فصل داستان به سرگذشت مندل می‌پردازد.
نویسنده برای پرداختن به کیفیت مرگ دختر و دو پسر یحیا و مسیحا مایه‌ی بیشتری می‌گذارد و داستان‌پردازی پروپیمانه‌تری را انجام می‌دهد اما از توصیف مرگ سه پسر دیگر نیز غافل نمی‌شود.
نوشتن کتاب سی سال طول کشید و همین مدت طولانی سبب شد است تا تغییراتی در شخصیت‌ها رخ دهد. چنان که در مونگارشو از دریاروندگان جزیره آبی‌تر، شخصیت مندل، به نسبت مندل در نام تمام... متفاوت است.

 سئوالی که ذهن مخاطب را می‌تواند درگیر کند این است که آیا این داستان واقعیت دارد یا نه؟ این سئوال وقتی در ذهن مخاطب پررنگ‌تر می‌شود که نویسنده در صفحه آخر عکس پدر خودش را قبل و بعد دارالفنون چاپ می‌کند و نیز در کتاب از باسی نامی یاد می‌کند که مخاطب می‌داند که عباس را باسی صدا می‌کردند.

دین و مناسک دینی از مضامین تکرار شونده در آثار عباس معروفی است. در این اثر به سیاق دیگر آثار نویسنده دینداری عوامانه مورد ریشخند قرار می‌گیرد و شخصیت شاخص این قماش ملایی مفت‌خوری است که در نهایت دختر همین ملا، فرزند آخر داور را بدبخت می‌کند.
معروفی از سوی دیگر سمبل دینداری درست و خداباور را نیز در داستان خود مورد غفلت قرار نمی‌دهد و تحت شخصیت میرزاحسن این قشر را هنرمندانه به تصویر می‌کشد.

بی‌شک کتاب ارزش یکبار خواندن را دارد و اگر آن را حاصل سی‌سال تامل، تعمیق و بازنویسی نویسنده بدانیم لزوم خواندن آن بیش از پیش ضروری است.
        

          چی بگـم از زیبایی و لطافـت این کتاب که ۲۹ سال نوشـتنش طول کشید و یک روزه منو شیفـته‌ی خودش کرد؟! 

محتـوا و موضـوع بی نـظیر کتاب ، توصیفـات کم نـظیر ، ایجـازهای بجـا ، و عـشق و انـدوه ِ بی پایـانی که سـراسر داستـان رو گرفته .. 

داستـان جوری شمـارو با خودش میکـشونه جوری شمارو غرق لطافـت و عشـق و بغـض میکنه که به سخـتی میشه ازش دل کند .

بارها میخواسـتم بریده هایی ازش شِر کنم اما این کتاب چنان شاهکـاری بود که تک ب تک جمله ها و بنـدهاش برام جذابیـت داشت.

میتونم ساعتها درموردش صحبـت کنم اما اینو بگم که :
رفت توی قلـبم همین و بس :)
        

          چیست این زندگی که درد از سر و روش می‌بارد و فقط باید عاشق بود تا بتوان حس نکرد؟
چیست این عشق که هِی دور سر زندگی می‌چرخاندت و آخر هم بهت نمی‌گوید کجای این دَوَران ممتد به مقصد می‌رسی؟
نمی‌دانم زنده‌یاد «عباس معروفی» چه دریافتی از زیستِ مردمان سنگسر (مهدی‌شهر کنونی در استان سمنان) داشته که ابتدا در «سال بلوا» و حالا در «نام تمام مردگان یحیاست»، این‌چنین بی‌قرار و بی‌پروا، عشق را در وجود مردمان این شهر، به درد آغشته و درد را با سرنوشت درآمیخته. ولی هرچه هست، خط به خط با داور -شخصیت اصلی داستان- عاشقانه-پدرانه درد کشیدم، اشک ریختم و تا دلتان بخواهد نسبت به زندگی تامل کردم. تاملی جانفرسا و جانفزا!
بگذریم... عباس معروفی در صفحه به صفحه‌ی رمان «نام تمام مردگان یحیاست» به هنرمندانه‌ترین شکل ممکن، سجع را پاس داشته است؛ چه در ساحت راوی قصه، چه در کالبد آدم بزرگ‌ها و چه در تنِ گلبرگ‌گونه‌ی کودکان.
زبان و بیان او همیشه ستودنی‌ست.
چه کسی همانند او می‌تواند، با قُلدری تمام، حجم عظیمی از نوآوری و سنت‌گریزی زبانی و بیانی را یک‌جا جمع کند؟
از «روایت سیال‌ذهن»ـش هم نمی‌دانم چگونه تعریف کنم که شایسته باشد. ولی به جرات می‌توان گفت، رمان‌نویسی ایرانی که مثل او بتواند پرچم‌دار جریان سیال‌ذهن در ادبیات فارسی باشد، حالا حالاها بروز و ظهور نمی‌کند.
دیگر چه بگویم؟
مُردم و زنده شدم با این رمانِ شاهکار.
و هربار با خود گفتم: ای کاش زنده بود و باز هم برایمان رمان می‌نوشت.
جداً درد است که ادبیات فارسی چنین اعجوبه‌ای را از سال پیش از دست داده‌.
        

          در فاصله چیزی بگذار
بین من و تو تا بینی باشد
در فاصله های بین من و تو
معنای تپش بگذار
بگذار اگر می گذاری
بگذار..
_
سلام و درود.
_
رمان (نام تمام مردگان یحیاست) از نویسنده ی فقید و بزرگ کشورمان عباس معروفی.
این کتاب آخرین کتاب منتشر شده ی ایشان در زمان حیاتشان است که هنوز در ایران مجوز نشر نگرفته.
داستان به فرم افسانه نوشته شده و معروفی قصه ی آن را سال ها پیش حتی قبل از سمفونی مردگان در سر می پرورانده و درست بعد از سمفونی مردگان شروع به نگارش کرده. به گفته ی معروفی این کتاب چیزی حدود 30 سال (29 سال و اندی) طول می کشد تا نوشته و منتشر شود.
این رمان نثری مسجع و روان دارد و تعدادی از شخصیت‌های رمان سال بلوا را در آن می بینیم و بر عکس. یعنی رمان سال بلوا را که بخوانید متوجه می شوید که این رمان (نام تمام مردگان یحیاست) از توی آن رد می شود.
معروفی در این رمان می خواهد خود را محک بزند و ببیند آیا می شود در قرن 21  افسانه ساخت. و در این رمان 3 افسانه ساخته که در هیچ جایی گفته نشده. او افسانه ها را بازگو یا بازنویسی نکرده، او خود افسانه ساخته. و نکته قابل توجه اینکه این افسانه ها از زبان 3 زن گفته می شود. برای اینکه بخش هنرمند هر انسانی بخش زنانه اش است.
در این کتاب هم مثل دیگر آثار معروفی پرسش هایی مطرح می شود، که به هیچکدام پاسخی نداده است. چرا که پاسخ دادن کار نویسنده نیست.
معروفی می گوید: من نه فیلسوفم، نه جامعه شناسم، نه روانشناسم،،، من فقط بلدم داستان بنویسم و سعی می کنم آدم خوبی باشم، انسان باشم. من نمی خواهم نویسنده ی بزرگی باشم، اثرم باید بزرگ باشد.
معروفی نویسنده ایست که هیچگاه اسیر نفس خود نبوده و همواره به مخاطبانش احترام قائل بوده در آثارش ایجاز داشته و از زیاده گویی پرهیز کرده.
با خواندن رمان های معروفی عاشق می شوی و عاشقی می کنی و دنیا را زیباتر می بینی، چون عشق حال آدم را خوب می کند.
_
با مهر.
        

          اگه قبلا سایر آثار نویسنده رو خوندین، روال و سبک و سیاق داستان براتون آشنایی خواهد داشت.
البته عاشقانه‌های مخصوص معروفی لذت خودش رو داره  و باز همون داستان فرد متفاوت درک نشده
کتاب دلنشین و خوندنییه
        

          
نام تمام مردگان یحیاست؛ عاشقانه و عارفانه و غریب…

“ماه را مثل نان نصف می‌کرد، یک تکه‌اش را می‌داد به ابراهیم، یک تکه به اسماعیل. خودش ستاره‌ها را می‌خورد. بعضی وقت‌ها نمی‌توانست بخورد، با دست از روی صورتش پاک می‌کرد می‌گذاشت توی جیبش برای وقت‌های نداری.”

روایت متفاوتی از عباس معروفی؛ درهم‌تنیدگی عاشقانگی و عارفانگی زندگی انسان‌هایی معمولی که اسطوره و افسانه‌وار زندگی می‌کنند؛ گویی نویسنده و شخصیت‌ها هم به درستی نمی‌دانستند اسطوره‌اند یا افسانه یا هیچ‌کدام: “داستان زندگی اینها قصه نبود. نه‌. شاید اسطوره بود که همه آدم‌ها را به یک نظر واحد برساند. ولی نه. اسطوره هم نبود. افسانه بود؛ افسانه‌ای که به واقعیت شباهت داشت.“

نام تمام مردگان یحیاست، به نثر شاعرانه‌ی آمیخته با وهم و خیالِ عجیبن شده با واقعیت می‌ماند که کلماتش، شخصیت‌هایش، مرگ‌هایش آدم را به وجد می‌آورد: “کوه، خستگی غمگینی‌ست که آسمانش دیگر ستاره ندارد.”

شخصیت داور (پدر خانواده)، اسطوره‌ای بود زبان‌زد همه و علامت سوالی برای اهالی؛ هیچ‌کس نمی‌دانست او کیست یا چیست: “داور دیوانه نبود، سبک‌مغز نبود، صوفی بود، صافی بود، عارف بود، عاشق بود، گبر بود، آتش‌پرست بود، جادوگر بود، پیامبر بود، دیوانه بود! کسی چه می‌داند؟….”

جای‌جای کتاب، درهم‌تنیدگی حال، گذشته و گاهاً آینده و نیز مرگ، زندگی، خاطره و قصه به خوبی به تصویر کشیده و با توصیفاتی شاعرانه، تزئین شده بود: “در کجای خاطره‌های من گریه می‌کردی که من هر چه دست و پا می‌زدم نمی‌توانستم آرامت کنم؟ کجا دستم از دستت رها شد که در راه‌های ناآشنا سرگردان شدم؟” – “دلتنگی یعنی غروب تو، وقتی که من منتظر نورم.”

داور و دولیلی، مرد و زن جدا از بقیه‌ای که فرزندان هم‌نام پیامبرانشان یک‌به‌یک قد می‌کشند و به ثمر نرسیده، می‌میرند؛ یحیی، نورسا، مسیحا، ابراهیم، اسماعیل و میکائیل. هر مرگ، به‌گونه‌ای غریب بر وجود داور آوار می‌شود:

“بعضی مردم معتقد بودند خدا او را به دنیا آورده تا رنج‌ها ‌و مصائب چند پیامبر عزیزش را در او مرور کند، ببیند آستانه تحمل یک آدم کجاست؟ کجا می‌شکند؟ بار کدام‌شان را می‌تواند یک تنه به دوش بکشد؟ بعد یکی‌یکی به بارش افزوده، خواسته ببیند بار چندتاشان را می‌کشد؟ این اشرف مخلوقات چقدر کوه است؟ چقدر دریا؟ چقدر بیابان؟ اگر نیست چرا اسمش اشرف مخلوقات است؟”

اما آخرین فرزند، در شصت و شش سالگی به دنیا می‌آید (تداعی‌واره‌ای از زکریای پیامبر) و از آن پس، رویای به ثمر نشستن او (مندل) تنها مفهوم زندگی داور و دولیلی می‌شود؛ گرچه داور بی‌لمس آن رویا، در خاک آرام می‌گیرد و مندل، در هجوم بهمنی ویرانگر، به خوابی بلند فرو می‌رود و اصحاب کهف‌وار، اسطوره‌های این خانواده را به جایی در زمان حال می‌رساند؛ خوابی که می‌تواند حقیقت داشته باشد…
        

          این کتاب شاید قدرت سمفونی مردگان و لطافت سال بلوا رو نداشته باشه اما بی‌شک یکی از بهترین داستان‌های بلند عباس معروفیه.
موضوع همزمان با داستان سال‌ بلواست. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم اول اون کتاب رو بخونید و بعد سراغ این بیاید چون بسیاری از شخصیت‌ها کسانی هستند که در سال بلوا با اون‌ها آشنا شدیم.
این کتاب داستان پیچیده‌ای نداره. ماجرای زن و شوهری رو روایت می‌کنه که شش فرزند خودشون رو در حوادثی شگفت از دست میدن و با مرگ هر فرزند انگار تکه‌ای از وجودشون از دست میره. 
داستانی ساده و روایتی جذاب و قلمی گیرا.
        

          می‌تونم یه طومار بلندبالا دربارۀ عباس معروفی و کتاب‌هاش بنویسم. از بس که این مرد عزیزه و قلمش جادویی.
غم آشکار این کتاب جوری قلبم آدم رو به درد میاره و با خودش همراه می‌کنه که نمیشه درباره‌اش چیزی گفت.
داستان پدر و مادریه که درگیر رنج فرزندان و درد عشق عمیق نسبت به همدیگه و بچه‌هاشون هستن. نبوغ نویسنده غیرقابل‌باوره. جوری که آخر کتاب با یه ضربه غافلگیرت می‌کنه و ساعت‌ها زمان می‌بره تا بفهمی چی به چی بود و شخصیت‌ها کجای کار بودن.
خیلی خیلی غمگین و دردآوره و در عین حال فوق‌العاده زیبا.
طبیعتاً چاپ افستش رو خوندم و اصلا فکر نمی‌کنم اصلیش توی بازار موجود باشه ولی اگر قلم معروفی رو دوست دارید، هر جا گیر آوردید بخرید. به هزاران بار خوندن می‌ارزه.
        

          عباس معروفی رو باید وقتی بخونی که غم داری. وقتی می خوای سوگواری کنی بابت کسی که دیگه نیست. من این کتاب رو با آگاهی نسبت به این موضوع شروع کردم و لذت هم بردم. هم گریه کردم، هم به یاد اون عزیز از دست رفته افتادم و خلاصه که یک روز تمام با خودم و دنیای معروفی تنهای تنها  سر کردم و چقدر راضی ام از حس خوب اون روز. یه جاهایی یاد "سال بلوا" افتادم و یه جاهایی یاد "آخرین انار دنیا" و فصل آخر هم یاد اورهان در "سمفونی مردگان" بهترین کتاب معروفی . باقی متن هم خطاب من به"بادام"، می نویسم که اگه کتاب رو گم کردم یا هرچی، این تیکه بمونه: نام تمام زنده ها بادام است. برای تو که رفتی نمی شه کاری کرد. ولی برای خیلی های دیگه می شه. ولی خب، دیگه به اون ها دل نمی بندم. فقط براشون کار می کنم، که آرتیست بشن، گیتار بزنن، آواز بخونن، سفر برن، "قرابت" پیدا کنن با چیزی که دوست دارن! قضاوت نشن به خاطر چهره شون یا چشم های بادومی شون. تو رفتی! ولی خیلی ها هستن که مثل تو دلشون شکسته. برای تو که رفتی نمی شه کاری کرد. ولی یاد تو بذری می شه که من می کارم. اون قدر که یک باغ بادام بزرگ بسازم. باغی که باهاش تورو نامیرا کنم! جادوانه و ابدی ... 
مانا
سی مرداد 1403
بیست آگوست 2024