یادداشت‌های سینا معروف (52)

          این کتاب را در بالای فهرست «کتاب‌هایی در مورد پسران و پدران» گذاشته بودم و خودم خیلی دوست داشتم آن را بخوانم، به خصوص که فکر می‌کردم محوریت اصلی کتاب بر روابط بین پدر و پسر تکیه دارد. 
کتاب را به طور اتفاقی در کارتونی پر از کتاب انبار شده در خانه پدری پیدا کردم که بوی کاغذ قدیمی کتاب و بوی نا، شد تقابل بین «حسّ خوب نوستالژیک» و «حس بدِ بوی نم انبار». به نَفْسِ دوستدارِ کتابخوان الکترونیکی نهیب زدم که این‌بار حق تقدم با پیشکسوتانِ خاک‌خورده است و کتاب را با برگ برگ شدن پیش بردم.
همان‌طور که جلو می‌رفتم، شکاف نسلی بین پدرها و پسرهای داستان، با گفت‌وگوهای ملایم و گاهی خشن همراه می‌شد. تفکر تازه پاگرفته نهیلیستی پسران جوان، همراه با نگرانی و گاهی خشم جامعه سنتی آن زمان روسیه روبرو می‌شد. در ادامه هم پیدایش روابط عاطفی جوانان جامعه‌گریز، مسیر داستان را دگرگون کرد. من که بعد از مدت‌ها از خواندن یک کتاب داستانی کلاسیک لذت بردم. 
نسخه سالخورده‌ی حاضر این کتاب، دومین ترجمه از کتاب اصلی است که آقای شفیعی‌ها در سال 1340 به صورت دقیق و وفادار به متن انجام داد. نکته قابل توجه، تیراژ بالای کتاب در آن زمان (10000 نسخه) هست. انتشارات امیرکبیر همین نسخه را در سال 1398 دوباره چاپ کرد. نسخه اول، توسط خانم مهری آهی در سال 1334 با سبکی روان‌تر، ساده‌تر و قابل‌فهم‌تر ترجمه شده بود. نسخه‌های جدیدتری نیز با ترجمه‌های فرزانه طاهری، الهام ربیعی و مهدی سعادت- لیلا طرزی در سال‌های اخیر منتشر شده‌اند.
        

          رمان در قالب روایت اول شخص نوشته شده و ماجرای مردی را تعریف می‌کند که به دلایل نامشخصی توسط نهادی مرموز به نام «کمیته» تحت بازجویی، نظارت و آزمون قرار می‌گیرد. او باید به خواسته‌های این کمیته پاسخ دهد، اما ماهیت این نهاد، هدف آن و دلیل انتخاب راوی، هرگز به طور کامل روشن نمی‌شود.
من خودم در طول داستان ابهام زیادی نسبت به ماهیت «کمیته» داشتم و خیلی هم به طور واضح متوجه نشدم. البته پسا گفتار کتاب توضیحاتی داده بود.
در طی داستان، راوی مأمور می‌شود درباره یکی از چهره‌های بانفوذ اقتصادی و فرهنگی تحقیق کند، اما هرچه بیشتر جلو می‌رود، با تناقضات، ابهامات، و ماهیتی توتالیتر و سرکوب‌گرانه مواجه می‌شود.
در کتاب به نقد قدرت و بروکراسی تمامیت‌خواهی اشاره شده است و خود کمیته نمایانگر نوعی از قدرت بی‌چهره، مطلق‌گرا و کنترل‌گر است که آدم‌ها را بی‌هیچ توضیحی تحت نظارت قرار می‌دهد. همچنین نکات برجسته کتاب در مورد سرکوب اندیشه و سانسور هست و راوی که نمادی از روشنفکر مستقل است تلاش دارد حقیقت را کشف کند، اما مرتباً با موانع روبه‌رو می‌شود. مورد دیگر به بحران هویت روشنفکران عرب در برابر ساختارهای سیاسی و اقتصادی است.
نثر داستان ساده، اما حساب‌شده و دقیق است و نویسنده نویسنده بسیاری از اطلاعات را به صورت غیرمستقیم و با تأمل به خواننده منتقل می‌کند.
فضای اثر ابهام‌آلود و خفقان‌آور است. پایان داستان به شدت سوررئال، غیرمنتظره و نمادین است.
بخش قابل‌توجهی از داستان که من را اذیت کرد، پرداختن به مسائلی بود که بیشتر شبیه گزارش‌نویسی اقتصادی شده بود و مدام از شرکت کوکاکولا حرف می‌زد که البته و حتماً اشاره نمادینی به نفوذ این شرکت (یا تلویحاً استعمار) در مصرو جهان عرب داشته است.
        

          مجموعه داستان «قلب نارنجی فرشته» شامل ۱۰ داستان کوتاه جذاب و متفاوت است که برای من بعد از مدت‌ها حس خوبی از خواندن داستان ایرانی به وجود آورد.
«قلب نارنجی فرشته» نمونه‌ای از داستان کوتاه ایرانی است که امکان برقراری ارتباط با خواننده را در کوتاه‌مدت دارد. داستان‌ها درزندگی طبقه متوسط و ضعیف ایران می‌گذرند. بیشتر داستان‌ها پایان‌هایی غیرمنتظره و تأثیرگذار دارند. این پایان‌ها نه پیش‌بینی‌شدنی‌اند و نه کلیشه‌ای؛ بلکه حس تازه‌ای به خواننده می‌دهند.
در بسیاری از داستان‌ها، شخصیت‌ها درگیر احساس فقدان یا رابطه‌های شکست‌خورده و از دست رفته‌اند. مثال:
•	مثل داستان اول، « این یک داستان نیست»، از یک رابطه از دست رفته با اتفاقی غیرمنتظره روبرو هستیم.
•	در داستان «روایت نابهنگام مَردی که مُرد»، مرگ نه به‌عنوان پایان، بلکه به‌عنوان نقطه‌ی تأملی برای احساسات حل‌نشده و زندگی ناتمام روایت می‌شود.
•	در داستان «این پای من نیست!»، ارتباط مادر و فرزند از طریق یک تابوت روایت می‌شود؛ جایی که شهید غواص از داخل تابوت مادرش را تماشا می‌کند و روایت را پیش می‌برد. اینجاست که عمیق‌ترین احساسات انسانی مثل مهر مادر، دلتنگی، رهایی و تنهایی با حسی شاعرانه ولی گزنده بیان می‌شود.
بعضی از داستان‌ها درباره کسانی است که در جامعه‌ی امروز به‌نوعی نامرئی یا فراموش‌شده‌اند و نویسنده روایت‌شان را با احترام، شفقت و دقت بیان می‌کند.
امتیاز شخصی من به داستان‌ها به تفکیک:
•	این یک داستان نیست ⭐️⭐️⭐️⭐️
•	کشوی بیست و هفتم ⭐️⭐️⭐️⭐️
•	بیست تومان آزادی ⭐️⭐️⭐️⭐️
•	آقای نویسنده عزیز ⭐️⭐️⭐️⭐️
•	اشتباهی ⭐️⭐️⭐️⭐️
•	این پای من نیست! ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
•	روایت نابهنگام مَردی که مُرده بود ⭐️⭐️⭐️
•	چراغی برای شاه ⭐️⭐️⭐️
•	اتوپسی ⭐️⭐️⭐️
•	رانده‌شده ⭐️⭐️⭐️
        

          کتاب گزیده‌ و ترجمه‌ای از بیست داستان طنز متعلق به نیمه اول قرن بیستم و قبل از آن، توسط آقای علی خزاعی‌فر هست.  ایشان در مقدمه کتاب توضیح مختصری راجع به هر داستان و نویسنده‌اش داده‌اند که من ترجیح دادم بعد از پایان کتاب آن‌ها را بخوانم و در نهایت مرور خوبی شد. به نظرم هم ترجمه و هم انتخاب‌ها خیلی خوب بودند.
در مورد انتخاب نام کتاب:
-	نام اصلی داستان دورتی پارکر، «You were perfectly fine- کار تو هیچ ایرادی نداشت» هست ولی مترجم، تکیه کلام «oh, dear» را که جوانی مست فردای روزی که به سختی از خواب بیدار شده است و پس از شنیدن افتضاحاتی که شب قبل به بار آورده، برای دختر جوان همراهش مرتب تکرار می‌کند، به عبارت «وای! ددم وای!» برگردانده است. این انتخاب، به نظرِ هوش مصنوعی، انتخاب هوشمندانه‌ای است که در عین اینکه درماندگی، سردرگمی و پشیمانی شخصیت را نشان می‌دهد، همچنان طنز دروتی پارکر را زنده نگه داشته است و اگر فقط «اوه، عزیزم» به صورت ترجمه تحت‌اللفظی می‌آمد، لحن خیلی شاعرانه و رسمی می‌شد و اضطراب کمیک شخصیت را کمرنگ می‌کرد.
طبق معمول، داستان‌ها را به ترتیب علاقه شخصی مرتب و امتیازدهی کرده‌ام.

1-	عشق مغالطه است: مکس شولمن ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
روایت جوان خودخواهی که دختری را دوست دارد که از نظرش هم سطح او نیست. برای همین تصمیم می‌گیرد به او منطق و پرسشگری یاد دهد و در آخر خود قربانی همان مغالطه‌هایی می‌شود که به دختر آموزش داده است. پرسش و پاسخ‌های دیدار آخر بین پسر و دختر خیلی به‌جا اتفاق میفتد.
2-	لرد امروزث و دوست نوجوانش: پی.جی. وودهوس ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
لرد شق‌ورق و خوش‌طینتی که با دختر نوجوانی از طبقه پایین برخورد می‌کند و از شجاعت او برای مقابله با زورگویی خواهرش و باغبان قلعه درس می‌گیرد.
3-	آلت جرم: رولد دال ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
سیاهی این طنز در نمایش شخصیت نجیب و با وقار خانم داستان هست که منتظر شوهر پلیس‌اش برای صرف شام هست و اتفاقی غیرمنتظره صحنه را عوض می‌کند.
4-	توبرموری: ساکی ⭐️⭐️⭐️⭐️
انتقاد از رویه زندگی اشراف انگلیسی با ظاهر فریبنده که وقتی اسرارشان برملا می‌شود به جای شرمگین شدن، از دست افشاگر خشمگین می‌شوند و او را مقصر می‌دانند حتی اگر افشاگر یک گربه باشد.
5-	چارلز: شرلی جکسون ⭐️⭐️⭐️⭐️
حکایت پدر و مادری که سهل انگارانه، خوش‌بینانه و بی‌حساب نسبت به بچه‌شان عشق می‌ورزند و مانع دیدن رفتارهای نادرست او می‌شوند.
6-	حادثه‌ای دردناک: گراهام گرین ⭐️⭐️⭐️⭐️
داستان پسر نوجوانی که در مدرسه شبانه‌روزی از مرگ پدرش که اسطوره او بوده، با خبر می‌شود. طنز ماجرا نحوه مرگ پدر هست که نوجوان دوست ندارد کسی از جزییات آن با خبر شود.
7-	خوک، خوک است: الیس پارکر باتلر ⭐️⭐️⭐️⭐️
محموله‌ای شامل دو خوکچه هندی قرار هست از طریق بخش بار راه‌آهن فرستاده شود ولی متصدی دریافت محموله با مشتری بر سر تعرفه محموله درگیر می‌شود. مسئله بر سر تفسیر برگه تعرفه مبنی بر خوک یا خوکچه بودن حیوانات هست.
8-	وای! ددم وای!: دورتی پارکر ⭐️⭐️⭐️⭐️
جوانی مست فردای روزی که به سختی از خواب بیدار شده است، پس از شنیدن افتضاحاتی که شب قبل به بار آورده، برای دختر جوان همراهش مرتب عبارت «وای! ددم وای!» را تکرار می‌کند و دختر در پاسخ می‌گوید: «تو که کاری نکردی، فقط ...» و اشتباه دیگری را علاوه بر قبلی‌ها به پسر جوان یادآوری می‌کند. 
9-	ماجرای کوگلماس: وودی آلن ⭐️⭐️⭐️⭐️
استاد دانشگاهی که در میانسالی، مدام مسیر زندگی مشترک خود را دور می‌زند و با اقدام یک شعبده باز پا در زندگی مادام بوواری می‌گذارد. این زندگی فانتزی‌گونه کم‌کم او را دچار مشکل می‌کند.
10-	سنگ صبور: روبم فونسکا ⭐️⭐️⭐️⭐️
پلیس بازنشسته‌ای که در دفتر روزنامه‌ای با موضوع زنان طبقه کارگر مسئول ستون صدای خوانندگان می‌شود. طنز ماجرا کادر تماماً مرد روزنامه هست که همه با اسم مستعار زنانه مشغول کارند.
11-	پلیس و سرود: اُ. هنری ⭐️⭐️⭐️⭐️
مرد بیکاری که برای دستگیر شدن و زندان افتادن دست به هر کاری می‌زند اما نمی‌شود.
12-	وصله ناجور در بهشت کارگران: رابیندرانات تاگور ⭐️⭐️⭐️
برای کسانی که فکر می‌کنند هنر به معنی کار نیست و هنرمند یعنی آدم بیکار.
13-	طرحی از سیاه و سفید: دورتی پارکر ⭐️⭐️⭐️
داستان زنی سفید پوست در دوران تعصب نژادی آمریکا است که در برابر میزبانش اصرار می‌کند تعصبات نژادی ندارد ولی در مواجهه با مهمان موسیقیدان سیاه‌پوست، دیدگاه‌های تعصبی او معلوم می‌شود.
14-	کلبه یاس رونده: پی.جی. وودهوس ⭐️⭐️⭐️
داستان درباره خانه به ظاهر جن‌زده‌ای است که یک نویسنده در آن ساکن شده و نوشتن‌اش دچار اختلال می‌شود.
15-	انباری: ساکی ⭐️⭐️⭐️
تلافی درآوردن آزارهای یک عمه توسط برادرزاده‌اش.
16-	چشم، اقدام می‌کنیم!: هاینریش بل ⭐️⭐️⭐️
داستان نقدی دارد بر اطاعت کورکورانه و تقدم عمل بر اندیشه
17-	دعوای خانوادگی: ادوارد دایسن ⭐️⭐️⭐️
چوپانی سر خوردن ناهار با شریک زندگی‌اش دچار سوءتفاهمی می‌شود که او را تا حد بیرون انداختن شریک بسیار خشمگین می‌کند. 
18-	عکس امپراتور فرانتس یوزف: یاروسلاو هاشک ⭐️⭐️⭐️
یک فروشنده لوازم‌التحریر چک (که در آن زمان تحت حکمرانی پادشاه اتریش بوده) قصد دارد تعداد زیادی از عکس‌های امپراتور را که روی دستش مانده بفروشد ولی هیچکدام از همشهریانش استقبال نمی‌کنند.
19-	چگونه با نویسنده اعلامیه ترحیمم ملاقات کردم! یاروسلاو هاشک ⭐️⭐️
داستان خود نویسنده است که در جنگ در روسیه اسیر شد ولی در روزنامه‌های چک خبر مرگ او را اعلام کرده بودند.
20-	فرهنگ لغت: ماشادو دِ آسیس ⭐️⭐️
داستانی فانتزی از دیکتاتوری که علاوه بر اینکه دستور می‌دهد همه مردان کشور مثل خودش سرشان را کچل کنند، فرهنگ لغت مَن‌درآوردی هم برای گفت‌وگوی مردم ابداع می‌کند.
        

          اگر از اسم کتاب بخواهیم راجع به محتوا قضاوت کنیم، احتمالاً فضایی سرد، ابری و برفی در ذهنمان نقش می‌بندد که بنا بر ذهنیت‌ ما از نام سمفونی، قاعدتاً فضا باید پر از مهربانی و لطافت و پاکی باشد که این طور نیست. برف و سرما شاکله اصلی داستان‌های این مجموعه هست ولی بیشتر رنگی از وهم، رازآلودی و حتی خشونت دارد.
توانایی نویسنده برای خلق داستان‌های خلاقانه، وهم‌آلود و بعضاً با پایان‌های غافل‌گیر کننده و فرم و محتوا قابل توجه هست ولی متاسفانه با سلیقه من همخوانی نداشت.
مجموعه شامل 7 داستان کوتاه هست که به ترتیب علاقه شخصی من مرتب و امتیازدهی شده است:
1-	لحظات یازده‌گانه سلیمان: ⭐⭐⭐⭐
روایتی رمزآلود و دقیق از یک جنایت با چیدن دقیق پازل‌های آن. نکته قابل توجه در این داستان بیان جزییات مربوط به کوه‌نوردی، سنگ‌نوردی و صخره‌نوردی و صعود به علم‌کوه و پایان داستان هست.
2-	میان حفره‌های خالی: ⭐⭐⭐
داستان پزشک طرحی‌ای است که در روستایی در استان کرمانشاه، از دید اول شخص برای مخاطبی که نمی‌دانیم کیست، ماجراهایی رمزآلود را تعریف می‌کند. در این داستان هم موضوع سنگ‌نوردی پررنگ است.
3-	یک هفته خواب کامل: ⭐⭐⭐
داستان مسافرکشی که می‌خواهد شبانه مسافری را به نور برساند. گفت‌وگوهای ذهنی راننده و بین راننده و مسافر و پایان داستان، نقاط چشمگیر داستان هستند.
4-	مرض حیوان: ⭐⭐⭐
راوی در اتومبیل خدمت، اتفاقات کاری را برای همکارش (راننده) تعریف می‌کند. البته معلوم نیست که این تک‌گویی یک نفره خیال هست یا واقعیت، چون هیچ بازخوردی از نفر دوم نداریم.
5-	گرای پنجاه و پنج: ⭐⭐⭐
به قول آقای مسعود بُربُر، «یادداشت‌های روزانه آدمی در یک موقعیت غریب آخرالزمانی». در این داستان موقعیت فیزیکی فضای داستان را نتوانستم تصور کنم.
6-	مردگان: ⭐⭐
خلق فضایی وهم‌آلود در یک موقعیت اداری از کارکنان برق. متوجه موضع داستان نشدم. در این داستان هم موقعیت فیزیکی فضای داستان را نتوانستم تصور کنم.
7-	یک تکه شازده در تاریکی: ⭐
اصلاً نفهیدم. نه داستان، نه شخصیت‌ها و نه فضای وقوع ماجرا.
        

          کتاب در فهرست‌های دوستان به عنوان کتاب ضدجنگ معرفی شده بود. کتاب را بدون هیچ پیش‌زمینه و شناختی غیر از همین کلمه «ضدجنگ» شروع کردم. 
در پایان  یک سوم ابتدایی متوجه شدم ناشر کتاب، انتشارات پرتقال و  کتاب، کتابِ  نوجوان هست. 
بعد از دو سوم کتاب فهمیدم کتاب، دنباله کتاب «جنگی که نجاتم داد» هست. پس من نصفی از ماجرا هم از دست داده بودم. 
در یک سوم پایانی کتاب یقین پیدا کردم که یک قلب پنجاه ساله هم می‌تواند با یک روایت به ظاهر نوجوانانه رقیق شود. بعد از پایان  کتاب احساس خوشایندی که برآیند غم، رنج، امید و همدلی بود بهم دست داد و خوشحال شدم که هنوز نوجوان درونم فعال هست. 
        

          مدتی است خواندن کتاب‌هایی از این دست، علی‌رغم جذابیت عنوان و موضوع،  برایم خسته‌کننده و سخت شده است.
کتاب‌هایی که نظرات جدیدی را در حیطه‌های مختلف بیان می‌کنند ولی دور از جان همگی، آدم را دق‌مرگ می‌کنند تا به نتیجه‌گیری برسند.
فکر می‌کنم مشکل اینجاست که اول گزاره‌ای را مطرح می‌کنند که دقیقاً دغدغه توست، کاملاً آن را شرح و بسط می‌دهند و همین که به عنوان یک نظریه، آماده پذیرش و تثبیت آن در ذهنت می‌شوی، چند آزمایش و پژوهش را مثال می‌زنند که همه فرضیات قبلی را می‌شورد و می‌برد. بعد چالش از اینجا شروع می‌شود که از بین این همه دلیل و منطق ارائه شده، کدام را به عنوان اصل بپذیرم و در زندگی به کار ببندم. شاید از لحاظ علمی این نوع ارائه، تحلیل و نتیجه‌گیری لازم باشد ولی از لحاظ کاربردی چندان اثربخش نیست.
به نظرم باید از این دست کتاب‌ها، خلاصه‌ای کاربردی تهیه شود تا همه نتایج قطعی و قابل استناد را در حجم کمتری به خورد مخاطب بدهد.
روش مواجهه من با این نوع کتاب‌ها، بیشتر سرسری خواندن و نه عمیق خواندن هست و نتیجه لازم را نگرفته‌ام.
خدایم هدایت کناد.
مشابه این نظر را هم برای کتاب‌های «آدمی، یک تاریخ نویدبخش»، «از دل تو تا دل من»، «واقعیت» و «چه شد؟» دارم.
        

          فیلم امسال آقای صدر عاملی در جشنواره چهل و سوم فیلم فجر، کنجکاوم کرد تا اولین بار کتابی از آقای فرهاد حسن زاده بخونم. در تمام مدت خوندن کتاب، امین حیایی رو با دیالوگ‌های بابای زیبا در ذهنم تصور می‌کردم. 
دیالوگ‌های پینگ‌پنگی بین دختر و پدر و فضای بین آن‌ها به دلم نشست. در مورد پایان کتاب، نظرها کاملاً متفاوته و هر کسی پایان خودش رو می‌پسنده ولی در فیلم گویا پایان دیگری بوده. 
مواجهه زیبا با سه نقش پدر  در داستان هم نگاه جالبی بود. به نظرم هم برای نوجوان هم بزرگسال مناسب هست. 
        

          شاید برای زمان خودش و با توجه به شرایط اجتماعی آن دوره، طنز محسوب می‌شده ولی هیچکدام از داستان‌ها، نه تنها لبخندی بر لب نیاوردند که ذهن هم لبخندی نزد.
        

          کتابی که خواندنش طولانی شد و البته کشش زیادی هم نداشت. دراکولیچ به اقتضای خبرنگار بودن و زندگی در منطقه بالکان، تجربیات و مشاهدات خود را از اروپای شرقی و علاقه وافر مردمانش به اروپای غربی روایت می‌کند. 
او از بلاهایی که در زمان جنگ جهانی دوم و بعد از آن ظهور کمونیست در اروپای شرقی بر سر مردم، فرهنگ و اقتصادشان آمده می‌گوید.
دراکولیچ به واسطه همسر آمریکایی‌اش از زندگی در غرب بهره برده و برای همین، نگاهی هم از بیرون به واقعیت‌های زندگی در منطقه پر تنش یوگسلاوی سابق و کرواسی، بوسنی و صربستان فعلی دارد. 
در ۲۴ فصل این کتاب، فراز و فرودهایی هست که گاهی تا حدودی جلب توجه می‌کند و بیشتر هم یکنواختی به چشم می‌آید. 
فصل‌های قابل توجه برای من، فصل «کافه اروپا» است که در آن اشاره‌ای به واقعیت اروپا به خصوص بُعدِ غربی بودنش دارد. 
فصل «مردمان آن سه مرز» که در خصوص ارجحیت هویت قومی بر ملیتی است که صرفاً بر بعد سیاسی تنزل درجه می‌دهد. 
فصل «به آرامی یک خواب نوزاد» که ابتذال شر را بازگو می‌کند و در آخر فصل «بوسنی؛ یا اروپا برای ما چه معنایی دارد» که از مهاجران بوسنیایی می‌گوید که در زمان نسل‌کشی توسط صرب‌ها، به غرب مهاجرت کردند و از دغدغه‌ها، حسرت‌ها و امیدهایشان با هم گفت‌و‌گو می‌کنند. 
نکته دیگر، ترجمه خوب و روان کتاب بود که متأسفانه تازه متوجه شدم، نازنین دیهیمی، مترجم جوان و فعال کتاب، در سال ۱۳۹۶ بر اثر حمله آسم فوت شدند. پدرشان خشایار دیهیمی، از مترجمان با سابقه، ویراستار این کتاب هستند.
        

          یادم هست که فقط یک شعر از نزار قبانی در پستی خواندم و هوادارش شدم. بعدها از طریق سایت وزین گنجور، به منبعی از کتاب‌ رسیدم که یکی‌اش همین داستان من و شعر، خود‌زندگی‌نامه قبانی انتشار سال ۱۳۵۶ بود و از همین نقطه، با خال‌جوشی به شعر عرب متصل شدم. 
کتاب الکرونیکی آن هم در طاقچه موجود است و با مقایسه‌ای اجمالی، تفاوتی در دو نسخه ندیدم. 
نزار قبانی فضای دمشق و محله قدیمی کودکی خود را طوری توصیف می‌کند که هر کسی می‌تواند بخشی از بچگی‌اش را در آن تصور کند. 
تحول شعری و کلامی قبانی ابتدا با سنت‌شکنی آشکاری در سرودن اشعار عاشقانه با محوریت زن شروع و به گفته خودش بعد از جنگ ژوئن ۱۹۶۷ اعراب با اسرائیل، بوی وطن آن قوی‌تر و مذمت جامعه عرب در آن مشهودتر می‌شود. 
در این استحاله‌های دوره‌ای، قبانی بسیار در معرض آزار و اذیت و ممنوعیت (حتی در مصر) هم قرار می‌گیرد و حتی در زمانی برای رفع ممنوعیت اولین اشعارش در مصر به جمال عبدالناصر نامه می‌نویسد و از او می‌خواهد بی‌طرفانه اشعارش را بخواند و به او کمک کند. عبدالناصر هم بعد از خواندن نامه و مجموعه شعر او، دستور رفع ممنوعیت ایحاد شده را می‌دهد. 
قبانی، لطیف‌گوی پر احساسی است که به نقل از خودش، همه اوصاف طبیعت را در خدمت موضوعات انسانی درآورده است و شعری مستقل برای اجزای طبیعت نسروده است. او می‌گوید:«من درباره ماه به سبب آن که ماه است، شهر نگفته‌ام، بلکه از آن به عنوان قسمتی زیبا از دکوری در حضور عشق، یاد کرده‌ام.»
حالا نوبت انتخاب کتاب شعری برای خواندن از جناب قبانی است که این دنیای خیال‌انگیز موصوفش را به گوش جان بشنوم و امیدوار باشم که خاطرِ ذوقم مکدّر نشود. 
پیشنهادی دارید؟

        

          به نظر من آگاهی از زندگی شخصی «گراهام گرین» و شناخت ویژگی‎های شخصیتی او برای من، مکمل لازم برای درک داستان «پایان رابطه» یا شاید هم بقیه کتاب‌های اوست. 
گرین در داستان «پایان رابطه» روابطی را روایت می‌کند که در ذهنم نگاه جانبدارانه و تعمدی نویسنده به نفی وجود خدا به نظر می‌رسید . به تدریج که با خواندن کتاب پیش رفتم و مروری هم بر زند‌گی‌نامه گرین داشتم، فهمیدم که او اتفاقاً در دوران جوانی از گرایشی دیگر به کلیسای کاتولیک پیوسته و در این مسیر، باورهای همسرش هم در این تصمیم مؤثر بوده است. گرین، در نهایت مذهبی متعصبی نبوده ولی در داستان‌هایش و به خصوص این کتاب، از رابطه عاشقانه پر رنج و آمیخته به نفرت و حسادت، به دیدگاه‌های متعالی‌تری می‌رسد که در طول داستان این استحاله شخصیتی پررنگ‌تر می‌شود و شخصیت موریس (نویسنده، عاشق سارا و بی‌ایمان) و هنری (کارمند دولت، همسر سارا و کم‌وبیش معتقد) در نبودِ سارا، پخته‌تر و نزدیک‌تر به خدا می‌شوند.
بر خلاف تصور که از ابتدای کتاب، تصور رمانی عاشقانه می‌شود، به تدریج متوجه می‌شویم که مباحث اعتقادی در جریان روابط شخصیت‌ها عمیق‌تر است و به تدریج در شکل‌گیری هویت آن‌ها نقش مهمی دارد. 
پیشنهاد شخصی برای خودم، مرور دوباره کتاب هست تا دلنشینیِ تغییراتِ شخصیتی کاراکترهای داستان، بیشتر زیر زبانم مزه کند.
        

          این کتاب می‌توانست یک فیلم یا سریال تاریخی باشد که با روایت و نثر دلنشین نادر ابراهیمی مثل گوشت به تن خواننده بنشیند، کما اینکه بنا بر مقدمه خود ایشان در کناب، بارها هم برای ساخت فیلم مذاکره شده و به دلایلی به نتیجه نرسیده است. 
داستان، برشی از تاریخ جنوب و بندر ریگ درباره دلاوری‌های سرداری به نام میرمهنا هست که آقای ابراهیمی معتقدند بر اساس چندین سال پژوهش نگاشته شده. همزمانی مرور تاریخ چند سال ایران در قالب داستان حماسی و عاطفی در میان درگیری‌های مدعیان پادشاهی زندیه و افشاریه و چند مدعی دیگر، جذاب بود. اگر از چند درصد اندک اغراق و شعارزدگی در کل داستان چشم‌پوشی کنم، امتیاز قابل قبولی دارد. 
        

          کتاب، ماجراهای زندگی زنی خدمتکار و لبریز از زندگی را چنان شاعرانه، لطیف و زلال توصیف می‌کند که حتی از اتفاقات رویایی و ماورایی آن، مثل یک جریان واقعی و حقیقی گذر می‌کنید.  
دوستی و دوست داشتن، رهایی و جنون زندگی، خواننده را به وجد می‌آورد. واژه «طایفه» برای زند‌گی‌ دورهمی شخصیت‌های سفید و خاکستری داستان،  بی‌اختیار پرتمان می‌کند به هم‌نشینی‌های خانوادگی خودمان در دوران قدیم و بی‌اختیار، نسیم لطیف نوستالژی را به ذهنمان می‌نوازد. 
قدردانِ خانمِ کُردی به خاطر آشنایی‌ام با بوبن هستم و سعی می‌کنم هر چند کتاب، یک بار، یک بوبن هم مصرف کنم.

        

          عنوان کتاب و تصویر روی جلد کتاب این تصور را به وجود می‌آورد که کتابی با مایه طنز و نوجوانانه روبروی شماست اما با شروع کتاب با مردی مواجه می‌شوید که دارد تمام اتفاقات ناگوار زندگی‌اش را از همین اول کتاب روایت می‌کند. 
نگاه آندری نیکولایدیس در سراسر کتاب، سیاه، تلخ و پر از ناامیدی و یک‌جور نفرت از آدم‌هاست. 
هر چه که برخمان در کتاب «آدمی، یک تاریخ نویدبخش» به زور در مغزمان فرو کرده بود که ذات بشر نیک است، نیکولایدیس در کتاب پسر، اصرار داشت که چکیده نهاد آدمی، شرور و خبیث است و این زندگی بی‌ارزش. 
دلیلِ آوردن این همه تاریکی و تنفر از آدم‌ها در داستانِ این نویسنده بوسنیایی، برای من مشخص نشد و اینکه چرا به یک‌باره در اواخر داستان، جرقه‌های امید در ذهنش روشن شد؛ و چرا هر ماجرایی که به شرارت انسان برمی‌گشت در یک گشت شبانه‌ی او در شهر برایش اتفاق افتاد. 
ناگفته‌ نماند نکات فنی نویسندگی قوی‌ای در داستان وجود داشت که با ترجمه خوب محمد‌رضا فرزاد برجسته‌تر شدند. 
        

          کتاب بندها را ۳ راوی از یک خانواده یعنی مادر، پدر و دختر خانواده روایت می‌کنند. 
در فصل اول، مادر (واندا) از رنجِ تنهایی و رها کردن خانواده توسط پدر، سخت عصبانی و گاهی هم سرگردان و متعجب است. او با نوشتن نامه‌هایی که در دوران جدایی ۴ ساله به او فرستاده ما را دچار سوگیری خشمناکی نسبت به پدر (آلدو) می‌کند (لحن نامه‌ها خواندنی است و از آشفتگی ذهنی زن خانواده، خیلی خوب تصویر می‌سازد). 
در فصل (کتاب) دوم، آلدو در زمان حال، ماجراهای گذشته را تعریف می‌کند و در حالی که به مرور با واقعیت‌های گذشته آشنا می‌شویم و از خشم ما کاسته می‌شود، در عین حال هم از اشتباهات او به راحتی نمی‌توانیم بگذریم و توجیهشان کنیم (نحوه تعریف پدر متناسب با حرفه او کاملاً نشان‌دهنده شخصیت اوست). 
فصل (کتاب ) سوم را آنا، دختر خانواده و بچه دوم که اکنون ۴۵ ساله و ۴ سال کوچک‌تر از برادرش ساندرو است، شرح می‌دهد. از همین جا بار دیگر تأثیر دوری پدر و اخلاق‌های غیرقابل‌تحمل مادر از نگاه بچه‌های خانواده باعث می‌شود نگاه عاطفی‌مان را دوباره اصلاح کنیم و صاحب این بخش ماجرا را هم تا حدی محق بدانیم. 
پس از شنیدن هر سه ماجرا و تقسیم منصفانه کوتاهی‌ها، کم‌توجهی‌ها و نگاه به شرایط زمانی هر نفر، باور هر کدام از شخصیت‌ها و همدلی با آن‌ها راحت‌تر می‌شود و در آخر از کسی بدتان نمی‌آید. (نظر شخصی)
        

          کتاب خانواده مصنوعی شامل ۱۰ داستان کوتاه هست که خانم مژده دقیقی از مجموعه داستان‌ها و نشریات مختلف گردآوری کرده است.
داستان‌ها مضامین مشترکی ندارند و در طیف‌های مختلفی از جریان زندگی هستند. 
امتیاز شخصی من به داستان‌ها به طور جداگانه: 
قوانین بازی (ایمی تَن): ⭐⭐⭐
راوی دختر کوچک چینی مهاجری در آمریکا هست که با شطرنجی که هدیه می‌گیرد، به سرعت در این رشته پیشرفت می‌کند. داستان بیشتر متمرکز بر چالش‌های ذهنی این دختر و مادرش هست که پز او را می‌دهد. 
هنر آشپزی و پذیرایی (مارگرت اتوود): ⭐⭐⭐
راوی دختر ۱۱ ساله‌ای است که قبل از به دنیا آمدن خواهر کوچکش برای او سیسمونی‌اش را می‌بافد و بعد از به دنیا آمدنش هم یک‌سره کمک حال مادر هست تا حسابی کلافه می‌شود. 
خانواده مصنوعی (اَن تایلر): ⭐⭐⭐⭐
توبی، مردی است که با مری و سامانتا، دختر مری تشکیل خانواده می‌دهد اما اوضاع خوب پیش نمی‌رود. 
آدم‌های مشهور (اورحان پاموک): ⭐⭐
خاطرات کودکی مردی میانسال از استانبول که مثل مردم مشرق زمین با خانواده پدری زندگی می‌کنند. 
سخنرانی (آیزاک باشویس سینگر): ⭐⭐⭐⭐
سخنران مشهوری برای یک کنفرانس، سفر با قطار را انتخاب می‌کند ولی برف سنگین باعث می‌شود به موقع نرسد و با اتفاق عجیبی روبرو می‌شود. 
جدایی‌ها (جان لورو): ⭐⭐
داستان کشیشی با درگیری‌های ذهنی و رفت و برگشت‌ها در زمان. 
من ارتباط نگرفتم. 
بتمن و رابین دعوا می‌کنند (استیون کینگ): ⭐⭐⭐⭐⭐
برشی از زندگی مرد میانسالی که پدرش را با بیماری آلزایمر از خانه سالمندان برای گردش بیرون می‌برد. اتفاقات و روابط تأثیرگذار هستند. 
دفتر کار (آلیس مونرو): ⭐⭐⭐⭐⭐
خانم نویسنده‌ای که می‌خواهد دفتر کار مجزایی غیر از خانه و درگیری با مسائل روزمره خانه‌داری، برای خود داشته باشد.‌ 
پنجره جومری (آنیتا راو بادامی): ⭐⭐⭐
دختر کوچکی شاهد تلاش خدمتکار خانه برای پس‌انداز و خریدن پنجره‌ای برای خانه در حال ساختش هست اما ماجرا به مسیر دیگری می‌رود. 
بیست سالگی (هاروکی موراکامی): ⭐⭐⭐
پیشخدمت رستورانی در روز تولد بیست سالگی‌اش مجبور می‌شود به جای همکارش خدمت کند و روز متفاوتی را می‌گذراند. 
پ.ن: ترجمه خانم دقیقی مثل همیشه روان و تسهیل‌کننده در خواندن کتاب بود. 

        

          راوی کتاب، مرگ است. مرگی که در خلال جنگ جهانی دوم پرمشغله است و از روسیه تا آلمان، روح جمع‌آوری می‌کند و در همین حین، برشی از زندگی دختر بچه‌ای را از ۹ تا ۱۴ سالگی تعریف می‌کند.
این مرگِ راوی از همان ابتدای هر بخش، بود و نبودِ هر شخصیتی را اسپویل می‌کند و بنابراین با یک نگرانی مستمر، داستان را دنبال می‌کنید تا به سرنوشت لو رفته برسید و خدا خدا می‌کنید دروغ گفته باشد. 
کتاب، مخلوطی از احساسِ عشق و سوگ است که بار تلخیِ سوگ آن سنگینی می‌کند. 
خواندن، قدرت کلمات، جادوی رویاپردازی و پرواز خیال درون‌مایه بیشتر کتاب هست. 
مرگِ قصه‌گو، طنازانه ماجراها را روایت می‌کند گویا که می‌خواهد از تلخی ماجراها کم کند ولی اثرگذاری اتفافات طوری بود که تا چند روز بعد از تمام شدن کتاب غم نامحسوسی در دلم نشست. 
آرزویِ کلیشه‌ایِ دست‌نیافتنیِ همیشگی: کاش وحشت کودکان، فقط به تونل‌های وحشت، اتاق‌های فرار و نهایتاً کابوس‌های شبانه محدود می‌شد و هیچ بچه‌ای، واقعیتِ نیستی، نبودِ عزیزان و مرگ‌ِ همبازی‌هایش را تجربه نمی‌کرد.