فیلم امسال آقای صدر عاملی در جشنواره چهل و سوم فیلم فجر، کنجکاوم کرد تا اولین بار کتابی از آقای فرهاد حسن زاده بخونم. در تمام مدت خوندن کتاب، امین حیایی رو با دیالوگ‌های بابای زیبا در ذهنم تصور می‌کردم. 
دیالوگ‌های پینگ‌پنگی بین دختر و پدر و فضای بین آن‌ها به دلم نشست. در مورد پایان کتاب، نظرها کاملاً متفاوته و هر کسی پایان خودش رو می‌پسنده ولی در فیلم گویا پایان دیگری بوده. 
مواجهه زیبا با سه نقش پدر  در داستان هم نگاه جالبی بود. به نظرم هم برای نوجوان هم بزرگسال مناسب هست. 
      

        شاید برای زمان خودش و با توجه به شرایط اجتماعی آن دوره، طنز محسوب می‌شده ولی هیچکدام از داستان‌ها، نه تنها لبخندی بر لب نیاوردند که ذهن هم لبخندی نزد.
      

        کتابی که خواندنش طولانی شد و البته کشش زیادی هم نداشت. دراکولیچ به اقتضای خبرنگار بودن و زندگی در منطقه بالکان، تجربیات و مشاهدات خود را از اروپای شرقی و علاقه وافر مردمانش به اروپای غربی روایت می‌کند. 
او از بلاهایی که در زمان جنگ جهانی دوم و بعد از آن ظهور کمونیست در اروپای شرقی بر سر مردم، فرهنگ و اقتصادشان آمده می‌گوید.
دراکولیچ به واسطه همسر آمریکایی‌اش از زندگی در غرب بهره برده و برای همین، نگاهی هم از بیرون به واقعیت‌های زندگی در منطقه پر تنش یوگسلاوی سابق و کرواسی، بوسنی و صربستان فعلی دارد. 
در ۲۴ فصل این کتاب، فراز و فرودهایی هست که گاهی تا حدودی جلب توجه می‌کند و بیشتر هم یکنواختی به چشم می‌آید. 
فصل‌های قابل توجه برای من، فصل «کافه اروپا» است که در آن اشاره‌ای به واقعیت اروپا به خصوص بُعدِ غربی بودنش دارد. 
فصل «مردمان آن سه مرز» که در خصوص ارجحیت هویت قومی بر ملیتی است که صرفاً بر بعد سیاسی تنزل درجه می‌دهد. 
فصل «به آرامی یک خواب نوزاد» که ابتذال شر را بازگو می‌کند و در آخر فصل «بوسنی؛ یا اروپا برای ما چه معنایی دارد» که از مهاجران بوسنیایی می‌گوید که در زمان نسل‌کشی توسط صرب‌ها، به غرب مهاجرت کردند و از دغدغه‌ها، حسرت‌ها و امیدهایشان با هم گفت‌و‌گو می‌کنند. 
نکته دیگر، ترجمه خوب و روان کتاب بود که متأسفانه تازه متوجه شدم، نازنین دیهیمی، مترجم جوان و فعال کتاب، در سال ۱۳۹۶ بر اثر حمله آسم فوت شدند. پدرشان خشایار دیهیمی، از مترجمان با سابقه، ویراستار این کتاب هستند.
      

        یادم هست که فقط یک شعر از نزار قبانی در پستی خواندم و هوادارش شدم. بعدها از طریق سایت وزین گنجور، به منبعی از کتاب‌ رسیدم که یکی‌اش همین داستان من و شعر، خود‌زندگی‌نامه قبانی انتشار سال ۱۳۵۶ بود و از همین نقطه، با خال‌جوشی به شعر عرب متصل شدم. 
کتاب الکرونیکی آن هم در طاقچه موجود است و با مقایسه‌ای اجمالی، تفاوتی در دو نسخه ندیدم. 
نزار قبانی فضای دمشق و محله قدیمی کودکی خود را طوری توصیف می‌کند که هر کسی می‌تواند بخشی از بچگی‌اش را در آن تصور کند. 
تحول شعری و کلامی قبانی ابتدا با سنت‌شکنی آشکاری در سرودن اشعار عاشقانه با محوریت زن شروع و به گفته خودش بعد از جنگ ژوئن ۱۹۶۷ اعراب با اسرائیل، بوی وطن آن قوی‌تر و مذمت جامعه عرب در آن مشهودتر می‌شود. 
در این استحاله‌های دوره‌ای، قبانی بسیار در معرض آزار و اذیت و ممنوعیت (حتی در مصر) هم قرار می‌گیرد و حتی در زمانی برای رفع ممنوعیت اولین اشعارش در مصر به جمال عبدالناصر نامه می‌نویسد و از او می‌خواهد بی‌طرفانه اشعارش را بخواند و به او کمک کند. عبدالناصر هم بعد از خواندن نامه و مجموعه شعر او، دستور رفع ممنوعیت ایحاد شده را می‌دهد. 
قبانی، لطیف‌گوی پر احساسی است که به نقل از خودش، همه اوصاف طبیعت را در خدمت موضوعات انسانی درآورده است و شعری مستقل برای اجزای طبیعت نسروده است. او می‌گوید:«من درباره ماه به سبب آن که ماه است، شهر نگفته‌ام، بلکه از آن به عنوان قسمتی زیبا از دکوری در حضور عشق، یاد کرده‌ام.»
حالا نوبت انتخاب کتاب شعری برای خواندن از جناب قبانی است که این دنیای خیال‌انگیز موصوفش را به گوش جان بشنوم و امیدوار باشم که خاطرِ ذوقم مکدّر نشود. 
پیشنهادی دارید؟

      

        به نظر من آگاهی از زندگی شخصی «گراهام گرین» و شناخت ویژگی‎های شخصیتی او برای من، مکمل لازم برای درک داستان «پایان رابطه» یا شاید هم بقیه کتاب‌های اوست. 
گرین در داستان «پایان رابطه» روابطی را روایت می‌کند که در ذهنم نگاه جانبدارانه و تعمدی نویسنده به نفی وجود خدا به نظر می‌رسید . به تدریج که با خواندن کتاب پیش رفتم و مروری هم بر زند‌گی‌نامه گرین داشتم، فهمیدم که او اتفاقاً در دوران جوانی از گرایشی دیگر به کلیسای کاتولیک پیوسته و در این مسیر، باورهای همسرش هم در این تصمیم مؤثر بوده است. گرین، در نهایت مذهبی متعصبی نبوده ولی در داستان‌هایش و به خصوص این کتاب، از رابطه عاشقانه پر رنج و آمیخته به نفرت و حسادت، به دیدگاه‌های متعالی‌تری می‌رسد که در طول داستان این استحاله شخصیتی پررنگ‌تر می‌شود و شخصیت موریس (نویسنده، عاشق سارا و بی‌ایمان) و هنری (کارمند دولت، همسر سارا و کم‌وبیش معتقد) در نبودِ سارا، پخته‌تر و نزدیک‌تر به خدا می‌شوند.
بر خلاف تصور که از ابتدای کتاب، تصور رمانی عاشقانه می‌شود، به تدریج متوجه می‌شویم که مباحث اعتقادی در جریان روابط شخصیت‌ها عمیق‌تر است و به تدریج در شکل‌گیری هویت آن‌ها نقش مهمی دارد. 
پیشنهاد شخصی برای خودم، مرور دوباره کتاب هست تا دلنشینیِ تغییراتِ شخصیتی کاراکترهای داستان، بیشتر زیر زبانم مزه کند.
      

        این کتاب می‌توانست یک فیلم یا سریال تاریخی باشد که با روایت و نثر دلنشین نادر ابراهیمی مثل گوشت به تن خواننده بنشیند، کما اینکه بنا بر مقدمه خود ایشان در کناب، بارها هم برای ساخت فیلم مذاکره شده و به دلایلی به نتیجه نرسیده است. 
داستان، برشی از تاریخ جنوب و بندر ریگ درباره دلاوری‌های سرداری به نام میرمهنا هست که آقای ابراهیمی معتقدند بر اساس چندین سال پژوهش نگاشته شده. همزمانی مرور تاریخ چند سال ایران در قالب داستان حماسی و عاطفی در میان درگیری‌های مدعیان پادشاهی زندیه و افشاریه و چند مدعی دیگر، جذاب بود. اگر از چند درصد اندک اغراق و شعارزدگی در کل داستان چشم‌پوشی کنم، امتیاز قابل قبولی دارد. 
      

        کتاب، ماجراهای زندگی زنی خدمتکار و لبریز از زندگی را چنان شاعرانه، لطیف و زلال توصیف می‌کند که حتی از اتفاقات رویایی و ماورایی آن، مثل یک جریان واقعی و حقیقی گذر می‌کنید.  
دوستی و دوست داشتن، رهایی و جنون زندگی، خواننده را به وجد می‌آورد. واژه «طایفه» برای زند‌گی‌ دورهمی شخصیت‌های سفید و خاکستری داستان،  بی‌اختیار پرتمان می‌کند به هم‌نشینی‌های خانوادگی خودمان در دوران قدیم و بی‌اختیار، نسیم لطیف نوستالژی را به ذهنمان می‌نوازد. 
قدردانِ خانمِ کُردی به خاطر آشنایی‌ام با بوبن هستم و سعی می‌کنم هر چند کتاب، یک بار، یک بوبن هم مصرف کنم.

      

        عنوان کتاب و تصویر روی جلد کتاب این تصور را به وجود می‌آورد که کتابی با مایه طنز و نوجوانانه روبروی شماست اما با شروع کتاب با مردی مواجه می‌شوید که دارد تمام اتفاقات ناگوار زندگی‌اش را از همین اول کتاب روایت می‌کند. 
نگاه آندری نیکولایدیس در سراسر کتاب، سیاه، تلخ و پر از ناامیدی و یک‌جور نفرت از آدم‌هاست. 
هر چه که برخمان در کتاب «آدمی، یک تاریخ نویدبخش» به زور در مغزمان فرو کرده بود که ذات بشر نیک است، نیکولایدیس در کتاب پسر، اصرار داشت که چکیده نهاد آدمی، شرور و خبیث است و این زندگی بی‌ارزش. 
دلیلِ آوردن این همه تاریکی و تنفر از آدم‌ها در داستانِ این نویسنده بوسنیایی، برای من مشخص نشد و اینکه چرا به یک‌باره در اواخر داستان، جرقه‌های امید در ذهنش روشن شد؛ و چرا هر ماجرایی که به شرارت انسان برمی‌گشت در یک گشت شبانه‌ی او در شهر برایش اتفاق افتاد. 
ناگفته‌ نماند نکات فنی نویسندگی قوی‌ای در داستان وجود داشت که با ترجمه خوب محمد‌رضا فرزاد برجسته‌تر شدند. 
      

        کتاب بندها را ۳ راوی از یک خانواده یعنی مادر، پدر و دختر خانواده روایت می‌کنند. 
در فصل اول، مادر (واندا) از رنجِ تنهایی و رها کردن خانواده توسط پدر، سخت عصبانی و گاهی هم سرگردان و متعجب است. او با نوشتن نامه‌هایی که در دوران جدایی ۴ ساله به او فرستاده ما را دچار سوگیری خشمناکی نسبت به پدر (آلدو) می‌کند (لحن نامه‌ها خواندنی است و از آشفتگی ذهنی زن خانواده، خیلی خوب تصویر می‌سازد). 
در فصل (کتاب) دوم، آلدو در زمان حال، ماجراهای گذشته را تعریف می‌کند و در حالی که به مرور با واقعیت‌های گذشته آشنا می‌شویم و از خشم ما کاسته می‌شود، در عین حال هم از اشتباهات او به راحتی نمی‌توانیم بگذریم و توجیهشان کنیم (نحوه تعریف پدر متناسب با حرفه او کاملاً نشان‌دهنده شخصیت اوست). 
فصل (کتاب ) سوم را آنا، دختر خانواده و بچه دوم که اکنون ۴۵ ساله و ۴ سال کوچک‌تر از برادرش ساندرو است، شرح می‌دهد. از همین جا بار دیگر تأثیر دوری پدر و اخلاق‌های غیرقابل‌تحمل مادر از نگاه بچه‌های خانواده باعث می‌شود نگاه عاطفی‌مان را دوباره اصلاح کنیم و صاحب این بخش ماجرا را هم تا حدی محق بدانیم. 
پس از شنیدن هر سه ماجرا و تقسیم منصفانه کوتاهی‌ها، کم‌توجهی‌ها و نگاه به شرایط زمانی هر نفر، باور هر کدام از شخصیت‌ها و همدلی با آن‌ها راحت‌تر می‌شود و در آخر از کسی بدتان نمی‌آید. (نظر شخصی)
      

        کتاب خانواده مصنوعی شامل ۱۰ داستان کوتاه هست که خانم مژده دقیقی از مجموعه داستان‌ها و نشریات مختلف گردآوری کرده است.
داستان‌ها مضامین مشترکی ندارند و در طیف‌های مختلفی از جریان زندگی هستند. 
امتیاز شخصی من به داستان‌ها به طور جداگانه: 
قوانین بازی (ایمی تَن): ⭐⭐⭐
راوی دختر کوچک چینی مهاجری در آمریکا هست که با شطرنجی که هدیه می‌گیرد، به سرعت در این رشته پیشرفت می‌کند. داستان بیشتر متمرکز بر چالش‌های ذهنی این دختر و مادرش هست که پز او را می‌دهد. 
هنر آشپزی و پذیرایی (مارگرت اتوود): ⭐⭐⭐
راوی دختر ۱۱ ساله‌ای است که قبل از به دنیا آمدن خواهر کوچکش برای او سیسمونی‌اش را می‌بافد و بعد از به دنیا آمدنش هم یک‌سره کمک حال مادر هست تا حسابی کلافه می‌شود. 
خانواده مصنوعی (اَن تایلر): ⭐⭐⭐⭐
توبی، مردی است که با مری و سامانتا، دختر مری تشکیل خانواده می‌دهد اما اوضاع خوب پیش نمی‌رود. 
آدم‌های مشهور (اورحان پاموک): ⭐⭐
خاطرات کودکی مردی میانسال از استانبول که مثل مردم مشرق زمین با خانواده پدری زندگی می‌کنند. 
سخنرانی (آیزاک باشویس سینگر): ⭐⭐⭐⭐
سخنران مشهوری برای یک کنفرانس، سفر با قطار را انتخاب می‌کند ولی برف سنگین باعث می‌شود به موقع نرسد و با اتفاق عجیبی روبرو می‌شود. 
جدایی‌ها (جان لورو): ⭐⭐
داستان کشیشی با درگیری‌های ذهنی و رفت و برگشت‌ها در زمان. 
من ارتباط نگرفتم. 
بتمن و رابین دعوا می‌کنند (استیون کینگ): ⭐⭐⭐⭐⭐
برشی از زندگی مرد میانسالی که پدرش را با بیماری آلزایمر از خانه سالمندان برای گردش بیرون می‌برد. اتفاقات و روابط تأثیرگذار هستند. 
دفتر کار (آلیس مونرو): ⭐⭐⭐⭐⭐
خانم نویسنده‌ای که می‌خواهد دفتر کار مجزایی غیر از خانه و درگیری با مسائل روزمره خانه‌داری، برای خود داشته باشد.‌ 
پنجره جومری (آنیتا راو بادامی): ⭐⭐⭐
دختر کوچکی شاهد تلاش خدمتکار خانه برای پس‌انداز و خریدن پنجره‌ای برای خانه در حال ساختش هست اما ماجرا به مسیر دیگری می‌رود. 
بیست سالگی (هاروکی موراکامی): ⭐⭐⭐
پیشخدمت رستورانی در روز تولد بیست سالگی‌اش مجبور می‌شود به جای همکارش خدمت کند و روز متفاوتی را می‌گذراند. 
پ.ن: ترجمه خانم دقیقی مثل همیشه روان و تسهیل‌کننده در خواندن کتاب بود. 

      

        راوی کتاب، مرگ است. مرگی که در خلال جنگ جهانی دوم پرمشغله است و از روسیه تا آلمان، روح جمع‌آوری می‌کند و در همین حین، برشی از زندگی دختر بچه‌ای را از ۹ تا ۱۴ سالگی تعریف می‌کند.
این مرگِ راوی از همان ابتدای هر بخش، بود و نبودِ هر شخصیتی را اسپویل می‌کند و بنابراین با یک نگرانی مستمر، داستان را دنبال می‌کنید تا به سرنوشت لو رفته برسید و خدا خدا می‌کنید دروغ گفته باشد. 
کتاب، مخلوطی از احساسِ عشق و سوگ است که بار تلخیِ سوگ آن سنگینی می‌کند. 
خواندن، قدرت کلمات، جادوی رویاپردازی و پرواز خیال درون‌مایه بیشتر کتاب هست. 
مرگِ قصه‌گو، طنازانه ماجراها را روایت می‌کند گویا که می‌خواهد از تلخی ماجراها کم کند ولی اثرگذاری اتفافات طوری بود که تا چند روز بعد از تمام شدن کتاب غم نامحسوسی در دلم نشست. 
آرزویِ کلیشه‌ایِ دست‌نیافتنیِ همیشگی: کاش وحشت کودکان، فقط به تونل‌های وحشت، اتاق‌های فرار و نهایتاً کابوس‌های شبانه محدود می‌شد و هیچ بچه‌ای، واقعیتِ نیستی، نبودِ عزیزان و مرگ‌ِ همبازی‌هایش را تجربه نمی‌کرد. 
      

        «خریدن لنین» مجموعه‌ای است از ۱۱ داستان کوتاه که با ترجمه بسیار خوب آقای امیر مهدی حقیقت چاپ شده. 
همان طور که در پشت جلد کتاب، توضیح داده شده، درباره عشق‌های بر زبان نیامده، مادران دل نگران، پدرانی در حسرت مانده با کارهای نکرده و فرزندانی پا در هواست. 
من داستان «کشاورز آمیش» از این مجموعه را خیلی دوست داشتم که هم داستانی را در یک کلاس داستان‌نویسی روایت و هم  نکته‌هایی ظریف در مورد زاویه دید شخصیت‌های داستان بیان می‌کند. 
داستان اول یعنی «خریدن لنین» بیشتر طنزآلود هست. 
بقیه داستان‌ها هم کشمکش درونی افراد و پیچیدگی رابطه آن‌ها با اطرافیانشان را نشان می‌دهد. 
به سبک جالب یکی از دوستان، امتیازدهی را از پنج ستاره به تک‌تک داستان‌ها دادم. 
خریدن لنین ⭐⭐⭐⭐
بین زمین و آسمان ⭐⭐⭐
دروغگو ⭐⭐⭐⭐
تمرین‌های ساده برای نوآموزان ⭐⭐⭐⭐
رستگاری ⭐⭐⭐
شایلو ⭐⭐⭐⭐
کشاورز آمیش ⭐⭐⭐⭐⭐
ریچارد براتیگان ⭐⭐⭐
چاقو ⭐⭐⭐
تکامل الیور ⭐⭐⭐
آیا جادوگر باید مامان را بزند ⭐⭐⭐⭐
      

        کتاب رو با کمک دوپینگِ یادداشتِ دوستان ادامه دادم. در مقطعی، رویکرد انتظارم  از کتاب رو  تغییر دادم و به چشم یک اثر مرجع نویسندگی نگاه کردم. حالم باهاش بهتر شد و روی چرخش افکار شخصیت‌های روایت که بی‌مهابا از ذهنی به ذهن دیگر می‌پریدند، متمرکز شدم و تازه فهمیدم دوستانی که از نثر فوق‌العاده فوسه تعریف کرده‌اند، چه ریزبینانه  نظر داده‌اند. 
اگر کتاب فیلم بشود ، جای نمایش آن در سینمای «هنر و تجربه» است. 
      

        این کتاب  در حوزه تعلیم و تربیت معرفی شده و  نقدی بر نظام آموزش و پرورش به طور خاص در کشور فرانسه است ولی بیشتر محتوای کتاب در مورد کتاب و کتاب‌خوانی است.
از روش‌های غلطِ اجبار به خواندن کتاب بچه‌ها انتقاد کرده و راه‌های درستِ تشویق به خواندن را آورده و مثال زده.  
زبان طنز  کتاب بیشتر همان طنز خاص فرهنگ خودشان هست و با طنازی‌های فرهنگ ما خیلی فاصله دارد. 
نویسنده در چند جا به خواندن کتاب با صدای بلند برای دیگران و با دیگران و تأثیر آن در تشویق به کتابخوانی اشاره کرده.
در آخر هم ده فرمانی را که در دنیای کتاب برای خود قایل شده، آورده که برای هر کسی ملموس و کاربردی است. 
خواندن کتاب برای علاقه‌مندان و دغدغه‌مندان کتاب توصیه می‌شود. 
      

        همین نسخه کتاب را چند سال پیش از دوستی امانت گرفتم و خواندم. داستان جوانی که در مزرعه‌‌شان به سختی کار می‌کند و صاحب همسر و فرزندانی می‌شود. داستان از بدبختی ،رنج و تلاش این خانواده که صاحب فرزندان پسر و دختری هم شده‌اند شروع می‌شود و هم دوران خوشی و زمین‌داری‌شان را نشان می‌دهد. از اوضاع اجتماعی و قحطی آن دوران می‌گوید و به روزگاری می‌رسد که صاحب عروس و نوه می‌شود. 
اینجاست که تفاوت فرهنگ نسل‌ها به شدت ونگ‌لانگ را متأثر می‌کند و در حالی که پسرانش برای خاک و زمین هیچ ارزشی قائل نیستند، او همچنان ثروت اصلی را زمین‌هایشان می‌داند.
بخشی از داستان که جنگ داخلی و شورش در چین را روایت می‌کند با انقلاب 1919 چین نزدیک است.
روایت مترجم کتاب هم از ترجمه و دیدارش با نویسنده، جالب است.