یادداشت‌های Fshafiee (12)

          بخش اول :
کتاب با جمله ی " مامان امروز مرد شاید هم دیروز ، نمی‌دانم ." شروع شد . میخکوب شدم !
بی تفاوتی کامو درگیرم کرد ! برخلاف اکثریت که انگشت اتهام را به سمت مورسو گرفتند و بی تفاوتی او را  بیمارگونه تلقی کردند در پس ذهنم یک کنجکاوی در مورد مادر داشتم ، مادری که در آسایشگاه گذاشته شده بود ولی در رابطه با شخصیت و رابطه اش با مورسو پرداخته نشد.

بخش دوم :
ادله های مجرم شدنش برایم مسخره و پیش پا افتاده بود.
اون دیگر مسئول قتل یک عرب نبود ، بلکه مسئول درست عزاداری نکردن برای مادرش بود. 

کتاب پر از نماد بود فکر میکنم دادگاه نمادی از ما(جامعه) است .جامعه ای که بدون این که اطلاعاتی درستی ازمورسو و  شخصیتش حتی رابطه ی خانوادگیش داشته باشیم داریم بهش برچسب بی حسی و بی تفاوتی می‌زنیم . 
به نظرم این هنر نویسندگی آلبر کامو رو نشون میده که کاملا غیر مستقیم ما رو تبدیل به دادگاهی که کرده، که خودمون متوجه این قضاوت و داوری نیستیم.

        

          بیست ثانیه مکث کردم با چه جمله ای شروع کنم؟ شاهکار ادبی؟ بی نظیر بود؟ تا به حال انقدر غمگین نشدم؟ 
نمی‌دونم !
چقدر درگیر قلم و فضاسازی ها شدم با شخصیت اصلی داستان که نه اسمش رو می‌دونستم و حتی نمی‌دونستم چرا محکوم به اعدام شده سه روز زندگی کردم غمگین شدم اشک ریختم .
برام خیلی شگفت آور بود که ویکتورهوگو چطور تونسته اضطراب و درد و رنج یک فرد درحال اعدام رو به خوبی منتقل کنه .
 اگر حال روحی خوبی ندارین این کتاب رو نخونین :)

        

          کتاب مرگ ایوان ایلیچ اولین رویارویی من با قلم تولستوی بود؛ نثری روان، اما به شکل عجیبی عمیق و دردناک.
این کتاب به ظاهر درباره‌ی مرگ یک قاضی معمولی‌ست، اما در واقع، داستانِ مرگ ماست؛ ماهایی که فکر می‌کنیم زندگی‌مان «نرمال» است، در حالی که از خود واقعی‌مان و از زندگی واقعی، دور شده‌ایم.

برای من، دردناک‌ترین بخش کتاب، نه خود مرگ، بلکه تنهایی ایوان در لحظه‌های پایانی بود. اینکه چطور آدم‌ها کنارش بودند ولی هیچ‌کدوم «واقعاً» با او نبودند. حتی خودش هم تا لحظه‌های آخر، با مرگ و با خودش صادق نبود.

کتاب باعث شد فکر کنم: ما چقدر از مرگ فرار می‌کنیم؟ چقدر فکر می‌کنیم که هنوز وقت داریم؟ و مهم‌تر از همه، چقدر واقعاً داریم زندگی می‌کنیم؟

مرگ ایوان ایلیچ فقط درباره‌ی مردن نبود، درباره‌ی «بیدار شدن» بود. و من بعد از خوندنش، بیشتر از همیشه دلم می‌خواد زنده‌تر، صادق‌تر، و بیدارتر زندگی کنم.

        

          کتاب گاوخونی برای من یه تجربه‌ی عجیب بود. داستانی که نمی‌دونی کی توی خوابی، کی بیداری. همه‌چیز انگار از ذهن یه آدم خسته و درگیر می‌گذره، که مدام داره خاطره و خواب و واقعیت رو قاطی می‌کنه. اولش فکر کردم گیجم، ولی کم‌کم فهمیدم این گم‌گشتگی، خودش بخشی از لذت خوندنشه.

قلم نویسنده برام خیلی جالب بود — ساده، بی‌زرق‌وبرق، ولی پر از حس و معنا. از اون نوشته‌هاست که نمی‌خواد با کلمات سخت خودشو نشون بده، ولی زیرِ همین سادگی، یه دنیای پر از درد و فکر و ترس خوابیده.

بیشتر از هر چیز، اون حس پوچی، مرگ، و اون رودخونه‌ی مرموز توی ذهنم موند. یه جور تنهایی و دل‌زدگی که انگار نه فقط شخصیت داستان، که خودت هم تهش حسش می‌کنی.

نمی‌تونم بگم کتابو خیلی دوست داشتم یا نه، ولی قطعاً از اون کتاباست که بعد از تموم شدنش هنوز ذهنت توش گیر می‌کنه. اگه اهل داستان‌های ذهنی و فضای وهم‌آلودی هستی که مرز بین خواب و بیداری رو بهم می‌زنه، ممکنه تو رو هم درگیر خودش کنه.


        

          دوست دارم این کتاب را بارها و بارهای دیگر بخوانم. کتابی که به مفهوم عمیقی از عشق می‌پردازد.
کاش می‌توانستم ستاره های بیشتری به این کتاب بدهم :)
        

          فقط ایده ی کتاب جالب بود داستان کششی ایجاد نمی‌کرد متن یکنواخت سیر داستانی نداشت و پایان بندی کتاب اصلا خوب نبود .
        

          این کتاب مثل نوری در تاریکی برام بود. ایده‌ی کتاب، یعنی تجربه‌ی زندگی‌های جایگزین، واقعاً بی‌نظیر بود و باعث شد جور دیگه‌ای به حسرت‌هام نگاه کنم. به‌جای سرزنش خودم، انگار یاد گرفتم با انتخاب‌هام آشتی کنم.

با شخصیت نورا سید خیلی همزادپنداری کردم. سردرگمی‌ها، دل‌زدگی‌ها، و حتی اون حس پوچی و فشار تصمیم‌گیری‌های گذشته برام خیلی آشنا بود. انگار مت هیگ تونسته بود ذهن و دل منو بخونه.

یکی از بخش‌های موردعلاقه‌م همون قسمتیه که درباره‌ی هزار راه نرفته حرف می‌زنه و اینکه شاید ریشه‌ی نفرت‌مون از خودمون، نداشتن توانایی حل همه‌چیز نیست، بلکه نپذیرفتن ضعف‌هامونه. اون بخش عمیقاً منو تکون داد :

تا حالا شده با خودتون فکر کنین «چی شد که کارم به اینجا رسید؟» انگار که توی یه هزار‌تو گم شده باشین و همش هم تقصیر خودتون باشه، چون تک تک مسیرهای اشتباهی رو که رفتین خودتون انتخاب کردین؟
می‌دونین که راه‌های زیادی وجود داشته که می‌تونسته نجاتتون بده، چون می‌تونین صدای آدم‌هایی رو بیرون از هزار‌تو بشنوین که موفق شدن ازش خارج بشن و حالا دارن با هم می‌گن و می‌خندن.
بعضی وقت‌ها هم از بین پیچ‌راه‌ها یک‌سری نظر اون‌ها رو می‌بینین، مثل هیبتی مات بین برگ‌ها.
به‌نظر میاد خیلی خوش‌حالن که تونستن موفق بشن. البته شما هم ازشون متنفر نیستین، بلکه بیشتر از خودتون متنفرین که توانایی‌های اون‌ها رو نداشتین و نتونستین همه‌ی مشکلات رو حل کنین.
آره، تا حالا چنین فکری کردین؟
یا این هزار‌تو فقط برای منه؟

در کل، این کتاب برای کسایی که درگیر حسرت، افسردگی یا سرزنش خودشونن، یه نسخه‌ی درمانگر و امیدوارکننده‌ست. به نظرم هرکسی باید دست‌کم یه‌بار این کتابو بخونه.
        

          «مغازه‌ی خودکشی» اثر ژان تولی، رمانی با طنز سیاه و فضای پست‌مدرن است که دنیایی افسرده و بی‌امید را با نیش‌خندی تلخ روایت می‌کند. در نگاه اول، ممکن است این کتاب صرفاً طنزی عجیب به‌نظر برسد، اما هر چه جلوتر می‌رویم، لایه‌های عمیق‌تری از مفاهیم انسانی و روان‌شناختی در آن آشکار می‌شود.

شخصیت آلن در این رمان با بقیه افراد خانواده تفاوتی بنیادین دارد. او نماینده شادی و زندگی است، اما شادی‌ای که شاید در عمق خود، واکنشی افراطی به افسردگی محیط باشد. آلن هیچ‌گاه واکنشی منفی به بی‌مهری والدینش نشان نمی‌دهد و همیشه شاد است—اما این شادی، به‌جای اینکه به‌صورت طبیعی بروز کند، به‌نظر می‌رسد نقشی اجباری و حتی دفاعی باشد.
پایان شوکه‌کننده‌ی رمان، جایی که می‌گوید «ماموریتش تمام شد و خودش را رها کرد»، می‌تواند نشانه‌ای از خستگی یا تهی شدن باشد؛ گویی آلن تنها آمده بود تا دیگران را نجات دهد و خودش را فدا کند.

در نهایت، «مغازه‌ی خودکشی» داستانی است که هم می‌خنداند و هم در دل لبخند، تلخی عمیقی می‌کارد. این اثر نشان می‌دهد که شادی هم می‌تواند نقاب باشد، و حتی روشن‌ترین شخصیت‌ها هم شاید در خاموشی فرو بروند. توصیه می‌کنم اگر دنبال کتابی متفاوت، طعنه‌آمیز و تفکربرانگیز هستید، این اثر را از دست ندهید.
        

          نمایشنامه «چهار صندوق» از بهرام بیضایی، یه اثر نمادینه که می‌خواد درباره وضعیت جامعه و انسان‌ها در مواجهه با ترس، قدرت، و بی‌عملی حرف بزنه.
هر رنگ نماد یه نوع آدم یا طرز برخورد با مشکلات جامعه‌ست:

سرخ: قدرت‌طلب و سرکوبگر، کسی که با زور می‌خواد همه رو کنترل کنه.

زرد: آدم ترسو و محتاط، که دنبال راه نجاته ولی می‌ترسه عمل کنه.

سبز: خوش‌باور و ساده‌لوح، که حقیقت‌ها رو انکار می‌کنه.

سیاه: ناامید و فلسفی، که بیشتر از اینکه عمل کنه، فقط درد و رنج رو می‌بینه.

مترسک به عنوان نماد فشار و کنترل:
مترسک قدرت بیرونی یا ترسیه که همه‌ی این چهار شخصیت رو تحت فشار گذاشته و اجازه نمی‌ده تغییری واقعی ایجاد بشه.


🌟در کل، «چهار صندوق» یه نقد اجتماعی عمیقه که می‌گه جامعه وقتی گرفتار ترس، سرکوب و بی‌عملی بشه، امکان پیشرفت و نجات کم می‌شه.
و هر کسی توی این جامعه یه نقش داره که بدون تغییر اون نقش‌ها، اوضاع درست نمی‌شه.
        

          کتاب: تنگسیر – نوشته‌ی صادق چوبک
امروز تنگسیر رو تموم کردم؛ 
و واقعاً تجربه‌ی عمیق و ماندگاری بود.
داستان درباره‌ی محمد، مردی از تنگسیر بوشهره که برای گرفتن حق خودش، در نهایت شش نفر رو می‌کشه.
کتاب پر از خشمه، پر از بی‌عدالتی، پر از مردی که پشتش به هیچ‌کس گرم نیست. اما چیزی که من رو بیشتر از داستان درگیر کرد، نثر و قلم صادق چوبک بود؛ زنده، دقیق، و پر از جزئیات ریز انسانی.
فضاسازی‌ها عالی بودن، مونولوگ‌های محمد از همه زیباتر؛ مخصوصاً اون جایی که بالای مغازه‌ی مرد ارمنی قایم شده بود و توی شک و تردید بین وجدان و خشم، با خودش کلنجار می‌رفت. همون لحظه‌ها نشون می‌داد که این مرد، قبل از اینکه یه قاتل باشه، یه آدمه. یکی مثل همه‌ی ما.
اما یکی از تلخ‌ترین و هوشمندانه‌ترین بخش‌های کتاب برای من جایی بود که "نایب" – کسی که باید مظهر قانون و عدالت باشه – وقتی میاد دنبال محمد، به جای اجرای عدالت، وارد خونه‌اش می‌شه و قصد تجاوز به زن محمد رو داره.
چوبک خیلی بی‌رحمانه اما صادقانه نشون می‌ده که حتی کسانی که نماد قانونن، خودشون قانون رو لگدمال می‌کنن.
و این، دردناک‌ترین نوع بی‌عدالتیه.
تنگسیر فقط درباره‌ی انتقام نیست؛ درباره‌ی شکستن مرزهای انسانی زیر فشار ظلم و تنهایی‌یه.

جملاتی زیبا از کتاب تنگسیر📚

«مراد فقط عدالت بود، نه انتقام. عدالت، آن چیزی بود که توی دلش مثل آتش می‌سوخت.»

«وقتی مردی از حق خودش دفاع نکنه، دیگه مرد نیست...»

«تو این دنیا، هر کی زور داشته باشه، قانون واسه اونه.»

«سکوت بعضی وقتا بلندتر از هر فریادیه. صدایی که از ته دل بیاد، لازم نیست حتماً با فریاد باشه.»

«گاهی یه نگاه، یه حرف، یه سکوت، همه‌چی رو برات روشن می‌کنه؛ مثل نور مهتاب وسط شب تار.»
        

          کتاب «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» نوشته زویا پیرزاد، داستان زندگی روزمره کلاریس را در محله بوارده خوزستان روایت می‌کند. این رمان با نگاهی دقیق به جزئیات زندگی خانوادگی و اجتماعی، تصویری عمیق از احساسات و دغدغه‌های شخصیت اصلی ارائه می‌دهد.

کلاریس تلاش می‌کند تا وظایفش در قبال همسر و فرزندانش را به بهترین شکل انجام دهد، به‌گونه‌ای که نیازهای خود را فراموش می‌کند. اما با آمدن همسایه جدید که به نزدیکی خانه‌اش نقل مکان می‌کند، اتفاقاتی در زندگی‌اش رخ می‌دهد که مسیر داستان را تغییر می‌دهد.

زویا پیرزاد با فضاسازی‌های دقیق و ظریفش، تمام احساسات و درونیات کلاریس را به‌خوبی به خواننده منتقل می‌کند. این باعث می‌شود که داستان بسیار واقعی و تاثیرگذار باشد. به همین دلیل من به این کتاب پنج ستاره می‌دهم.

در کل، «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» داستانی است درباره زندگی زنانه، مسئولیت‌ها و آرزوهای سرکوب‌شده که با قلمی ظریف و تصویری عمیق روایت می‌شود. این کتاب نه‌تنها یک روایت خانوادگی بلکه انعکاسی از دغدغه‌های اجتماعی و فردی است که هر خواننده‌ای را به فکر و تأمل وادار می‌کند. به همین دلیل، خواندنش را به همه کسانی که به داستان‌های پر احساس و واقعی علاقه‌مندند توصیه می‌کنم.