دو سه هفته پیش بود که شنیدم قرار است تقریظ حضرت آقا بر کتاب «روح‌الله» به زودی منتشر شود. به همین خاطر به سرعت به سراغ کتاب رفتم تا آن را بخوانم.
حقیقتا کتاب بی نظیری بود. که البته نقدهایی هم به آن داشتم.
چرا بی نظیر؟ چون این کتاب و این رمان پر از است از دقت هایی که شاید در هیچ کتاب دیگری نسبت به انقلاب اسلامی و امام خمینی ره با آن دقت ها مواجه نشوید.
با دیدن کتاب، هر مخاطب آشنا به کلماتی متوجه می‌شود که نویسنده برای نوشتن این رمان، ده ها یا حتی صدها هزار صفحه مطالعه کرده و فیش برداری کرده است.
اما به نظر من مهم ترین ویژگی این کتاب اینه که فقط امام رو معرفی نمی‌کنه. بلکه روح الله رو در قالب حوادث روزگار معرفی می‌کنه. برای همین شما لاجرم با ساختار حکومت و طرز فکر مدیران آن، ظلم هایی که به مردم شده است، جریان های فعال سیاسی ضد سلطنت پهلوی، اعم از انقلابی و غیر انقلابی و ده ها چیز دیگر آشنا می شویم و امام رو در بستر زمانه خودش می شناسید. بله؛ امام رو در بستر زمانه خودش می‌شناسید. این به ما کمک می‌کنه که تصویری بسیار واقع‌گرایانه‌تر از حضرت امام ره داشته باشیم و خودِ واقعی ایشان را بشناسیم. نه با جملات مشهور ایشان و یا حتی برخی خاطرات کاریکاتوری از ایشان.
اما دو نقد هم به کتاب، با احترام تمام به نویسنده داشتم:
۱. سبک نوشتاری کتاب مدام تغییر می‌کند و در برخی بخش‌های کتاب(مثلا فصل پنجم) شما با یک رمان تمام عیار مواجه می‌شویم که غرق داستان می‌شویم و حتی امام ره را هم فراموش می‌کنید و در برخی بخش های آش به قدری شور می‌شود که انگار رفته اید به مرکز اسناد انقلاب اسلامی و دارید سند پشت سند می‌خوانید و کلا یادتان می‌رود که این کتاب، رمان بود.
۲. کتاب‌ بیشتر از اینکه داستان امام باشد، داستان انقلاب است. درست است که در بخش تعریف از کتاب، این را به عنوان نکته مثبت ذکر کردم، ولی دقت کنید: نقد اینجاست که کتاب قرار است امام را در بستر زمانه انقلاب معرفی کند یا زمانه انقلاب را در خاطرات امام معرفی کند. به نظر بنا بر اولی بوده، ولی در دومی نمود بیشتری دارد.
(یک نقد سوم هم داشتم که شاید سلیقه‌ای باشد و برای همین در شمارش نقدها نگذاشتم: کتاب با وجود تاریخی بودن، خط زمان ثابت ندارد و بدون متوجه شدن مخاطب دائما به گذشته و حال می‌رود و در این بین هم اینطور نیست که گذشته ها، ادامه یکدیگر باشند و آینده ها هم ادامه یکدیگر. بلکه مثلا خط زمانی داستان بین سالها اینطور است: ۳۵، ۴۲، ۴۰، ۳۷، ۵۷، و ...)
فردا صبح قرار است تقریط مبارک رهبری بر این کتاب منتشر شود. ساعت ۱۰ صبح. من که چشم انتظار هستم.
        

          نظر آیت الله خامنه‌ای: «بسمه تعالی.  این کتاب توانسته است چهره‌ئی نزدیک به واقع از امام خمینی ترسیم کند؛ خردمندی‌، دوراندیشی، ایمان ناب،‌ اخلاص در عمل، اراده‌ی پولادین، باور ژرف به گفته و عمل و هدف خود، شجاعت بی‌نظیر، دانش گسترده، روح لطیف و زلال، امید و اعتماد به خدا .. و البته ویژگی‌های دیگری هم هست که این نویسنده به آن دست نیافته است. امام خمینی در این کتاب ــ بحقّ ــ رهبری بزرگ و بی‌نظیر است که باور او به مردمش، نیمی از محصول کار او را تشکیل می‌دهد. من هم مانند نویسنده می‌گویم: خدا خمینی را تا ظهور حضرت مهدی ارواحنا فداه برای اسلام و مسلمین نگه دارد. مطالعه‌ی این کتاب برای نسل جوان ما بسیار سودمند است. مرداد ۱۴۰۳»
        

          پرداختن به زندگی امام خمینی رحمه الله علیه توی یه کتاب ۴۰۰ صفحه‌ای کار سختی باید باشه. زندگی‌ای با اون حجم از فعالیت و جهاد و تعلیم و تربیت و …
اما فکر میکنم نویسنده خوب از پسش بر اومده. چون خودش عاشق تاریخ بوده و به همین خاطر تاریخ وقایع رو به طرز دوست داشتنی و جالبی نقل کرده. 

از افراد مختلف ( از روحانی و روشنفکر ایرانی گرفته تا وزیر دربار و سفیر و خبرنگار خارجی) جملات جالبی نقل کرده 
و دست گذاشته روی قسمت‌های مغفول و کمتر شنیده شده‌ی تاریخ که از قضا خیلی به درد امروز ما هم میخوره، و با خوندنش آدم ته دلش میگه واو، چه باحال! نمی‌دونستم! ممنون که گفتی.

تاریخ کتاب هم برمیگرده به اولین فعالیت‌های سیاسی حضرت امام ره، از زمان رضا پهلوی. با تمرکز بر وقایع قبل انقلاب. و باز اینجا هم تلاش نویسنده بر بیان اطلاعات جالب تاریخیه.

مثلا نامه‌ای که سال ۱۳۳۱ به علمای یزد مینویسن که برید توی انتخاب شرکت کنید و به پسر آیت الله حائری موسس حوزه رای بدید که اگه رای نیاره خیلی بد میشه. (توجهشون به رای مردم و انتخاب اصلح حتی توی اون شرایط)
یا نامه به پاپ توی سال ۱۳۲۷ شمسی (۱۹۴۸ میلادی) بعد از تشکیل دولت اشغالگر صهیونیستی، که متن نامه رو امام نوشتن و جمعی از روحانیون و علمای اسلام امضا کردن.

نویسنده دنبال پاسخ به سه تا سوال کلی بوده و تاریخ رو هم بر همین اساس انتخاب و روایت کرده:
۱. چرا اصلا در ایران انقلاب شد؟ چه شرایطی بود مگه؟
۲. چرا این انقلاب اسلامی بود؟ چرا کمونیستی یا لیبرالیستی نبود؟
۳. چرا از اول این نهضت، آمریکا ستیزی یک اصل بود؟

اینا ابهاماتی هست که جامعه و جوان امروز هم باهاش مواجهه و خوندن این کتاب بهش کمک می‌کنه بره توی اون زمان و ببینه چه خبر بوده.

وابستگی محمدرضا پهلوی به آمریکایی ها و منافع عجیب آمریکا توی ایران رو در خلال یه سری داده تاریخی و نقل قول از خود خارجی ها مطرح می‌کنه. 
ریخت و پاش هایی که شاه مملکت از پول مردم برای خارجی ها می کرده،‌ هدایا، حقوق و مزایا و انواع امتیازاتی که به آمریکایی ها می‌داده. طوری که خودشون هم متعجب میشدن از این بلاهت و بی حساب خرج کردن‌های شاه! 
به نوعی ایران تبدیل به طعمه‌ی چرب و نرمی شده بوده که هر آمریکایی جویای مال و کار میتونسته بیاد اینجا ولو بدون شایستگی یا صلاحیت، و یک شبه پولدار بشه و هرچی دلش میخواد برداره ببره.

عمده کتاب روایت تاریخ هست، ولی چند بار اشاره ای به
یه داستان هم میشه. داستان زنی فقیر که سال ۴۲ اتفاقی داشته توی خیابون دنبال کار میگشته که به حوادث خونین قیام ۱۵ خرداد بر میخوره و به این بهانه تصویر دقیق و پر جزئیاتی از کشتار اون روز به ما میده. در ادامه هم چندباری به سرنوشت و زندگی این زن و پسرش اشاره میشه که جالبه. این بخش‌ها محض تنوع، خوبه و نشون میده چقدر قلم نویسنده توی روایت و داستان قویه.

دو فصل پایانی کتاب (کلا ۱۰ فصل داره) مربوط به بعد از انقلابه و باز اینجا هم به بخشهای جالب و مغفول اشاره میشه. از جمله حضور گروه‌های مختلف فکری از توده‌ای و کمونیستی تا مجاهدین خلق و روشنفکر‌ها، در انتخابات‌های اول انقلاب و نتایجش و رای نیاوردن‌شون و عدم مقبولیت عمومی شون نسبت به جریان اسلام گرا.

دوست دارم خلاصه بگم کدوم بخشهای کتاب برام جذاب و به یاد موندنی شد:
-خاطراتی درباره آیت الله شهید مدرس
- روایت قیام خونین ۱۵ خرداد
- شهریه دادن دست و دلبازانه امام ره به طلاب توی نجف
-خاطره نادر ابراهیمی از غول آمریکایی در موسسه ایران پژوه
-شعارهای مردم توی راهپیمایی های قبل انقلاب
-جملات امام ره درباره مردم ایران و اینکه از مردم زمان پیامبر و ائمه صلوات الله علیهم بهترن 
- و …

وقتی شنیدم حضرت آقا روی این کتاب تقریظ نوشتن و قراره توی ایام رحلت امام ره منشتر بشه (ساعت ۱۰ صبح ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ قراره از این تقریظ رونمایی بشه)
و البته وقتی دیدم نسخه صوتیش با خوانش آقای وحید یامین پور تولید شده،
سریع رفتم سراغش و توی حدود دو هفته گوش دادمش.

البته اینقدر جذاب بود که کتاب چاپیش رو هم گرفتم تا دوباره گوش بدم و قسمت‌های مهمش رو علامت بزنیم و حاشیه نویسی کنم سر فرصت.

یه پیشنهاد یا شاید انتقاد پایانی هم بگم:
البته می‌دونم نویسنده می‌خواسته شکل ظاهری کتاب هم مثل متنش روان و جذاب باشه و شاید به همین خاطر پاورقی نیاورده. چون بخشهای زیادی از کتاب اسناد مختلف هست که اگر میخواست پاورقی بذاره، احتما توی هر دو سه صفحه، چندین پاورقی نیاز بود.
ولی برای اینکه من مخاطب بهتر بتونم از مطالب کتاب توی گفتگو با دیگران استفاده کنم، نیاز به ارجاعات به منابع اصلی دارم. اگر میشد این ارجاعات رو با گذاشتن شماره روی هر نقل قول یا سند تاریخی و آوردن منبع در پایان کتاب میاوردن خیلی بهتر بود و کاربردی تر برای مخاطب.

و در پایان خطاب به نویسنده!
خیلی ممنون آقای حکیمیان از این روایت جذاب از امام عزیزمان رحمه‌الله علیه
و مبارکتون باشه تقریظ حضرت آقا. ما هم خیلی ذوق داریم بدونیم آقا چی نوشتن درباره این کتاب.
        

          سه ستاره دادم چون اگر تاریخ رو ندونید نمیشه خوندش و فهمیدش.
رمان رمانتیک تره بابا