مریم السادات هاشمی

مریم السادات هاشمی

@maryamsadat
عضویت

آذر 1403

7 دنبال شده

36 دنبال کننده

                غباری  ز خیابان نجف 
تاریخ خوانِ دوست‌دار فلسفه 
              

یادداشت‌ها

نمایش همه
        «اللَّهُمَّ وَفِّرْ بِلُطْفِكَ نِیتِي، وَ صَدِّحْ بِمَا عِنْدَكَ يقِينِي، وَ اسْتَصْلِحْ بِقُدْرَتِكَ مَا فَسَدَ مِنِّى»
 بارخدایا نیتم را به لطف خود کامل و خالص گردان و یقینم را بدان گونه که دانی به راه صحت بر و تباهی کارم را به قدرتت اصلاح كن.

کتاب را خواندم اما فقط این را فهمیدم که خیلی از این مفهوم دورم، مخصوصاً در خواسته ها و دعا هایم...

کتاب را می‌توان تفسیر این حدیث علوی دانست که می‌فرماید: 
آزادگان خدا را نه به طمع بهشت نه از ترس جهنم عبادت می‌کنند که خدا را به دلیل شایسته عبادت بودنش عبادت می‌کنند. (نقل به مضمون)
بر  نفس چنین انسانی شیطان تاثیری ندارد 

مراتب اخلاص:
 ۱- دنبال رضای مخلوق نبودن
 ۲- خالص کردن عمل از منافع دنیوی
 ۳-خالص کردن عمل از انگیزه بهشت جسمانی
 ۴- خالص کردن عمل از نیت هایی مانند پرهیز از عذاب اخروی
 ۵- خالص کردن عمل از نیت هایی مانند لذت های معنوی 

چند مرتبه بعدی اصلاً در مخیله همچون منی نمی‌گنجد اما هشتمین و آخرین مرحله انجام عمل از روی عشق و محبت به خداست.

علامات اخلاص وظیفه محوری به جای نتیجه محوری ، انکسار و تواضع پس از عمل است اگر این دو در وجود شخصی بود به اخلاص نزدیک شده است.

خب چه کنیم که اخلاص داشته باشیم؟
اولین کار یک موحد در کسب هر اخلاق حسنه ای، عرض تضرع و نیازمندی به خداوند است سپس باید تمامی کار هایی که برای غیر خداست را کنار بگذاریم و نیت های خود را خالصانه کنیم. 
      

4

        در آخرین روز های کارشناسی، این کتاب را مطالعه کردم اما کاش اولین روز ورود به دانشگاه این کتاب به دستم می‌رسید؛ که گمان نکنم رویکرد اکثر اساتید به این علم، تاریخ شناسی را به علمی غیر نافع بدل کرده است.

 بخش زیادی از چالش هایی که طی این ۴ سال با آن مواجه بودم در این کتاب پاسخ داده شده است.
اما جالب این جاست که بدون پیش فرض این کتاب خودم به این نتایج رسیده بودم از جمله چالش هایی که با آن رو به رو بودم به شرح ذیل است:
فایده تاریخ
در این کتاب به ۲ دیدگاه در مورد فایده مندی تاریخ می‌پردازد دیدگاه اول که تاریخ را به مثابه قصه سرایی می‌داند که خواندنش باعث سرگرمی انسان است؛ نه علمی حکمت آموز که برای عبرت گرفتن شکل گرفته است.
 دلایلی زیر را بیان می‌کنند:

 ۱- تاریخ تکرار ناپذیر است. (با همه جزئیات تاریخ تکرار نمی‌شود اما سنت هایی در تاریخ وجود دارد که تکرار پذیر است.)

 ۲- همه افراد رویکرد گزینشی به تاریخ دارند و هر کس روایت متناسب با پیش‌فرض های خودش را انتخاب می‌کند. (آنچه که در گذشته اتفاق افتاده یک امر واحد است که محقق تاریخ باید سعی کنید که به آن اتفاق پی ببرد، اما اعتماد صد در صدی به یافته خود را کسب نمی‌کند.)

۳- انسان ها از گذشته خود عبرت نمی‌گیرند. (اما توجه به این مسئله ندارند که عبرت نگرفتن در ذات انسان نیست اگر انسان با منطق به مسائل بنگرد امکان عبرت آموزی هست.)

دیدگاه دوم تاریخ را فایده مند می‌داند معتقد است که: علم تاریخ برای عبرت آموزی و پیش‌بینی آینده بشری راهکار هایی دارد و به انسان حکمت عطا می‌کند.

روش تحقیق
تاریخ شناسی علمی مستقل است که دارای موضوع، روش و غایت مختص به خود است نه علمی که برای به خدمت گرفتن در دیگر علوم باشد به همین جهت باید به روش علم تاریخ به صورت تخصصی پرداخت و با روش علوم دیگر به این علم وارد نشد (در دانشگاه استادی که این درس را تدریس می‌کرد و کتابی زرد و غیر مرتبط با تاریخ را به عنوان منبع تعیین کرده بود و در صورت اعتراض دانشجویان، عنوان می‌کرد که شما ذهن تان را بسته اید که مطلب جدیدی را نمی‌فهمید!)

ارتباط با دیگر علوم 
در ارتباط علم تاریخ با دیگر علوم ضوابطی وجود دارد که اگر رعایت نشود یافته ها مسائلی خارج از روش دو علم خواهد بود.
از جمله مهم ترین ارتباط ها، ارتباط علم کلام و تاریخ است، برخی افراد با رویکرد تاریخی اطلاعات و پاسخ های علم کلام را نفی می‌کنند اما آنچه که مربوط به علم کلام است از جمله امور ماورائی (معجزه، کرامت، عصمت و...) در قلمرو تاریخ نیست که محقق تاریخ بتواند آن را نفی کند.

بخش ابتدای کتاب به تعریف دقیق واژه ها پرداخته که به خوبی اهمیت واژه شناسی برای جلوگیری از اشتباهات و نزاع ها بر سر الفاظ را نشان می‌دهد.
استفاده از کلمه جدید تاریخ شناسی برای نشان دادن هویت مستقل این علم از توجهات دقیق نویسنده است.
همچنین کتاب به اصول و قواعد نوشتن تحقیق و معرفی اجرای یک رساله می‌پردازد و شیوه های مختلف فهرست بندی و... را هم توضیح می‌دهد.
آخرین بخش کتاب هم مربوط به آسیب شناسی آموزش تاریخ در نظام آموزشی ست که تک تک کلمات آن را با اعماق وجود درک  کردم.
      

2

        این کتاب به ادوار جنبش های دانشجویی پیش از انقلاب می‌پردازد که آن را به پنج دوره تقسیم می‌کند 

دوره اول: از ابتدای تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ تا پایان سلطنت رضا خان در سال ۱۳۲۰ که دوره جنینی جنبش های دانشجویی ست در این دوره جنبش خاصی به چشم نمی‌خورد و تنها اعتراضی که در این دوره به چشم می‌خورد اعتراض به هزینه های هنگفت استقبال از ولیعهد در دانشگاه است 
در این دوره اکثر دانشجویان از طبقه مرفه جامعه بودند همچنین خفقان دوره رضاخانی باعث شده است که در این دوره گروه و جنبش دانشجویی خاصی شکل نگیرد.

 دوره دوم : از سال ۱۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲(کودتای ۲۸ مرداد ) 
در این دوره سه نوع جنبش برقرار بودند 
۱- با رویکرد مارکسیستی 
که به حزب توده وابستگی داشتند
۲-با رویکرد ناسیونالیستی لیبرالیستی 
که به جبهه ملی وابستگی داشتند 
۳-با رویکرد اسلامی 
که ارتباط مستقیمی با روحانیت شیعه نداشتند و تحت تاثیر گرایشات علم زده و التقاطی بودند.

دوره سوم: از سال ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۱ (وقایع منتهی به ۱۵ خرداد )
در این دوره که پس کودتای ۲۸ مرداد مرداد است رکود جنبش های دانشجویی را مشاهده می کنیم.

دوره چهارم:  از سال ۱۳۴۱ تا اوایل دهه ۵۰ 
در این دوره گروه های مختلفی ایجاد شدند از جمله نهضت آزادی و مجاهدین خلق و چریک های فدایی خلق 
گروه هایی مانند جبهه ملی و حزب توده به حاشیه رفتند .

دوره پنجم: از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ 
در این دوره تقابل اسلام فقاهتی و اسلام التقاطی شدت گرفت در این اتفاق حضور روحانیونی مثل شهیدان مطهری و بهشتی و مفتح در دانشگاه ها موثر بودند.

پیشینه و تاریخ ایجاد دانشگاه در جهان و ایران هم دلایل قابل توجهی دارد پیش از ایجاد دانشگاه تهران در ایران نظام آموزشی در دست روحانیت بود که در دوره هایی به علوم طبیعی نیز می‌پرداختند در سایر نقاط جهان هم تا حدودی این ویژگی وجود داشت اما ایجاد دانشگاه با مبانی فکری اومانیستی و ضدیت با دین و خرافه خواندن دین آغاز شد، به هدف تربیت نیروی کار برای سیستم بوروکراتیک و تکنوکراتیک که اهداف مدرنیستی رضاخان را تکمیل کنند.
      

3

        کنار جسم که به مرقد امام می‌رسد جان و دل آدمی نیز باید به امام متصل شود آن زمان است که زیارت اتفاق افتاده است اگر با شناخت مقام او این مسیر طی شود ارزش اعمال ظاهری هم بیشتر می‌شود 
شناخت امام نیز ابعاد متعددی دارد، شناخت ظاهری امام که بسیاری از افراد به آن بسنده می‌کنند پس از آن شناخت خصوصیات روحی و کرامات اخلاقی ایشان و از آن عمیق تر جایگاه ملکوتی ولی خدا ست. انسان ها به اندازه شناخت شان از نعمات زیارت بهره مند می‌شوند.
زیارت به مانند متصل شدن با آسمان است و تفاوت بسیاری با اعمال ظاهری بدون ارتباط با ولی خدا دارد چراکه امام باب رسیدن به خداست پس از آداب زیارت این است که ولی‌الله را مستقل نبینیم و دید توحیدی مان را حفظ کنیم .
علت زیارت از نزدیک چیست؟ 
محل دفن امام به دلیل نورانیت جسم امام، همچنین محل  عبادت بودن آن از معنویت خاصی برخوردار است همچنین حضور در این مکان ها حضور قلب و توجه انسان را بیشتر می‌کند و به نوعی تعظیم شعائر دینی هم محسوب می شود.
زیارت کردن از راه دور و زیارت از راه نزدیک آدابی دارد که در این کتاب به آن پرداخته شده است.
این کتاب را در روز عاشورا به پایان رساندم و در مسیر کربلا دوباره این کتاب را مرور کردم باشد که در پیاده روی اربعین به این اسرار توجه داشته باشم.
      

5

        به برخی از گروه ها افراد انقلابی و تلاش هایشان که فکر می‌کنم جای خالی یک عنصر مهم را می‌بینیم: دیدگاه تمدنی؛ این امر باعث می‌شود که اکثر برنامه ریزی های موجود کوتاه مدت و بدون توجه به نیاز های اساسی جامعه باشد این نگاه در میان مسئولین و دولت مردان ما هم کمتر به چشم می‌خورد 
گاهی دلم برای رهبری می‌سوزد، به تاریخ سخنرانی هایشان در خصوص تمدن سازی که دقت کنید رهبری مجبور بوده اند که برای کسانی که دغدغه ای برای این امر ندارند از تمدن سازی بگویند. شاید برای یک مدیر مجموعه انسانی چیزی از این سخت تر نباشد که آرمان های بزرگی داشته باشد با کارگزارانی کوته بین یا با توان اجرایی کم 
اما زمانی که خطاب به جوانان و دانشجویان گفته می‌شود امید بیشتری برای تحقق آن وجود دارد. هنوز امید هست که جوانان پا به عرصه علوم انسانی اسلامی بگذارند تا جامعه دانشگاه انسان سازی شود نه این که تک و توک انسان تراز در جامعه پیدا شود.
علوم انسانی ریل تمدن سازی ست، دین توان پاسخگویی به نیاز امروز بشر را دارد در صورتی که با ابزار های علوم انسانی بتوان امکان پاسخگویی را فراهم کرد. قلمرو دین در همه اموری ست که زمینه هدایت بشر را فراهم می‌کند اما قرار نیست ادعا کنیم تمامی نیاز های بشر به صورت مستقیم در آیات و روایات موجود است بلکه باید مبانی و اهداف آن با اسلام همخوانی داشته باشد.
هدف انقلاب ۵۷ چه بود؟ آیا تنها انقلاب اقتصادی بود که به هدف کنار زدن ثروتمندان و زدودن فقر رقم خورد؟ خیر اسناد باقی مانده از اهداف انقلابیون، همچنین حضور اقشار مختلف این را نشان نمی‌دهد. 
آیا انقلابی ضد امپریالیستی یا انقلابی معنویت خواهانه بود؟ هر دو هدف زیر مجموعه اهداف انقلاب قرار می‌گیرد اما در یک کلمه می‌توان گفت انقلاب ایران، انقلابی اسلامی بود اگر مقابله با استبداد و مقابله با استعمار و... جزو اهداف انقلاب قرار می‌گیرد به جهت ضدیت اسلام با این مسائل است.
چرا انقلاب اسلامی پیروز شده و باقی مانده است؟
انقلاب اسلامی به جهت شعار های فطری که برای همه انسان ها قابل پذیرش است و رهبری الهی با انگیزه های الهی و همبستگی مردمی پیروز شده کاهش هر کدام از این مولفه‌ها انقلاب را از مسیرش دور می‌کند.
در بخشی از کتاب به معیار های بررسی دستاورد ها همچنین دستاورد های انقلاب اسلامی پرداخته می‌شود و البته نکته جالبی در خصوص دستاوردهای معنوی گفته می‌شود این که در جهان موج ضدیت با دین و معنویت وجود داشته است حتی ایران توانسته باشد با مقاومت در برابر این موج سرعت دین‌گریزی را کاهش داده باشد رشد محسوب می‌شود اما شرایط بهتر از این تصور است این گزاره را می‌توان با افزایش مساجد و مراسمات مذهبی و گسترش فرهنگ زیارت و اعتکاف و... نسبت به دوره پهلوی نشان داد 
همچنین در بخش دستاوردها باید با توجه به موانع و شرایط موجود، تفاوت رتبه ایران در بین کشور های جهان در موضوعات مختلف را مورد بررسی قرار داد.
تمدن اسلامی ممکن است؟ آیا قابلیت مدیریت در عصر جدید را دارد؟ اگر ممکن است چرا در این ۴۰ سال رقم نخورده است؟ چرا تمدن غرب از ما جلو تر است؟
امکان تمدن اسلامی را در تاریخ اسلام باید جستجو کرد که این تمدن در قرن های متمادی در قلمرو های متعدد وجود داشته، در عصر جدید هم با توجه به ثابت بودن فطرت بشر همچنین انعطاف پذیر بودن اسلام در عصر های مختلف اسلام قابلیت مدیریت را داراست. ۴۰ سال نیز مدت طولانی برای تحولات تمدنی نیست بلکه تمدن روند طولانی مدتی ست. و غرب نیز با توجه به سابقه تمدنی خود طبیعی ست که مدتی از ما جلو تر باشد اما زمانی که تمدن سازی اسلامی رخ دهد قابلیت مقابله با این تمدن را ندارد.
رشد تمدن غرب با عوامل متعددی همراه بوده است: از جمله رشد دریا نوردی و کشف قاره های متعدد و غارت اموال و به بردگی گرفتن و آواره کردن ساکنان حقیقی مناطق
کشفیات علمی و اختراعات و فناوری های مهم هم باعث این رشد بوده است که در کشور ما علم را مخالفت با علوم دینی قلمداد می‌کنند هرچند که مقایسه اسلام و مسیحیت در این موضوع امر صحیحی نیست.
اصلاحات اجتماعی در دوره رنسانس از عوامل گذار به تمدن کنونی غرب است باید به زمینه های فکری آن نیز پرداخت که تمدن غرب با نگاه مادی خود،انسان و خواسته هایش را محور جهان می‌پندارد به همین دلیل در سیایست به نظام دموکراسی و در اقتصاد به لیبرالیسم می‌رسد (این توضیحات در این کتاب نیست.)
با چشم انداز و الگویی که رهبری برای جوان تعیین می‌کنند باید تلاش مان را چند برابر کنیم تا نگاه تمدنی داشته باشیم و برنامه ریزی بلند مدت انجام دهیم و علوم مفیدی که برای تمدن سازی مهم است را کسب کنیم و امید خودسازی را فراموش نکنیم.
      

2

        تا به حال طنزی به این تلخی نخونده بودم 💔
زمانی که این کتاب را خریدم تصور می‌کردم که با یک کتاب تئوری جدی رو به رو هستم اما این کتاب زبانی طنز داشت و همراه با کاریکاتور بود و همچنین مناسب قشر جوان 
البته زبان طنز آن دلیل بر عدم اعتبار آن نیست بلکه هر نکته ای با منبع ذکر شده همچنین نویسنده، آقای کوشکی نیز از استادان با سواد دانشگاه هستند.
به خوبی داستان شکل گیری آمریکا را از به‌اصطلاح کشف آن تا برخورد با بومیان و انتقال سیاهپوستان به عنوان برده را بیان می‌کند. 
حضور آمریکا در مکزیک، فیلیپین ، ژاپن، کوبا و ویتنام و...  نشان می‌دهد که آمریکا سایه محبتش! را از هیچ کشوری دریغ نکرده در اطراف خودمان در [به قول آمریکایی ها] خاورمیانه کشوری را بی نصیب از حمله خود نگذاشته چه در ایران،چه در عراق، چه در افغانستان و پاکستان 
با این حال هیچ کشوری مثل ایران نتوانسته شاخ این غول را بشکند و بعد از جنگ جهانی فقط ایران بوده که توانسته دو بار پاسخ زورگویی های این کشور را بدهد خواندن این کتاب مخصوصاً در این زمان که آمریکا با ما وارد جنگ مستقیم شد برای شناخت دقیق سیاست آمریکا و سرانجام کشور هایی که در برابرش سر فرود آوردند بسیار لازم است.

      

1

0

        کتاب مجموعه ای از بیانات امام خمینی در سال آخر زندگی ایشان است این سال به جهت اتفاقات مهم همچنین مطرح کردن مهم ترین مباحثی که انگار امام با آن، انقلاب را برای پس از خودشان آماده می‌کردند، مهم ترین سال زندگی امام برای شناخت تفکرات ایشان است.
در این سال وقایعی از جمله پذیرش قطعنامه، برکناری منتظری از قائم مقامی رهبری و پیام ایشان به گورباچوف، فتوای ارتداد سلمان رشدی اتفاق افتاده هر کدام در نوع خود بی نظیر بوده اند و پیامی که برای هر کدام صادر شده به شدت جالب توجه است.
منشور روحانیت، منشور هنر و حکم جدید ایشان در خصوص شطرنج،ابلاغ سیاست های کلی در دوران بازسازی کشور و همچنین وصیت نامه ایشان در این کتاب آمده است.
این نامه‌ها باید ها و نباید هایی است که امام تعیین کرده اند این که هر کدام در عمل مسئولین چه طور پیش رفته نیاز به بررسی جداگانه دارد که برای هر کدام چگونه پیش رفتیم.
دو گانه هایی که در کتاب مطرح می‌شود از جمله دوگانه تجدد و تحجر، عدالت منهای معنویت و معنویت منهای عدالت راه اصلی و محور وحدت اسلام ناب را مشخص می کند.
یکی از ویژگی های گرافیکی مطلوب کتاب، حاشیه نویسی هایش بود که کار را برای مرور کتاب راحت می‌کند.
هر کدام از این نامه ها کتابی مجزا برای تحلیل های مربوط به آن می‌طلبد، البته اگر بخواهید تعداد کمی از این نامه ها را بخوانید حتماً نامه امام خمینی به گورباچوف و منشور روحانیت را بخوانید...
این کتاب گزیده جلد ۲۱ صحیفه امام است شاید دوباره با انگیزه ای که از این کتاب گرفتم خواندن صحیفه امام را از سر بگیرم و بقیه مجلدات آن را مطالعه کنم.
      

0

باشگاه‌ها

این کاربر هنوز عضو باشگاهی نیست.

چالش‌ها

لیست‌ها

نمایش همه

13

فعالیت‌ها

فعالیتی یافت نشد.