یادداشت‌های محمدحسین افشار (16)

گیله مرد
          کتاب گیله مرد، مجموعه از ۹ داستان کوتاهه که یکی از اونها داستان گیله مرده
اولین بار این داستان رو تو کتاب ادبیات دوره دبیرستان خوندم که تقریبا هم تمام داستان رو بدون کم و کاست آورده بود

باقی داستان ها از نظر جذابیت یک سطح از گیله مرد پایین تر هستن ولی به صورت کلی، قطعا ارزش خوندن داره

اکثر داستان‌ها، مثل دیگر داستان‌های بزرگ علوی، با تم مبارزاتی یا بیان سختی های مردم و مشکلات اجتماعی دوره رضاخانی هستش

ولی یکی از نکاتی که شاید بشه به عنوان مشکل ازش یاد کرد، اینه که نگاه بزرگ علوی به مبارزه به عنوان کسی که سالها در غرب زندگی کرده، با نگاه انقلابی تفاوت داره
نگاه انقلابی متکی بر مردمه و نگاه امثال بزرگ علوی بر اصل مبارزه است

یک سوالی که دارم اینه که چرا با وجود اینکه اکثریت جامعه آن زمان ایران، را مردم دیندار تشکیل میدادند، همان‌طور که امروزه چنین است، چرا تقریبا در همه داستان‌های بزرگ علوی، اول شخص زن داستان همیشه زنی است که لباس های(به قول خودش) لختی می پوشد و سر برهنه است و آرایش جیغ دارد؟
یعنی چرا داستان‌هایش بازتاب جامعه نیست؟
به نظرم به همین خاطر که او سالیان سال در غرب زندگی کرده و اصلا با فرهنگ ایران آشنایی به آن معنا نداشته است
        

1

چشم هایش
          " چشم‌هایش" را نمی‌توان به راحتی و ساده توصیف کرد
اگر اشتباه نکنم، این جمله یا حداقل مشابه‌اش در متن داستان بود 
ولی نسبت به خود رمان هم این جمله، جمله درستیه
پس عذرخواهم که شاید کمی شلخته بنویسم

رمانی عاشقانه
با تِم مبارزاتی
مبارزه علیه ظلم و ستم رضاخان پهلوی به مردم
اما نه به سبک مبارزات انقلابی امثال آیت‌الله کاشانی
بلکه به سبک دانشجوهای فرنگ رفته
یک مبارزه متفاوت
همان‌طور که ذهنیت خود بزرگ علوی فرنگ درس‌خوانده بوده است

طوری القاء می‌کند که مردم همگی در خانه‌هایشان نشسته‌اند و این دانشجویان فرنگ رفته اند که عَلَم مبارزه را به دوش می‌کشند
متاسفانه بزرگ علوی که من احترام زیادی برای او قائلم، تا انقلاب اسلامی در ایران نبود و به آلمان رفته بود و از نزدیک ندید که مردم انقلاب کردند و برخی از همان دانشجویان فرنگ رفته در کنار مردم ماندند و برخی دیگر، علیه مردم خود شدند

عاشقانه اش هم معلوم شد دیگر
عاشقانه‌ای که به فرهنگ عموم مردم نمی‌خورد و مردم حتی آن را عشق نمی‌نامند
قطعا در آن دوران،‌ کسانی در ایران می زیسته‌اند که با آن سبک زندگی می‌کرده اند
ولی ادبیات باید جامعه را نشان بدهد حتی اگر دست روی قشر خاصی می‌گذارد

اما از نظر فنی
انصافا به عنوان یکی از اولین کارهای ادبیات نوین ایران، کم نظیر است
هر چند یک اشکال جدی دارد
و آن اینکه سبک اختصاصی ایرانی ندارد و به راه همان اروپاییان طی طریق کرده است
بر عکس داستان نویسان زبردست معاصرمان، که همگی سبکی برای خودشان دارند که کاملا از ادبیات اروپا و آمریکا تمایز دارد
        

1

جین ایر
          اوایل کتاب یک گزارش نوشتم که اگه این کتاب با همین فرمون پیش بره، می ره بالاتر از آرزوهای بزرگ و پایین تر از بینوایان، در رده دوم رمان های محبوبم قرار میگیره

ولی با همون فرمون پیش نرفت
کتاب تا فصل هفتم هشتم، خیلی قوی پیش رفت و پر بود از جملات نغز و گفتگوهایی خاص و فلسفی
که ذهن رو درگیر خودش می‌کنه و آدم رو به فکر وادار می‌کنه
در کنار جذابیت قلم

بعد از اون تا حدود فصل ۲۴ یک روند ساده و خشک و داستانی عادی داره که هر رمان معمولی ای تو یک کتابفروشی پر زرق و برق بالاشهری می‌تونه داشته باشه

البته دوباره بعد اون تا آخر رمان نویسنده تلاششو کرده تا داستان رو قوی و پر مغز کنه
ولی ظاهراً تمام مطالب فکری‌اش تو همون چند فصل اول تموم شده و همه اش مفاهیم تکراری و بدون پشتوانه ذکر می‌کنه

و بدترین قسمتِ فصل ۲۴ تا آخر داستان که فصل ۳۸ باشه هم اینه:
گاهی یک اتفاق تصادفیِ عجیب می‌تونه یک رمان رو خاص و جذاب کنه
مثل دیدار اون دزد در میان دشت و کوه در اول داستان آرزوهای بزرگ
ولی در این فصل های جین ایر ما با یک سلسله اتفاقات تصادفی عجیب مواجهیم که به شدت خسته کننده میشه
البته قبول دارم که جین ایر یک رمان قدیمی و کلاسیک هست و نسبت به دوره خودش خیلی خوب هم بوده 
ولی حقیقتا از این حیث ضعیف محسوب میشه

صوتی خانم مریم پاک ذات
        

0

در جبهه  غرب خبری نیست
راستش نمی
          راستش نمی خواستم بنویسم
ولی به یک دلیل می‌نویسم
چه دلیلی؟
بماند...

کتاب را با تعریف و تمجید های یادداشت‌های همینجا شناختم
جستجو کردم و متوجه شدم نسبت به وقایع جنگ جهانی اول رمان مشهوری است ...
معرفی کتاب هم بسیار جذبم کرد و احساس کردم از همون رمان هاست
از همونایی که وقتی می خونی از تاریخ و جغرافیای خودت خارج میشی و وارد یک تاریخ و جغرافیای دیگه میشی و برای چند روز اونجا زندگی می‌کنی

ولی راستش هر چی از مطالعه کتاب بیشتر گذشت، از این "فهم" خودم بیشتر پشیمون شدم
چون اصلا نگاه تاریخی و جغرافیایی متفاوتی به من نداد و چیز جدیدی ازش نشناختم
قلم نویسنده هم متوسط بود
یا حداقل اینکه ترجمه مترجم ضعیف بود

البته نامردی نکنم
یک چیز را خوب متوجه شدم
هر چه در دفاع مقدس‌ ما ارزش ها بین رزمندگان استوار بوده و همینها رمان‌ها و خاطرات‌شان را مفید و ارزنده کرده، رزمندگان جبهه غرب اریش ماریا، فقط چند درگیری ذهنی دارند
شکم و خوراک و مسائل سخیف تر از این‌ها...

رزمندگانی که به زور و تمسخر به جنگ رفته اند و با وجود اینکه نوجوان بوده اند، جنگ آنها را مرد کرده است
ولی مردانی که دیگر جامعه آنها را نمی پذیرد
مردانی که با جامعه فاصله فکری گرفته اند
و همه چیز برایشان مسخره است...
        

5

شرح اسم: زندگی نامه آیت الله سیدعلی حسینی خامنه ای (1357ش - 1318ش)
          سلام.
ممنون که با من همراه می‌شید
امیدوارم طولانی نشه:)

۶-۷ سالی بود که شرح اسم رو می‌خواستم بخونم ولی داشت تو قفسه های کتابخونه خاک می‌خورد 
البته نه اینکه سراغش نرم
نه
چند باری سراغش هم رفتم 
ولی قلم خاص نویسنده منو پس می‌زد و خسته می شدم و پس از چندین صفحه رها می‌کردم و روز از نو و روزی از نو

تا اینکه مدتی قبل دیدم کتاب صوتی داره و اصطلاحا " فکّم افتاد" 
هیچ وقت تصور نمی‌کردم این کتاب، صوتی شده باشه یا بشه
هیچی دیگه. شروع کردم و این دفعه به سرعت و طی چند روز کتاب رو تموم کردم
راستش اصلا دلم نمی خواست هندزفری رو از گوشم در بیارم
دوست داشتم دائما بشنوم

همون طور که گفتم، قلم نویسنده رو خیلی نپسندیدم
ولی محتوای کتاب چنان جذاب و قوی و اثرگذار بود که جبران کنه

ماجرای کتاب از تولد آقا سید علی شروع میشه و تا بدو تولدِ انقلاب اسلامی هم ادامه داره
از کودکی و بازی ها گرفته 
تا درس و مدرسه
طلبگی
مهاجرت به قم
آشنایی با آقا سید روح الله خمینی
سختی های شیرین طلبگی
از ازدواج تا تبلیغ های دینی به سیستان و بیرجند و شمال و تهران و ...
و مهم ترین قسمت هم، فعالیت های سیاسی ایشون
البته همه اینها به صورت مخلوط و درهم تحویل شما میشه، نه جدا جدا...

شما تو این کتاب با یک نابغه سیاسی‌اطلاعاتی مواجه میشوید
که خمینی مشهد بود
ولی ساواک حتی یک سند علیه او پیدا نکرد
ساواک همه کارهای اونو می‌دونست
ولی تو دادگاه هیچ مدرکی علیه او نداشت
او سخنرانی می‌کرد، با مردم گفتگو می‌کرد، طلبه ها رو رشد می‌داد، تشکیلات راه اندازی می‌کرد و حتی کتاب( به عنوان یک از جدی ترین رسانه‌های آن موقع) می نوشت و با همه اینها فعالیت سیاسی خود را پیش می برد
ولی ساواک از هیچ‌کدام اینها هیچ سندی پیدا نکرد

متن بازجویی ها و دادگاه‌ها تماما تو کتاب، کلمه به کلمه منعکس شده ولی اصلا خسته کننده نیست

خلاصه بگم
این کتاب برای آشنایی با آقا سیدعلی خامنه‌ای و همچنین برای آشنایی با نگاه سیاسی ایشان خیلی خوبه
و جدای از اینها، به ما تو این دوره زمونه‌ای که هر کسی تفسیری از کار سیاسی انقلابی داره، خیلی درس‌ها می‌ده

ببخشید که طولانی شد:(
        

0