یادداشت‌های احسان قائدی (17)

           پُز با کتاب
نظریه نامحبوب: نمیدانم چطور می شود کتاب خوانی را از هجوم پز دادن و مد شدن نجات داد هرچند اگر به ورطه ابتذال نیفتد و آثار را ‌کم مایه را در این فرآیند به چاپ های آنچنانی نرساند و قهوه گرم  نویسندگان پر توان را سرد نکند چندان هم امر مذمومی نیست ترویج کتابخوانی هر مقدارش خوب است.
آداب کتابخواری کتاب شیرین و روانی است که خواندنش هم کتابخوانها را سر دماغ می آورد هم کتاب نخوان ها را به سمت کتابخوانی ترغیب می‌کند.
این روایت یک کتاب خوان حرفه ای در زیستش با کتاب پر است از همذات پنداری و این همانی برای مخاطبی که حرفه ای کتاب می خواند کاش بقیه هم تجربه زیسته شان را یا کتاب می نوشتند 
        

          ⚜️ برای پاییز آمد 
اگر بخواهیم پاییز آمد را در فرم به قضاوت بنشینیم قطعا کتاب های قوی تر و استخوان دار تری از این اثر در فضای ادبیات پایداری به وفور پیدا می شود نویسنده چون دغدغه پایبندی به تاریخ شفاهی داشته است به فرم نگارشش کمتر پرداخته است شاید اگر نویسنده این اثر اگر کمی در لحن و شخصیت پردازی و زمینه اتفاقات کمی کوشیده بود در کنار جذابیت سوژه می‌توان آن را به عنوان یک الگوی موفق پرداخت به زنان جنگ چه در فرم و چه در سوژه دانست.
با این وجود پائیز آمد در شکستن کلیشه های ادبیات پایداری در ارائه چهره قهرمان در دسترس برخلاف قاعده ترسیم قهرمان دست نایافتنی موفق بوده است صمیمانه بودن و عاشقانه بودن روایت از یک رابطه ای که خانواده هم مخالف آن بوده اند از موفقیت های این اثر  است.
        

          زنی که همچنان ایستاده است
روایت های همسران شهدا غالبا نسبت با شهید تعریف می شود اینکه چگونه با او آشنا شدند زندگی کردند و با شهادتش چگونه کنار آمدند و تمام.
اما اینکه اشک حوا برای ما زنی را روایت می کند که از کودکی زندگی پر از چالش و از دست دادن عزیز دارد و تنها بخش کوچکی از آن زندگی و شهادت همسر شهیدش است  کار را جذاب و البته قابل تامل تر می کند.
اشک حوا البته ویژگی خاصی تر هم دارد در روایت هایش  کاملا زنانگی را حس می کنی باید جستجو کرد که آیا نویسنده تجریه زیسته نزدیک به سوژه دارد یا نه!؟ که قطعا این حس برانگیزی اثر حاکی از تایید این مسئله است
        

          روایتی برای پیشگیری از یک بحران حتمی
آنچه مجموعه آنِ سوگ را از مجموعه های دیگر روایت نویسی متفاوت می کند این است که نویسندگان این روایت از سخت ترین اتفاق زندگی شان یعنی از دست دادن یک عزیز برای مخاطب روایت نوشته اند.
یعنی گویی زخم هایشان را به مخاطب نشان داده اند تا آنان از داشتن چنین زخم هایی نهراسند. آنِ سوگ دقیقا از سوگی که دیر یا زود گریبانگیر هر آدمی می شود سخن می گوید و راه گذر از آن سوگ را به مخاطب نشان می دهد گویی عده ای راه برخورد صحیح با تجربه تلخی که قرار است برای شما اتفاق بیفتد را پیشاپیش در اختیار شما قرار می دهد. نویسندگان در شجاعانه ترین حالت ممکن دست به خود افشا گری زدند تا شاید کسی را از بحران سوگ نجات دهند. برای همین می گویند روایت گاهی دواست.
        

          مسائل خصوصی شما برای ما جذاب است
مسئله روایت در جریان ادبیات کشور امر بدیعی است و همین نو بودن روایت را محل بحث کرده است که چه چیز روایت است و چه چیز روایت نیست.
"رها و ناهشیار می نویسم" از آن دست کتاب های نشر اطراف است که حین آشنا شدن با زیست نویسنده که اتفاقا به تجربه بسیاری از ما در امر نوشتن نزدیک است، هنر روایت و بخصوص جستار نویسی یا حتی مموآر نویسی را آموزش می دهد. با وجود آنکه خیلی کتاب های روان و شسته و رفته ای در باب آموزش روایت نویسی نیست این کتاب عجیب روان و شیرین است که خواننده را به سمت نوشتن روایت های خودش ترغیب می کند برخلاف برخی از کتاب هایی که فقط به مسئله روایت پرداخته این کتاب در چگونگی نوشتن هم ورود کرده است. خواندنش پر از لطف است.
        

          یکی از مهمترین ساختارهای ارتباط گیری ائمه با مردم که در زمان امام صادق(ع) به طور جدی آغاز به کار کرد سازمان وکالت بود از دلایل شکل گیری این سازمان می شود به خفقان زمان ائمه به خصوص در زمان عباسیان اشاره کرد هم چنین این سازمان سطح دسترسی ائمه به کل مرزهای جامعه اسلامی را افزایش می دهد
این کتاب دو جلدی روایت سرنوشت وکلای ائمه را روایت میکند که برخی از آنان با وجود نزدیکی به ائمه عاقبت به خیر نشده و مورد لعن و نفرین ائمه قرار گرفته اند حتی برخی از ائمه خون برخی از وکلای خود را حلال اعلام کردند
یکی از مهمترین جریانات انحرافی تاریخ اسلام جریان واقفیه بوده است که بعد از شهادت امام  کاظم منکر شهادت این امام می شوند تا اموال و وجوهات امام را پس ندهند به همین واسطه امام کاظم را آخرین امام و همان قائم اعلام میکنند و نافی امامت امام رضا می شوند
نتیجه این سازمان منجر به ایجاد جریان نواب خاصه امام زمان می شود
        

          برای آنان که دنبال روایت شیرین و مستند و مستدل از تاریخ هستند کار من بود بهترین توصیه است کتاب قلم شیوا و روانی دارد و البته استنادات را همراه کرده است و به یکی از حساس ترین برهه های تاریخ یعنی فراز و فرود قاجار تا کودتای رضا خان پرداخته است جایی از تاریخ که کمتر به آن پرداخت می شود کتاب قطعا برای اقشار مختلف جامعه از علاقمند به تاریخ گرفته تا نویسنده و داستان نویس توصیه می شود
        

          دکان سه نبش حدادپور جهرمی
اول: ژانر امنیتی در داستان همیشه برای مخاطب جذاب است چون هم به اندازه کافی کشمکش و تعلیق دارد و هم مخاطب هیچ اطلاعاتی درباره این زمینه ندارد بنابراین شما هم چیزی را می توانی به خورد مخاطب بدهی بدون انکه اعتراض بشنوی فقط کافیست کمی قدرت تخیل ات خوب باشد

دوم: حیفا تقریبا اولین کتابی بود که در ژانر امنیتی به خوبی دیده شد و مخاطب را جذب قلم حداد پور جهرمی کرد. کف خیابون کتاب بعدی او هم با تمام نواقصش خوب ارزیابی شد اما حداقل در دو کتاب دیگرش یعنی حجره پریا و تب مژگان عملا نویسنده داستان را با توهمات و تخیلات با اندکی رنگ و بوی جنسی آمیخته و روانه بازار کرده کرده است. اوج این موضوع را در داستان نه! می توان مشاهده کرد

سوم :داستان «نه» بقدری ضعیف و آبکی است که نه می شود نام داستان بر آن گذاشت نه می شود آن را مستندات علمی نامید . شما هر پنجاه صفحه با اطلاعاتی کپی شده روبه رو هستید که اصلا نه به فهم شما از شخصیت ها کمک می کند نه به پیش برد داستان. گویی نویسنده تلاش کرده است به هر صورت که شده کتاب را قطور کند هر قسمتی از داستان حذف شود و خللی به روند داستان وارد نکند یعنی اضافه است این یعنی بیش از نیمی از کتاب اخیر حداد پور جهرمی چیزی فراتر از خزعبلات است.

چهارم: اخیرا حداد پور جهرمی با مخالف تراشی خیالی برای کتابهایش خوب توانسته است فروش را بالا ببرد گویی این فضا برای حدادپور جهرمی دکان سه نبشی شده است که حتی کتاب اخیر خودش را خودش چاپ کرده و این کتاب را به هیچ انتشاراتی نداده قابل تامل انکه این کتاب ها از لحاظ تکنیکی ضعیف ارزیابی میشوند و این نباید به اسم بچه های انقلابی تمام شود نویسنده این مجموعه در حال نوشتن کتابی های بازاری بفروش است همین
        

          مردهای مرزی و نامردهای مرکزی

داستان «مردهای مرز شرقی» روایت غیرت  چند مرد است که به دنبال حفظ مرزهای شرقی هستند و هم با اجنبی داخلی می جنگند و هم با اجنبی خارجی. 
شاید این روایت بخشی از حال و روز دولتمردان امروزمان نیز باشد که اداره کشور از مرکز باعث فراموشی مناطق حاشیه نشین و پیرامونی شده است دولتمردانی که در برابر اجنبی وا داده اند و حال و روز رعیت چندان برایشان اولویت نیست. 
قلم و لحن جذاب سجاد خالقی در این روایت و حجم کم آن خواننده را یک نفس تا پایان می کشاند اما شاید اجبار به نوشتن در حجم کم به دلایل اقتصادی باعث آسیب رسیدن به خط روایت کتاب و حتی پیرنگ داستان شده است چرا که از به تصویر کشیدن صحنه های حماسی و پر زد و خورد در این کتاب صرفنظر شده است که این خود یکی از اشکالات جدی اینگونه روایت هاست.
یکی از مشکلات مهم دیگر انتشارات این کتاب است که فارغ از نحوه ویرایش و صفحه آرایی به دلیل حجم بالای تولیدات سوره مهر از معرفی دقیق و به اندازه برخی از کتاب ها غافل می شود بخش عمده ای از تولیدات نویسندگان شهرستانی زیر اسمهای و تبلیغات کتاب های نورچشمی گم می شوند این کتاب با وجود برگزیده شدن در جشنواره داستان های حماسی کشور آن چنان که باید دیده نشد که این ضعف بزرگی برای یک مجموعه ای همچون سوره و بالاتر برای حوزه هنری انقلاب اسلامی است. این موضوع باعث دلسردی نویسندگان جوان و علاقمندان به این حوزه می شود
        

          چرا سوریه؟ 
یکی از نکاتی که غالبا می گویند در نوشتن باید رعایت شود این است که در نوشته هایتان جوری شعار ندهید و تفکراتتان را برای مخاطب عریان بیان نکنید که خواننده احساس کند پای کنفرانس تحقیقاتی نشسته است یا در راهپیمایی مناسبتی است. 
این مسئله آن چنان غلیظ شد که برخی از ترس برچسب زنی ها افتادند به خودسانسوری و کم گویی تا جایی که حرفهایی را که باید به مردم رسیده شود را هم از ترس تهمت شعارزدگی در نطفه خفه کردند. 
جاده یوتیوب روایت جذاب سفر نویسنده ای است که در حال جمع آوری خاطرات یکی از فرماندهان نظامی ایران در سوریه است. در تمام مدتی که کتاب را می خواندم منتظرم بودم نویسنده به لطایف الحیلی برای خواننده تبیین کند چرا سوریه؟ چیزی که امروز ما نگفتیم اما دیگران در حال روایت آن هستند اما متاسفانه بخش بیشتر کتاب صرف چه خوردیم و چه پوشیدیم و چطور خوابیدیم شده است. بیشتر محور کتاب شخص نویسنده است تا حوادث سوریه یا حتی فرمانده شهید. و این باعث می شود احساس شود بخشی از کتاب به خط کلی روایت کمک نمی کند.
اینجاست که دلم برای رضا امیرخانی غنج می رود. اگر سفرنامه می نویسد نظرش را استادانه و ظریفانه درباره مسائل اطراف بیان می کند حرفش را می زند بدون اینکه شعار بدهد نمونه اش همین نیم دانگ پیونگ یانگ.
جاده یوتیوب اما قلم شیرین و طنز دلچسبی دارد و ارزش خواندن دارد
        

          دروغ چرا به شخصه کتاب را تا پنجاه صفحه تحمل می کنم به دلم چسبید ادامه می دهم نچسبید یواش تند تند برگش می زنم تا تمام شود. بعد می‌گذارم سرجایش و زیر لب لیچار نثار خودم می کنم.
سال گذشته تصمیم گرفتم فضای کتاب هایی که می خوانم را کمی عوض کنم و به سمت کتاب‌هایی با فضای مدرن تر بروم. باز هم دروغ چرا پشیمان شدم. بخش عمده ای از کتاب هایی که نویسندگان پر مدعا نوشته اند حرفی برای گفتن ندارند همه اش پز است و ادعا دریغ از یک ذره داستان و محتوا.
شاید این نسخه برای همه شفا بخش نباشد اما جایی که ما زندگی می کنیم پر از است از سوژه های ناب و دست اول که برآمده از زیست بوم و آداب و رسوم مردم است بنابراین به بسیاری از کسانی که گیج می‌خورند از نبود سوژه می گویم:
بفرمایید مادر بزرگتان را دریابید و بفرمایید بومی نویسی✌
برای همین برای کتاب هایی با سوژه های بومی محلی، سر و دست می شکنم. چون معتقدم نسخه شفا بخشی است برای بحران داستان امروز ما. برگشت به هویت اصیل.
بُر شکن روایت سختی مردمان زحمت کشی است در ایام اصلاحات ارضی که قربانی خان و خان بازی بوده اند . در برشکن کلی اسم جدید، عبارت جدید و البته آدمهای جدید خواهید دید. بماند که چون نویسنده را می شناسم می توانم عارض شوم که کمی فضای داستان با فضای فیلمنامه مخلوط شده و یک دستی داستان را جریحه دار کرده و البته کمی مکان و فضا کم دارد و البته مقدار زیادی تعلیق و کشمکش و البته لحن داستان که تا پایان تکلیف خودش را با خواننده مشخص نکرد که قرار است محلی باشد معیار باشد یا محاوره.
اما هم چنان برُشکن خواندنی است شیرین است و برای کسانی که روستا را تجربه نکرده اند  بدیع است و جذاب. برشکن از آن دسته رمان هایی است که باید مداد دستت بگیری و زیر کلمات خط بکشی تا بعدا معنایشان را بپرسی یا خودت حدس بزنی
        

          نخل و نارنج تنها کتاب قابل قبول یامین پور است که با خواندن صفحات ابتدایی کتاب همراهش می شوی.
برخلاف ارتداد که دست نویسنده تا آرنج در داستان  مشخص است و اصلا اجازه نمی دهد با شخصیت ها همراه شوی و به افکار و روابط پی ببری، نخل و نارنج اما روایت شیرین شیخ مرتضی انصاری است که مخاطب را از دزفول تا عراق با خود همراه می کند. برد نگارنده در این اثر همان تجربه زیسته خود در همشهری بودن با شخصیت اصلی و هم چنین مطالعات حکمت و معرفتی است که داشته است که به کمک روایت ها آمده است