یکی از پلیدترین و مخوف ترین شخصیت هایی که تا به حال در کتابها خوانده ام همین شخص شخیص تاراس بولبا بوده، واقعا شخصیت مخوف و ترسناکی تصویر شده در کتاب و جالب اینجاست که در جاهایی از کتاب این جنایت ها و بی رحمی هایی با عنوان دلاوری و رشادت یاد شده! انواع رفتارهای خشونت بار حیوانی، فرزند کشی، خوی وحشی گری و غیره در این شخصیت و در قوم مورد اشاره کتاب دیده میشه و جالبه که از همه اینها به نیکی یاد شده! در کل بعد از خوندن کتاب حس بدی نسبت به این شخص و وقایعی که در اون دوران اتفاق افتاده داشتم.
نثر کتاب و قصه خوب روان بود ولی حقیقتا بعد از خوندن کتاب تا مدتها روح و روانم درگیر شده بود. تنها نقطه ضعف کتاب به نظرم همین نسبت دادن مفاهیمی مثل رشادت و دلاوری و غیرته به اتفاقاتی که در قصه داره رقم میخوره
        

          باید بگم برای امتیاز دادن به کتاب‌ها همیشه دچار مشکل میشم! جدا چجوری باید امتیاز داد. بر اساس لذتی که از خوندن و سادگی بردیم یا براساس میزان خفن بودن نویسنده؟ واقعیت هر بار بر اساس یه چیزی امتیاز میدم.
در مورد کتاب باید بگم که در کل تاراس بولبا داستان قزاق ها بود بیشتر از هر چیز. داستانی که با راه و رسم زندگی و احساسات و تفکرات قزاق ها آدم رو آشنا می‌کرد. برام جالب بود بیشتر دونستن ازشون. یه جای دیگه ام گفتم که روس ها به نظرم بیشتر از بقیه ی آدم ها تو کتاب‌هایی که تا به حال ازشون خوندم جنگهاشون رو نشانی از دلاوری و قهرمانی ميدونند. براشون خیلی مهمه. خیلی افتخاره.
واقعیت اینه که خیلی از دست تاراس بولبا حرص خوردم. کم عقلی و بی فکری و وحشی گری هاش واقعا آزار دهنده بود. اما برعکس خیلی نظرات دوستان فکر نمی‌کنم لزوما گوگول میخواست بگه دلاور و قهرمان بود. در تمام طول داستان کم عقلی هاش رو بهمون نشون داد. بارها فهموند که چقدر داره بی فکری میکنه. میتونست اتفاقا جوری قهرمان سازی کنه ازش که کسی به ذهنش هم نرسه که چقدر این آدم بی فکر و وحشی بود و چقدر خریت کرد. اتفاقا خواست همه چیز رو نشون بده ولی بهمون بفهمونه همه ی اینها از دید یک قزاق دلاوری و قهرمانی حساب میشه. توصیفات گوگول رو دوست دارم در عین اینکه متعجب میشم که توی داستان‌های کوتاه چطور انقدر همه چیز رو کامل توصیف میکنه و گاهی تو دلم میگم بسه دیگه بریم سر اصل داستان.
در کل داستان برام جذاب بود و نسبتا سریع خوندمش. دلم می‌خواست بدونم آخرش چی میشه و کلا رها کردنش برام سخت بود در عین اینکه بیکار نبودم و گرنه قطعا زودتر میخوندم.
ترجمه رو هم باهاش راحت‌تر بودم. جزو معدود کتابایی بودکه براساس قیمت کمتر خریدمش البته هر سه تا مترجمی که ازش دیدم خوب بودن. مشکلی نداشتم و خیلی روان و خواندنی بود. 
حالا جدا بر چه اساسی امتیاز بدیم؟ 
        

          شاید تعجب کنید اما شخصا در حال حاضر نظر خوبی روی گوگول ندارم ! . البته که بزرگان می گویند مشکل از قابلیت قابل است و نه فاعلیت فاعل ! ، بماند . 
البته آدمی نیستم که همه ی آثار نویسنده ای را به یک چشم ببینم ، سعی می کنم بی طرفانه و حتی خوش بینانه سمت کتابی بروم .
القصه . این کتاب قرار بود یک داستان حماسیِ تاریخی  و ایضا مستند باشد . 
(چیزی که پشت کتاب نوشته ) 
اما چیزی که من خواندم یک اثر به شدت شعارزده و نژادپرستانه بود با داستانی بسیار ضعیف .
داستان درباره قومی به نام قزاق هاست که زندگی عجیب و غریبی داشتند . یک چیزی مثل وایکینگ ها . 
وحشی ، بی بند و بار و فاقد ذره ای رحم و مروت .چیزی که در کتاب  نشان داده می شود  این است . من نمی دانم واقعا قزاق ها به این بدی بوده اند؟ البته نویسنده خواسته ازشان تعریف کند . و آن جور که من ملتفت شدم آن هارا نیاکان بزرگ مردم روسیه و مایه ی افتخار آن ها می داند ، کسانی که غیورانه از دین     
 ( مسیحیت ارتودکسی ) و سرزمینشان دفاع می کردند . من زیاد اطلاعی از مذاهب مسیحیت ندارم اما در این کتاب ارتودوکس ها و کاتولیک ها به خون هم تشنه اند و ارتودوکس ها به نحوی کاتولیک ها را  کافر  حساب می کنند !.این قزاق هایی که انقدر گوگول  عاشقشان است  ، به گفته ی خود او بچه های دشمن را  فجیعانه به قتل می رساندند . شهر را محاصره می کردند تا همه از گرسنگی تلف شوند . مرد و زن و کودک هم حالی شان نبود . همیشه درحال جنگ بودند و اگر هم نمی جنگیدند در حد مرگ مشروب می خوردند. و به همه ی اینها افتخار می کردند . با شنیدن اوصافشان دقیقا یاد سریال وایکینگ ها افتادم . هر چه کار خلاف انسانیت است در این سریال انجام می شود و آخرش وایکینگ ها شخصیت های خوب داستانند و قرار است با سر بروند به والهالا !. (بهشت اساطیری اسکاندیناوی ) 
از این ها که بگذریم ، ما با داستان خاصی هم مواجه نبودیم . صرفا یک روایت از یکسری درگیری ها بود که اصلا در عمق آن فرو نرفتم . پایان هم به نظرم مسخره بود . اصلا هم احساس حماسه طور نداشتم.
شخصیت ها پرداخت خوبی داشتند نسبتا .
توصیفات زیبا بود و همین طور زیاد .
در ترجمه ایرادی ندیدم .
 سوای از بحث محتوا ، کتاب در فرم هم اثر ضعیفی ست 
سر آخر اگر گوگول واقعا نویسنده بزرگی ست قطعا این اثر در شان او نیست .
        

          تاراس بولبا یکی از متفاوت‌ترین کتاب‌هایی بود که خوندم!
عجیب بود، ترسناک بود، دوست‌داشتنی بود و غیرمنتظره، یسری جاها باورم نمیشد داستان اینقدر ساده پیش بره، انگار که گوگول حتما باید این اتفاق رو تو داستان خلق می‌کرده ولی از بس تاراسِ داستانش چغر بوده نمی‌دونسته چطور؟؟ و در آخر با یه همچین صحنه‌ی پیش‌‌پا افتاده و ساده‌ای کارش رو انجام داده.. و خب اگر همین یه دونه شوک فصل آخر رو ندیده بگیرم، دوستش داشتم! 

و به عنوانِ پی‌نوشت: به قول روشنا ال‌کلاسیکوی مهسا قراره یکی از بهترین خاطراتم باشه.
        

          لابد شما هم درباره‌ی فیلم «نجات سرباز رایان» شنیدید. این تابستون دیدن نجات سرباز رایان رو تو برنامه‌ی فیلم‌هام گذاشتم. فکر می‌کردم احتمالاً لحظاتی ازش گریه‌ام می‌گیره و احساسات والایی رو تجربه می‌کنم.
فیلم رو که دیدم با این‌که ازش خوشم اومده بود، اما اون‌قدری که فکر می‌کردم ازش لذت نبردم. اون‌جا بود که فهمیدم سینمای دفاع مقدس با لحظات خاصش چه قدر انتظاراتم رو از فیلمی با موضوع جنگ بالا برده. هنوز هم حس و حالم بعد از دیدن فیلم رنجر با بازی جمشید هاشم‌پور تو ۱۳-۱۴ سالگی رو یادمه و کسی که چنین فیلمی رو در نوجوانی دیده، شاید دیگه جلوه‌های ویژه‌ی فیلم‌های خارجی، خیلی هم توجهش رو جلب نکنه :)

تاراس بولبا هم برای من چنین چیزی بود. فکر می‌کردم داستان حماسی و شرح رشادت و دلاوری در دفاع از وطن باشه، اما اصلاً چنین حسی بهم نداد. بیشتر شرح جنگ‌های مذهبی بود. کاتولیک و ارتدوکس، مسیحیت و یهود و از همین نظر عالی بود که واقعاً نیاز داشتم بدونم جنگ‌های مذهبی چطور بودن و مردم چه نگاهی بهشون داشتن.

تاراس بولبا میگه: «صبر کنید، وقتش خواهد رسید. بله، زمانی خواهد رسید که بفهمید ایمان ارتدوکسی روسیه چه مفهومی دارد!» و من با خودم فکر می‌کنم این چه ایمانیه که چنین وحشی‌گری‌ای رو برای خودش میخواد و چنین انسان‌هایی رو تربیت می‌کنه؟
«و یهودیان گفتند مسیحیان بر حق نیستند. و مسیحیان گفتند یهودیان بر حق نیستند. درحالی‌که هردو کتاب آسمانی را می‌خوانند.» 
طنز گزنده‌ای داره که من عاشقشم :) واقعاً فکر می‌کنی کتاب آسمانی می‌خونی و بعد به هر گروهی به جز خودت میگی که حق نیستن و به خودت اجازه میدی برای دفاع از ایمانت بقیه رو بکشی؟
خداوند همه را از چنین ایمانی دور بدارد :))

جدا از این، تراژدی تاراس و پسرانش قشنگ بود.

پ.ن: ال‌کلاسیکو قراره یکی از بهترین خاطراتم باشه :)
        

          یکی دیگه از شاهکارهای گوگول نویسنده بزرگ قرن نوزده روسیه و جهان و خالق نفوس مرده و شنل ...
دوستان... این یک اثر حماسی همپایه ایلیاد هومره... شاید درکش کمی برای ما سخت باشه ، مخصوصا کسانی که نسخه ترجمه پرویز شهدی رو میخونن ، به این دلیل که این اثر از زبان واسط یعنی از فرانسوی ترجمه شده.
مطمئنا خوندن این اثر در زبان روسی به کل نظر رو درباره این کتاب عوض خواهد کرد.
صحنه های جنگی ، مخصوصا محاصره شهری که دست لهستانی هاس تا حدودی یادآور ایلیاد و جنگ ترواست.
به شخصه کمتر از بقیه آثار گوگول دوستش داشتم چون بومی تر بود و ارتباطش برای ما کمی مشگل تر... اما در کل اسم گوگول کافیه که مطمئن باشید حد اقل با اثر بدی طرف نخواهید بود.

ای کاش ترجمه ای از زبان روسی از این اثر وجود داشت.
        

          تاراس بولبا/ آندره/ اوستاپ / آتامان / مسیحیت و کلیسا / کاتولیک و ارتدوکس / قزاق و زاپروگ / تُرک و تاتار / اوکراین و لهستان / جنگ و تعصب

کتاب داستانی از قزاقی اوکراینی به نام تاراس بولبا، با فضای حماسی و توصیفی از جنگ، اتحاد، خیانت، غرور و تعصب زیاااد بود. 
کتاب پرحجم و سنگینی نیست؛ در عین‌حال روا و خواناست.

در پیش‌گفتار کتاب نوشته شده: 
«گوگول برای نوشتن تاریخچه‌ی زندگی این قوم دلاور، به‌ویژه قزاق‌های زاپروگ  که با رشادت‌هاشان اوکراین را که سرزمین آبا اجدادی‌شان بود از لهستان که بر آنها تسلط داشت جدا کردند تا به امپراتوری روس بپیوندند و سوای قهرمان‌هایی که در داستان آورده، به مطالعه و بررسی‌های فراوانی که همگی مستند هم بودند پرداخت تا اثر جنبه تاریخی‌اش را حفظ کند و فقط داستانی حماسی زاییده ذهن خیال‌پرداز نویسنده نباشد.»

حس و نظر خودم از خوندن کتاب: 
فضای کتاب برام خیلی متفاوت بود اما دوستش داشتم و یه نفس خوندمش. مشتاقم پیشنهادش بدم اما شک دارم هرکسی باهاش ارتباط برقرار کنه؛ چون به عنوان یه داستان که تونست فضا و احساسات رو برای من بازسازی کنه برام قشنگ بود اما...
اما پذیرفتن اینکه اون حجم از قتل عام یا قانون و تعصب‌ها و تصمیمات واقعی بوده برام سخته.(باتوجه به پیش‌گفتار گزارنده که گفته متن مستند هم بوده)
من گاهی درحین خوندن کتاب جا می‌خوردم که واقعا این تصمیم تو فضای داستان کار درستیه؟
خلاصه که به چشم یه روایت تاریخی همون‌طور که بقیه دوستان نوشته‌اند، خوشایند نیست اما می‌تونه داستان قشنگی باشه.
        

          اولین رمانی که در ده سالگی از  کتابخانه‌رازالود ، دست نیافتنی و باارزش مادرجان پنهانی خواندم...
برای یک دختربچه تاراس بولبا و پسرانش تبدیل به ایده‌ال مردی شدند که در خیالاتش مانند انها را در کنار خود تصور میکرد
جنگجو و قدرتمند گاهی تندخو 
شاید خوی وحشی و ترسناک و توصیفات پر از خون تاراس بولبا نمی‌گذاشت مادرجان موافق خواندن من باشد اما بهرحال از درک این اثر هیچوقت پشیمان نشدم‌...
        

          جناب گوگول تو این کتاب، چقدر متعصبانه و گل‌درشت از از قزاق‌ها و وحشگیری اونها صحبت کرده. کلا یه جورایی شرح دلاوری جماعت قزاقه! 
        

          سلام و نور
تاراس بولبا به ظاهر یک داستان حماسی روس در راستای تحسین رشادتهای قزاقهای شجاع و از جان گذشته ی روسه .
 درسته که در زمین جنگ حلوا خیر نمیکنند، درسته که آدم باید سرزمینش رو از چنگ اشغالگرا دربیاره، درسته که باید در ابن راه از جان و مالش بگذره ولی درست نیست که اصول انسانی رو زیر پا بزاره و هر غلطی دلش خواست در این راستا انجام بده این دیگه رشادت و حماسه آفرینی نیست بلکه عین توحشه،نزول انسانیته،  تاراس بولبا و یارانش خیلی جاها حتی از حیوانات هم پست تر بودن و وقتی قدرت به دستشون میفتاد از هیچ کار قبیح و زننده ای کوتاهی نمیکردند .
به نظرم قزاقهای روس یک مشت حیوان وحشی دائم الخمر بی فرهنگ اومدن  که البته فکر کنم دقیقا همینش برای روسها قابل افتخاره حتی روسهای امروز.
 
        

          عجب کتابی

انتقادش به دلاوری بود یا میهن پرستی یا رگ غیرت؟
یا میخواست قزاق ها یا یهودی ها رو زیر سوال ببره؟
نتیجه ی دلاوری و جنگ، جز خونریزی و فقر و لجبازی احمقانه نیست
پسر کشی، درد، تنهایی، حقیر شدن
تاراس بولبا درگیر احساسات متناقضی بود. یک پسرش رو به بهانه ی خیانت به خاطر عشق کشت، و جون خودش رو برای دیدن پسر دیگرش دم اعدام به خطر انداخت.
اون به صلح راضی نبود و تا دم آخر جنگید و غیرت خودش رو حفظ کرد. به حدی که حتی نخواست چپقش دست یهودی ها بیوفته :)
لابلای دلاوری های قزاق ها و دفاع یهودی ها بوی خون و  سبک مغزی و مرگ به مشام میرسه 
        

          در یک کلمه بگم اصلا خوشم نیومد باهاش اصلا ارتباط نگرفتم🥲
        

          درود
تاراس بولبا، نوشته نیکولای گوگول از دیگر داستان‌ها و شاهکارهای اوست، تاراس بولبا داستان مردی به همین نام است که دو فرزند پسر دارد و اهل قوم قزاق‌هاست، قومی که از قدیم‌الایام  درگیر جنگ‌های متفاوت بوده و به طور کلی محیطی تشنج‌آور، زندگی آنان را تشکیل داده است. در جنگی میان لهستانیان، قزاق‌ها و تاتارها تاراس بولبا در نبرد با لهستانیان شرکت می‌کند در آن نبرد به حساب فرزند خائن خود رسیده، فرزند دیگرش اسیر می‌شود. به مقر لهستانیان می‌رود و اسطوره تاراس بولبا را جاودان می‌کند‌.
گوگول به درستی تمام قومی را به تصویر می‌کشد که با آثار شکست از جنگ و مواجه با خائنین آشنا هستند، خائنین هیچ وقت تغییر نمی‌کنند و همیشه سبب ضرراند و اگر در جنگی شکشت خورد محکوم به نابودی ملت و فرهنگ و خانواده خود است، پس تنها انتخاب پیروز شدن و انتقام گرفتن است.
گوگول جهانی را به تصویر کشیده که به جز راه خشم نمی‌توان مسیری برای زیست پیدا کرد.
        

          به نام او

«به آنجايی که می‌گويند روزی دختری بوده‌ست
که مرگش نيز چون مرگ تاراس بولبا
نه چون مرگ من و تو مرگ پاک ديگری بوده‌ست»

این سطرهای آشنا از شعر معروفِ چاووشی سروده مهدی اخوان‌ثالث است که از شخصیت تاراس بولبا یاد می‌کند، شخصیت محوری نخستین رمان نیکلای گوگول روسی. جالب است که اخوان این شعر را در سال سی و پنج، یعنی سه سال پیش از انتشار اولین ترجمه رمان گوگول به فارسی و چند سال پیش از ساخته‌شدن نسخه سینمایی این اثر سروده است. و اینکه چطور اخوان با تاراس بولبا  آشنا شده جای سوال دارد.

به‌هررو هدف من معرفی کوتاهی از این رمان است نه چیز دیگر، گوگول این رمان را در سال هزار و هشتصد و سی و پنج میلادی نوشته است یعنی در نیمه دهه سوم عمر خود. داستان روایتگر جنگجوی قزاق پیری به نام تاراس بولبا است که به همراه دو فرزند خود در جنگ‌های قزاق‌ها علیه لهستانی‌ها برای بازپسگیری اکراین (وطن گوگول) شرکت می‌کند و وقایعی بر او و پسرانش می‌گذرد که به مرگ اسطوره‌وارش می‌انجامد. داستان در قرن شانزدهم میلادی می گذرد.

گوگول به‌مانند دیگر نویسنده‌های روس آن زمان در پی ثبت یک واقعه تاریخی در قالب یک اثر ادبی و خلق یک حماسه میهنی است. هدفی که به آن می رسد. اگر مثل من آثار دیگری از گوگول نظیر «نفوس مرده» و داستان‌‌های کوتاه و نمایشنامه‌هایش را زودتر از «تاراس بولبا» خوانده باشید. بعد از خواندن این رمان تعجب خواهید کرد که چطور یک نویسنده طناز چنین اثری را نوشته اثری که سرشار از صحنه‌های جنگ و توصیف سلحشوری جنگجویان است. به‌هرحال اینطور می‌توان توجیه کرد که گوگول در آن زمان تحت‌تاثیر نویسندگانی چون پوشکین بوده است و هنوز به آن استقلال ادبی که بعدا به آن رسید، نرسیده بوده است. 

با این حال «تاراس بولبا» خواندنی و دریادماندنی است. در میان یادداشت‌هایی که دیگران بر این کتاب نوشته بودند خواندم که شخصیت اصلی رمان یکی از خونریزترین و بی‌رحم‌ترین افرادی است که در میان شخصیت‌های داستانی می شناسند. بله چنین است ولی باید توجه داشت که ما این شخصیت را در بستر یک حماسه می بینیم درست به‌مانند بیشتر شخصیت‌های اسطوره‌ای که اتفاقا طبعی بی‌رحم و درشتناک دارند. ملموس‌ترینش همین رستم خودمان. به این چند بیت از داستان هفت‌خان رستم از شاهنامه توجه کنید:

«بخفت و بیاسود از رنج تن
هم از رخش غم بُد هم از خویشتن
چو در سبزه دید اسپ را دشتوان
گشاده زبان سوی او شد دوان
سوی رستم و رخش بنهاد روی
یکی چوب زد گرم بر پای اوی
چو از خواب بیدار شد پیلتن
بدو دشتوان گفت کای اهرمن
چرا اسپ بر خوید* بگذاشتی
بر رنج نابرده برداشتی
ز گفتار او تیز شد مرد هوش
بجست و گرفتش یکایک دو گوش
بیفشرد و برکند هر دو ز بن
نگفت از بد و نیک با او سخن
سبک دشتبان گوش را برگرفت
غریوان و مانده ز رستم شگفت»

رستم در یک حرکت دو گوش یک دشتبان را که او را از خواب بیدار کرده و سخن به‌حقی به او گفته می‌کند. رستم بی‌رحم است ولی همچنان پهلوان اول است.
در مورد ترجمه رمان هم باید بگویم واقعا خوب بود توصیه می کنم همین نسخه از کتاب را خریداری کنید.

*بوته به‌حاصل‌نرسیده و خوشه‌نبسته جو و گندم
        

          
رمان  ترکیبی از حماسه، درام و تراژدی است. گوگول در این داستان به موضوعاتی چون وفاداری به وطن، عشق به آزادی، و تاثیرات درونی جنگ پرداخته است. همچنین، تضاد میان عشق خانوادگی و آرمان‌های ملی، یکی از محورهای اصلی داستان است.
        

          برای هیچ...