جزیره سرگردانی! سرگردانی در مقابل ثبات. وصف حال دوره ای تاریخی از کشور که همه سرگردانند. یکی به دنبال آرمان سیاسی، یکی به دنبال مفید بودن و عشق، یکی دیگر در پی عرفان، یکی به دنبال احساس ارزش و... همه آدمهای این داستان سرگردانند. هیچ یک آرام ندارند
و انگار در این سرگردانی به هم برخورد می کنند و فکر می کنند تقدیر یا تصمیم خودشان بوده . اما واقعا ما آنطور که فکر می کنیم زندگی میکنیم؟ یا آن طور که زندگی می کنیم فکر میکنیم؟
        

          خوب به طرز عجیبی بیشتر از سووشون دوستش داشتم...
ولی داستان یک جوری بود....انگار یک چیز هایی کم داشت...مبهم بود خیلی مسائل....مثلا احساس هستی نسبت به سلیم و مراد خیلی گنگ بود...اصلا انگار نویسنده خودش در این کتاب سرگردان است...سرگردان بین سلیم و مراد...بین راست و چپ...

به طور کلی از داستان خوشم آمد به غیر از جاهایی که عقاید نویسنده دل را می زد. (مثل عقاید شدیدا فمنیستی اش)

پی نوشت: صحنه های حضور جلال را خیلی دوست داشتم....
        

          ادبیات سهل و ممتنع سیمین دانشور،  هر داستانی را صرف نظر از سوژه،  خواندنی  می کند. 
        

          چرا انقدر دير با اين كتاب آشنا شدم؟!  
داستان در دهه ۵۰ اتفاق میافتد و ما داستان جوانهاى آن روزها، دغدغه‌هايشان و سرگردانی‌هايشان را میخوانيم، اما واقعيت اين است كه همه ما در كل تاريخ غيبت در يك چيزمشتركيم،سرگردانى!
يكى از جذابيتهاى كتاب براى من وجود  شخصيت سيمين و جلال و ديگر نخبگان آن عصر در داستان است. از آنجاييكه سال قبل  كتاب نامه‌هاى جلال و سيمين را خوانده بودم  از آن طريق با خيلى از آدمهاى كتاب "جزيره  سرگردانى" آشنايى داشتم
        

          خیلی دوستش داشتم، حتی بیشتر از سووشون. حکایت سرگردانی نسلی که وامانده بین سیاست و مذهب و عشق و مدرنیته و هزار چیز دیگر. اینکه انقدر با شخصیت هستی احساس نزدیکی کنی هم هنر دست نویسنده است و هم اینکه فکر می‌کنم ما هنوز هم جزیره‌هایی سرگردانیم بین مذهب و مدرنیته، یکی را نچشیده و به دیگری نرسیده و هیچگاه هم نخواهیم رسید که همیشه بخشی از وجودمان درگیر مذهب است. 
داستان از لحاظ فرم هم پرکشش و جذاب بود و حضور خود سیمین دانشور به عنوان یکی از شخصیت‌ها بسیااار شیرین و دوست‌داشتنی.
بحث‌های ایدئولوژیکی و عرفانی و اصطلاحات سخت کم ندارد این کتاب و برای همین خیلی راحت‌خوان هم به حساب نمی‌آید.
        

          جزیره‌ی سرگردانی یک داستان با تم سیاسی-عاشقانه‌ ست. شخصیت اصلی داستان دختری تحصیلکرده و اهل هنر و نقاشی و شعر به نام هستی، عاشق یکی از هم‌دانشگاهی ها به نام مراد و تأثیر گرفته از اون. هستی و برادرش بعد از کشته شدن پدر در جریانات مصدق پیش مادربزرگ خودشون زندگی میکنند چون مادرشون دوباره ازدواج کرده. مادر هستی مقدمات آشنایی یک پسر تازه از فرنگ برگشته به نام سلیم رو با هستی فراهم می‌کنه و هستی هم از اون بدش نمیاد اما اعتقادات سلیم خیلی به هستی نزدیک نیست. خلاصه که هستی در دریای عشق و اعتقادات همچون جزیره‌ای سرگردانه تا ببینیم در انتها چه تصمیمی میگیره. داستان پیچیدگی و جذابیت آنچنانی نداره و شخصیت ها خیلی شعار زده و اغراق شده به نظر میان. در حالی که همه‌ی اتفاقات عادی به نظر میان اما آدمها به نظر من عادی نیستن. نکته‌ی جالب حضور سیمین دانشور و جلال آل‌احمد به عنوان شخصیت‌های کتابه. دو ستاره هم میشد داد اما چه کنم که خیلی دل‌رحم هستم.ه
        

          "زیرِ سایه‌ی جلال"

سیمین دانشور یکی از موفق‌ترین زن‌های نویسنده در تاریخ معاصر ایران است. اما حتی سال‌ها بعد از مرگ جلال آل‌احمد، سیمین باز زیر سایه شهرت همسرش می‌ماند. و این زیرسایه یک مرد بودن حتی پس از مرگِ او، گلایه ایست که منجر به نوشتن جزیره سرگردانی می‌شود.

هستی نوریان شخصیت اصلی داستان دختری است ظاهرا خودساخته و مستقل که علاقه عجیبی به فلسفه و سیاست دارد. او یک شِبه‌مبارز است و بیزار از آن که مردان او را زیر سلطه خود بکشند. پدرش را در کودکی از دست داده و در میانه زندگی میانِ یک دوراهی عشقی گیر افتاده است. عشقِ مراد که یک‌جوان فیلسوف است اما ترس دارد از عشق و به خواستگاری‌اش نمی‌آید. از طرف دیگر سلیم که یک مبارز اندیشمند است و عاشق هستی که آرام آرام جای مراد را تصاحب می‌کند... 

هرچه داستان پیش می‌رود بیشتر متوجه می‌شوید که سیمین چقدر همان هستی نوریان است. همان دختری که در کودکی پدرش را از دست داده و می‌ترسد از اینکه مردی او را زیر سلطه بگیرد و اختیارش را سلب کند. دقیقا همان کاری که جلال ناخواسته با سیمین کرد و سیمینی که زیر سایه‌ او ماند و تا ابد خواهد ماند.

جزیره سرگردانی حاصل سرگردانی آخرین روزهای زندگی سیمین دانشور است. روزهایی که او به هرچیزی چنگ می‌زند و چیزی جز مبارزه کردن، آرامش نمی‌کند. دائم از ملاصدرا و دیگر فیلسوفان نقل قول می‌کند تا به زندگی‌اش معنا بدهد اما در آخر خودش از این نشخوار های فکری خسته شده و به معنازدگی‌اش اعتراف می‌کند. جزیره سرگردانی اولین قسمت از یک سه‌گانه است که اجل به او فرصت اتمامِ قسمت آخرش را نمی‌دهد. 

سیمین در طول روایت، دائم از یک مهدویت انقلابی صحبت می‌کند که پیش از انقلاب گمان می‌کرد آن راه‌ گذر از رنج‌هاست اما پس از انقلاب ۵۷ و مواجه با دنیای جدید، او با یک بحران تازه مواجه می‌شود: اصلا مهدویت انقلابی چیست؟ و تا آخر داستان نیز جوابی به سوال خودش نمی‌دهد. (شاید که در آخرین قسمتِ سه‌گانه به جوابش رسیده بود کسی چه می‌داند...)

جزیره سرگردانی بی‌شک از سووشون بهتر است اما با همه این تعاریف اثر متوسطی است که نمی‌شود رمان خطابش کرد. آنقدر پراکنده و بی‌هدف است که صبر ایوب می‌خواهد خواندنش. می‌شود کلافگی سیمین را در تک تک کلماتش خواند. انزجار او از زندگی و جلالی که حتی بعد از مرگ نیز دست از سرش بر نمی‌دارد کاملا مشهود است. جزیره سرگردانی بیشتر از آنکه یک رمان باشد ماحصل نشخوار های فکری یک نویسنده است.

عجیب‌تر از آنکه سیمین در خودِ داستان به عنوان یک استادِ دانشگاه متفکر و مبارز حضور دارد که پیرزن خرفت داستان دائم او را اذیت و تحقیر می‌کند...
سیمین آنقدر تحت تاثیر واقعیت و جهان پیرامون خودش است که نمی‌تواند لحظه‌ای تخیل کند و از عناصر درام برای خلق یک اثر خوب بهره برداری کند.

توده (جریان موسوم به چپ) که یکی از مهم‌ترین جریان‌های سیاسی در ایران است، در داستان سیمین، رسما هیچ خاصیتی ندارد و مصدق با تمام فعالیت‌های سیاسی‌اش، اندازه‌ی قاب عکسی است که مادربزرگ هستی دائم راجع‌به آن حرف می‌زند و هیچ‌چیز مهمی نمی‌گوید. تنها می‌دانیم که محتمل است پدر هستی در راه مصدق کشته شده باشد. آن هم مصدقی که نه آرمانی دارد نه مبارزه‌ای کرده است...

در مجموع اثری‌است متوسط، با قصه‌ای متوسط و روایت‌گری متوسط که‌برای شناخت مهم‌ترین نویسنده زن تاریخِ ایران شاید خواندنش لازم باشد.

✍️ سید مرتضا امیری
        

          خوب بود
        

          پیارسال مجددا رمان را به شکل شتابزده ای خواندم و باز هم دوستش داشتم و پنج ستاره را بهش میدادم. اما متنی که اینجا نوشته بودم مربوط به اسفند 90 بود و دیگر دوستش نداشتم. نگاهم الآن اصلا مثل آن موقع نیست. بنابراین پاکش کردم و به همین اکتفا میکنم که علاقه مندان رمان فارسی را دعوت کنم به خواندن دو رمان ارزشمند جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان و چه بهتر که هر دو را پشت سر هم بخوانید و بینشان وقفه ای نیفتد
        

          🧐 سیمین دانشور در این رمان، تصویری واقعی از زنان، روشنفکران و فضای اجتماعی ایران پیش از انقلاب ارائه می‌دهد. «جزیره‌ی سرگردانی» فقط یک داستان عاشقانه نیست، بلکه روایتی از جستجوی هویت، نبرد با کلیشه‌های اجتماعی، و درگیری روشنفکران با جامعه‌ی سنتی است.
        

          امتیاز من : ۳.۵⭐️
        

          یکی از متفاوت‌ترین رمان‌های ایرانی‌ای که خواندم بود. به شخصه از سووشون بیشتر دوستش داشتم. شخصیت‌ها و پیچش داستان واقعا من را درگیر می‌کرد. از همه جالب‌تر این نکته بود که سیمین دانشور خودش را هم به عنوان یک کاراکتر وارد داستان کرده بود. طوری که از خودش در داستان صحبت می‌کرد، خودش را نقد می‌کرد یا تحسین می‌کرد، خیلی جالب بود. در کل داستانی بود که عین لذت‌بخشی ما را شدیدا به فکر می‌برد.
        

          من رو کتاب‌های دانشور حساسیت خاصی دارم... چون به نظرم یه نویسنده با دانش بالاست. هر چند رمان سووشون رو رمان بهتر و زیباتری می‌دونستم اوایل رمان اصلاً نمی‌تونستم با هستی و سلیم و مراد ارتباط برقرار کنم اما کم کم که فصل‌ها پیش رفتند داستان جاافتاده تر شد. داستان درباره یک نسلی هست که نمی‌دونسته چی می‌خواد و بین تفکرهای مختلف و گفتمان‌های جورواجور درماندند. شخصیت اصلی داستان هستی با نماد عشق دنبال تفکرات متضاده توی داستان. هر چند هیچوقت تحمیل نظر نویسنده رو دوست نداشتم اما اینجا سیمین به صورت نمادین انتخاب درست رو سلیم (نماد گفتمان انقلاب مهدویت) معرفی می‌کنه مخصوصا تو خوابی که آخر کتاب می‌بینه. تفکراتی که هستی رو دوره می‌کنه به نوعی تفکراتی هست که جلال رو دوره می‌کنه. حتی من هستی رو در دنبال کردن تفکرهای مختلف نماد جلال آل‌احمد می‌دونم. جلال هم اول به تفکرات چپی متمایل بود و در آخر به تدین رو آورد همانطور که هستی ابتدای رمان به عشق مراد پاکدل (نماد گفتمان سوسیالیستی) متعصب است و در آخر با سلیم ازدواج می‌کند. در کل رمان بدی نبود. دوست دارم زودتر ادامه‌ش رو هم بخونم و صد حیف که رمان «کوه سرگردانی» جلد سوم این سه‌گانه نیست شده.
        

          شروعش عالی بود و مرا به سرعت تا صفحه ۹۰ کشاند اما کم کم ریخت و به نظرم ضعیف شد . 
بنظرم روابطی که بین سلیم و مراد اینجاد شد بسیار خفن و دور از ذهن بود و نقطه قوت کتاب بود . 
و لحظه ای که هستی به مراد و سلیم حسودی کرد را بی نهایت فهمیدم . و آن لحظه در دل گفتم فقط از سیمین بر می آید که یک خانم را ، یک روحیه دخترانه را به این صورت برای مخاطب به شکل ملموسی آشکار کند . و  به نویسنده های خانم سرزمینم افتخار کردم . 
و در مقایسه با سووشون با در نظر گرفتن تمامی جوانب، سووشون در نهایت شخصیت پردازی و داستان پردازی قوی تری داشت . 
        

          یکبار دوستی برایم نقل قول کرد که از دوست دیگرش شنیده "گاهی کتاب ها آدم را پیدا و انتخاب می کنند ." جزیره سرگردانی دنبالم گشته بود انگار ، دستش را گذاشته بود روی شانه ام . صدایم زده بود که بنشینم برایم حرف بزند و بگوید هستی خودت باش! ساکن باشکوه و وقار جزیره سرگردانی ! کوتاه نیا و هستی باش... مرادت را بشناس ، با سلیمت آشنا شو .. غریبگی نکن با سرنوشت و همرنگ جماعت نشو... همیشه هستی باش! دخترِ نارنج و ترنج ...

جزیره سرگردانی رمان زنانه ، زیرکانه و عفیفی ست. عطر مربای پوست نارنج می دهد و مثل باران بهاری سرزده و دل چسب. ساده خوان و پیوسته و روان. متنش خودمانی است و انگار دلگویه های سیمین خانم است. دلم پرکشید برای حضور پررنگ جلال در کتاب . توصیف قاب عکس جلال و عشقی که لابه لای کلمات بافته شده بود مثل یک قالی ابریشمی باشکوه و نجیب و صبور ‌‌‌.
.. دل تنگی سیمین خانم و امیدواری اش هر دو ملموس بود.
رد پای جلال نه فقط در قاب عکس ها و یاد او که در اشاره ها و پرداخت های اجتماعی رمان جا شده بود. کلماتی که پیش از نویسنده  ، یادآور قصه های جلال آل احمد بودند. 

بارها و بارها در کتاب مکث کردم و جملانی را تکرار و چندباره خواندم. کتاب امانتی کتابخانه است ، چاپ نخست با برگه های کاهی که بین فشار انگشت گرده کاغذ می شوند. واژه ها با ماشین حروف چینی نوشته شده اند و وقتی می خوانی صدای تلق و تلق دکمه ها توی ذهنت می پیچد .
        

          [محور دومین گردهم خانه کتاب گردو]

در دومین گردهم خانه‌کتاب "گردو" به جزیره‌ی سرگردانی سیمین دانشور سفر کردیم. کتابی که علاوه بر تمام ویژگی‌های منحصر به فردش، یکی از جذابیت‌هایش حضور خود سیمین به عنوان یکی از شخصیت‌های کتاب است.

برای برگزاری این برنامه «خانه‌موزه سیمین و جلال» را انتخاب کردیم تا بتوانیم حال و هوایی که سیمین در کتاب توصیف کرده را از نزدیک ببینیم و در آن کلمات قدم بزنیم.

در این گردهم، آقای مجید اسطیری، نویسنده و پژوهشگر حوزه‌ی ادبیات در کنار ما و راهنمای ما بودند.
        

          طبیعیه که بیشتر از سووشون دوستش داشتم؟!
حضور خود سیمین دانشور تو کتاب خیلی جالب بود. :)
        

          و سیمین دانشور، که اگر زن نبود، حتما شک می‌کردم به این‌که علم غیبی چیزی دارد.
چطور این‌قدر زن‌ها را بلد است این زن؟ 
        

          احساس می کنم احساسات یک زن و نگاه او به دنیا در این کتاب بی نظیر توصیف شده است. طوری که بعد هر چند صفحه می توان گفت، او هم شبیه من فکر می کند!
        

          «هستی گفت: 
اگر اشرافیت از ریشهٔ شرف باشد، خوب چیزی است، منتهی اشرافیت هم در این‌جا تغییر معنا داده. اشرافیت تهران یعنی بریز و بپاش و مصرف بی‌رویه برای خودنمایی.»


خب خب خب. من این کتاب را واقعا دوست داشتم. در همهٔ ارکان داستانی درجه‌یک بود. طرح و ساختار ‌و مضمون و درون‌مایه و شخصیت‌پردازی و...
به‌قدری دوستش داشتم که آهسته آهسته می‌خواندمش.
باید خیلی بزرگ باشی و به این بزرگ‌بودنت هم احاطه داشته باشی که شخصیت حقیقی‌ات را تبدیل به شخصیت داستانی در رمانت بکنی و پای خودت را بکشانی داخل داستان.
به قدری هستیِ داستان برایم قابل باور بود که دوست داشتم خواهر بزرگم باشد. من نقش‌های خاکستریِ پرتقلا و پرتلاش را دوست دارم. حتا اگر مسیر غلط انتخاب کنند.
این کتاب را بعید است در کتابفروشی‌ها پیدا کنید بس‌که چاپ و پخش نشر خوارزمی افتضاح است. اگر خواستیدش، از من می‌توانید قرض کنید.