۹ داستان کوتاه. زبان داستانی نویسنده واقعا بدیع، پیراسته و شخصی‌سازی‌شده است. جهان داستان‌ها در عین مشابهت بومی، متفاوت و متنوعند. پنج داستان بی‌نظیر، یک داستان خوب، دو داستان معمولی و یک داستان خیلی ضعیف دارد.

اما مسالهٔ من با داستان‌ها، سیاهیِ اغراق‌شده و شعارزدگی حوصله‌سربر بود. این کتاب مطلقا قرار نیست روزنهٔ امیدی برای انسان معاصر ایرانی باز کند. نویسندهٔ باید پیامبر پاره‌وقت عصر خودش باشد. این چه رسالتی است که آقای پیریاری عزیز به دنبالش است؟
یک هفته خواندن کتاب طول کشید. به سختی تمامش کردم و از خواندن داستان‌ها واقعا آزار دیدم.
این مجموعه داستان، نوید یک نویسندهٔ حرفه‌ای در آینده را می‌دهد.
      

        واقعا حرفی برای گفتن ندارم.
حیف ساعت‌های عمرم از یک نیمه‌شب زمستانی که حرامِ این کتاب شد. کاش نویسنده به خودش، به ناشر، به کاغذ سفید، به چاپ‌خانه و به هر کسی که در مسیر تولید کتاب زحمت می‌کشد، فرصتی دهد و استراحت کند.
      

        مجموعهٔ ۱۲ مقاله دربارهٔ عناصر داستان، چیستی آنها و چگونگی استفاده و کارآیی آنها در داستان. غیر از یکی از مقاله‌ها، باقی حداقل ارزش یک بار مطالعه و چند مقاله ارزش چندین بار خواندن را دارند. در اغلب این مقاله‌ها تلاش شده با نگاهی نسبتا جدید با عناصر داستان روبرو شد.
اگر مثل من، دانش‌آموز مدرسهٔ نوشتن هستید، مطالعهٔ این کتاب برایتان مفید است.
کتاب را به پیشنهاد مجتبی تقوی‌زاد بزرگوار تهیه کردم و ممنونش هستم‌.
      

        {   عیب این است که مرد یادش برود چه مصیبتی کشیده
تا به عشقش رسیده.  }

اکرم دختری نوجوان است که در رشت زندگی می‌کند. خان‌زاده است و در خانه‌ای اربابی زندگی بزرگ شده. به ازدواج پسرعمه‌اش که از چپ‌های دههٔ چهل است درمی‌آید و عازم تهران می‌شود. توجه نویسنده به تاریخ، به اندازه است و شعارزده نمی‌شود.
اما من انتظار پیرنگ جدی‌تر و پرماجراتری را داشتم. بستر روایی داستان، کشش زیادی برای پرداخت دارد که متأسفانه نویسنده تمایلی به پرداخت عمیق نداشته است. خصوصا دربارهٔ ایدهٔ اصلی داستان (زنی در حاشیهٔ روزنامه) خیلی جای کار بیشتری وجود داشت.
مهم‌ترین ویژگی و نقطهٔ قوت کتاب، توجه به زیست بومی گیلان و نثر درخشان نویسنده است.
در کل برای یکبار خواندن در آخر هفته پیشنهاد می‌کنم.
      

        دومین کتاب از مجموعهٔ «ناقوس‌های سه‌گانه» به زندگی کریمه عبّود می‌پردازد. اولین عکاس زن مطرح فلسطینی. داستان در نیمهٔ اول قرن بیستم پیش می‌رود. کودکی و نوجوانی کریمه همزمان با آغاز استعمار بریتانیایی‌ها بر فلسطین است و بزرگسالی او، مصادف با آغاز اشغال توسط یهودیان.
کریمه یک حماسهٔ بزرگ خلق کرده است. عکاسی از بناها و مناظر شهری اما با یک تفاوت ویژه‌: حضور پررنگ و موثر مردم و پرسوناژهای فلسطینی داخل عکس‌ها. این نگاه باعث مردود کردن اطلاعات دروغین یهودیان از خالی بودن خانه‌ها و شهرها شده است. اما مشخصا نویسنده در این کتاب قوی عمل نکرده است. برخلاف کتاب دیگرش «سایهٔ کلیدها». البته که مطالعهٔ کتاب خالی از لطف نیست.
من چاپ اول از ترجمهٔ نشر امیرکبیر را خواندم. حجم زیاد ایرادهای ویراستاری و نگارشی واقعا آزاردهنده است. نثر ترجمه هم مشخصا نیازمند بازنویسی است. کاش برای چاپ شدن یک اثر تا این حد عجله به کار نمی‌بردند.
      

        اولین جلد از مجموعهٔ «ناقوس‌های سه‌گانه» که به تازگی توسط نشر امیرکبیر منتشر شده است. ابراهیم نصرالله از مهم‌ترین و پرکارترین نویسنده‌های معاصر فلسطینی است.
زبان داستان، زبان شاهکاری نیست. به قدری که تا نیمه‌های داستان ممکنی است کمی کلافه‌کننده هم باشد. نمی‌دانم که به دلیل ترجمه شدن است یا از ابتدا همین بوده.
اما، اما، اما؛
در اواخر داستان با صحنه‌ای مواجه هستیم که مخاطب با حماسه‌ای درخشان روبرو می‌شود. شاید بتوانم بگویم یکی از دراماتیک‌ترین صحنه‌های داستانی که تا به امروز خوانده‌ام. البته که نویسنده صبوری می‌کند و آهسته آهسته قهرمانش را برای ما شکل می‌دهد. 
ماجرای روبرویی مریم زنی فلسطینی با ناحوم سرباز صهیونیست ‌در سه دورهٔ مختلف با فاصله زمانی بیست سال. احتمالا موثرترین دلیل خلق آن موقعیت شاهکار، زیست عمیق نویسنده است. همان‌چیزی که این روزها، نایاب است.
کتاب شبیه یک نارنجک چندزمانه عمل می‌کند. از وقتی تمام شده، ضربه‌هایش عمیق‌تر می‌شود. 
ویراستاری کتاب مشکلاتی دارد که حدس می‌زنم به خاطر عجلهٔ ناشر در رساندن کتاب بوده است.
به تغییرات اخیر انتشارات امیرکبیر امیدوارم.
و چه طرح جلد آرام و زیبایی.
      

        خانم کاردانی در این کتاب طی چهار بخش حادثهٔ منا را شرح می‌دهد. از زبان شاهدین که روز عید قربان آن حادثه را از نزدیک لمس و تجربه کرده اند؛ از زبان همسفرها که همراه با عزیزشان به این سفر رفته و تنها به خانه‌شان بازگشته‌اند؛ از زبان گروه تفحص شهدا که از اولین لحظات حادثه مشغول امداد رسانی بوده و تا آخرین فرصت به دنبال شهدا مشغول جست وجو بوده‌اند (که این بخش واقعا مخاطب را نابود می‌کند...) و در پایان از زبان خانوادهٔ شهدا که در ایران، حوادث بعد از این فاجعه را روایت می‌کنند.
کتاب از چند جهت حائز اهمیت است. اول اینکه می‌شود گفت تنها اثر تولیدشده دربارهٔ این فاجعه است. فاجعه‌ای که به طور عجیبی دارد فراموش می‌شود. دوم اینکه نویسنده برای رسیدن به یک اشراف کامل بر موضوع، به روایت نهادهای رسمی بسنده نکرده است. و سوم اینکه روایت‌ها دست اولند و غیرتکراری.
این کتاب را با رفقای عزیزم در گروه «سه‌کتاب» به همراهی خانم کاردانی خواندیم.
و یک سوال: کتابی که ارزشمند و مفید است، و بیش از سه سال از چاپ آخرش می‌گذرد و دیگر در کتابفروشی‌ها موجود نیست، چرا توسط ناشر تجدید چاپ نمی‌شود؟ چرا سوره‌مهر آثارش را می‌کُشد؟
      

        {نویسنده شخصی است با دو «من» که یک «من»اش مثل بقیه استراحت می‌کند و احتمالاً از تعطیلی اش لذت می‌برد، اما «من» دومش با تفریح بیگانه و دائم مشغول نوشتن است یا به آن فکر می‌کند و در تدارک اثر جدید است. }


کتاب را به پیشنهاد امیرمحمد رضایی عزیز خریدم و خواندم. مجموعه‌ای است از مواجهات نویسندگان مطرح با سفر. تقارن و هم‌نشینی سفر و نوشتن، موضوع جالبی برای مطالعه است. خاصه برای نویسندگان و اهالی نوشتن. نگاه احمد اخوت به فرایند نوشتن هم به خودی خود، ارزش این کتاب را دوچندان می‌کند. چرا امتیاز کامل به کتاب ندادم، به خاطر شلختگی متن‌ها در کنار همدیگر. من همبستگی معنایی بیشتری را طالب بودم.
      

        { خود اسم هم برای خودش چیزی است، این را لوک دیتریش نگون‌بخت می‌گفت. فقط اسم محبوبمان را هم که بدانیم یعنی کلی چیز برای دوست داشتن داریم‌. }


اولین کاری بود که از نوتومب می‌خواندم. هشتادونه صفحه تعلیق حساب‌شده. ماجرای دیدار دو نفر در فرودگاه. زمانی که پرواز یکی‌شان چند ساعتی به تعویق افتاده است. غیر از یک پنجم پایانی که تکلیف ماجرا مشخص می‌شود و من دوست داشتم که نویسنده زودتر حرف زدنش را تمام کند، باقی داستان خیلی حساب‌شده و درست بود. نشر چشمه هم این کار را جدیدا با یک طرح جلد بهتر ترجمه کرده است. یادم باشد عکس خودم، پیشنهاد خوبی برای طرح جلد رمانم نخواهد بود!
      

        به نظر می‌رسد که با ناولایی روبرو هستیم که تلاش دارد مراعات نظیر امروزینِ ملکوت بهرام صادقی باشد. که هست و نیست. نویسنده در فرم، گیرِ قلم‌رانی خودش افتاده است. از مهارتش در چیرگی کتاب بر مخاطب، سوءاستفاده کرده است. البته که جهان داستان، مثل خمیر در انگشتان نویسنده ورز پیدا کرده است. از طرفی رها بودن و شناوری داستان، از جذابیت‌های کتاب است که مخاطب را تا انتها همراه می‌کند.
اما این‌ها همه، سروصداهایی برای فرار از حقیقت است. از حقیقت وقتی معنا را بگیریم، بی‌مورد می‌شود. بی‌مورد، مثل مرگ آقای بادیاری.
از خانم کتاب‌فروش اردیبهشت سعادت‌آباد هم بابت معرفی این کتابِ بی‌مورد ممنونم. :)
      

        { اصلا یک چیز احمقانه‌ای توی عشق هست، وگرنه چرا عاشق‌معشوق‌ها تا یک حدی خنگ ‌و کودن جلوه می‌کنند؟ }

کاش‌‌ مرحوم ایرج کریمی، بیشتر می‌نوشت. یک روزمره‌نویسی روان، بی‌ادا، و اندیشه‌مند.
یک نمونه‌خوانِ ساده و از دید دیگران، احمق که برای گذران زندگی، در دفتر روزنامه‌ای که مشغول است، جدول هم طراحی می‌کند. داستان‌های سبک روزمره‌نویسی (نظیر چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم یا یادداشت‌های سردبیر هایاتسک) ممکن است درگیر آسیبِ «پوچ‌گرایی، هیچ‌انگاری، ملال‌اندیشی و در نهایت بن‌بست معنوی»  شوند. معضلی که اگر پایان‌بندی درخشان کتاب نبود، می‌توانست برای این کتاب هم به وجود بیاید. 
دوستش داشتم. شخصیت‌پردازی‌ها، زندگی‌ها، خلق موقعیت‌های کاملا تکراری اما به‌شدت درخشان، و استعارهٔ ظریف جدول متقاطع حروف و تقاطع آدم‌ها با همدیگر. 
عمیقا لذت بردم.
      

        { با جزئیات دیدن رو کسی یاد ما نداده. }

ماجرای معلمی که برای خدمت، به یک روستا اعزام می‌شود. در این روستا رسمی وجود دارد که برای نزول باران، از بین جوانان یک نفر را به طریقی قربانی می‌کنند.
کتابی به‌شدت کند، پُرگو، لاغر، با شخصیت‌پردازی‌های ضعیف و از همه بدتر، یک پلات که در حد ایدهٔ اولیه باقی مانده است.
مخاطب تا پنج صفحهٔ پایانی باید خودش را به زور بکِشاند تا همراه داستان شود.
این داستان در بهترین حالت تبدیل به یک داستان کوتاه دوهزار کلمه‌ای می‌شد نه رمانی پنجاه‌هزار کلمه‌ای. واقعا در تکب مانده‌ام از آقای مجید قیصری عزیز. نویسنده برای عمر مخاطب باید ارزش قائل باشد.
کتاب یک نکتهٔ ارزشمند دارد و آن‌ هم نمادین بودن داستان در پوشش نمایان کردن خرافات است.

بخوانیمش؟ من پیشنهاد نمی‌کنم. اما مسأله این است که مجید قیصری و جهان‌بینی‌اش برای من مهم و دوست‌داشتنی است. برای همین کتاب بعدی‌اش را هم با اشتیاق خواهم خرید.
      

        { اما گوش کن. عشق جنایت است... می‌فهمی؟ }

احتمالا پرفروش‌ترین رمان ژاپنی در ژاپن.
کتاب را به پیشنهاد آقای رضایی عزیز، از کتاب‌فروشی هوپای بیمه خریدم. داشتنِ دوستان کتاب‌فروشِ کتاب‌خوانِ خوش‌سلیقه، از نعمت‌های مهم در این روزگار است.
یک رمان غم‌انگیز، نفس‌گیر، عمیق و تأمل‌برانگیز. واقعا دوستش داشتم.
در ابتدای داستان، یک راوی ناشناس می‌خواهد با سنسِی دوست شود. سنسی از دانشجوی ناشناس بزرگتر است و دوستی آنها را تشویق نمی‌کند. سنسی از یک گناه پنهانی رنج می برد. (در انتهای کتاب مشخص می‌شود که چه گناهی)
چندین شخصیت را در داستان ملاقات می‌کنیم (که برای این داستان نیز مهم هستند)، اما در درجهٔ اول تمرکز بر رابطه بین دو مرد فوق است.
      

        { یک جاهایی تنها کاری که از دستت برنمی‌آید غلط کردن است. }

ماجرای من و این کتاب خیلی طولانی. خریدنش، در قفسه ماندنش، دوبار خواندنش و به دلیلی رهاکردنش و بالاخره تمام کردنش.
امتیاز دادن به این کتاب به چند دلیل برایم سخت بود. نه فقط چون شاگرد نویسنده بوده‌ام. که در مواجههٔ با این کتاب در تذبذب و دوگانگی بودم. خواندنش برایم شبیه خاراندن یک زخمِ رویه‌بسته بود. دوباره خون می‌افتاد ولی لذت داشت.
ماجرای احمدِ قاتل، در جوار دیگر هم‌بندی‌های قاتلش. و رفت‌وبرگشت‌های متعدد بین زندان و ذهن احمد. یک رمان سخت‌خوان و گاه با توصیفاتی متعدد که می‌تواند مخاطب را خسته کند. محلولی از عشق، خیانت، الوهیت، ترس، یأس و امید. یک برزخ تمام‌عیار.
و البته، معادلِ موسیقایی این کتاب برای من، قطعهٔ شاهکار «لطفا به بند اول سبابه‌ات بگو» از حسین صفا و محسن چاوشی است.
حتما همه‌پسند نیست.
      

        { کاروان بنانو مگه می‌شه جز با صدای خسته و شکسته خوند؟ دشتی، دشتِ خسته‌ها و شکسته‌هاس... دیر مغان شجریان، آتش سینهٔ قمر، کاروان بنان، آخ که چه دشتیه این دشتی... }

سه نمایشنامه از استاد محمد رحمانیان که با نگاه کردن به آدم‌های امروزین و متعلق به همین اطراف، ایمان و انسان معاصر را صدا می‌کند. هر سه نمایشنامه مرا لرزاند. و نمایشنامهٔ چندمسافر، دگرگونم کرد.
دوستش داشتم.