هشتمین کتاب صفرچهار

سومین کتاب مصطفی انصافی، یک گام بلند است. انصافی در این رمان مهارتش را در داستان‌نویسی به تمامی نشان می‌دهد. نثر و زبان نویسنده در این رمان بی‌نظیر است. از نگاه من، مهم‌ترین برجستگی کتاب همین زبان پخته است. پختگی‌ای که خودش را در تغییر راوی‌ها نشان می‌دهد.
رمان، داستان زندگی سه آدم است. نوری شخصیتی ایرانی، نادیا دختری لهستانی و ولادیمیر جوانی روسی. سه فردی که زندگی‌شان در جنگ جهانی دوم و همزمان با کنفرانس تهران، به همدیگر گره می‌خورد.
ان‌شاءالله به زودی و در یک یادداشت مفصل دربارهٔ این کتاب خواهم نوشت.
دو مشکل هم با کتاب داشتم. یکی حجم اطلاعات تاریخی‌ای که در قالب دیالوگ به مخاطب ارائه می‌شد؛ که علاوه بر خسته‌کننده بودن، کمی نقطهٔ ضعف محسوب می‌شود و دیگری اشارات سیاسی نویسنده در قالب گزاره‌هایی کلی که گاه به شعارگویی‌هایی گل‌درشت شباهت پیدا می‌کرد.

اما در کل تجربهٔ مطالعهٔ این کتاب در روزهای جنگ اسراییل و ایران، برایم شیرین بود.
        

          سی و یکمین کتاب صفر چهار 

 کتاب با مایه‌های جاسوسی، داستانی پرتعلیق و پیچیده را در بستر تاریخی و پرالتهاب ایران دوران جنگ جهانی دوم روایت می‌کند. این رمان در آستانه کنفرانس تهران در سال ۱۳۲۲ هجری شمسی می‌گذرد، زمانی که ایران تحت اشغال نیروهای متفقین قرار داشت و فضای سیاسی و اجتماعی کشور سرشار از تنش و نااطمینانی بود. انصافی با نگاهی انتقامی، به بررسی روابط پیچیده و متداخل شخصیت‌ها در این دوره می‌پردازد و از زاویه‌ای نو، گوشه‌هایی کمتر دیده‌شده از آن دوران را پیش چشم خواننده می‌آورد. رمان در فضایی پرتنش و حساس شکل گرفته است که فضای داخلی و خارجی کشور را به خوبی منعکس می‌کند. داستان با تکنیک‌های روایی چندلایه و پیچیده، خواننده را درگیر کشمکش‌های درونی و بین‌فردی شخصیت‌ها می‌کند. استفاده از روایت‌های متقاطع و پرتاب‌های زمانی، باعث ایجاد تعلیق و جذابیت مضاعف می‌شود. روایت، نه تنها به وقایع تاریخی و سیاسی می‌پردازد، بلکه به ابعاد روانی و عاطفی شخصیت‌ها نیز عمق می‌بخشد و تضادهای درونی آن‌ها را به شکلی استادانه به تصویر می‌کشد. شخصیت‌های اصلی رمان یعنی نوری، نادیا، ولادیمیر و دیگران، هر یک نمادهایی از واقعیت‌های پیچیده آن دوران هستند. هر شخصیت با پیشینه و انگیزه‌های خاص خود، درگیر بازی‌های قدرت، عشق و خیانت می‌شود. تم‌هایی همچون جاسوسی، خیانت، عشق نافرجام و انتقام، در بستر تاریخی ایران اشغال‌شده، به شکلی زنده و تأثیرگذار روایت شده‌اند. تضاد میان وفاداری به وطن و منافع شخصی، انتخاب‌های دشوار و عواقب آن‌ها، در سراسر داستان موج می‌زند. «نوری، نادیا، ولادیمیر و دیگران» نمونه‌ای موفق از تلفیق ژانرهای جاسوسی و عاشقانه در ادبیات معاصر ایران است. مصطفی انصافی با تسلط بر فضای تاریخی و توانایی خلق شخصیت‌هایی چندبعدی و باورپذیر، داستانی ارائه داده که هم از نظر ساختاری پیچیده و هم از نظر محتوایی عمیق است. نویسنده با دقت در بازسازی فضای سیاسی و اجتماعی آن دوره، نشان می‌دهد چگونه تحولات بزرگ تاریخی بر زندگی فردی و روابط انسانی تأثیر می‌گذارند و چگونه آدم‌ها در تقاطع این تحولات، تصمیمات سرنوشت‌سازی می‌گیرند.