با خواندن جلد دوم یک ذره هم از علاقه ام  به این داستان کم نشد که بیشتر هم شد! فصل اول جلد دوم به زیبایی هر چه تمام تر خلاصه ای از جلد اول را به تصویر می‌کشد به روشی که هیچ جا ندیدم و نخواندم. (در قالب پرسش و پاسخ جوانان از پیرانی که در جلد اول حضور داشتند) . بعضی وقتها  می مانم که چطور یک نویسنده میتواند اینقدر قلم و بیان قوی داشته باشد! باز هم دیالوگهای فلسفی بین شخصیتهای کتاب وجود دارد، چند بار خواستم جملات زیبا را در جایی یادداشت کنم اما  ترسیدم این توقف برای نوشتن ، ریتم خواندن کتاب را بهم بزند! کاش شخصی پیدا شود و این کار را انجام دهد.
        

          داستان این جلد از کتاب،روایت پنجاه سال بعد از کتاب اول است.فرزندان گالان و سولماز و دوره ی رضاخانی.
بیماری صحرا را فرا گرفته، بچه ها میمیرند و کاری از درخت مقدس بر نمیاید.مادران کنار درخت،آنقدر گریه می کنند تا از حال میروند.
این جلد از کتاب،از چند جهت دارای اهمیت است: ۱، ایدئولوژی آقای نادر ابراهیمی، در شخصیت روشنفکر صحرا، آق اویلر، بیان کننده ی نوع دیدگاه او به حکومت داری و توده هاست.شخصیتی که آینده را به خوبی تشخیص می دهد و به فکر بچه های صحراست هرچند کارهای او با مخالفت دیگران رو به روست
*به شخصه، بعد از این کتاب، دیدگاه و صحبت های ایشان را درمورد امام خمینی بیشتر دوست دارم،چرا که از سالها قبل، ایدئولوژی هایش مشخص بوده و کسی که بااین پایه ی فکری، در آن دوران، به شخصیت یک راهبر ارادت ورزد، از سر جوگیری یا برای منفعتی نبوده است.
۲،در این کتاب، دو تقابل داریم.بیماری امده و نان عده ای در این است که مردم شفا را از درخت مقدس بخواهند و اگر فرزندشان مرد، تسلیمانه بگویند خدا داد،خدا هم گرفت.اما کسی طرف علم و طب نرود.
طرف دیگر، آق اویلر است که در عین اعتقاد به درخت و شفا، به طب و علم معتقد است.
و سومین فرد مهم، پسر آق اویلر است که قرار است به شهر برود و طبابت بیاموزد و قبل از رفتن،شفا و درخت را انکار می کند و معتقد صد درصدی به علم است.
سه گروهی که در همه ی تاریخ، چه در همین کرونا و چه ادوار دیگر، همیشه در تاریخ دیده ایم. جامعه شناسی این جلد از کتاب را بسیار دوست
        

          آلنی و مارال وارد مبارزات سیاسی می‌شوند.
عاشق این جلد و دیالوگ های نابش درباره‌ی عشق و سیاست و مبارزه هستم.
و بیش از همه‌ی شخصیت ها، شیفته‌ی مارال بانو و مَلّان- مادر آلنی- شده‌ام. زنان روستاییِ قهرمانی که هم سخن‌وراند و هم پیشتاز در هر امری.
در داستان های محمود دولت آبادی و نادر ابراهیمی میبینمشان و عجیب می ستایمشان.

اعجاب نادر ابراهیمی شاید از نظر من در این است که آن گوشه‌ای از احساس و افکارت را که بیانشان برای خودت هم پیچیده است را او آنقدر ساده در قالب تکه ای از دیالوگی در لحظه‌ای میان شخصیت‌هایش می نویسد که تو را انگشت به دهان وا‌می‌گذارد :)
        

          از جوش و خروش «گالان و سولماز» زیاد خبری نیست هراز چند گاهی در نوه ی آن ها ظهور میکند ولی کتاب دوم بیشتر سوز و گداز استو شخصیت اصلی کتاب دوم پسر گالان است که مرا بیشتر به یاد پیرمردهایی می اندازد که سواد چندانی ندارند ولی دست روزگار از آن ها دریای حکمت ساخته...
خلاصه کتاب در یکی از جملات آن آمده بود: "حکایت محبت، حکایت درد است."
        

          آرام تر و یکنواخت تر از جلد اول بود. اما به وضوح آرامش قبل از طوفانه. نادر در این جلد پنجاه سال بعد از ماجراهای گالان و سولماز، برای آینده‌ای مهم و پر حادثه مشغول مقدمه چینی است
        

          گاهی گمان نمی‌کنی ولی خوب می‌شود
گاهی نمی‌شود که نمی‌شود که نمی‌شود

از سر شب این شعر توی مغزم تکرار می‌شود. اهل شعر هم نیستم. نمی‌دانم چرا. مجموعا اینکه حال نوشتن ندارم. خیلی خوب بود ولی نه به خوبی جلد یک. با این حال، دلم نمی‌آید کمتر از 5 ستاره بدهم.
        

          بی‌نظیر. رستم و سهرابی دیگر. داستان غرور‌ها و تعصب‌ها. زخم‌ها و زخم‌خورده‌ها.
        

          این کتاب  مشخصا مقدمه ای بود برای  کتاب های بعدی نقش زنان بسیار کمرنگ بود در این کتاب
نشون میده که چقدر تغییر سخته و برای اینکه یکسری ریشه ها و باورهای غلط از بین برن درد و رنج بسیاری همراه داره
و چقدر جان ها فدا میشن تا بالخره اون تغییره شکل بگیره
و اصلا آسون نیست 
هر آن چیزی که اکنون اونو داریم و بهش میبالیم حاصل درد و رنج  زحمت و حتی مرگ گذشتگانمون هست 
عشق آتشینی بین کارکتر ها نبود بیشتر به مفاهیم دیگه می پرداخت
در کل قلم نویسنده بسیار کشش داره و امکان اینکه از خوندنش دست بکشی نیست 
        

          همیشه دلم می خواست این کتاب را بخوانم. هر بار که کسی از لذت خواندنش تعریف می کرد توی دلم می گفتم بالاخره من هم یک روز اون رو می خونم. و این یک روز بالاخره از راه رسید. درست بعد از امتحانات آخرین ترم ارشد بهانه ای شد تا خستگی هایم را لا به لای صفحات این داستان بلند رفع کنم...
        

          راستش به اندازه ی جلد اول دوستش نداشتم اما دلیل نمیشه که قشنگ نبوده باشه !
این جلد هم مثل جلد اول پر بود از جملات نابی که آدم رو فکر فرو می‌برد 
        

          دربرابر این حجم از زیبایی و جذابیت، فقط سکوت می‌کنم.

        

          جلد دوم هم مثل جلد اول زیبا بود لذت بردم. امیدوارم همین طور زیبا باشه باقی جلد ها. 
        

          خب به نظرم داغ داغ بعد از اتمام کتاب نظرم را بنویسم بهتره . شروع این جلد خیلی تو ذوقم خورد ، چون تقریبا روایت هایی از جلد یک تکرار میشد  و برایم کسل کننده بود و چون بلافاصله بعد از جلد یک شروعش کردم ، یکمی خسته کننده بود . هر چه داستان جلوتر رفت این حس کمتر ‌شد . ولی انگار نادرخان ابراهیمی داره پیش زمینه ای برامون طرح ریزی میکنه که وقایع و محیط و روابط موجود را بهتر درک کنیم . اما نقطه عطف این جلد به نظرم صفحات انتهاییه که تمایل برای خواندن داستان را به خوبی ایجاد میکنه .
اما قسمت هایی از کتاب که جالب بود :
《 امّا تقدیر ، تغییر ناپذیر نیست ؛ با تقدیر و بر تقدیر .امّا این فرزندان نیستند که تسلیم شدنشان ، مقدّر را دگرگون می کند . این پدران اند که می توانند با زمان باشند یا بر زمان .از بی نهایتْ راه به یک قلّه می توان رسید . قلّه محتوم است و مسلّم . می توان دیر کرد و معطّل . سقوط و فروماندن تنی چند ، ناممکن نیست .فانوس به دست یکی ، تبر به دست دیگری .می توان یاری کرد و یاوری . می توان پشت کرد و دشمنی . اما قلّه را که فرو نمی توان کشید . و سکون را جانشین حرکت نمی توان کرد . 》 

《 چه ترحّم برانگیزند آن ها که عاشق کامل زادگاهشان نیستند 
و چه خشم انگیزند آن ها که از میهنشان همان گونه نام می برند که از یک ستاره ی دور 》 

        

          درخت مقدس» با آن‌چه گذشتی از کتاب اول شروع می‌شود. انگار نگارنده قصد دارد با این‌کار کشتی داستان را از پس‌ دریای مواج و پرالتهاب کتاب اول عبور دهد و به ساحل آرامی برساند تا بتواند بستر اتفاقات و التهابات تازه را برپایه‌ی آن بچیند. البته قابل انکار نیست که این اتفاق بعد از اتهابات کتاب اول ممکن‌است برای خواننده حوصله‌سربر باشد. اما با پیش‌رفت داستان، کم‌رنگ‌تر می‌شود.
داستان این کتاب درباره‌ی دوره‌ی گذار از سنت به مدرنیته است. سنتی که نسل به نسل و سینه به سینه از پدران به پسران رسیده اما حالا که کارآیی سابق را ندارد، وقت تغییر آن است. اما عده‌ای که همیشه خورجین‌شان از جهل عوام پر می‌شود، اجازه این تغییر را نخواهند داد.
        

          چه قدر ملموس‌تر و عزیزتر از جلد یک بود. انقدر که دارم در مقابل وسوسه اینکه برم یه ستاره از جلد یک کم کنم مقاومت می‌کنم. همه چیز جلد دو رو بیشتر دوست داشتم. شخصیت‌ها، روابطشون، جریان داستان. 
چطور میتونه انقدر شاهکارباشه؟
 آق اویلر واقعی ترین شخصیت تخیلی ایه که به عمرم شناختم. احتمالا تا جلد هفت این حرفمو پس می‌گیرم.
        

          نادر ابراهیمی هیچ جای حدسی برای خواننده کتاب باقی نمی گذاره 
هیچ کاراکتری رو نمی تونی خوب مطلق یا بد مطلق توی ذهنت نگه داری و فقط کافیه نادر شخصیت رو روایت کنه اونوقته که دلت میخواد بری از اول با این نگاه جدید کتاب رو دوباره بخونی... 💚
        

          ۱۹ اسفند ۱۴۰۳

نادر ابراهیمی را از کتاب صوتی یک عاشقانه آرام با صدای آقای دهکردی زمانی که ماشین‌ها سی‌دی می خوردند شناختم و بارها و بارها در همه سفرها آن را دوره کردیم آنقدر که سه بار سی‌دی ها از استفاده زیاد خراب شدند و دیگر نمی خواندند و ما از رو نمی رفتیم و باز می رفتیم یکی دیگر می خریدیم
با مردی در تبعید ابدی اش  نوجوانی‌ام را گذراندم
و آتش بدون دود محل زیستم را تغییر می‌دهد و مرا به چادرهایی در ترکمن صحرا می برد

توصیفاتِ قلمش برایم مثال زدنی و زیباست آنقدر که گاهی زیر اصطلاحات و توصیفاتش خط میکشم تا هروقت کتاب را باز میکنم به چشمم بیاید و از آنها استفاده کنم.

توصیفات آتش بدون دود مثل کتاب های دیگری که از او خواندم خواننده را به جهانی که نویسنده می خواهد می برد و هوایی که نویسنده می خواهد را نفس می کشد، کتاب اول داستانش را کامل بخاطر دارم اما بین خوانش کتاب دوم چندماهی فاصله افتاد اصل داستان را به یاد دارم اما جزیئات را شاید مقداری فراموش کرده باشم.
نقطه قوت کتاب را که همان توصیفاتش میدانم و گفت‌وگو هایی  منطق و احساسات طرفین را می‌پذیری اما نمیدانی اگر خودت بودی کدام طرف ماجرا می ایستادی و انگار گپ‌های درونی خودت هستند، واگویه‌هایی که در اعماق اندیشه به آن میرسیم و ما را  بر سر دوراهی‌ای  که نمی‌دانیم کدام را انتخاب کنیم نگه می دارد.
(مانند گپ و گفت عسل و گیله مرد من باب مه و زیستن در آن، در کتاب یه عاشقانه آرام)
دیگر مولفه‌ای که مرا وادار به خوانش ادامه کتاب می کند، کشش داستان و شخصیت پردازی کامل و چند بُعدی افراد است، طوری که در کتاب اول می خواهی بدانی عاقبت گالان چه می شود و در کتاب دوم دنبال پایان قصه‌ی آلنی می گردیم. و شخصیت پردازی های دیگر که یکی از آنها که در جلد دوم بسیار قابل توجه بود تقابل ملا آیدین و آق اویلر بود، تقابل منطق و خرافه، تقابل انسانیت و لباس انسانیت، تقابل دین و لباس دین...! 

البته که تنها نقطه ضعف داستانش را هم شخصیت پردازی قهرمانش می دانم، مخصوصا در کتاب اول به علت سِیر داستان بوده یا جنگ درونی و کشمکش های ذهنی نویسنده یا اینکه نمی‌داند از قهرمان داستان چه می خواهد، نمی دانم! اما آنچه واضح است، نتیجه کار قهرمان لب‌پَر چون چینی لب‌پَر داستان را لب‌پَر می کند! قهرمانی که هم نشان قهرمانی دارد هم حماقت! قهرمانی که هرچه کند باز لکه ننگی از اشتباهش وجود دارد!
این جمع نقیضین که در گالان بود غیر ممکن نیست اما همه تنها یک جا و یک زمان با هم در یک نفر جمع می‌شوند "أَشِدّاءُ عَلَى الكُفّارِ رُحَماءُ بَينَهُم" نه زمانی که از روی غرور هرموقع و برای هرکس که اراده کرد أَشِدّاءُ شود و شاعرمسلکی و دل نازکی‌اش هم حفظ کند...! نمی ماند! این جمع نقیضین غیر از آنچه گفتیم جمع نمی شود و در نهایت یکی به نفع دیگری کنار می کشد، آن را در خود حل می  کند یا می بلعد! 
شاید در انتهای دیگر کتاب هایش نویسنده هم به همین رسیده باشد و آیندگان یکی را به نفع دیگری کنار گذارند!


        

          تمام شد به لطف خدا:)

خوشم میاد که یه لحظه هم از هیجان قصه کم نمیشه..
انگار جون داره..
خون تو رگ هاش جاریه!
نمیدونم چطور توضیح بدم اما آتش بدون دود یک روایتِ "زنده" است، واقعا زنده!

روح نادر خان ابراهیمی شاد!
با اینا زمستونو سر میکنم!
        

          خیلی خوب و پر از جملات زیبا و پر مغز بود.
داستان رویارویی پدرها و پسرها و تلاش برای گسترش عقلانیت و زدودن خرافات از قوم ترکمن رو به زیبایی و با حوادث هیجان انگیز روایت کرد.
کاش یک نفر حوصله میکرد و نمودار روابط فامیلی شخصیت ها رو می کشید. اینطوری راحتتر اسامی توی ذهن میمونه.
هرچند که نادر ابراهیمی هرجا لازم بوده نسبت های فامیلی رو هم یادآوری کرده تا مخاطب گیج نشه. درست برخلاف نویسنده های روس که گویا آزار دارن و می‌خوان معمای تشخیص هویت طرح کنن.

پایان حساسی داشت و باید سریعتر برم سراغ جلد ۳ ببینم چی میشه!
        

          کتاب دوم همونطور که انتظار می رفت از کتاب اول بنظرم بهتر بود تا ببینم جلد های بعدیش به چه صورت پیش میره