در واقع میشه گفت این داستان از جان فانته اگر نبود خیلی قشنگ تر می بود فانته با مجموعه باندینی مخاطبان خودش رو خیلی سخت پسند نموده و هر اثری را نمیتوان به اسم اون خواند از طرفی دیگر در رگ و ریشه به سادگی روایت آرتورو باندینی نیست و همین مفهوم کل داستان رو نقض می‌کنه اما نکته ای که مهمه این است که ادبیاتی که فانته بکار می برد همیشه در عین حال که در زمانهای خیلی دوری جای داشته است اما هنوز هم رنگ و بوی تازگی خودشون رو حفظ کردند ادبیاتی درام در جلوه ی کاغذ های کم حجم و کتابی با جلد عجیب مفهومی تر از اسم اصلی آن 
the brotherhood of the grape
        

          وقتی داشتم برای استراحت بین جلد یک و دو برادران کارامازوف یه کتاب سبُک انتخاب میکردم که بخونم، هیچ اطلاع نداشتم که فانته قراره توی این کتاب در مورد داستایفسکی و علی‌الخصوص برادران کارامازوف هم حرف بزنه.. و به خودم گفتم عجب تقارن قشنگی شد! حالا که حسابی لجم از فیودور پاولوویچ دراومده بود و نیاز داشتم یکم از اون فضا دور شم با نیک مولیسه آشنا شدم و دیگه حسااابی لجم دراومد😬 کتاب ساده و روانه، بیشتر حالت روایت‌گونه یک زندگی خانوادگیه و برای من کاملا ملموس بود و به راحتی تونستم باهاش ارتباط برقرار کنم. در کل خیلی حرفی برای گفتن نداشت اما بد هم نبود.
        

          در شروع و پایان فکر میکردم این کتاب به فرزندان خانواده های آشفته هدیه داده بشه. 
        

          از همون اولش که هنری مولیسه شروع به صحبت کرد، جذبش شدم.
«سپتامبر پارسال یک شب برادرم از سن المو تلفن کرد و خبر داد مامان و بابا دوباره دارند از طلاق دم می‌زنند.»
رفتم دنبالش تا بیشتر توضیح بده و هنری در حالی که از اتفاقات طی یک هفته بعد از دعوای پدر و مادرش می‌گفت، ماجراهایی از زندگی خودش و خانواده‌اش برام تعریف کرد.

هنری رو درک می‌کنم، هرچند هنوزم یه سری کاراش مثل دوشیزه کوئینلان برام شوکه‌کننده و غیرقابل پذیرشه. کلاً این موارد همیشه برام غیرقابل فهمه و امیدوارم همیشه در همین حد حتی غیرقابل فهم بمونه! ولی به جز این موارد درکش کردم و دوسش دارم. 
بعضی احوالات هنری و واکنشش به یه سری اتفاقات هم بود که وقتی برام تعریف می‌کرد، انقدر فهمیدمش که دیدم هیچ‌کس تا حالا مثل اون بهم حس عمیق فهمیدن نداده بود.
هنری از من هم بیشتر عاشق داستایفسکیه و این یه‌کم ناراحتم می‌کنه :) ولی از طرفی هم خیلی خوش‌حالم که انقدر عاشقشه. «زندگی من، شادی من، داستایفسکی بی‌نظیر من!» فئودور برای هردومون یه معجزه است و همیشه همراهمون میمونه.
 در تمام طول کتاب از خودم می‌پرسیدم هنری به پدرش چه حسی داره؟ هرازگاهی ازش متنفره و هرازگاهی به نظر می‌رسه عاشقشه. تا میخواد عاشقش باشه، تنفر وجودش رو می‌گیره و هرگز نمی‌تونه با تمام وجود ازش متنفر باشه، چون ته قلبش دوستش داره. آیا این حس تمام فرزندانی نیست که پدرانی نه چندان خوب دارن؟

هنری مولیسه، ممنونم که داستانت رو برام گفتی. نشستن پای حرفای تویِ پنجاه ساله، دیدن زندگیت و رابطه‌ات با پدر و خانواده‌ات تجربه‌ی خوبی بود.
        

          قبل از اینکه سرشار از زندگی فانته را بخوانم، فکر می‌کردم این جمله‌ی بوکوفسکی که گفته بود «فانته خدای من بود» یک تعارف مسخره‌ است.
قبل از اینکه «رگ‌وریشه» را بخوانم، به‌گمانم فانته توی همان «سرشار زندگی» خودی نشان داده.
حالا به این نتیجه رسیده‌ام باید مثل یک نویسنده بزرگ دنبالش کنم. مثل روزی که اسماعیل کاداره را پیدا کردم.
و اما این رمان:
نیکِ پدرِ این قصه آدم مزخرفی است. نمی‌خواهم داستان را تعریف کنم. ولی قصه یک‌طور عجیبی برگردان دارد روی راوی که خود نویسنده است. لحنِ نویسنده و تعلیق ساده ولی پرکشش داستان شوقم می‌داد سمت خواندن. همین بود که یک‌روزه خواندمش. 
درباره محتواش حرف داشتم ها. درباره ارتباط و احترام پدرفرزندی، ولی خودم به نتیجه‌ای نرسیدم. دو سه فصل آخر کم‌کم داشت نظرم عوض می‌شد. ولی این حرف آخرم است: فانته معرکه است.
        

          من در میان این رمان مدام به دنبال اثبات این حرف بوکوفسکی بودم  که فانته خدای من است. من نتوانستم اثباتش را دریابم...
رگ و ریشه یک داستان خانوادگی است از این جهت ارزشمند است. داستانی که با ماجرای طلاق پدر و مادر پیر خانواده آغاز می‌شود و در ادامه پسر نویسنده خانواده راوی قصه از نگاه خودش هست.
من به دنبال اتفاقی تازه در میان این همه روزمرگی حاکم بر کتاب بودم‌. نیافتم. از این دست اتفاقات در زندگی ایرانی بسیار دیدم و شنیدم...
        

          یه حس عمیق و آرامش بخش
با اینکه همه ی کتاب موقعیت های استرس زایی رو توصیف میکرد، یه آرامشی خوبی تو پس زمینش جریان داشت، واقعا فانته هنرمنده و عالی این حس های متناقض رو همزمان به خواننده القا میکنه
با معرفی یکی از دوستان خریدم کتاب رو، هم این هم سرشار زندگی رو، هر دو خیلی عالی بودن و هر دو دقیقا میخواستن نشون بدن چطور میشه در بدترین شرایط آرامش داشت... و تنها راهش بازگشته...
و پدر چه نقش عمیقی تو این دو تا داستان داشت
        

          چی هست تو ادبیات سمتای اسپانیا و ایتالیا که جذبشون میشم ؟ 
جدا از تعریف بوکوفسکی -حتی اگه نمیدونستم کسی ازش تعریف کرده - به دلم نشست . 
حس و حال ایتالیایی تبار های آمریکا . حس خانواده ی مقدس ، کلیسا ، مردای خونواده که عجیب غریب رفتار میکنن ؛ عاشق پیشه ان ولی بی ثبات - جوری که از بی ثباتیشون داستان ها خلق میشه - ، زن خونه ی فداکار و دمدمی مزاج ، غذا و طعم و بو  . در کل حس بالا و پایین شدن های زیاد - از خوشمزگی لازانیا تا تلخی خیانت .  
پرسشی که احتمالا هر لحظه در طول داستان پیش میاد اینه : 
احساسمون نسبت به هنری و نیک چیه ؟ 
جا داره که لحظه ای شفقت و مهربونی نسبت به نیک مولیسه نشون بدیم یا نه؟ گریه هایی که در طول خواب میکنه کافی نیستن که به حالش دل بسوزونیم ؟ 
چی شده که هنری به این نقطه رسیده که حس میکنه باید پدرش رو ببخشه ؟ معجزه ی خوندن داستایوفسکی ؟
        

          (بعد از مراسم تدفین پدر)
مادرم بین من و هریت نشست... گفت: خیلی خوشحالم.
گفتم: سریع مرد. اصلا درد نکشید.
(مادرم) آه کشید، گفت: ((خیلی نگرانم می کرد، همیشه، از روزی که عروسی کردیم. هیچ وقت نمی دانستم کجاست، چی کار می کنه و پیش کیه. هیچی بهم نمی گفت. هرشب با خودم می گفتم بازهم برمی گرده  خونه یا نه. دیگه تموم شد. دیگه لازم‌نیست نگران باشم. می دونم کجاست. می دونم حالش خوبه. )) ص ۲۴۰
        

          کتاب را مدت ها پیش خوانده‌ام. به نظرم خانواده باید یک همچین مفهومی داشته باشد. چیزی جدایی ناپذیر. غیرقابل دور ریختن.
که هر چه قدر هم بد باشند، هرچقدر هم به خودت حس تنفر القا کنی، در نهایت جایی در دلت در عین تنفر، دوستشان داری. حتی شاید نشود اسمش را دوست داشتن گذاشت. یک جور تعهد. یک جور احساس وابستگی.
و اگر آواری هم به سرشان بریزد، هیچ نقطه‌امن و حصاری برای تو وجود ندارد. سرنوشتشان به سرنوشت تو گره خورده و هر کاری کنی هر اتفاقی که برایشان بیافتد خواه ناخواه دامان تو را هم می‌گیرد. حتی اگر در دورترین نقطه دنیا زندگی کنی.

پ.ن: البته که من از خانواده‌ام متنفر نیستم. و البته که پدر من نیک مولیسه نیست. و رابطه خوبی هم با او دارم. ولی چیزی که کتاب به تصویر می‌کشید، این رگ و ریشه متصل را، خیلی دوست داشتم.
ممنون آقای فانته.
        

          «مردن در جمع دوستان، بهتر از مردن در جمع دکترهاست.»

خب!
این چهارمین کتابی بود که از جان فانته می‌خواندم.‌ همان جنون همیشگی در این کتاب و شخصیت‌های آمریکایی‌اش بود.
جان فانته در این اثر یک داستان کاملا خانوادگی را تعریف می‌کند. دعوایی که اعضای یک خانواده را به جان هم می اندازد و پدری که باعث دردسر بی‌حد فرزندانش می‌شود. و داستان از نگاه یکی از پسران این خانواده روایت می‌شود. پسری که‌ در طی یک تحول کاملا باورپذیر و بطئی، در پی کمک به پدرش برمی‌خیزد.
عجب مترجم درجه‌یکی است این محمدرضا شکاری. و‌ چه طرح‌ جلد محشری!
اگر خواستید سراغ این کتاب بروید، پیشنهاد می‌کنم قبلش سرشار زندگی را بخوانید و بعدش رگ و ریشه را.

و چقدر، زندگیِ بدون معنا و معنویت، سخت و طاقت‌فرساست... 
        

          
"در ستایش شراب وجادوی شب"
نمی‌دونم چه جادوییه توی اون مایع قرمز تیره که وقتی می‌ریزی‌ش تو لیوان، انگار بخشی از شب رو ریختی توش. یه جور گرما داره توش که نه از جنس شهوته، نه آتیشه، و نه حتی تابستون. از اون گرماهایی که دل آدمو تکون میده، مثل کره نرم می‌کنه، امیدو از توش میکشه بیرون، می‌ماله به زخمای دلت، بعد هی می‌خندونتت، هی حرف می‌کشه ازت، هی دلت می‌خواد بیشتر بنوشی، بیشتر بمونی، بیشتر بشنوی...
شراب صمیمی‌ترین جادوی دنیاست. آروم و کند میاد و اثر میکنه. مثل صوفی پیریه که نشسته کنج ایوون دلت، با حوصله یه کتاب قصه‌ قدیمی رو برات ورق می‌زنه، و تو نمی‌فهمی چی شد که توی خط‌های داستان گم شدی ولی خودتو پیدا کردی.
یه جرعه که می‌خوری، زبونت وا می‌شه، حرف‌هایی که خیلی وقت بود دلت می‌خواست بگی بالا میان. مهم نیست غمگینی یا خوشحال، تنهایی یا با جمع، اون کار خودشو می‌کنه؛ تو رو به خودت نزدیک‌ و نزدیک‌تر می‌کنه.
تو دورهمی‌های ما شراب همیشه هست.
کسی باهاش مست نمی‌‌شه. یعنی می‌دونید مست می‌شیم ولی از اون مستی‌ها که آدم دلش باز می‌شه، دست‌هاش گرم می‌شن، نگاه‌ها راستشو میگن، توی سکوت و بین لبخند....
گاهی فکر می‌کنم شراب اصلاً برای همین اختراع شده؛ برای حرف زدن. همینه که میگن "مستی و راستی"
شراب برای وقتیه که دیگه چای جوابگو نیست. وقتی که حرف‌ها جدی‌تر از قند و شکلاتن.
جادوی شراب اینه که لابه‌لای جرعه‌های لذت و رنگ و بوی انگور، یادت میاره که زنده‌‌ای. که  قلب داری. که هنوز دوست داشتن بلدی...
...‌‌‌‌.................
"جادوی فانته"
جان فانته نویسنده‌ای‌ست که نمی‌خواهد چیزی را بزرگ‌تر از آن‌چه هست نشان دهد. نه از زندگی تلاشی قهرمانانه می‌سازد، نه از رنج اسطوره؛ او بلد است با چشم‌های تیزبین و قلبی پراحساس، لحظه‌هایی را ثبت کند که معمولی‌اند اما بی‌رحمانه واقعی. "رگ و ریشه" یکی از آخرین آثار اوست؛ روایتی از بازگشت، غرور پدری، زخم‌های پنهان و دلخوری‌هایی که هیچ‌وقت فرصت اعتراف بهشان را پیدا نکردند.
این رمان، مثل دیگر نوشته‌های فانته، از خاک و باد و بوی شراب محلی آکنده است. شخصیت‌ها نه پر زرق‌وبرق‌ اند و نه پیچیده؛ اما دقیقاً همین سادگی، آن‌ها را به آدم‌هایی آشنا و قابل لمس تبدیل می‌کند. 

عنوان اورجینال این کتاب
"The Brotherhood of the Grape"
است که در ترجمه فارسی به "رگ و ریشه" تغییر پیدا کرده. تغییری که اگرچه بی‌ربط به روح داستان نیست، اما بعقیده من برروی جنبه‌ای کاملا متفاوت از هدف فانته در نامگذاری رمان تاکید می‌کند. 
The Brotherhood of the Grape
یا "فرقه‌انگور"، بر نقش نمادین و آیینی  شراب در فرهنگ ایتالیایی تاکید می‌کند، نقشی که جان‌فانته با مهارت و سبکی کم‌نظیر، آن را در زندگی پدرسالارانه نیکلاس مولیسه و اطرافیانش به تصویر می‌کشد و در دیالوگ های درخشان بسیاری آن‌را برجسته می‌کند.
اما "رگ و ریشه" بیشترین توجه را به هنری، پسر نیک مولیسه معطوف می‌دارد؛ نویسنده‌ای میانسال که پس از سالها دوری، به زادگاهش برگشته، در تلاش برای آشتی دادن پدر و مادرش و ترمیم ریشه‌های خانوادگی. 

بنابراین من‌ تصمیم گرفتم به این کتاب دوبار نگاه کنم. یک بار از زاویه دید نیکلاس و بار دیگر از زاویه دید هنری؛ و آنها را در کنار هم قرار دهم. 

● فرقه انگور:
در فرهنگ ایتالیایی، شراب چیزی فراتر از مایع قرمزی‌ست که در جام می‌ریزد و می‌نوشند. شراب حافظه است، خانواده است، آیین است. فرقه انگور داستان مردانی است که در تاکستان آنجلو ماسو گرد هم می‌آیند.
آنجلو، کاوالرو، زارلینگو، بندتی، آنتریلی، ماسکارینی و نیکلاس. آن‌ها قمار می‌کنند، بحث می‌کنند، دعوا می‌کنند و مهم‌تر از همه، می‌نوشند و در دل این باده‌نوشی‌ها، با پیر شدن، شکست، و معنای مرد بودن درگیر می‌شوند. این جمع، برای نیکلاس مولیسه نوعی خانواده‌ دوم یا جایگزین است. او که پسرانش راهش را ادامه نداده‌اند و بنا نشده‌اند، حالا در پی اثباتی دوباره است، آن‌هم به سبک خودش.
شراب در این رمان همان‌قدر که یک نوشیدنی است، یک زبان هم هست. زبانی برای گفتن حرف‌هایی که نمی‌توان به صراحت بیان کرد؛ برای دوستی، برای نفرت، برای حسرت. همان‌طور که در فرهنگ ایتالیایی، شراب کنار غذا سرو می‌شود و بخشی از مراسم است نه فقط لذت بردن، در این رمان نیز شراب همیشه بخشی از یک لحظه‌ عاطفی است، هرچند آن لحظه با فریاد، مشت، یا سکوت همراه باشد.
فانته اینجا از شراب تصویری رومانتیک یا تقدیس‌شده ارائه نمی‌دهد. شراب در رمان او نشانه‌ای از فرار است. فرار از درد، از شکست، از ناتوانی در بیان عشق و محبت. پدرِ ناتوان از حرف زدن با پسرش، پسرِ ناتوان از بخشیدن پدر، هر دو در میان لیوان‌های شراب به نوعی به صلح موقتی می‌رسند. صلحی که البته بیشتر شبیه آتش‌بس است تا آشتی.
در این‌جا، ما با چیزی شبیه یک "آیین مردانه‌ رو به زوال" طرف‌ایم. در فرقه انگور، شراب‌خواری گروهی، بیشتر شبیه وداعی پر سر و صداست با اقتدار مردانه‌ای که دیگر جایگاهی در اجتماع و خانواده ندارد. نیکلاس مولیسه دیگر آن سنگ‌تراش شکست‌ناپذیر نیست؛ دوستانش یکی یکی دارند می‌میرند، و او تنها با ساختن یک دودخانه‌ بی‌مصرف در کوهستان، می‌خواهد اثبات کند که هنوز بدردبخور ست، هنوز می‌تراشد، هنوز میتواند چیزی بسازد.
در نهایت، فانته از طریق شراب، ما را به قلب یک فرهنگ، یک نسل، و یک خانواده می‌برد. جایی که عشق به زبان نمی‌آید، اما شاید میان جرعه‌ای شراب، برای لحظه‌ای خودش را نشان دهد. 

● رگ و ریشه:
در قلب رگ و ریشه، هنری را داریم. نویسنده‌ای میانسال که به خانه‌اش بازمی‌گردد تا شاید پدر سنگ‌تراشش را از ساختن یک بنای بی‌مصرف منصرف کند. اما آن‌چه در ظاهر یک مسئله‌ کوچک خانوادگی‌ بنظر میرسد، به‌مرور بدل می‌شود به نوعی تقابل خاموش میان دو نسل، دو جهان، دو زبان. زبان پدر که کار، غرور، سکوت را می‌شناسد و زبان پسر که تجلی نوشتن، فرار، پرسش است.
هنری، پسر نویسنده، روایت‌گر این تلخی‌ست. او که هم خشم دارد، هم دلسوزی. پدری را می‌بیند که روزی کتاب‌ها را تحقیر می‌کرد، اما حالا خودش تحقیر شده و اسیر غروری است که چیزی از آن باقی نمانده. سفری که این پدر و پسر به کوهستان می‌کنند، شبیه سفری نمادین ولی مضحک است که اگرچه برای ساختن دودخانه‌ای آغاز می‌شود اما در دلش، همان چیزی است که فانته استادانه روایتش می‌کند؛ تلخیِ ناتوانی، نیاز به دیده‌شدن، و عشق. آن عشق مفلوک بی‌زبانی که در پس فریاد و سکوت محبوس مانده.
فانته نمی‌خواهد با حادثه‌‌خیزی یا دراماتیک‌سازی مخاطب را درگیر کند؛ او خوب می‌داند که یک جر و بحث ساده بین پدر و پسر، وقتی گَرد سال‌ها سکوت و قضاوت رویش نشسته باشد، می‌تواند از هر طوفانی ویرانگرتر باشد. فضای داستان آغشته به طنز تلخ و نوستالژی ایتالیایی‌ست؛ شراب خانگی، غذاهای چرب، فریاد، صحبت‌های پرهیاهوی همزمان و خاطره‌ مردان از زندگی.
این رمان صدا دارد. صدای تق‌تق ابزار سنگ‌تراشی، غرولندهای پدر، صدای برخورد ملاقه مادر به لبه دیگ، صدای گریه های آرام و مکث‌هایی که جای گفت‌وگو را پر می‌کنند.
در دنیای داستان‌هایی که به رابطه‌ی پدر و پسر می‌پردازند، فانته جایگاهی ویژه دارد. اگر کافکا در "نامه به پدر" پدر را چون یک غول بی‌رحم نشان می‌دهد، و یا مک‌کارتی در رمان "جاده" پدر را قهرمانی صامت در دل آخرالزمان به تصویر می‌کشد، فانته راهی میانه را می‌رود. پدری که نه فرشته است، نه دیو؛ او فقط پدری‌ست که بلد نیست عذر بخواهد، و پسری دارد که بلد نیست ببخشد. 

○ جایی که روایت می‌لنگد
با این‌همه، "رگ و ریشه" یا "فرقه انگور" یک اثر بی‌نقص و عالی نیست. اگر فانته را قبلا هم خوانده باشی، خیلی زود متوجه می‌شوی که ساختار کلی این رمان برایت آشناست: نویسنده ای از خانواده مهاجر، پر از مشکلات و شکاف‌های خانوادگی و خاطرات نیمه‌کاره، درگیر با نوشتن، فاقد الهام لازم، درجستجوی خود و یا گذشته که اینبار به خانه برمی‌گردد. این تم، هرچند پرکشش از نظر عاطفی، در اینجا دیگر تازگی‌اش را از دست داده و بعضی جاها حتی حس تکرار القامیکند.
شخصیت هنری هم بیشتر شبیه ناظر است تا عامل که خودش را به‌ندرت در موقعیت تصمیم‌گیری یا دگرگونی قرار می‌دهد. رمان با اینکه ظاهراً درباره‌ تقابل پدر و پسر است، اما خیلی زود در یک مدار یکنواخت افت می‌کند؛ دلخوری، بحث، عقب‌نشینی، بعد دوباره همان‌جا میرود که بود. و از همه مهم‌تر برای من، غیبت معنادار زنان است. مادر، خواهر، معشوقه‌ها همه یا در حاشیه‌اند یا تیپ‌های کم‌عمقی که تنها نقش‌شان تکمیل مردان داستان است. این حذف، خواسته یا ناخواسته، بعقیده من صدای نیمی از جهانی که فانته ساخته را خاموش کرده و پتانسیلی است که به هدر رفته. 

درنهایت اینکه این رمان نه یک شاهکار متحول‌کننده است، نه کتابی فراموش‌شدنی. جایی در میانه است، درست مثل رابطه‌ پدر و پسر درونش. نه صلح کامل است، نه جنگ تمام‌عیار؛ فقط گواهی‌ست بر این‌که گاهی دلخوری‌ها باقی می‌مانند، زخم‌ها خوب نمی‌شوند، اما عشق همچنان زیر پوست زندگی نفس می‌کشد.
..........
همخوانی با علی ناجی عزیز. 
رمان چالشی‌ای نبود و زود خونده شد؛ اما خوش‌گذشت😍
بریم برای فانته بعدی 😎