بسم الله 

بعد مدت‌ها سوگواری و البته دوری از هر دنیایی، خواندن این کتاب را اینجا ثبت کردم. با اینکه این مدت خواندنم تعطیل نشد ولی قرعه ثبت به نام زوربای یونانی افتاد.

آمدم برای این کتاب یادداشتی بنویسم و نظر و نسبت خودم را با آن بگویم دیدم خیلی برایش نوشته‌اند پس ضرورتی ندیدم.
فقط یک نکته در تمام یادداشت‌ها بود که توجه و تمرکز بر روی شخصیت زوربا بود که البته طبیعی است چون عنوان کتاب هم سوگیری ذهنی می‌دهد ولی به نظرم توجه به شخصیت و سرگذشت راوی یک سرنخ برای فهم بهتر کتاب است.
      

        برای من حرف تازه‌ای نداشت. دقیقا مانند رگ‌وریشه
      

        من در میان این رمان مدام به دنبال اثبات این حرف بوکوفسکی بودم  که فانته خدای من است. من نتوانستم اثباتش را دریابم...
رگ و ریشه یک داستان خانوادگی است از این جهت ارزشمند است. داستانی که با ماجرای طلاق پدر و مادر پیر خانواده آغاز می‌شود و در ادامه پسر نویسنده خانواده راوی قصه از نگاه خودش هست.
من به دنبال اتفاقی تازه در میان این همه روزمرگی حاکم بر کتاب بودم‌. نیافتم. از این دست اتفاقات در زندگی ایرانی بسیار دیدم و شنیدم...
      

        این کتاب کم حجم اما پر مغز است. متاسفانه ما ایرانی‌ها  در این اواخر نگاه معناداری به فرزند و تربیت نداریم. با گستردگی رسانه و واگذاری امر تربیت به مدرسه تقریبا پدر و مادرها خودشان را با امر فرزندی بیگانه کرده‌اند. 
خوشی‌ها و ناخوشی‌های فرزندآوری نگاهی فلسفی به موضوع فرزند دارد. تمام موضوعاتش در دایره فرزندی است اما گوناگون و متنوع است. حجم کتاب کم است، حجم  پرداخت به هر موضوع هم کم اما این کمیت نباید سبب شود از کیفیت غافل شویم. 
بعضی متن‌هایش نیاز به چندبار خواندن و حتی هم‌خوانی دارد. 
قطعا بعدها دوباره می‌خوانمش.
      

        دوستش نداشتم.
اگر اسم محمد قاضی نبود هرگز نمی‌خواندمش.
      

        به قرینهٔ کتاب پدر بودن این نیز همان.
      

        افتضاح، مبتذل و عمر تلف‌کن بود. لااقل برای من.  این لاقل را می‌نویسم تا دور از مدار انصاف نشوم. شاید برای دیگری مفید باشد. 
بعضی ناشران استاد به ابتذال کشاندن موضوعات هستند. پدر بودن عنوان جذابی بود که وقتی کتاب را خواندم واقعا تاسف خوردم چرا عنوان به این مهمی باید اینقدر مبتذل شود. 
      

        خیلی سال است که کتاب شهدایی نخواندم. سال 95 و 96 خیلی خواندم. شاید آن خواندن‌ها یکی جایی اشباعم کرد و همین اشباع مانع شد که بیشتر بخوانم. 
ماجرای این کتاب هم خاص و ماندگار شد برایم. از هدیه گرفتنش و گفت‌وگوی بعدش با نویسنده اثر و خواندنش. 
برای کتاب یک نظرخواهی در صفحه اینستاگرامم گذاشتم نظرات ضد و نقیضی دریافت کردم. البته عمده کتاب  رادوست داشتند. 
نظر من میان این همه دوست داشتن شاید به چشم نیاید. می‌نویسم لااقل برای خودم بماند. من کتاب را دوست داشتم چون سوژه‌اش را دوست داشتم. اساسا آدم‌های دهه چهل و پنجاه را خیلی دوست دارم. هم خودشان را هم سبک زندگی‌شان را. این کتاب مستثنی نیست.  همسویی سوژه با کتاب‌های دیگری که نظیرش هستند غیر قابل انکار است چراکه برخاسته از همان دههٔ چهل و پنجاه است و اینکه روایتی خطی و منظم پیش‌برنده کتاب است. وجه امتیاز اثر این بود که شعارزده نبود. سوژه خودش بود، خودش روایت شده بود و خودش تمام شد. 
رابطهٔ این مادر و پسر می‌تواند برای زن امروزی مثال زدنی باشد.
      

        این دو سفرنامه از اطراف اصلا من را راضی نکرد. ولی موضوع اصلی یعنی پرداختن به زنان در گذشته جای خرسندی دارد که نشر اطراف زحمات این کار بزرگ را در قالب سفرنامه انجام می‌دهد.
      

        در نوشته قبلی‌ام برای کتاب جانستان کابلستان نوشتم که چرا امیرخانی را به‌خاطر سفرنامه‌هایش می‌ستایم. باز تکرار می‌کنم امیرخانی در سفرنامه‌هایش وجه امتیازی دارد که هیچ نویسنده دیگر ندارد و آن سفرهای خاصش هست. کره شمالی همیشه برای ما معمایی بوده و امیرخانی با نیم دانگ پیونگ‌یانگش تلاش کرده این معما را بگشاید. 
همینکه او پا شده و رفته به سرزمین غریب و عجیب و برای ما ایرانی‌ها نوشته است واقعا ارزشمند و البته خاص است. بر خلاف هر نویسنده‌ای که برای تفریح به ترکیه می‌رود و سفرنامه می‌نویسد یا ه حج می‌رود باز می‌نویسد.
من این کتاب را به اندازه جانستان کابلستان دوست نداشتم. دویست صفحه‌اش را که خواندم به ملال افتادم. اما باز کتاب برایم ارزشمند است چرا که نگاهم به کره شمالی را مستند و دقیق کرد. 
توصیه میکنم همه آن کسانی که می‌گویند ایران کره شمالی است این کتاب را بخوانند تا از وهم خود در بیایند.
      

        بسم الله 
سفرنامه نویسی یکی از شیوه‌های متداول گذشتگان ما بوده. در جهان دیروز که انسان سیرش در زمین به سختی صورت می‌گرفت این سفرنامه‌ها بودند که ملل مختلف را به‌هم نزدیک می‌کردند. امروز اما آنقدر توفیری ندارد مگر اینکه وجه متفاوتی داشته باشد. 
من رضا امیرخانی را برای چند سفرنامه‌اش می‌ستایم، چرا که وجه متفاوتی در این نوشته‌ها دارد. امروزه هر نویسنده‌ای که کف‌گیر خلاقیتش به ته دیگ می‌خورد سفر می‌رود و سفرنامه می‌نویسد. مثلا همین اخیرا خانمی به حج رفته و سفرنامه‌اش را نوشته. من واقعا نمی‌دانم این نوشته چه افزوده‌ای دارد آن هم برای حج که صدها نفر نوشته‌اند. وجه امتیاز امیرخانی همین‌جا خودش را نشان می‌دهد که او به افغانستان می‌رود. سرزمینی نزدیک اما دور. سرزمینی که ریشه ما ایرانی‌ها در آنجاست او کاملا ازش بی‌خبریم.
جانستان کابلستان برای من خود بهشت بود. من با خواندن این کتاب عشقم به افغانستان دوچندان که نه صدچندان شد. بی‌ترید این کتاب برای من الهام بخش خواهد بود و دوباره خواهم خواندش.
      

        سرگشته راه حق اولین کتابی بود که من از نیکوس‌کازانتزاکیس خواندم. علت شروع هم قرابت سرنوشت خودم با نام کتاب بود. کازانتزاکیس در این کتاب تلاش کرده عرفان مسیحی را به نمایش بگذارد که انصافا هم به خوبی توانسته از پس این مهم برآید. در طول خواندن کتاب متوجه شدم که کازانتزاکیس چقدر حکیم بوده. برای همین کتاب برایم جذاب‌تر شد. هر چند در ادامه کتاب معمولی شد.
این کتاب می‌تواند نمونه خوبی برای نشان دادن عرفان مسیحی باشد. من که مدتی با عرفان اسلامی سروکار داشتم متوجه قرابت‌هایی می‌شدم اما واقعا عرفان اسلامی چندین سروگردن متعالی‌تری و برجسته‌تر است. 
      

        تاریک‌ترین زندان را یک‌شبه خواندم. با توجه به مقدمه مرحوم قاضی توقع و انتظار دوچندانی از داستان داشتم اما متاسفانه برآورده نشد. داستان حول محور یک خانواده است. شارل ماخ مرد خانواده است که بر اثر سانحه‌ای هر دو چشمش را از دست می‌دهد و کور می‌شود. ماخ در دوران بینایی خودش مردی شکاک است. مردی که مدام به همسرش یارمیلا شک دارد که به او خیانت می‌کرد. با کور شدنش این شک را با خودش به دنیای تاریکی می‌برد. ماخ اسیر تاریک‌ترین زندان می‌شود. زندانی به نام نابینایی زندانی به نام شک و سوءظن. نویسنده به انحای مختلف این شک را نشان می‌دهد. اما نمی‌دانم قاضی این را به حسد ترجمه کرده است. در جهان مفهومی ما حسد معنای متفاوتی دارد تا شک و سوءظن. چیزی که در این کتاب نبود حسد بود برخلاف ادعای مترجم در مقدمه‌اش و ناشر در پشت جلد. 
این کتاب برای جامعه  نویسندگان ایرانی میتواند الهام بخش باشد. 
۱۰ فروردین ۱۴۰۳
      

        این داستان مدام من را یاد داستایفسکی می‌انداخت. شبیه‌ترین داستان به سبک او است‌ البته تا آنجایی که من خوانده ام. تالستوی خدای توصیف است و داستایفسکی خدای تحلیل روان. این کتاب درون آدمی را می‌کاود که در تقلای خوب و بد بودن گرفتار آمده‌. یوگنی شخصیت اصلی داستان تا قبل از ازدواجش با لیزا ارتباطش با زنان را از سر رفع نیاز می‌دانست و نه شهوت یا هوس. معتقد بود برای سلامتی جسم و فکر کردن هربار اصیل‌ترین نیازم را باید برطرف کنم. و‌ می‌کرد. اما تصورش این بود که با ازدواج و‌دل‌سپردن به زنی که عاشقش است دیگر تن به هرزگی نمی‌دهد. ولی وقتی دوباره چشمش به ستپانیدا همان دختر روستایی که قبلاً با او در ارتباط بوده، افتاد، انگار هوس دوباره در دلش ریشه دواند. به نظر من این موضوع به طرز عجیبی قابل تحلیل است‌. با اینکه هر بار یوگنی خودش را ملامت می‌کرد و در جنگی درونی گرفتار شد اما چندباری  تا پای خیانت رفت و اما هر بار نشد با به قول خودش خدا نخواست...
نگاه تالستوی در این کتاب خیلی عمیق و انسانی است‌ که جای حرف‌ها  دارد. 
تا اینجا برای من از میان داستان کوتاه های تالستوی این بهترین کتابش بود. بعد ارباب و بنده و بعد مرگ ایوان ایلیچ. 

      

        بسم الله
چند روز پیش تمامش کردم. اما نشد برایش مطلبی بنویسم. دوشیفت کار کردن و کتاب خواندن خیلی سخت است. اما من محکومم به خواندن. حتی اگر  دو بشود سه شیفت. حالا فرصتی شده بنویسم مرگ ایوان ایلیچ برایم ترسناک‌ترین نوع مرگ است. اینکه ایوان ایلیچ در بستر منتظر مرگ می‌ماند. تنها می‌شود. کسی رنجشش را نمی‌فهمد و دست آخر مایه عذاب دیگران است. این نوع مردن برای من تلنگر است. 
مرگ ایوان ایلیچ فقط مرگ ایوان ایلیچ نیست. باید خواندش و ساعت‌ها از خلوت بهش فکر کردم. به اینکه اگر من جای ایوان ایلیچ بودم....؟
همین.