«خانهٔ خیال انسان حداقل سه طبقه دارد: زیرزمین، همکف و طبقهٔ بالا. در هرکدام از این‌ها، خود را به‌گونه‌ای خاص می‌شناسیم و انقباض و انبساط متفاوتی به عضلات‌مان می‌دهیم...»


علی طباطبایی‌، مطالعات معماری در دانشکده معماری شهید بهشتی خوانده و پایان‌نامه‌اش را به کتابی جمع‌وجور، ارزشمند، دقیق و دوست‌داشتنی تبدیل کرده و تجربهٔ بعضی ساکنان خانه‌های دورهٔ گذار معماری تهران از فضای خانه و معنای «در خانه بودن» را روایت می‌کند.
چقدر که این کتاب خوب بود!
و کاش همهٔ کسانی که دوست دارند در خانه‌ای دوطبقه، با حیاطی کوچک، دارای اتاق‌هایی در طبقهٔ دوم، با نرده‌هایی ظریف و پرپیچ‌وخم، که نمایی از آجربهمنی دارد و جایی حوالی بلوار کشاورز یا هفت‌تیر شاید هم پیچ شمیران زندگی کنند، به آرزوی‌شان برسند.
        

          کتاب خانه‌خوانی رو تموم کردم😭
این کتاب توی ژانر ناداستان (Non-fiction) قرار می‌گیره که از اسمش مشخصه داستان و رمان نیست.
روی جلد کتاب نوشته: تجربه‌ی زندگی در خانه‌های دوره‌ی گذار معماری تهران
همون خونه‌های ویلایی که حوض و ایوون داشتن. مطمئنم این خونه‌ها واسه همه ایرانیا یه حالت نوستالژی‌ای داره حالا چه زندگی کرده باشن توشون یا نه.
این کتاب در واقع پژوهش کارشناسی ارشد علی طباطبایی هست که توی دانشگاه شهید بهشتی معماری می‌خونده و اومده مقاله‌اش رو به یه حالت کتابی در آورده که عموم مردم بتونن بخوننش که بنظرم خیلی کار جالب و خوبی بوده(از نشر اطراف هست کتاب)
حالا اصلا این کتاب چیه و چی میگه؛
توی این کتاب علی طباطبایی(در واقع توی پژوهشش) اومده تجربه‌ی زندگی مردم رو توی خونه‌ها بررسی کرده، رفته با آدم‌هایی صحبت کرده که سال‌ها ساکن یه خونه‌ای بودن و موضوع خونه‌ی خوب و زیسته‌ی مطلوب رو مورد بررسی قرار داده.
دیده که اصلا چی میشه که آدم‌ها اون حس توی خونه بودن رو پیدا میکنن و چی باعث میشه یه بنای شاید ساده و حتی با نقص و ایراد اون فضای امن رو واسه انسان ایجاد کنه.
اینکه چجوری حالات درونی انسان‌ها در ارتباط با خونه و فضایی که توش زندگی میکنن تغییر میکنه و در مقابل خونه هم تغییر میکنه با توجه به خواست و شرایط ساکنانش.
و همینطور این موضوع که "ما در خانه زندگی نمی‌کنیم بلکه با خانه زندگی می‌کنیم"
این چندتا چیز که اشاره کردم بهشون بیشترین چیزایی بودن که توی ذهن من پررنگ‌ بودن ولی توی هر فصل این کتاب با یه زبون روون به یه موضوعی مرتبط با زندگی توی خونه میپردازه که خیلی خوندنش واسه‌ی من جالب بود.
نمیدونم درموردش بیشتر از این چی میتونم بگم ولی خیلی بهتون پیشنهاد میدم که بخونیدش.
        

          نمی‌دانم چه کسی بیشتر حالش خوب می‌شود  آن‌که با او همذات‌پنداری می‌کنند یا او که با کسی همذات‌پنداری می‌کند؟ خانه‌خوانی برای "من"، مملو از حس "خوب" همذات‌پنداری‌ست؛  هم به عنوانِ یک مخاطبِ هم‌میهن و تقریباً هم‌سن و سال با  نویسنده، هم به عنوان یک دانش‌آموخته معماری و هم به عنوانِ کسی که بودن و خانه‌کردن در خانه‌هایی  را تجربه کرده که نویسنده از آن‌ها نوشته و با ساکنانشان مصاحبه کرده است.
در  حینِ خواندن کتاب و حتی پس از پایانش، آن‌چه مرا به وجد می‌آورد توانِ نویسنده در بیانِ  ساده ولی شفاف موضوعات بود. شاید آن‌چه در حالِ نوشتنش هستم نیز بیشتر در ستایش قدرتِ قلم او  در بابِ مطالبی‌ست که  خودم بار‌ها آن‌ها را ادراک کرده بودم اما نتوانسته‌ بودم این‌گونه به رشته تحریر در بیاورم. نویسنده نه فقط در جای یک طراح و معمار  بلکه در جای  یک کاربرِ فضا، چنان ابعاد گوناگونِ تاثیر فیزیکی و روانیِ فضا در آدمی  را به زیبایی بیان می‌کند که برای من این اطمینان حاصل می‌شود که فردی بسیار عمیق و دقیق است. گویی اوقات زیادی را در خلوت، به شناخت خود و رصد کردنِ احوالاتش  و نیز حرکات و فیزیکِ بدن و تناسبات آن  و البته شناختِ محیط و مطالعه میدانیِ فضاها گذرانده است. این اطمینان  در پیِ جملات بدیهی و ساده اما بسیار واقعی و قابل لمس، حاصل می‌شود و خیال من خواننده را راحت می‌کند که در پایان کتاب، می‌توانم به پاسخی قابل، برای پرسشی که مطرح کرده بود، دست یابم. 
کتاب خانه‌خوانی، در جستجوی پاسخی برای پرسشِ"منظور از خانه خوب، چیست؟"، فارغ از جنبه پژوهشی آن برای اهالی معماری و طراحی، می‌تواند کتابی برای "یادآوری" باشد. کتابی برای  هر که می‌خواهد به تنهایی یا در کنارِ یار و خانوار، در گوشه‌ای از  میهن، "خانه‌‌ کُند"  اما در پسِ گرانی‌ها، بازارگرمیِ دلالان، پلشتی‌های  ناشی از حکمرانیِ ظالمان و افکارِ پریشانِ پدید‌آمده از نگرانیِ آینده و ناامیدی‌ها،  فراموش کرده خانه آن‌ جایی‌ست که  قرار است  برایش مناسب باشد. خانه جایی‌ست که بتواند تجربه‌ی زیسته‌ای مطلوب که حاصل تناسب بین خانه و ماجرای زندگیِ ساکنان‌اش است، فراهم آورد؛ آن‌جا که ساکنان به واسطه‌ی کالبد بنا، تناسبی میان درون و بیرونِ خود ببینند.
خانه‌خوانی ، اگر نتواند راهنمای خوبی برای  افراد و جویندگانِ مکانی برای خانه‌کردن، در یافتنِ خانه باشد، لااقل یادآورِ خوبی برای  معرفی برخی مولفه‌های کالبدی در فضای خانه است. مولفه‌هایی که بنا را از سطح ِ سرپناه  و خوابگاه، به سطحِ "خانه" می‌رساند. 

سپاس از علی طباطبایی برای نگاهِ دقیق و زیبا و کوشش‌هایش در خلق این اثر ارزشمند.
        

          ایده جذاب
ولی توصیفات کم
        

          می‌توانم این کتاب را به هر کسی معرفی کنم که در این مدت ازم پرسیده "چرا نمی‌روید یک جای بهتر را اجاره کنید؟".
ساختن خانه، رنگ‌ کردن دیوارهایش، انتخاب مبل به اندازه گوشه خالی، خراب کردن شومینه و درست کردن کتابخانه جای آن، اندازه گرفتن گوشه‌های کوچک برای چپاندن وسایل نقلی و هر چیزی که هویت خانه را تشکیل بدهد مهم است.
خانه فقط جایی نیست که در آن زندگی کنیم، خانه مختصات زندگی ماست و مهم است بخواهیم در این محتصات طولانی مدت بمانیم و بسازیم یا مثل رودی هر لحظه پایمان را در نقطه متفاوتی بگذاریم.
خلاصه که خواندن این کتاب را به همه کسانی توصیه می‌کنم که در خانه‌شان روح دمیده و خانه، در کنار آن‌ها زندگی می‌کند...
        

          اگر به دنبال شنیدن تجربه زندگی در خانه های قدیمی تهران هستید آدرس تقریبا اشتباهی را امده اید.
خانه خوانی با کمال احترامی که برای نویسنده قائلم  مطلب خیلی اندکی درباره موضوع کتاب به شما خواهد داد.
به اقرار نویسنده بیشتر نوعی همذات پنداری با حال و هوای برخی خانه ها بود.در کل به جز انتقال برخی حس و حال های خوب آن هم فقط در بخش هایی جزیی از کتاب چیزی دستگیرم نشد.
بد نبود ولی در نظر من قطعا بالاتر از متوسط نبود.
        

          کتاب جالبیه. به یک بار خوندنش می‌ارزه.
        

          ‍ خانه‌خوانی نوشته‌ی  علی طباطبایی کتابی با موضوعی متفاوت است. موضوعی که نام کتاب را برازنده خود می‌کند. در این کتاب، ما خانه ها را به شکل دیگری می بینیم و از آنها می‌خوانیم یا شاید بهتر است بگویم، خانه‌ها را می‌خوانیم.
طباطبایی که در رشته معماری تحصیل کرده است، برای پایان‌نامه خود، سراغ خانه‌های دوره‌ی گذار معماری تهران، که حدودا دهه‌های ۳۰ الی ۴۰ است می‌رود. و جستجویی متفاوت آغاز می‌کند. جستجویی فرای ساختمان و شکل و ظاهر. جستجویی در پی یافتن مفهوم «خانه» برای ساکنان خانه، مفهومی که خواه ناخواه، با معماری عجین شده است.
در یاداشت اول، که از استاد معماری دانشگاه شهید بهشتی خانم دکتر تفضلی با چرایی و چگونگی شکل گرفتن این کتاب تا حدی آشنا می‌شویم و در بخش صفر، طباطبایی ماجرای خود و پایان‌نامه‌اش و دغدغه‌هایش را که منجر به شکل گیری این جستارها شد شرح می‌دهد و ما را برای رویارویی با کتاب آماده می‌کند.
هر بخش با عنوانی جذاب، تصویری سیاه و سفید از بخشی از خانه که بخش جاری به آن می‌پردازد است و بعد متنی کوتاه، قصه‌گونه، که در محیط مذکور رخ می‌دهد. پس از آن نویسنده، جستار خود در مورد آن بخش خانه را آغاز می‌کند. 
تصاویر کتاب، جذاب اما بسیار کم است و امکان هماهنگ کردن تصویر ذهنی که از متن نویسنده در ذهن ساخته می‌شود با واقع را دشوار می‌کند. قطعا نویسنده عکس‌های بیشتری داشته که به هر دلیل در کتاب گنجانده نشده. انتظار اولیه من این بود که در انتهای کتاب، آلبومی از حداقل مکان‌هایی که نویسنده از آنها گفته ببینم، اگر شامل ساکنین هم می‌شد که چه بهتر. سیاه و سفید بودن تصاویر هم، اندکی از جذابیت کم کرده،هرچند که دلیل این مورد، احتمالا کاهش هزینه‌های چاپ و قیمت نهایی کتاب بوده. اما ای کاش نویسنده و ناشر، جایی در سایت ناشر (یا مکان آنلاین مناسب دیگری) مجموعه تصاویر بیشتر و رنگی را در اختیار خواننده مشتاق می‌گذاشت.
زبان کتاب، اگرچه از نظر ادبی جذاب و خیال‌گونه است، اما در عین حال چندان روان و ساده‌خوان نیست و همین شاید باعث شود بخشی از خواننده‌ها نتوانند با کتاب به راحتی ارتباط بگیرند. تجربه شخصی من برای خوانش این کتاب،  لزوم وجود محیط مناسب برای مطالعه و ذهن باز برای درک نوشتار بود. اطلاعات تخصصی که در متن وجود داشت هم کمی به سخت‌خوانی افزوده بود. با این همه تازگی حرف‌های کتاب، خواننده را به خواندن مشتاق می‌کند.
چاپ و صفحه بندی کتاب، طرح جلد و ... هم به جذابیت کتاب افزوده است.
 در پایان کتاب نیز پیوستی است که به نظریه‌های تخصصی که در متن جستارها به آنها اشاره شده است.
این کتاب توسط نشر اطراف چاپ و روانه بازار شده است.
        

          فکر میکنم دوستانی که رشته معماری خونده باشن بیشتر لذت ببرن
        

          این کتاب را درحالی خواندم که در آن چاردیواری آشنا، موسوم به «خانه»، نیستیم بلکه کیلومترها هم از آن دوریم. درحالی خواندم که وسط دید و بازدید و جمع‌های پرتعدادتر از خانواده همیشگی خودمان، دنبال گوشه‌ای و کنجی می‌گشتم تا بتوانم آن را با تمرکز و در حریمی ورق بزنم و دست آخر نیمه شب، پناهنده ماشین خاموش‌مان شدم و دور از «خانه»، اتاقک ماشین حالا اتاق شخصی من بود. و این‌ها، تجربه من از لمس  ساحتی به نام خانه را، که با خواندن این کتاب همراه بود، متمایز می‌کرد. 
برای من، که همیشه و هرجا با دیدن خانه‌ها و تماشای جزئیاتشان و تصور قصه آدم‌های هر خانه جیغ‌های بی پایان کشیده‌ام، این کتاب مقدمه‌ای برای رسیدن به اصل جنس بود! ؛) 
دسته‌بندی‌های ارائه شده از بخش‌های مختلف هر خانه و کارکرد آن‌ها در برساخت معنای جدیدی از بودن و فهم جهان، دستاویز بیشتری برای خیال‌پردازی‌های بی‌پایانم درباره اجزای هر خانه می‌داد و این را دوست داشتم. 
این کتاب، بی که صاحب اثرش بخواهد، همدلی دل‌گرم ‌کننده‌ای بود با لحظات جیغ و فریادهایم هنگام دیدن هر خانه از فرط اشتیاق توأم با ناتوانی ام از درک قصه‌ها و غصه‌های ساکنانش... 
این کتاب خانه را فهمیده و در  راستای کمک به فهم جدیدی از اهمیت اجزای آن در زیست روزمره گام مهمی برداشته. 
من که کامم شیرین شد :)
        

          طبقه بندی و تحلیل معمارانه،  در ترکیب با نثر ادبیِ روان.  نتیجه:  کتابی کاربردی برای معماران و خواندنی برای همه. 
        

          «چگونه باید خانه را فهمید؟ فهم خانه مستلزم فهم «زندگی در خانه» است.» به بیان زهره تفضلی، استادیار دانشکده‌ی معماری دانشگاه شهید بهشتی، معنای واژه‌ی «خانه» با معنای خانه در عبارت «خانه‌ی من» بسیار متفاوت است. «در تجربه‌ی زندگی و در امتداد سالیان سکونت، خانه طوری خود را بر ساکنانش آشکار می‌کند که برای هیچ چشم دیگری دیدنی نیست. زندگی در خانه و با خانه یعنی تاثیر و تاثر مدام.»
کتاب خانه‌خوانی، که بر مبنای یک پایان‌نامه‌ی دوره‌ی کارشناسی ارشد شکل گرفته، معنای در‌خانه‌بودن را در قاب روایت می‌نشاند. علی طباطبایی تجربه و خاطرات ساکنان خانه‌های آجربهمنی و سیمانی برهه‌ی گذار، حدود دهه‌های سی و چهل، را، با طرح پرسش‌هایی درباره‌ی معنای «خوب» بودن خانه‌ها از ساکنان هر خانه، بررسی کرده است؛ خانه‌های معمولی اما خوب.
محقق با فضای خانه‌ها آشنا بوده است. در چندتایشان زندگی کرده است. خانه‌ها رفقایی بودند که بارها حس غریب جدایی از آن‌ها را تجربه کرده است.
با پیدا کردن چند نمونه از این خانه‌ها و رفتن سراغ ساکنان بلندمدتشان؛ کسانی که حضور فضاهای خانه در خاطره‌شان پررنگ است، نگارش متن آغاز شده است. 
این خاطره‌ی پررنگ از کجا می‌آید؟ آیا این خاطره، فارغ از ساختمان خانه، در هر جایی پدید می‌آید و صرفا به ماجراهای شخصی زندگی ساکنان و زمانه‌ی آن‌ها مربوط است یا در و دیوار و سقف و پله‌ای که معمار طراحی کرده و ساخته هم در ایجاد این خاطره‌ی زنده سهیم‌اند؟ می‌‌شود نسبت عمیق‌تری بین خاطرات و جای اتفاق افتادن آن‌ها یافت؟
علی طباطبایی برای پیدا کردن ساکنانی که از تجربیاتشان حرف بزنند، زنگ درهای زیادی را زده است؛ مصاحبه با شانزده نفر و حضور در بیست‌ویک خانه. خیلی از این خانه‌ها به دفتر کار، انبار، کافه و رستوران یا حتی لوکیشن فیلم‌برداری تبدیل شده بودند. خیلی‌هایشان نه فرم چندان ویژه‌ای داشتند و نه عناصر خاص نوستالژیکی در آن‌ها بود. معیار انتخاب فقط همین «خوب بودن» از نگاه ساکنان و امکان مصاحبه بود و هدف این مجموعه توصیف و تفسیر کیفیت این مطلوبیت برای آن‌ها. در آخر محقق دوازده متن نوشته که هر کدام بر یکی از کیفیت‌های «در خانه بودن» متمرکز است. 
منظور از خانه‌ی «خوب» چیست؟ علی طباطبایی با وجود آشنایی با خانه‌های مهم تاریخ معماری، آثاری زیبا و هنرمندانه از معماران بزرگ، در طول تحصیل حرف چندان روشن و واضحی درباره‌ی چرایی و چگونگی خوبی و مطلوبیت خانه برای ساکنان و از زاویه دید آن‌ها نشنیده است. 
خانه‌ی خوب و هنرمندانه از نظر او چیزی دارد که همان نقشی است که ساختمان در رویدادهای زندگی ساکنانش بازی می‌کند. متفکرانی آن را وجه بوطیقایی خانه می‌نامند. او موقع نوشتن درباره‌ی خانه دوست دارد بداهه‌نوازی محمدرضا لطفی در کاخ نیاوران را گوش کند. شاید چون می‌داند وقتی بعد از سال‌ها دوری از خانه به ایران برگشته این قطعه را زده.
«ساختمان خانه همچون بدن ما بر خاطرات‌مان از زندگی اثر می‌گذارد.» «میان خانه و زندگی پدیدآمده در آن نسبتی هست.» «گاه بالکنی به آن اضافه می‌شود، گاه آشپزخانه‌ای فرومی‌ریزد، و گاه حیاطی از بین می‌رود و یاد پابرهنه دویدن بر موزاییک‌های داغ و آفتاب‌دیده‌ فقط در خاطره باقی می‌ماند.»
«همه‌ی ماجراهای زندگی جایی اتفاق می‌افتند» «و هر فضا جای مجموعه‌ی مشخصی از خاطرات می‌شود و تفاوت جاها جنس خاطره‌ها را تغییر می‌دهد. فکر می‌کنید اینکه اتاقی در زیرزمین باشد یا در طبقه‌ی بالا چه تاثیری بر خاطره‌های آن‌جا خواهد گذاشت؟»
می‌شود خانه جایی تمام شود؟ یا خانه هم باید مثل تخیل ساکنانش بی‌انتها باشد؟ در بعضی از خانه‌هایی که محقق دیده است، چنین تجربه‌ای روی پشت‌بام یا در بهارخواب ممکن بوده است؛ فضاهایی که با اتصال‌شان به جاهای دیگر خانه، حضوری موثر در اتفاق‌های روزمره داشتند. وقتی ساکنان، بی‌دغدغه و با لباس راحت، بر بام می‌ایستادند و شهر را تماشا می‌کردند، انگار به جای آن‌که خانه در شهر باشد، شهر در خانه بوده است. گاهی باید چیزی بزرگی جهان را پیش چشم‌مان بگذارد مثل حضور زیر آسمان پرستاره‌ی شب. 
«تجربه‌ی سال‌ها زندگی در خانه به عناصرش معنا می‌دهد و دیوارها، سقف‌ها، پنجره‌ها و تمام اجزای دیگر ساختمان با نام‌هایی مرتبط با فضا در روایت زندگی ساکنان حاضر می‌شوند. یکی دیوار اتاق نشیمن خوانده می‌شود و خاطرات و اتفاق‌های آنجا را پیش چشم می‌آورد و دیگری پله‌ی طبقه‌ی بالا. اما همه‌ی این‌ها نهایتا در یک واژه -خانه- جمع می‌شوند.» «نقش‌های پرپیچ‌وتاب و رنگ‌های گرم فرش‌ها که مثل آتشی در خانه‌های بسیاری از ما حاضرند و گرمای همیشگی پختن غذا، گاهی خاطره‌ای دور از اولین ساعات و روزهای زندگی در آغوش مادر را زنده می‌کند.»
در متن می‌خوانیم بخشی از دلبستگی به خانه زاییده‌ی پیوندی است که کالبد خانه با خواست‌ها و خیال‌های ما دارد: مثلا جاهای کوچک و خلوت؛ گوشه‌هایی از اتاق خواب که پشتی یا صندلی‌ای برای نشستن دارند و اوقاتی از روز نور کم‌رمقی روی‌شان می‌افتد. گاهی چنین فضاهایی در خانه سفر فرد به لایه‌های درونش را آسان می‌کنند. این گوشه‌های تنهایی، مثل سایه‌سار درخت انجیر معابدی که بودا در آن نشست، درد درونی را پیش چشم می‌آورند. با کوچکی مطبوع‌شان کیفیتی التیام‌بخش پیدا می‌کنند و دروازه‌ای به درون می‌گشایند.
«تجربه‌ی زندگی در هر خانه‌ای بالاخره روزی تمام می‌شود. یا چون ساکنانش از آن‌‌جا می‌روند یا چون سرنوشت بیشتر خانه‌های این شهر است که بعد از چند سال تخریب شوند و جایشان را به ساختمانی دیگر بدهند. خانه‌های آجربهمنی و سیمانی برهه‌ی گذار هم چنین روزهایی را از سر گذرانده‌اند.» کتاب خانه‌خوانی تلاشی است برای بازنمایی تصویری از کیفیت زندگی در این خانه‌ها. 
منتشر شده در نشریه‌ی جهان کتاب.
        

          به عنوان یه محصل اگه خروجی تحصیلیم منجر به چنین جنسی از پروژه بشه کاملا راضی و خوشنودم :))
        

          برای منی که دانشجوی معماری هست جذابیت داشت. البته نمیدانم دقیق درباره اش چه بگویم... یک بخش هایی از کتاب دیگر خیلی آماتور و صرفا احساس محور میشد. بخش درخشانی از آن به خاطر ندارم. بعد از خواندنش به این فکر افتادم که من هم میتوانم شاید مثل این کتاب را بنویسم... 
        

          خانه خوانی
سخت خوان و بد قلق ،اما دوست داشتنیست.
از آنهایی که نسخه الکترونیکش را میخوانید و بعد دلتان میخواهد چاپیش را هم داشتید.
کتاب پر از روایت های رهاست! روایت هایی که تمام نمی شوند و تو را در راهرو و پاگرد و بالکن و ... خانه در هوا رها میکند.
شما پایان نامه ی ارشد یک معمار دست به قلم را میخوانید.و شاید همین کتاب را سخت خوان میکند. و برای انهایی که عادت به روایت های شسته رفته ی سر و ته دار دارند.کتاب حتی آزار دهنده هم شود.
اما من همین معلقی ناگهانی در فضا را هم دوست داشتم.
اصلش را بخواهید کتاب در زمانی بسیار درست به دستم رسید در زمانی که روحم با فضای  خانه جدید در چالش بود.
عناوین فصول هنرمندانه انتخاب شده. و به موضوع خوب پرداخته شده بود.من هم مثل بسیاری بارها به معماری خانه ها چه مدرن چه سنتی و... فکر کرده بودم. بارها با اشتیاق مستند هایی درباره خانه ها دیده بودم.اصلش خانه برایم جای مهم و قابل تاملی بود.و این کتاب موفق شد گره هایی را که ذهن تجربه زده ی میکروسکوپ زده ام قادر به حلش نبود را بگشاید.

از متن کتاب:
این کتاب نه مطالعه تاریخی  بر زمینه و زمانه معماری خانه در برهه گذار است و نه نقدی زیبا شناختی بر خانه ها بلکه صرفا تلاشیست برای فهم تاثیر خانه بر کیفیت تجربه ی زیسته ی ساکنانش
        

          از اون کتابا که این چند روز دوباره خوندم 
به این کتاب برگشتم مثل برگشتن به خونه قدیمیمون
        

          این کتاب را شاید دو سال پیش خواندم شاید هم بیشتر اما حالا  میخواهم درباره اش یادداشت بنویسم.
کتاب در حقیقت پایان نامه نویسنده است. پایان نامه دانشجوی معماری درباره خانه های دوره گذار تهران.
از آن دست خانه ها که حس خاطرات ناب کودکی دارند.
در این ناداستان، ما با خانه به عنوان یک عضو بی جان روبه رو نیستیم. خانه در این روایت روح دارد و می‌شود آن را با مفاهیمی انسانی معنا کرد.
در این لحظه که دارم این یادداشت را می‌نویسم یعنی 4.4.4 دو هفته است  که مدام یاد این کتاب می افتم.
دو هفته ای که خانه برایم معنای جدیدی پیدا کرده.
خانه انگار عضوی دیگر از خانواده ماست. این دو هفته شاید بیشتر از همیشه خانگی بوده ام.
خانگی به معنای مهری که به خانه داری و دوست داری آن را با تمام جزئیات و آدم های آن حفظ کنی.
خانه مان انگار عضوی از خانواده بود که دلم نمی‌خواست تنهایش بگذارم و البته که او هم تکیه گاهم بود.
مفهوم خانه به دور از هرگونه تزئینات دیگر، مفهوم غریبی است که فقط برای ساکنین آن خانه قابل درک است.
نمی‌دانم چرا یاد تیتراژ انیمیشن (خانه ما) افتادم؛ آنجا که کل خانواده خمیری شکل داد می‌زدند: خانه ما کوچک است اما یک جای کوچک... و من چقدر این خانگی بودن این انیمیشن با این قدمت (البته که خیلی هم پیر نشدم) را دوست داشتم. 
داشتم فکر می‌کردم هر جنگی حتی اگر عضوی از خانواده را نگیرد، اگر این عضو علی البدل یعنی خانه را ویران کند (فارغ از هر گونه خسارت مالی) سوگی به اندازه خراب شدن خاطرات یک عمر را دارد.
مجله ناداستان، در جلد "خانه" روایتی درباره  آدم هایی است که خانه شان را در جنگ رها کردند و رفتند تا چند هفته بعد بیایند و  آن چند هفته شد هشت سال... 
آن روایت ها هم  فوق العاده بودند و البته تکان دهنده. 
در جنگ اما علاوه بر خانه با آن مفهوم عام، با خانه بزرگ تری مواجه هستیم که برای حفظش یک ملت در تلاش اند و انگار مثل همان کاراکترهای خمیری شکل در آخر کار فریاد می‌زنند: خانه مان را با هم می‌سازیم...( وطن را می‌گویم ...) 
همین دیگر 
همین
خانه تان همیشه سبز 🌱
پ. ن: وقتی بهخوان محدودیت پست داره مجبورم از این قابلیت استفاده کنم:) 
        

          علی‌رغم اینکه به موضوع مورد بحث علاقه‌مند بودم، چندان با متن و شیوه‌ی روایت ارتباط نگرفتم و به کندی تمومش کردم. 
اما در پیوست آخر کتاب مطالب خوبی من‌باب پدیدارشناسی و تمایز تجربه‌ی زیسته با تجربه‌ی علمی  بیان شده بود. 
        

          ۴ ستاره.
چون کار نوین و جذابی بود. تو خیابونای مرکز شهر که قدم می‌زدم قبلا؛ خونه‌ها با آجرای قرمز کهنه و مرمرای زخم خورده و شیشه‌هایی که هزار سال بود کسی رنگ سفید آهن‌شونو تمیز نکرده بود رو دوست داشتم. الان خیلی بیشتر.
الان که می‌رم اون سمتا؛ با چشم دورتادور رو می‌گردم پی این خونه‌ها و با استفاده از چیزایی که از جستارای این کتاب یاد گرفتم؛ فکر می‌کنم چه امکاناتی داره این خونه. چند تا ایوون داره؟ حیاط چی؟ وسطش حوض داره؟ پاگرد پله؟ جان‌پناه‌های سفید که روشون چوب براق کار شده و پنجره‌هایی که با شکلای هندسی خاص جلوی دیدت رو تغییر می‌دن و اگر بخوای نفس واقعی بکشی می‌دوی تو ایوون و پشت بوم. و زل می‌زنی به شهرت و کوه‌هاش و عمیق نفس می‌کشی‌.
جملات خیلی خوب و به اندازه‌ای داشت هر جستار. هر چقدر هم که با کتاب بیشتر جلو اومدم ساختارش نظام‌مندتر و به قاعده‌تر شد و طبعا لذت‌بخش‌تر.
پیوست آخر که در خصوص روش‌های نظری بود هم خیلی جالب بود. معنای تجربه‌ی زیسته رو بسیار خلاصه اما قابل فهم توضیح داده بودند و از همه بیشتر؛ نظریه‌ی آقای الکساندر توجهم رو جلب کرد که می‌گفت الگوهای رویدادی با مکان‌ها هماهنگی دارن. این-با فهم من- یعنی در زیرزمین؛ در پشت بام؛ در کنار پنجره‌ای که رو به درختیه و طاقچه‌‌ی بزرگی برای نشستن داره و در حیاط و کنار گل‌ها؛ آدم‌ها قابل پیش‌بینیه رویدادی که براشون اتفاق می‌افته. در عین حال که شبیه هم می‌شن در جزئیات ممکنه متفاوت باشن و همون جزئیات کل تجربه‌ی زیسته رو تغییر می‌دن.
در کل با وجودی که بی‌تمرکز خوندمش؛ خیلی دوستش داشتم و حتما دوباره می‌خونمش. البته نه به این زودی‌ها.
        

          کتاب خانه‌خوانی از تجربه‌ی زیسته‌ی ساکنان خانه‌های ۱۳۳۰و ۱۳۴۰ نوشته، خانه‌های مورد علاقه‌ی من. خانه‌هایی که گاهی به عنوان یک کافه یا کتاب‌فروشی یا خانه‌ی قدیمی‌ها لحظاتی به ما پناه داده‌اند. خانه‌هایی که در حال حاضر تخریب می‌شوند تا ساختمان‌های زشت و بدقواره‌ و به قول دیگری با گوشه‌های تیز و بُرنده، ولی پر سود برای سازنده‌اش، جایگزین شوند. ساختمان‌هایی که چهره‌ی شهر را زشت می‌کنند.
یک بار به دوستی گفتم: من به گذشته‌گرا نیستم، ولی در عصر ما ساختمان‌ها، ماشین‌ها، لباس‌ها، نازیبا و بدقواره شده.

البته کتاب خانه‌خوانی به طور کلی جستارهایی بود در مورد مفهوم خانه، ناخانه، بخش‌های مختلف خانه‌ها و احساسی که در آدم به وجود می‌آورند؛ همانطور که نویسنده جایی از کتاب نوشته است: [فضا لحظه‌ایی از گفت‌وگو با آدمی دست نمی‌کشد و در تعاملی همیشگی با انسان، به هویت او شکل می‌دهد.]

من بخش‌های زیادی از این کتاب را درک می‌کردم و در حاشیه‌اش یادداشت‌هایی به آن اضافه کردم در مورد اتاق‌های طبقه‌ی بالا، ترس و ابهام زیرزمین‌ها در کودکی. بخشی را که در مورد خلوت نوشته بود بارها خواندم و بعد خواندنش نوشتم: آدم گاهی از احساس فهمیدن و فهمیده شدن بعد از خواندن بعضی کتاب‌ها دوست دارد برود در کوچه و داد بکشد.

فروردین ۱۴۰۲