یادداشت‌های Melika_ Ghanami (30)

          کتاب «کیفر آتش» (با عنوان اصلی «برج بابل») اثر برجسته الیاس کانتی، یکی از رمان‌های مهم قرن بیستم به شمار می‌رود که با دقت و ظرافتی مثال‌زدنی، به واکاوی شخصیت پیتر کین، چین‌شناسی مشهور و در عین حال به شدت منزوی می‌پردازد. کانتی با استادی تمام، تصویری موشکافانه از کین و روابط پیچیده‌اش با دنیای اطراف ترسیم می‌کند؛ روابطی که در نهایت او را درگیر چالش‌های عظیمی می‌کنند.

کین که تمام عشق و زندگی‌اش به کتابخانه شخصی‌اش گره خورده است، تحت تأثیر حرف‌ها و دسیسه‌های مستخدم و دربان خانه‌اش، مجبور می‌شود این پناهگاه امن را ترک کند و وارد دنیای ناشناخته و پرآشوب زیرین شهر شود. در این برزخ هولناک، او ناچار است برای بقا و یافتن راه بازگشت به خانه‌اش، از راهنمایی‌های یک کوتوله شطرنج‌باز و بدطینت بهره ببرد. در نهایت، زمانی که برادر کین، که روانپزشکی برجسته است، به دیدارش می‌آید و با تشخیصی اشتباه، بحرانی جدید و پیچ نهایی داستان را رقم می‌زند. تصویرسازی دقیق و موشکافانه کانتی از شخصیتی که در حال مبارزه با دنیای پیرامون است، هنوز هم تازگی و جذابیت روزهای آغازین انتشار رمان را حفظ کرده است.
«کیفر آتش» در سه بخش اصلی روایت می‌شود:

بخش اول: 
در آغاز رمان، با پیتر کین آشنا می‌شویم؛ مردی که دچار نوعی جنون کتاب است. زندگی او به طور کامل به مطالعه و پژوهش اختصاص دارد و هرگونه تعامل با دنیای بیرون، حتی یک گفتگوی ساده در خیابان، او را آزرده و خشمگین می‌کند. کین در آپارتمانی زندگی می‌کند که یک سرایدار و یک خدمه زن برای تمیز کردن منزل دارد. روزی، پس از اینکه خدمه زن کتابخانه وسیع کین را به بهترین شکل تمیز می‌کند، از او درخواست می‌کند تا کتابی برای مطالعه به او قرض دهد. کین، برخلاف عادت همیشگی‌اش که هرگز کتابی را به کسی قرض نمی‌دهد، یکی از کم‌ارزش‌ترین کتاب‌هایش را به او می‌دهد. شب هنگام، به طور اتفاقی مشاهده می‌کند که زن با نهایت احترام و احتیاط، کتاب را روی بالشی گذاشته و با دستکش مشغول ورق زدن و خواندن آن است. همین صحنه، کین را متقاعد می‌کند که باید با این زن ازدواج کند، بی‌خبر از اینکه این تصمیم، سرآغاز یک اشتباه فاجعه‌بار برای او خواهد بود.

بخش دوم: 
در بخش دوم، کین تقریباً بی‌خانمان شده و با فردی حقه باز و شارلاتان آشنا می‌شود که خود را رکورددار بازی شطرنج می‌داند. این فرد، به طرق مختلف از سادگی کین سوءاستفاده کرده و او را مورد کلاهبرداری قرار می‌دهد.

بخش سوم: 
بخش پایانی رمان با ورود برادر کین به داستان همراه است. او که یک روانپزشک برجسته است، تلاش می‌کند تا کین را از دست سه نفر، یعنی سرایدار، همسرش و آن مرد کوتاه قد شارلاتان، نجات دهد.
به نظر می‌رسد «کیفر آتش» با توجه به عمق روانشناختی و روایت غیرمعمولش، کتابی نیست که همه سلیقه‌ها را پوشش دهد و ممکن است برای برخی خوانندگان چالش‌برانگیز باشد.
        

3

          این رمان ازدو بخش تشکیل شده که هر کدام روایتی متفاوت و تأمل برانگیز ارائه میدهند 
بخش اول:  
بخش اول کتاب از زبان یک فرمانده نظامی روایت میشود که در سال ۱۹۴۹، یعنی یک سال پس از تشکیل رژیم صهیونیستی، در منطقه فلسطین حضور دارد. این شخصیت به اقدامات خشونت آمیز و تجاوزگرانه دست میزند و نویسنده با جزییاتی تکاندهنده، فضای وحشت و اضطراب حاکم بر آن دوران را به تصویر میکشد.  
یکی از ویژگیهای بارز این بخش،تکرارهای عمدی و توصیفهای دقیق است؛ مثلاً زخمِ روی بدن فرمانده که هر روز با تشریحی موشکافانه شستوشو و پانسمان میشود. این تکرارها نه تنها بر سنگینی فضای داستان میافزاید، بلکه گویی بازتابی از یک  روزمرهگی آکنده از خشونت و رنج است.  
بخش دوم: 
در بخش دوم، راوی داستان تغییر میکند و این بار با خانمی روبه رو میشویم که در پی خواندن یک خبر تاریخی در روزنامه، دست به تحقیقی عمیق میزند. این بخش نیز با نثری دقیق و جزیینگر،پیوندی نامرئی اما پرتنش با بخش اول برقرار میکند و مخاطب را به تأملی جدی درباره  تاریخ، حافظه و روایتهای رسمی فرامیخواند
        

6

          داستان از  جایی  شروع می شود که "برتراند"، دختری ساده و وفادار، با مارتن گر ازدواج میکند. زندگی آنها تحت سلطهٔ پدر مستبد مارتن گر میگذرد؛ مردی که با خودخواهی، مانع پیشرفت پسرش میشود. پس از سالها تحمل محدودیت، مارتن گر ناگهان خانه را ترک میکند و به برتراند قول میدهد به زودی بازگردد. اما این "زودی" به هشت سال تنهایی تبدیل میشود.
در این سالها، پدر و مادر مارتن گر میمیرند و مالکیت زمینها به برتراند میرسد. تا اینکه روزی، عموی مارتن گر با مردی ریشو و لباس رزم پوش به خانه میآید و ادعا میکند او مارتنِ بازگشته است. برتراند در اولین نگاه، با وجود تغییرات فیزیکی شدید، شوهرش را میپذیرد، اما به زودی متوجه رفتارهای عجیب او میشود:
برتراند کمکم به هویت او شک میکند، اما هر چه بیشتر سوال میپرسد، جامعه بیشتر او را طرد میکند: کشیش او را متهم
 به بیماری و جنون  میکند، خواهران مارتن گر میگویند دوری از شوهرش عقلش را پریشان کرده، و دهکده پشت مرد ادعایی را میگیرد. سه سال بعد، حقیقت توسط یک سرباز فاش میشود: مارتن گر واقعی در جنگ یک پا از دست داده، و این مرد یک کلاهبردار است...
        

24

          کتاب مرگ در ونیز اثر توماس مان ، با ترجمه‌ی روان و دقیق محمود حدادی، اثری است که از همان ابتدا توجه خواننده را به خود جلب می‌کند. این رمان کوتاه اما عمیق، داستانی درباره‌ی گوستاو آشنباخ، یک نویسنده‌ی میانسال در آستانه‌ی ۵۰ سالگی است که برای یافتن آرامش و الهام‌بخشی جدید به آثار هنری‌اش به سفر می‌رود. او در هتلی در ونیز اقامت می‌کند و در آنجا با تادزیو، یک پسر نوجوان ۱۴ ساله، مواجه می‌شود که زیبایی و ظرافت او توجه آشنباخ را به شدت جلب می‌کند.
آشنباخ به تدریج شیفته‌ی تادزیو می‌شود و این شیفتگی به حدی می‌رسد که می‌توان گفت او تقریباً عاشق پسرک شده و مدام به دنبال دیدن او و نزدیک شدن به اوست. این احساسات شدید و پیچیده، در کنار فضای مرموز و زیبای ونیز، داستان را به سمت یک تراژدی روان‌شناختی پیش می‌برد
توماس مان برای خلق شخصیت گوستاو آشنباخ، ازگوستاو مالر، آهنگ‌ساز بزرگ معاصر خود، الهام گرفته است. مالر که در زمان نوشتن این رمان به تازگی درگذشته بود، به نوعی نماد هنرمندی است که در جست‌وجوی کمال و زیبایی است، اما در نهایت با مرگ مواجه می‌شود.
مرگ در ونیز نه‌تنها یک داستان درباره‌ی عشق و مرگ است، بلکه اثری است که به مفاهیم فلسفی و روان‌شناختی عمیقی می‌پردازد. این کتاب با ترجمه‌ی عالی محمود حدادی و نقدهای پایانی‌اش، اثری است که پس از خواندن، همچنان در ذهن شما باقی می‌ماند و شما را به تفکر وامیدارد
        

9

          کتاب «هنر مردن» اثر پل موران، کتابی کم‌حجم اما عمیق و تأمل‌برانگیز است که با مقدمه‌ای از بابک احمدی آغاز می‌شود. این مقدمه به خواننده کمک می‌کند تا با نویسنده کتاب، پل موران، بیشتر آشنا شود. موران نویسنده‌ای است که متأسفانه حتی در فرانسه، زادگاهش، تا حدی به دست فراموشی سپرده شده است. با این حال، او نویسنده‌ای است که بزرگان ادبیات مانند سلین و مارسل پروست درباره‌اش سخن‌ها گفته‌اند و او را تحسین کرده‌اند.
کتاب از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
بخش اول با عنوان «هنر مردن»، به بررسی مرگ‌های تاریخی و شهادت‌های مختلف درباره لحظات پایانی زندگی افراد مشهور می‌پردازد. موران در این بخش، مرگ‌هایی مانند مرگ سقراط را روایت می‌کند و به شیوه‌های مختلف مردن در طول تاریخ اشاره می‌کند. برای مثال، او به مرگ اسکار وایلد اشاره می‌کند که در لحظات آخر زندگی‌اش، وقتی پزشکان بزرگی را به بالینش می‌آورند، با طنز تلخی می‌گوید: «دلم نمی‌خواهد فراتر از توان مالی‌ام بمیرم.» این بخش از کتاب، با نگاهی فلسفی و گاه طنزآمیز، به خواننده نشان می‌دهد که مرگ چگونه می‌تواند بازتابی از زندگی و شخصیت افراد باشد.
بخش دوم کتاب به موضوع خودکشی در ادبیات اختصاص دارد. موران در این بخش، به ویژه به ادبیات روسیه و آثار نویسندگان بزرگی مانند فئودور داستایوفسکی می‌پردازد. او با بررسی شخصیت‌ها و موقعیت‌هایی که در ادبیات روس به خودکشی منجر می‌شوند، به تحلیل روان‌شناختی و فلسفی این پدیده می‌پردازد. این بخش از کتاب، خواننده را به تفکر درباره مرگ، زندگی، و انتخاب‌های انسان وامیدارد.
        

10

          داستانی کوتاه اما عمیق و تأمل‌برانگیز است که حول محور هویت و درک ما از خودمان می‌چرخد. داستان از زبان مردی روایت می‌شود که پس از سال‌ها داشتن سبیل، یک روز تصمیم می‌گیرد آن را بتراشد. این تصمیم ساده، به ظاهر بی‌اهمیت، اما به طرز عجیبی زندگی او را دگرگون می‌کند.
وقتی همسرش به خانه بازمی‌گردد، هیچ واکنشی به نبود سبیل او نشان نمی‌دهد. او سپس به سر کار می‌رود، اما همکاران و دوستانش نیز هیچ توجهی به تغییر ظاهرش ندارند. این بی‌تفاوتی عمومی او را به شدت آشفته می‌کند. شب که به خانه برمی‌گردد، از همسرش می‌پرسد: «این شوخی مسخره‌ای که با همه هماهنگ کردی و داری اجرایش می‌کنی، تمامش کن! شاید من بدون سبیل زشت شده باشم، اما می‌توانی این را مستقیم به من بگویی، به جای این مسخره‌بازی‌ها!» همسرش با تعجب پاسخ می‌دهد: «چه می‌گویی؟ تو اصلاً تا حالا در زندگی‌ات سبیل نداشته‌ای!»
این جمله ساده، اما شوک‌آور، باعث می‌شود مرد داستان به کلی هویت خود را گم کند. او که فکر می‌کرد سبیل بخشی جدایی‌ناپذیر از وجودش است، حالا با این واقعیت مواجه می‌شود که شاید هیچ‌وقت سبیل نداشته است. این اتفاق ساده، اما عمیق، او را به سمت بحرانی هویتی سوق می‌دهد.
پایان شاهکار کتاب یکی از نقاط قوت اصلی اثر است. این پایان به قدری قوی و تأثیرگذار است که در اقتباس سینمایی از کتاب نتوانستند آن را اجرا کنند..
        

8

          یکی از آثار کلاسیک ادبیات روسیه در قرن نوزدهم است که به بررسی پیچیدگی‌های روابط انسانی و مسئولیت‌های فردی و جمعی می‌پردازد. این رمان از دو بخش اصلی تشکیل شده است که هر کدام به شکلی جذاب و عمیق، داستان شخصیت‌های مختلف را روایت می‌کنند.
بخش اول کتاب با ورود یک معلم به خانواده‌ای ثروتمند و چهارنفره آغاز می‌شود. این معلم قرار است به پسر خانواده درس بدهد. در فصل‌های بعدی، نویسنده به شکل ماهرانه‌ای پیشینه این خانواده ثروتمند و نحوه شکل‌گیری آن را شرح می‌دهد. سپس، زندگی فقیرانه و ساده معلم را می‌خوانیم که در تضاد آشکار با زندگی اشرافی خانواده قرار دارد. در فصل چهارم، یک داستان عاشقانه زیبا و پراحساس روایت می‌شود که به جذابیت داستان می‌افزاید. در فصل پنجم، با یک شخصیت جدید و ثروتمند آشنا می‌شویم که نقش مهمی در ادامه داستان ایفا می‌کند.
بخش دوم کتاب به ارتباطات و تعاملات بین این شخصیت‌ها می‌پردازد. هرتسن با مهارت خاصی، روابط متقابل بین شخصیت‌ها را به تصویر می‌کشد و خواننده را به تفکر درباره مسئولیت‌های فردی و جمعی دعوت می‌کند. یکی از نقاط قوت کتاب، شخصیت‌پردازی قوی و واقع‌گرایانه آن است که باعث می‌شود خواننده به راحتی با کارکترها ارتباط برقرار کند.
هرتسن در این رمان، جامعه روسیه قرن نوزدهم را به شکلی انتقادی روایت می‌کند. او به مسائلی مانند نابرابری اجتماعی، تأثیر نیروهای خارجی (مانند افراد دیگر و جامعه) بر تصمیم‌گیری‌های شخصی، و مسئولیت اخلاقی افراد در قبال اعمالشان می‌پردازد. نویسنده به‌طور خاص بر این موضوع تأکید دارد که چگونه افراد باید در برابر اعمال خود پاسخگو باشند، حتی زمانی که عوامل خارجی بر آن‌ها تأثیر گذاشته‌اند.
        

14

          یکی از رمان‌های تحسین‌برانگیز و تأمل‌برانگیز ادبیات معاصر است که از خواندن آن لذت بردم. داستان در یک روستای کوچک و مرزی در کشور لهستان می‌گذرد، جایی که شخصیت اصلی داستان، زنی به نام ژانیا دوشیکو، زندگی می‌کند. ژانیا فردی استثنایی است که به اخترشناسی و ترجمه اشعار علاقه‌مند است و همچنین در فصل زمستان از خانه‌های روستایی مراقبت می‌کند. او فردی گیاه‌خوار و مدافع سرسخت حقوق حیوانات است و به طبیعت و حیوانات احترام زیادی می‌گذارد.
داستان از جایی شروع می‌شود که یکی از همسایگان ژانیا به‌طور مرموزی کشته می‌شود. ژانیا که به حیوانات و طبیعت عشق می‌ورزد، اولین سوءظن خود را متوجه حیوانات، به‌ویژه گوزن‌ها می‌کند. او معتقد است که گوزن‌ها ممکن است در واکنش به شکار بی‌رویه انسان‌ها، دست به انتقام زده باشند. این فرضیه او را به مسیری پرپیچ‌وخم می‌کشاند که در آن مرز بین انسان و حیوان، طبیعت و تمدن، و حتی زندگی و مرگ به‌طور فزاینده‌ای محو می‌شود.
این کتاب نه‌تنها یک داستان جنایی مرموز است، بلکه نگاهی عمیق به رفتار انسان‌ها با طبیعت و حیوانات دارد. اولگا توکارچوک با نثری شاعرانه و تصویری، خواننده را به تفکر درباره رابطه انسان با محیط زیست و پیامدهای اخلاقی این رابطه دعوت می‌کند. کتاب «گاوآهن بر استخوان مردگان» اثری است که هم از نظر ادبی و هم از نظر محتوایی بسیار غنی و تأمل‌برانگیز است.
        

2