برداشت دوم

برداشت دوم

برداشت دوم

عدنیه شبلی و 1 نفر دیگر
3.5
2 نفر |
2 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

0

خوانده‌ام

2

خواهم خواند

7

شابک
9786004563796
تعداد صفحات
103
تاریخ انتشار
1403/1/1

توضیحات

        درست زمانی که بشریت خیال می‏‌کرد دوران جنگ‏‌پرستی و کشتار بی‏‌گناهان برای قدرت‌‏نمایی به سر رسیده ، شاهد پدیده‌‏ای هستیم که به نظر بسیاری نسل‏‌کشی تمام‌‏عیار است. در این کشاکش جنون‏‌آمیز بیش‌‏مردانه و مرگ‏‌اندود، به نظر می‏‌رسد یگانه راه پیش رو پناه بردن به نگاه زندگی‏‌محورِ زنانه است، نگاهی که در ریزه‌‏کاری‏‌های روزمره، زیر سایهٔ زوال و نیستی، حیات و هستی می‌جوید. اگرچه بیش از ۹ هزار زن ساکن غزه در این بازهٔ حدود شش‏‌ماهه به کام مرگ رفته‌‏اند و در طول سالیان گزارش‌‏هایی از تعرض و تجاوز نظامیان اسرائیلی به زنان فلسطینی منتشر شده، صدها هزار زن در روزمرگی اسارت در زندانِ دومیلیون‏‌نفری غزه و حالا در اردوگاه‌‏های آوارگانْ پاسدار شعله‌های لرزان صلح و زندگی‏ بوده‌‏اند. زنانی که می‌‏زایند و می‌‏زیند و دستان‌شان مرهم زخم‏‌ها و دردهای ملت فلسطین است. توجه به جزئیات حیات این زنان که به مقاومت و صبر و خون دل سنگ لعل می‌کنند برای ما که در روزگار عسروحرج و به فاصلهٔ جغرافیایی کمی از آنان به سر می‌‏بریم می‌تواند آموزنده و دیده‏‌گشا باشد. برداشت دوم  با در هم تنیدن استعاری این جزئیات، سعی در نزدیک ساختن خواننده به ‏زیست هولناک انسان فلسطینی دارد.
عَدَنیه شبلی نویسندۀ فلسطینی برداشت دوم  در سال‏های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۴ برندهٔ جایزهٔ نویسندگان جوان از بنیاد عبدالمحسن القطان شد. متن انگلیسی داستانِ برداشت دوم (که این کتاب برگردان آن است) به ترجمۀ الیزابت ژکت در سال ۲۰۱۷ در آمریکا به چاپ رسید و در سال‌‏های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ نامزد دریافت جایزهٔ ملی کتاب آمریکا و جایزهٔ بوکر شد. قرار بر این بود که در نمایشگاه کتاب فرانکفورتِ ۲۰۲۳، ضمن اهدای جایزهٔ لیبراتور به شبلی بابت نوشتن این داستان، با برگزاری نشستی از او تقدیر شود، اما در پی حملهٔ روز هفتم اکتبر حماس به اسرائیل مؤسسۀ لیت‌‏پروم، حامی آلمانی این مراسم، از لغو اهدای جایزه خبر داد.
      

یادداشت‌ها


💢جلسۀ ای
          
💢جلسۀ این هفتۀ کارگاه بحث مفصلی کردیم دربارۀ الهیات #یهود از ابتدای خلقت تا الان. بحثی مفید اما متفاوت نسبت به مواضع رائفی‌پوری و ماسونی که صهیونیسم را مافیایی و ماورایی به تصویر می‌کشند. برخلاف تصورم مناقشه‌برانگیز هم نشد. تهش یکی از بچه‌ها گلایه کرد چرا در کالبدشکافی اسرائیل نهایتا تا دویست سال پیش عقب می‌روم و دی‌اِن‌اِی الهیاتی جهود و سرریز گفتمان بنی‌اسرائیلی به عالم مسیح و اسلام را نادیده می‌گیرم که به تعبیر خودش، گفتمان یهود گفتمانیست که تنه به تنه گفتمان‌های فرقه‌ای و سازمانی می‌زند و رد پایش در بسیاری از بزنگاه‌های تاریخ هست. 

💢#صهیونیسم پدیده‌ای مدرن است لاجرم ماهیتش هم مربوط به دویست سال اخیر. این منافی اسپرم‌‎های الهیاتی و ادراکات سیطره‌طلبانۀ تلمودی در گفتمان صهیون نیست اما این ماهیت و جنس و هویت اصلی آن تشکیل نمی‌دهد. ماهیت صهیونیسم یک ماهیت تا بُن دندان استعماریست. وقتی در کالبدشکافی صهیونیسم در این لایه بایستیم، تبیینش آنقدر انسانیست و قابل فهم‌ که با یک آتئیست در آن سوی کرۀ خاکی که می‌شود ادبیا و حرف مشترک پیدا کرد؛ تبیین از موضع برخلاف نگاه نطفه‌شناسانۀ الهیاتی نه مناقشه‌برانگیز است و نه پیچیده. سرراست و هلو توی گلو! 

💢بخار معدۀ استعمار آنقدر نامطبوع هست که مشام هر انسانی را بیازارد فرقی هم نمی‌کند که داریم از صهیونیسم در فلسطین سخن می‌گویم یا آپارتاید سفیدها در قعر ا#فریقا یا ظلم کمپانی در امریکای لاتین یا تسمه‌ای که فرانسوی‌ها از گردۀ انسان مظلوم الجزایری کشیدند! تحلیل ماجرا از این موقف آنقدر ملموس و قابل استشمام است که نیازی نیست به بحث‌‎های پاتولوژیک و تئوریک الهیاتی تا ببینیم نظام معرفت‌شناسی بشر از کدام ایستگاه تاریخی دچار اعوجاج شده و تاویل هستی‌شناسانۀ خود را به سازمان #یهود واگذار کرد. این شکلی مخاطب‌مان دیگر محدود به مخاطب شیعی یا حتی اسلامی نیست. 

💢هر جا انسانی باشد بی‌غرض و بی‌مرض، مخاطب ماست. اینها همه را گفتم که این را بگویم؛ #برداشت_دوم از #نشر_هرمس دقیقا در این موضع ایستاده. #عدنیه_شبلی خودش فلسطینیست. #داستان که البته نیمی از آن واقعیت است آنقدر همه‌فهم و فطری بوده که در خود غرب هم بتواند جایی باز کند و کار تا تقدیر در #نمایشگاه_کتاب_فرانکفورت بالا بگیرد. قضیه اما می‌خورَد به هفت اکتبر و آن روی دیکتاتوری تمدن غرب بیرون می‌زند و شبلی هم کوبیده می‌شود گوشهٔ طاق. داستانی سرراست با کسالتی ملایم در ابتدا، تحریک شاخک‌های مخاطب در میانه‌ و در نهایت چَکی که در پایان می‌زند بی ادا و اطوار و شعار.
        

4

          رمانی کوتاه و عمیق است که در آن نویسنده با زبانی شاعرانه و توصیفاتی دقیق، داستانی تلخ و تأثیرگذار را روایت می‌کند. این کتاب با ظرافتی خاص به موضوع اشغال فلسطین و تأثیرات عمیق آن بر زندگی افراد عادی می‌پردازد و همزمان پرسش‌هایی بنیادین درباره هویت، حافظه، و درد جمعی را مطرح می‌کند.

رمان در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول داستان قتل یک دختر فلسطینی 13 ساله در سال 1949 را بازگو می‌کند که توسط یک سرباز اسرائیلی کشته شده است. این بخش از نگاه شاهدان و از طریق جزئیات محیطی و احساسی روایت می‌شود که به جای توصیف مستقیم حادثه، به تأثیرات و بازتاب‌های آن در اطرافیان و فضای اجتماعی منطقه می‌پردازد. نویسنده با استفاده از نثری دقیق و موشکافانه، بی‌عدالتی و خشونت را به‌گونه‌ای روایت می‌کند که خواننده را به تفکر وادارد.

بخش دوم روایت زندگی زنی فلسطینی است که سال‌ها بعد به دنبال کشف حقایق مربوط به آن قتل برمی‌آید. او که خود در میان درد و رنج ناشی از اشغال زندگی کرده، سفری به محل وقوع حادثه ترتیب می‌دهد تا ردی از گذشته پیدا کند. این سفر، نه تنها یک جستجوی شخصی برای درک حقیقت است، بلکه بازتابی از مبارزه جمعی مردم فلسطین برای بازپس‌گیری تاریخ و هویت خود است. در این بخش، شبلی با ترکیب خاطرات، تأملات فلسفی و توصیفات زنده از مکان‌ها و افراد، خواننده را به درون جهانی می‌برد که مرزهای بین گذشته و حال، واقعیت و خیال، و فرد و جمع در آن محو شده‌اند.

یکی از ویژگی‌های برجسته کتاب، استفاده از جزئیات دقیق و نمادپردازی برای ایجاد تأثیر احساسی عمیق است. شبلی بدون استفاده از شعارهای سیاسی یا توصیفات صریح خشونت، تأثیر اشغال و سرکوب را به شکلی ملموس و انسانی به تصویر می‌کشد. زبان او ساده اما پر از لایه‌های معنایی است که خواننده را به تفکر درباره عمق تراژدی انسانی در فلسطین دعوت می‌کند.

رمان «برداشت دوم» با تأکید بر تجربه زنان و نقش آن‌ها در حفظ و بازسازی حافظه جمعی، به جنبه‌ای کمتر دیده‌شده از مقاومت فلسطینیان می‌پردازد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه زنان، با وجود رنج‌های شخصی و اجتماعی، می‌توانند حاملان و حافظان تاریخ باشند. این کتاب نه تنها روایتی از یک حادثه تاریخی است، بلکه تلاشی برای ایجاد ارتباط بین گذشته و حال و پرسشی درباره مسئولیت فردی و جمعی در برابر بی‌عدالتی‌ها است.

برداشت دوم اثری است که با ظرافت و عمق، داستانی ساده اما تأثیرگذار را روایت می‌کند. عدنیه شبلی از طریق این کتاب موفق شده است تصویری از زندگی و مرگ، امید و ناامیدی، و مقاومت در برابر فراموشی را ارائه دهد. این رمان با وجود کوتاهی، اثری غنی و پرمفهوم است که تأثیری ماندگار بر ذهن خواننده می‌گذارد و او را به بازاندیشی درباره مفاهیم عدالت، تاریخ و انسانیت دعوت می‌کند.
        

16