بریده‌های کتاب عطیه عیاردولابی

همینگوی می‌گوید: "ابتدا بنویسید، بعد همه چیزهای خوبش را تخلیه کنید، چیزی که باقی می‌ماند خود داستان است." (البته منظور همینگوی از "همه چیزهای خوب"، مواد و مصالحی است که نویسنده عاشق آنهاست - نه هر چیزی که مناسب و درخورد داستان است.)

می دانید خیلی مهم است که شما تاریخ را از زبان چه کسی بشنوید عثمانیان با همه بالا و پایین‌هایشان و بی‌کفایتی پادشاهانشان و خاله‌زنک بازی قدرتشان، حق زیادی به گردن اسلام دارند آنها بودند که با فتح استانبول سد نشر اسلام به اروپا را شکستند. سال‌های سال از حرمین شریفین در برابر صلیبی‌ها دفاع کردند، مانع مستعمره شدن کشورهای عربی شدند، و جلوی دولت یهودیان در سرزمین‌های مسلمانان را گرفتند. جز اروپا، اسلام شمال افریقا هم به آنها مدیون است ولی شاید این را همه جا نشنوید. گفتم که خیلی مهم است که شما تاریخ را از زبان چه کسی بشنوید راستش ما تاریخ را روایت نمی‌کنیم. ما تنها تاریخی را که اروپاییان روایت کرده.اند تکرار می‌کنیم. برای همین است که درباره نسل کشی ارمنیان طی جنگ جهانی اول فراوان گفته و شنیده شده، ولی هیچ وقت از نسل کشی مسلمانان بالکان حرفی زده نشده.

علی‌عباس خوابش برده بود و زینب راه افتاد و گفت در خانه منتظر ما می‌ماند. من ولی باید تا پایان مراسم را می‌دیدم. انگار هنوز برایم روز عاشورا بودن مجلس جا نیفتاده بود. این طور که می‌دیدم عزاداری شب و روز عاشورایشان خیلی بر پایه اشک نبود و کسی روضه مکشوف نمی‌خواند. ... آنچه حالا، بعد از دیدن مراسم شب و روز عاشورای زینبیه می‌توانم بگویم این است که زینبیه نمایشی باشکوه از حضور شیعیان است؛ نمایشی قدرتمند از نظم و جمعیت و وحدت. اعتباری است که سخت به دست آمده و نمی‌خواهند راحت از دست بدهند. آنچه حضورش را بین آن همه شکوه غایب دیدم شور بود. همان چیزی که در دسته کوچک پاکستانی‌ها زنده بود و نفس می کشید.

مادربزرگم که در دریافت حس جاه‌طلبی اشرافی و شاید حتی فهمیدنش آن‌چنان ناتوان بود که به کار بردن آن همه شور برای تاختن به آن را بیهوده می‌یافت. از این گذشته، به نظرش چندان پسندیده نمی‌آمد که آقای لوگراندن که خواهرش همسر اشرافزاده‌ای از نورماندی جنوبی نزدیک بلبلک بود، در حمله به اشرافیان تا آنجا خشونت به کار ببرد که به انقلاب کبیر خرده بگیرد که چرا همه‌شان را از دم گیوتین نگذرانیده بود.

مادرم رفت و بسته‌ای کتاب آورد... چهار کتاب در آن بود: مردال شیطان، فرانسوا پسر صحرا، فادت کوچولو، استادان نی انبان. ... (ص ۱۰۷) رمان‌های روستایی ژرژ ساند هم که او برای جشنم به من هدیه کرد، همانند اثاثه قدیمی، پر از اصطلاحاتی بودند که دیگر منسوخ شده و به صورت کنایه درآمده بودند، از آنهایی که دیگر تنها در روستاها یافت می‌شوند.

[عمه بزرگ] هر بار که دیگران را دارای امتیازی، هرچند بسیار کوچک می‌دید که خودش نداشت به خود می‌قبولانید که آن چیز نه امتیاز که چیز بدی است و برای این که لازم نباشد به دیگران غبطه بخورد برایشان دلسوزی می‌کرد.

در واقع مادر بزرگم هیچگاه راضی نمی شد چیزی بخرد که از آن نتوان بهره ای فکری گرفت؛ به ویژه آنی که چیزهای زیبا به ما می‌دهند و می آموزند که خوشی را در فراسوی خشنودی‌های رفاهی و خودستایانه جستجو کنیم. حتی هنگامی که می‌خواست به کسی هدیه ای به اصطلاح مفید بدهد، اگر بنا بود به کسی، صندلی ظرف یا عصا هدیه کند می گشت و نوع عتیقه شان را پیدا می‌کرد انگار که کنار افتادگی طولانی آنها ویژگی کاربردی شان را از آنها گرفته و آماده‌شان کرده باشد که بیشتر به تعریف زندگی مردمان گذشته بپردازند تا این که نیازهای ما را برآورند.

اگر به یهود فرصت مساوی داده شود و اگر او به قواعد بازی پایبند بماند، از دیگران هوشمندتر نیست. در حقیقت، اگر امکان توطئه‌چینی و حیله‌گری از یهودیان سلب شود، شوق و حرارت آنان نیز فرومی‌نشیند.

یعقوب نیمرودی با هماهنگی و همراهی دیگر ماموران، به خصوص سرویس اطلاعاتی و سفارت اسرائیل در تهران در دوران اوج خیزش و قیام انقلابی مردم مسلمان ایران علیه نظام سلطنتی، حاکم از هیچ تلاش و دسیسه ای برای سرکوب ملت به پا خاسته و خاموش کردن شعله های فروزان نهضت اسلامی فروگذار نکردند. آنها پس از استقرار نظام اسلامی نیز با تمام توان و امکانات و انواع روش‌ها برای سرنگونی جمهوری اسلامی و احیای سلطنت، تلاش بی‌وقفه‌ای را آغاز کردند. نیمرودی ضمن اشاره به گوشه‌ای از شیطنت‌های اسرائیلی در این راستا درباره طراحی یک کودتای نظامی «عبری عربی» علیه نظام اسلامی لب به اعتراف می‌گشاید و می‌نویسد که با هدف تحقق آرزو و امید محمدرضا شاه معزول و پسرش «کورش رضا» و بسیاری از افسران و ژنرال‌های قدیمی ارتش سلطنتی پیگیر حوادث ایران شده است. به نوشته او برگرداندن این چرخ، یعنی بازگشت خاندان سلطنتی برای غرب و به طور ویژه برای اسرائیل از اهمیت راهبردی بالایی برخوردار بود. وی با اشاره به تجاوز رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان و اشغال آن و فاجعه کشتار دو اردوگاه صبرا و شتیلا در ۱۹۸۲م و حس کاذب و غروری که برای اسرائیلی‌ها و دوستان ایرانی‌شان ایجاد شده بود می‌افزاید: دو ژنرال سابق ارتش ایران برای انجام مأموریتی سری از طرف پسر تبعیدی شاه سابق به اسرائیل آمدند. آنها ضمن تقاضای همکاری و کمک با هدف براندازی نظام اسلامی با آریل شارون وزیر جنگ اسرائیل دیدار و گفت و گو و اعلام کردند که امکان تأمین دو میلیارد دلار را برای اجرای این هدف دارند. ژنرال رضوانی گفته بود که جعفر نمیری رئیس جمهور سودان برای انتقال تسلیحات اسرائیلی مورد نیاز برای کودتا به آن کشور و در اختیار گذاشتن یک پایگاه ویژه به کودتاگران علیه جمهوری اسلامی آمادگی دارد. به ادعای نیمرودی این حرکت براندازی و کودتا محصول ایده‌ای بود که او در یک برنامه تلویزیونی «پانوراما» از شبکه B.B.C در فوریه ۱۹۸۲ ارائه کرده و در آن ضمن ستایش حکومت پهلوی از مقامات دولت‌های غربی خواستار همکاری برای براندازی نظام اسلامی و بازگشت نظام سلطنتی شده بود. به گفته وی چند روز پس از پخش این گفت و گو «کورش رضا» از مراکش با او تماس تلفنی برقرار کرده و از وی بابت این ایده تشکر کرده بود.

به اتاقم که رسیدم همه رخنه‌ها را کور کردم، پنجره‌ها را بستم، با به هم زدن پتوها گور خودم را کندم، کفن پیرهن خواب را به تن کردم. اما پیش از آن که خودم را در تخت آهنی دفن کنم...

سوار بر ناوها که شدند، فرمانده وینتل کلاهش را بر زمین کوفت و گفت: "آبرو و احترامی برای بریتانیا نماند، این همه کشته و زخمی نیرو نظامی از دست چند دهاتی!" ادامه داد: "نه نمی‌شود با جنگ تن به تن این مردک را کشت." دستیارش گفت: "منظورت چیست؟ می‌خواهی چه کار کنی؟" گفت: "ترور..."

زمانی که در کابل گذراندم و گریزم از راه کوه‌های افغانستان به من نشان داد که میان مسلمان معتصبی که بی ارج‌نهی و همدردی با دیگران حتی خود را نیز می‌تواند بکشد تا مسلمان باورمندی که قرآن را راهنمای زندگی خداپسندانه می‌بیند جهان‌ها شکاف و فاصله است.

یحیا با تلخی ادامه داد: "یه مرد داشتیم... که رفت! کی جای اون و پر کنه؟ ای غم، نو رو بیچاره کِرد." و برافروخته ادامه داد: "خائنا همه جا را گرفتن. هر ساعت یه جایی رو ویرونه می‌کنن". زائرموسی گفت: "خائنا زندگیشون عذابه. همو عذاب از پا درشون میاره ". یحیا خشمگین گفت: "تا وقتب موش تو خونه داریم، کیسه‌مونا سوراخ می‌کنن. ما نمی‌تونیم جلوی دشمن اجنبی وایسیم. باید اول فکری سی اونا کرد تا بشه ری پای خومون وایستم‌".

این روزا موقع قرآن خوندن خیلی جانبدارانه رفتار می‌کنم. حتی تو سوره‌ها و آیه‌هایی که جهان‌شموله باز ردی از عاقبت شوم اسرائیلی‌های بدبخت می‌بینم: نبا ۲۱-۲۳ إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا واقعاً که جهنم در کمین است! لِلطَّاغِينَ مَآبًا خانۀ اصلی سرکش‌هاست لَابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا که بی‌نهایت سال، در آن ماندنی‌اند!

شب ۲۸ خرداد ۰۴ کمی بعد از شلیک فتاح به سرزمین‌های اشغالی و تماشای درخشندگی‌شان در آسمان تل‌آویو: سوره مُلک، آیه ۵ الْمُلْك وَلَقَدْ زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِلشَّيَاطِينِ ۖ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِيرِ آسمان دنیا را با چراغ ستاره‌ها چشم‌نواز کردیم و آن‌ها را تیرهایی قرار دادیم برای دورکردن شیاطین و جنّیان. در آخرت هم، آتشی سوزان برایشان آماده کرده‌ایم!

آیه مناسبتی برای این روزهای شخمیشن سرزمین‌های اشغالی سوره فتح - آیه ۲۰ وَعَدَكُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ كَثِيرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَكُمْ هَٰذِهِ وَكَفَّ أَيْدِيَ النَّاسِ عَنْكُمْ وَلِتَكُونَ آيَةً لِلْمُؤْمِنِينَ وَيَهْدِيَكُمْ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا البته خدا به‌دست‌آوردن غنائم زیادِ دیگری را به شما وعده داده؛ ولی این‌یکی یعنی غنائم خیبر را زودتر نصیبتان می‌سازد و دست تجاوزکارها را از سرتان کوتاه می‌کند تا نشانه‌ای بر حقانیت مسلمان‌ها باشد و مسیر پیشرفت اسلام را برایتان هموار کند و... .

یواشکی به مغازه‌ای می‌روم و چند شیشه شیر قرص ضدعفونی و قوطی شیرخشک می‌خرم. مثل کسی که می‌خواهد بمبی را سر هم کند جلوی چشم خودم می‌چینمشان.... شب که می‌رسد شیشه را آماده می‌کنم. قرار است پدرش با شیشه به او شیر بدهد، چون بهمان توصیه شده بهتر است این خیانت را نه خود شخص خائن که یک تبهکار اجیرشده انجام دهد.

با بیمارستان تماس می‌گیرم تا در کلاس پیش از زایمان ثبت‌نام کنم. می‌گویند خیلی دیر تماس گرفتید، کلاس پر شده. باید قبلا ثبت‌نام می‌کردید. جواب میدهم قبلا حامله نبودم. تازه می‌بینم وارد دنیایی سرشار از وسواس آینده نگری شده‌ام و زنانی که هم‌زمان با من باردار شده‌اند دارند اسم بچه‌های متولد نشده‌شان را در مدارس مطلوب هم می‌نویسند. وحشت و اضطراب سراپای وجودم را می‌گیرد، حس می کنم عقب مانده‌ام.

عشقم به ماه کم نشد آن‌گاه که فهمیدم اختری از سیماب و سیم و عاج و عطر نیست، بلکه کره خاکی و خاموش دیگری است مثل زمین، پر از گردوخاک و صخره و شن چرا دلبستگی‌ام کم شود؟ در عشقم به حمیده هم خللی راه نیافت وقتی بو بردم انگل دارد و درون آن تن زیبایش که هر شب برایش شعری می‌نویسم، مشتی جاندار کریه و هولناک در هم می‌لولند. تخیل لزوما وارونه حقیقت نیست، بلکه روی دیگر آن است.

"آها، نوآموز ما می‌خواهد زیادتر از چیزی که بایسته است، بداند. چیزهایی هست که تنها گیاه‌شناس باید بداند؛ در غیر این صورت اشخاص بی‌ملاحظه دوره می‌افتند و وهم پخش می‌کنند: به بیان دیگر با گیاهان دروغ می‌گویند."