مخلص نمایش‌نامه: وقتی « وجدان فردی » با « منافع سیستماتیک » در تضاد و تعارض است! 
یاد فیلم The Insider افتادم! وقتی جفری ویگند ( راسل کرو ) می‌خواد فعالیت‌های پشت‌پرده‌ی یه شرکت بزرگ دخانیاتی در امریکا رو افشا کنه …
      

        دورفمن در اين كتاب جهانی خلق مى‌کنه که به دیستوپیا خیلی نزدیکه ( و البته از دیستوپیای کلاسیک کمی فاصله داره ) ، جهانی که در اون عکاسی رو داریم که چهره‌ش در خاطر هیچ‌کس نمی‌مونه! زنی که نیمی از حافظه‌ش در کودکی اسیره و نیم دیگرش پیچیده و غیرقابل اعتماده! و جراح زیبایی‌ای که از خودبیگانگی و بی‌هویتی و سرگشتگی انسان‌ها نهایت استفاده رو می‌بره! دورفمن در این رمان چند لایه ( روانشناختی، سیاسی، اجتماعی و فلسفی ) دنیایی استعاری و عمیق خلق می‌کنه که تاویل‌پذیری اون رو بسیار بالا می‌بره! دنیای که خواننده رو وادار می‌کنه که از موضع تماشاگر فاصله بگیره و با روایت، درگیر بشه.
      

        اگه بپرسن این کتاب چه رنگیه؟ می‌گم سبز سیج! سرچ کنید و حتما این رنگ رو ببینید. سبزی که انگار خاک گرفته ، سبزی که انگار از پسِ مه مى‌بینی، سبزی که هم آرامش داره هم رازآلوده….

" کاملاً ممکن است حافظه‌ام از این رویدادها از پس سالیان غبارآلوده و کم‌رنگ شده باشد. شاید هیچ‌چیز آن‌چنان که امروز دوباره پیش روی من ظاهر شده، رخ نداده است. "

منظر پريده‌رنگ تپه‌ها، فضایی کاملا مه‌آلود و کم‌رنگ و پر از شبنم صبحگاهی‌ داره، انگار که توی ارتفاعات و روی ابرایی و زیر پات سفت نیست و قرار هم نیست سفت بشه، حتی با تموم کردن کتاب.

راوی داره گذشته رو روایت می‌کنه، گذشته‌ی دور و گذشته‌ی نزدیک.
و نسبت به گذشته‌ی دور همونطور که از کتاب نقل قول کردم راوی مطمئن نیست که همه‌چیز رو درست همونطور که اتفاق افتاده به یاد می‌آره یا نه!‌
راوی ما به شدت احساس گناه می‌کنه و نمی‌خواد حتی اسم دخترش ( کیکو ) رو ببره، اما از طرفی نیاز داره گذشته رو تعریف کنه! علت کابوسی رو که می‌بینه توضیح بده! 
حالا با این اوصاف، با روایتِ راوی‌ای که مطمئن نیست همه‌چیز رو درست به یاد میاره یا نه؟ راوی‌ای که احساس گناه می‌کنه و کابوس می‌بینه؟؟چطورى بايد مواجه شد؟ چطورى بهش نزديك شد؟ مثل معما مى‌مونه، بنظرم یه معمای روانشناختی!

اولین کتابی بود که از ایشی‌گورو خوندم
و چقدرررر بابت این انتخاب خوشحالم
گویا اولین کتاب نویسنده هم هست 🥲😇
( هر بار بازمانده‌ی روز رو شروع کردم بعد از ده صفحه کنار گذاشتم حتما دفعه‌ی بعد صبوری می‌کنم و می‌خونمش )
      

        « می‌خوام خودکشی کنم، مگه اینکه یه دلیل برام بیاری که زندگی ارزش ادامه‌دادن داشته باشه. »
این جمله توسط کسی که قصد خودکشی داشته از ویل دورانت پرسیده می‌شه! و دورانتی که از پاسخی قانع‌کننده عاجزه، تصمیم می‌گیره که نامه‌ای با مضمون « زندگی برای تو چه معنایی داره؟ » رو برای صد نفر از آدمای تاثیرگذار بفرسته.

افرادی مثل مهاتما گاندی، برتراند راسل، برنارد شاو، جواهر لعل نهرو، آندره موروا،…

و حتی از یک زندانی محکوم به حبس ابد!
… و این بخشی از پاسخ اون زندانیه: « زندگى حتى پشت دیوارهاى زندان، مى تواند فوق العاده جالب و ارزشمند باشد، به همان اندازه که براى کسانى که در بیرون زندان هستند چنین است. در اینجا همه چیز بستگى دارد به ایمانى که انسان به صحت و استوارى فلسفه‌ى خود دارد. »

و در پایان 
دورانت نگاه خودش رو مکتوب کرده !
و همه‌ی پاسخ‌ها بسی قابل تامل‌اند و به قول حضرت مولانا هر کسی از ظن خودش یارِ زندگى شده…

تراپى عميقى بود ✌🏼
      

        مكان: آخر آسفالت اهواز، حياطى كه اتاقاش به سبک قدیم ایرانی و دور تا دور حیاط قرار گرفتن
زمان: سالهاى منتهى به كودتاى ٣٢
راوى: خالدِ نوجوان و در سن بلوغ
کاراکترا: همسایه‌هایی که درد مشترک(فقر) اونارو با هم خویشاوند کرده
اسم همسایه‌ها معمولا با یه ترکیب وصفی همراهه : امان آقای قهوه‌خانه‌دار، رحیم خرکچی، خواج توفیق تریاکی، محمد مکانیک، یا با صنم و پسر زردنبویش، هاجر و پسر ریغماسی‌اش، … 

از اونجا که راوی کم سن و ساله ما با جملات کوتاه و نثر ساده و روانی روبروییم که این نشون می‌ده اجرا به خوبی در خدمت محتواست 


داستان در بستر بلوغ جنسی و از پی اون بلوغ عقلی و سیاسی خالد رقم می‌خوره و بذر مبارزه و مقاومت هم همراه با خالد رشد می‌کنه
و مرهم خالد در تمام این مشقت‌ها یاد و خاطره‌ی سیه‌چشمه…
انگار که عشق آخرین و تنها فریادرسه…

زمان داستان خطی نیست و محمود با تکنیک خاطره و تداعی مدام روایت رو می‌شکنه 
پایان رمان هم از پایان‌هایی که در رمان‌های اون سال‌ها می‌بینم متفاوت و مدرنه…
در آغاز منو یاد فضای رمان سنگ صبور انداخت و فکر کردم با یه رمان ناتورالیستی مواجهم اما هر چقدر داستان جلوتر رفت از قضاوتم فاصله‌ی بیشتری گرفتم.

یه جمله‌ی سنگین از عمو بندر : «آخه پسرم، اگه ما آدمای یه لاقبا به همدیگه کمک نکنیم، کی به دادمون میرسه؟»
      

        … و منی که همچنان از خوندن کارای مک دونا سورپرایز می‌شم، 
من مرد بالشی و ملکه‌ی زیبایی لی‌نین رو بیشتر دوست داشتم.
و از بین نمایش‌نامه‌هایی که از مک‌دونا خوندم بنظرم این نمایش‌نامه از باقی نمایشنامه‌ها به واقعیت جامعه نزدیک‌تره! چون مک‌دونا همیشه با اگزجره کردن جرم و جنایت و نه عادی انگاشتن جنایت که طبیعی انگاشتن اون ( در لوکیشنی که نمایش‌نامه‌ در اون رخ می‌ده ) ، سِرشدگی جامعه رو به طرز هنرمندانه‌ای به تصوير مى‌کشه.

در این نمایش‌نامه با مامور اعدامی روبرو هستیم که بنظر می‌آد غایتش رو در شغلش ( اجرای مجازات اعدام ) می‌بینه، و وقتی قانونی که مجازات اعدام رو تعیین کرده ، ملغی می‌شه مخاطب انتظار داره که این مامور دچار بحران هویتی بشه و …. اینجا دقیقا اونجاییه که جنون‌ مک‌دونا دوباره دست به‌کار می‌شه تا طبیعی بودن جنایات در هر پوشش و هر قامتی رو نشون بده…
البته جوهر نمایش‌نامه فقط از زمان حال تغذیه نمی‌کنه، بلکه گذشته‌ی مامور رو هم میاره جلوی چشمش، اما هر تکانه و شوکی در سنگ‌شدگی مخلوق مک‌دونا بی‌ اثره.
البته کم‌کم می‌بینیم که این سنگ‌شدگی در تمام کاراکترها گسترده می‌شه یا اینطور بگیم که مک‌دونا رفته‌رفته این سنگ‌شدگی رو به نمایش می‌ذاره….
      

        حین خوندن کتاب، همه‌ش فکر می‌کردم دارم فیلمای سیاه سفید قبل از انقلاب رو می‌بینم.
فقط خدا می‌دونه آهو چقدرررر منو حرص داد.
      

        ✅ اين كتاب از زواياى مختلف به موضوع " مجازات اعدام" نزديك مى‌شه. اول با مقدمه‌ای مفصل  دوم با داستان مردی که در زندانه و شش هفته‌ی پر تب‌و تاب رو باید سپری کنه و تا لحظه‌ی اعدام به عفو امیدواره. ( قلب آدم درد می‌گیره وقتی می‌بینه دیگه کسی فرصت جبران اشتباهش رو نداره )  و سوم به داستان مردی ( کلود بینوا) که از سر احتیاج و برای فراهم کردن ضروری‌ترین مایحتاج حیاتی برای زن و دخترش مرتکب سرقت می‌شه و به زندان می‌افته. و در زندان حوادثی پیشامد می‌کنن که … ( بیشتر از این بگم داستان این قسمت لو می‌ره )  ‼️اگر روحیه‌ی آسیب‌پذیری دارید این کتاب رو نخونید.   در بخشی از کتاب اومده : « شما جمهوری‌خواه باشید یا سلطنت‌طلب ، فرقی نمی‌کند. مردم رنج می‌کشند. واقعیت این است.»
      

        کتاب سوال‌های خوبی مطرح می‌کنه اما برای پاسخ، از دریای‌ اندیشه‌ی هر فیلسوف مشتی آب برمی‌داره که تا به مخاطب برسه چیزی ازش باقی نمونده! بنابراین دردی از نوآموز فلسفه دوا نمی‌کنه، اما برای کسی که فلسفه می‌دونه می‌تونه جالب باشه چون از پنجره‌ی تازه‌ای به اندیشه‌ی فلاسفه نور می‌تابونه
      

        ایگنیشس جی. رایلی، قهرمان داستان، نمادی از مقاومت در برابر جامعه مصرف گرا و بی هدف است. تول با مهارت بینظیری، فضای نیواورلئان را زنده میکند و خواننده را به دنیای پر از تضاد و تناقض شخصیتهایش میکشاند.


« در دنیایی پر از آشفتگی و بی معنی، یک نابغه شکست خورده تنها راه نجات را در نوشتن می‌بیند»
      

        پیش‌بینی نشده، هیجان‌انگیز، شوکه‌کننده، پایان‌ فوق‌العاده!
      

        براى بار دوم برادران رو خوندم و بار اول با ترجمه صالح حسينى و 
اين بار با ترجمه پرويز شهدى 
كه قطعا پيشنهاد من ترجمه دومه
اگر قبلش جوان خام رو خونده باشيم متوجه مى‌شیم که در اینجا هم مانند جوان خام، ما مواجهه‌ی پدر و پسر رو تقریبا در شرایط مشابهی داریم و وجه اشتراک در هر دو بنظرم اینه که فرزندی که رو در روی پدر قرار می‌گیره فرزندی‌ست که ناخواسته و کنارگذاشته شده‌ست.

سه برادر داستان،
دومی (ایوان) روشنفکر شكاك و بى اعتقاد به مسيح
سومی (آلیوشا) با ايمان و معتقد به مسيح
و اولی (دیمیتری) كه برادر ناتنى‌ست فردی شهوتران و گناهکاره
که در انتها برادران در پی نجاتش هستن 
و خود دیمیتری که نجات رو در کیفر دیدن و رنج کشیدن می‌بینه

و البته برادر چهارمی( اسمردياكوف) که گویا فرزند نامشروع پدر هست هم حضور داره و در اتفاقاتى كه از سر مى گذرونن نقشى اساسى داره 

بنظر من يكى از قدرتمندترین بخشهاى داستان، دیالوگ بین ایوان و آلیوشاست و این بحث هم در نتیجه‌ی سوالی‌ست که پدرشون پرسیده : آیا خدایی وجود داره؟

اگر داستايفسكى مى خواست در اين مكالمه صرفا ناظر باشه، بنظرم مى بايست به صحبتهاى ايوان( شعر و ادعانامه و افسانه بازپرس) پاسخى در همان حد قوى و كوبنده (از طرف آلیوشا ) داده مى شد و قضاوت رو در نهايت  به مخاطب واگذار مى كرد كه در جدال شك و ايمان با ايوان همدل‌تره یا با آلیوشا. که البته این هم مستلزم این بود که شخصیت آلیوشا کمی قوی‌تر و استخون‌دارتر شکل می‌گرفت.

این کتابیه که قطعا برای دوباره خوندن انتخابش می‌کنم👌🏽
      

        اگر ضربه‌ی پایانی و آیرونیک ( با نام اثر ) این کتاب نبود، با خودم می‌گفتم حیف وقتی که گذاشتم برای خوندنش. امااااااا این پایان، امان از این پایان!  این پایان از اون پایاناست که رهاتون نمی‌کنه! از کتاب می‌زنه بیرون و بیخ گلوتون رو می‌چسبه. یا شایدم روی قفسه‌ی سینه‌تون سنگینی کنه! یا شایدم توی یه آهنگ از شجریان خودش رو تکرار کنه! خلاصه اینکه خودشو ادامه می‌ده، و در ما دریچه‌ای به جهان باز می‌کنه که من معتقدم درش معرفتی عمیق نهفته است.
راستش یه جورایی یاد پیرمرد و دریای همینگوی هم افتادم. این یک‌جا جمع شدن موفقیت و شکست، رسیدن و نرسیدن، یافتن و نیافتن، … و درک این معرفت که گاهی نرسیدن بسیااااار بزرگ‌تر و کامل‌تر از رسیدنه، گاهی نرسیدن انگار همزمان دو فعل رو در خود صرف می‌کنه؛ هم رسیدن، و هم نرسیدن!

می‌شه تا صبح درباره‌ش حرف زد بی این‌که از مست‌کنندگی این ادراک ذره‌ای کاسته شه…
      

        من پنج ستاره رو به خاطر مضمون اثر و اندیشه‌ی ژرف خانم سانتاگ می‌دم. به ترجمه و ویراستاری ۳/۵ می‌دم.
      

        کتاب سیاوش در آغوش آتش حاوی ادامهٔ داستان سیاوش و آزمون مشهور اوست که از آن سربلند بیرون آمد. حالا سیاوش برای اثبات توانایی‌هایش به کاووس و دوری از سودابه، به درون آتشی دیگر قدم می‌گذارد؛ آتش جنگ ایران با توران. همه‌چیز در داستان سیاوش گرد هم آمده است؛ تراژدی، عشق، نفرت، جنگ، خیانت، دورویی، انتقام و... . داستان سیاوش را یکی از تراژدی‌های شاهنامه دانسته‌اند که فاجعه‌ای بزرگ در آن روی می‌دهد؛ کشته‌شدن شاهزاده‌ای ایرانی به‌دست تورانیان؛ کسی که آیین سوگ سیاوش، سیاوشان یا سووشون به یاد او هنوز هم در بعضی از روستاهای ایران برگزار می‌شود و معروف است که با ریختن خونش بر زمین، گیاهی به نام «پر سیاوشان» روییده که روی برگ‌هایش سر بریدهٔ سیاوش دیده می‌شود. محسن دامادی در کتاب سیاوش در آغوش آتش، همهٔ وقایع منجر به مرگ سیاوش را شرح داده است. این کتاب ترکیبی از شعر و نثر است.

مجموعهٔ «داستان‌های شاهنامه» آثاری را در بر می‌گیرد که با قلم محسن دامادی و به‌قصد آشناکردن مخاطب عام با داستان‌ها و ابیات شاهنامه نوشته شده‌اند. نویسنده در هر یک از جلدهای مجموعهٔ یادشده، یکی از روایت‌های این اثر سترگ را بازنویسی کرده و کوشیده است تا در تمامی جلدها، رسم امانت را به‌خوبی به‌ جا آورد و در کنار ارائهٔ شرحی از مجموعهٔ ابیات، خودِ بیت‌ها را نیز در اختیار مخاطب قرار دهد.

از #طاقچه