معرفی کتاب شوهر آهو خانم اثر علی محمد افغانی

شوهر آهو خانم

شوهر آهو خانم

3.7
135 نفر |
48 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

26

خوانده‌ام

290

خواهم خواند

212

ناشر
نگاه
شابک
9789643511104
تعداد صفحات
800
تاریخ انتشار
1399/3/25

توضیحات

        
آهوخانم ـ زن زحمتکش و بردبار ـ نمونه ی واقعی زن ایرانی است: زنی بزرگوار که حق و حقوقی ندارد، و همین سبب خواری اوست. تصویر واقع گرایانه افغانی، بیمارگونگی تصورات اغلب نویسندگان این دوره نسبت به زن ایرانی را برملا می کند. از فصل دوم به بعد، آهوخانم محور داستان قرار می گیرد و طرح رمان به یاری او بسط می یابد، آدم ها و ماجراها گرد او شکل می گیرند. آرامش و قابل اعتماد بودن آهوخانم آنچنان بر تمامی داستان تأثیر می گذارد که حتی در صحنه هایی که حضور ندارد، وجودش محسوس است. در عین حال پیوستگی متقابل او به آدمهای دیگر، سبب استحکام ساختمان اثر می شود. در فصل سوم با خصلت ها و گذشته هما آشنا می شویم: زنی بلهوس، سرکش و «متجدد». زنی که می خواهد از پیله ای که جامعه و سنت ها بر دورش تنیده اند درآید، اما به علل متعدد گمراه می شود. هما در سراشیب سقوط اخلاقی به دسته ی مطرب ها می پیوندد و رقاص می شود. سیدمیران به نجات او از ابتذال می اندیشد. عشق جوانانه پیرمرد را سودایی کرده است. اسیر افسون هما، روزهایی رؤیایی و خوش بر او می گذرد. عاقبت بنیه مالی و توجیه های اخلاقی کار را آسان می کند: در صبحی آرام، هما همراه سیدمیران وارد خانه می شود. از آن پس، خانه صحنه تنازع بقایی وحشیانه می شود؛ تنازع بقایی که در جریان آن آهوخانم تغییر می کند و به آگاهی ارزشمندی دست می یابد. هما به عقد سیدمیران درمی آید و هووی رسمی آهوخانم می شود. آهوخانم صبورانه از کانون خانوادگی اش دفاع می کند و هما با حوصله به راندن او از صحنه مشغول می شود. اما دفاع یأس آمیز آهوخانم –توسل به همسایگان و دوستان، دعا ونذر و جادو- نتیجه ای نمی دهد و او روز به روز بیشتر عقب نشینی می کندو….
      

لیست‌های مرتبط به شوهر آهو خانم

نمایش همه

پست‌های مرتبط به شوهر آهو خانم

یادداشت‌ها

فاطیما

فاطیما

1403/4/29

          *هیچ وقت فکر نمی‌کردم حالم از عشق هم بهم بخورد*
تجربه گذاشتن دومین یادداشت:
شوهر آهو خانم 
نوشته علی محمد افغانی 
🚫🚫  به نظرم چیز خاصی را اسپویل نکردم ولی اگر خیلی حساسید نخوانید 🚫🚫


اگر می‌خواهید که از عشق به زاویه دیگری نگاه کنید و یه عشق ممنوعه را ببینید این کتاب را بخوانید؛هرچند که ممکن است با خواندنش به هرچه عشق هست فحاشی کنید.سید میران<شوهر آهو>کشته شهوات خودش بود حتی به بهای فدا کردن بچه‌هایش از آن حس‌های مضخرفش دست نمی‌کشید (جایی در داستان که تازه با هما<زن دومش>ازدواج کرده،بخشی رو داریم که آهو پشت در قایم شده و داره به حرف‌هایی که به شوهرش می‌زنند گوش می‌دهد و بچه‌ها هم منتظر نشسته‌اند تا ببیند چه می‌شود و بهرام که هفت ساله‌ست با گریه و حالت کودکانه خودش دعا می‌کند پدرش هما را طلاق بدهد و برای اینکه ایمانش را به خدا نشان دهد می‌گوید بعد از آن دیگر سر پا دستشویی نمی‌کند و صناری هم که نفت فروش فراموش کرده بود از او بگیرد را هم به گدا می‌دهد:)حقیقتا با این بخش داستان قلبم عمیقا چند تیکه شد.)

رمان شوهر آهو خانم توصیفات خیلی زیادی داشت که برای من به شدت خسته کننده بود و گاهی آزاردهنده می‌شد 
اما به بهترین شکل ممکن عواطف را نشان می‌داد طوری که به نظر می‌رسید تک تک این احساسات را قبلا تجربه کرده(جایی از داستان خیلی نظرم رو جلب کرد بعد ناراحتی و افسردگی آهو، او را دچار مسخ واقعیت<مسخ شخصیت> نشان داد و همه چیز حتی بچه‌هایش به نظرش مجازی بودند و همین برای اثبات اینکه به بهترین شکل حال روحی افراد رو توصیف می‌کرد کافی‌ست.)

دلم می‌خواد درمورد خیلی چیزهای دیگه هم صحبت کنم ولی دیگه کافیه و از حوصله اینجا خارجه:)
        

13

          شوهرآهوخانم نام کتابی اثر علی محمدافغانی است . این کتاب زیبا نخستین اثر این نویسنده پرآوازه است که با استقبال بسیار زیاد در بین اهالی کتاب مواجه شد. انتشار این رمان حجیم در سال ۱۳۴۰ حادثه‌ای مهم در بازار کتاب و ادبیات داستانی ایران بود.علی محمد افغانی این رمان را در سالهای زندان۱۳۳۳ تا ۱۳۳۸  نوشته است و پس از خروج از زندان اقدام به چاپ آن با هزینه ی شخصی می‌کند زیرا ناشری حاضر به مخاطره برای چاپ بر روی داستان بلند یک نویسنده ی ناشناس نمی‌شود.

قلم محمد علی افغانی در ساختن تصاویر بسیار تواناست و از پس بیان جزئیات با ظرافتی خاص بر آمده است. امّا بیشتر به جنبه‌های ظاهری توجّه شده است. خواننده ی کتاب هنگام مطالعه می‌تواند تصاویر خانه را به آسانی با توضیحات ظریف نویسنده در ذهن بسازد.خواننده حتی جزئی ترین اجزای چهره و اندام شخصیّت‌های قصّه، حتی فرعی ترین اشخاص، را در ذهن می‌بیند.

داستان در سال ۱۳۱۳ در کرمانشاه رخ می‌دهد و درون مایه اصلی داستان با واقعیّت اسف بار زندگی زنان در لایه‌های پائینی جامعه در آ ن سالها ارتباطی نزدیک دارد و در نکوهش آئین چند همسری است. در این رمان مناسبات خانوادگی و ضوابط احساسی و عاطفی مرتبط بدان بازنمایی شده است. این کتاب جایزه بهترین رمان سال را از آن خود کرد
        

7

        کتاب شوهر آهو خانم یکی از واقع‌گرایانه‌ترین رمان‌هایی بود که خوندم. رنج و درد زنان در جوامع سنتی به خوبی تصویر شده بود. 
در این جامعه، نه هما و نه آهو هیچ‌کدوم خوشبخت نبودن. اگرچه وضع هما کمی بهتر به نظر می‌رسید اما اون هم به نوعی بدبخت بود.
هیچ وقت معلوم نشد که واقعا چرا زندگیش با میرزا بنا فروپاشیده. فقط حرف‌هایی زده میشد که به هیچ عنوان راست و دروغش مشخص نبود. طبق شواهد، شوهر اولش به خاطر بددلی اون رو طلاق داده و بی‌رحمانه حق دیدن فرزندانش رو ازش گرفته. کسی اهمیت نمیده که وقتی زنی استقلال مالی و سرپناه نداره به چه وضعی دچار میشه. حتی خانواده‌ش هم به وضعیتش بعد از طلاق اهمیت نمیدن اما همه به خاطر این که رقاصی می‌کرده، یعنی انجام تنها کاری که بلد بوده، سرزنشش می‌کنن. 
برای نجات پیدا کردن از حرف و داوری و بی‌آبرویی، چاره‌ای نداره جز این که خودش رو به مردی دارا و با آبرو بچسبونه و طفیل او باشه. برای همینه که فقط میران روی خوش نشون میده خودش رو پس نمی‌کشه و این آتش رو بیشتر می‌کنه. 
در زندگی مشترک هم اگرچه از میران بدش نمیاد و اطمینان داره که شوهرش عاشقشه، اما همیشه از طرد شدن می‌ترسه. می‌دونه که هرگز جای پای محکمی نخواهد داشت چون نمی‌تونه بچه‌دار بشه. و در نهایت همه‌ی وجودش در فرمانبرداری و عشوه‌گری خلاصه میشه. اگر هم فرمانبردار نباشه، تمکین نکنه یا بی‌اجازه‌ی شوهر از خونه بیرون بره، شوهرش می‌تونه بدون اطلاع دادن به او طلاقش بده و براش مهم نباشه که چه بلایی به سرش میاد. 
(درست مثل دختر جوان همسایه که شوهرش رهاش کرده. هیچ‌کس از این دختر حمایت نمی‌کنه. نه می‌تونه دوباره ازدواج کنه و نه می‌تونه با آرامش به زندگیش برسه. همیشه سایه‌ی شوهر بی‌مسئولیتی بر سرشه که خودش نیست. به این دختر نام بیوه میدن در حالی که هیچ گناه و قضاوتی متوجه مردی که ترکش کرده نیست.)
در جایی از داستان به درستی گفته میشه که از زنان یا حتی دختران جوان هیچ عرف و عادت و قانون یا نظم اجتماعی محکمی حمایت نمی‌کرد؛ ازدواج قماری بود که غالبا با دغل بازی شروع و با نقض اصول و عهدشکنی پایان می‌یافت.


نوع دوم بدبختی زن در این جامعه هم خیلی خوب به تصویر کشیده شده.
آهو، زنی وفادار که چهار فرزند از شوهرش داره، پا به پای شوهرش کار کرده و  حالا که میران به جایی رسیده زحمات و کوشش‌های این زن نادیده گرفته شده. همبن محبت‌ها و فداکاری‌هاش نام وظیفه گرفته و در نهایت به گوشه‌ی خونه تبعید شده و هیچ وظیفه‌ای جز آشپزی و بچه‌داری نداره. هیچ حق و حقوقی هم نداره. وقتی شوهرش دوباره ازدواج می‌کنه، به خودش حق نمیده که اعتراض کنه. دیگران هم بهش چنین حقی رو نمیدن چون به نظرشون مرد کار غیرقانونی یا عجیبی نکرده. جالبه که تقریبا هیچکس با ازدواج دوباره‌ی میران مشکلی نداره. آهو هم اگرچه به عنوان یک انسان دوست نداره همسرش رو با دیگری قسمت کنه اما در نهایت به این نتیجه می‌رسه که همسرش کار اشتباهی نکرده. تنها خواسته‌ش اینه که به او هم توجه بشه. با این حال انقدر به طفیل مرد بودن عادت کرده و جامعه انقدر زنانش رو به این سمت سوق داده که حتی وقتی این توجه و احترام رو دریافت نمی‌کنه، باز هم اعتراضی نداره‌. واکنشی نشون نمیده و کاری نمی‌کنه. منفعلانه یک گوشه می‌نشینه و خدا رو شکر می‌کنه که سایه‌ی مردی بالای سرشه.
از خونه که بیرونش می‌کنن برمی‌گرده و انگار نه انگار که اتفاقی افتاده، مثل همیشه به آشپزی و بچه‌داریش می‌رسه و با کوچکترین نرمشی از طرف میران از خود بی‌خود میشه.
در برابر مردی که بهش بی‌احترامی کرده و حقش رو نادیده گرفته انقدر سست و ضعیفه که وظیفه‌ی خودش می‌دونه تمام داراییش رو خرج آبروی اون کنه.
تنها جایی که کمی از این روند فاصله می‌گیره آخر داستانه. جایی که ماجرا تموم میشه و ما نمی‌دونم در ادامه‌ی زندگی این زن به کجا می‌رسه. آیا می‌تونه همین شیوه‌ی جدید رو ادامه بده یا دوباره همون زن دلخواه جامعه‌ش میشه.

در نهایت به نظرم این داستان واقع‌گرایانه بود چون میران هرگز متحول نشد. هما همونطور که همیشه می‌خواست، مستقل شد و شوهرش رو ترک کرد تا به جایی بره که به آزادیش بیشتر احترام می‌گذارن.
و آهو هم در سردرگمی خودش باقی موند.
شاید این پایان حرصی که در تک تک صفحات کتاب خوردیم رو جبران نکنه، شاید نتونه خرسند کننده باشه اما واقعیه. چنین ظلم‌هایی به زنان هنوز هم در بسیاری از مناطق ایران و جهان وجود داره. هنوز از بین نرفته. هیچ مردی متحول نشده و هیچ جامعه‌ای مردی که به هر نحوی به زنی ظلم کرده رو گناهکار نمی‌دونه.
      

با نمایش یادداشت داستان این کتاب فاش می‌شود.

8

        کتاب عجیب و جالبی بود برای من .فضا سازی خوب و انتقال احساسات شخصیت ها به خواندده به خوبی انجام شده بود.اون حس تلخ عجز و ناتوانی یک زن در اون بهبوهه تاریخ که تمام ارامش و ازادیش به دست شوهر ستمگرش .....آهو نمایده قشر گسترده ای زنان جامعه در گذشته و حتی حال حاضر بود 
اون شرایط اضطراب های یک زن به خوبی منتقل میشد به طوری که من بعد از هر بار خوندن بخواطر همزاد پنداری با شخصیت های داستان گاهی گریه میکردم و گاهی سردر داشتم.
به شدت توصیه میکنم
      

با نمایش یادداشت داستان این کتاب فاش می‌شود.

7

        کتاب های علی محمد افغانی یک تم خاصی دارد که زندگی ساده و بی آلایش را به زیبایی به نمایش میگذارد
      

با نمایش یادداشت داستان این کتاب فاش می‌شود.

2

آناهیتا

آناهیتا

5 روز پیش

          از ساعت ۱۰ شب که کتابو تموم کردم سردرد گرفتم. خیلی زور داره که ۸۰۰ صفحه خوندم و الان یه حال کثافتی ام 😅 که نمیدونم خوبه یا بد. جهت اسپویل نشدن فقط بگم یه گلوله حروم یکی از شخصیت های داستان😅 
و اما در مورد نویسنده .. من برخلاف اکثریت که علی محمد افغانی رو با این رمانش می شناسند اول کتاب دیگر اون یعنی «شلغم میوه بهشته» رو خونده بودم و با قلم نویسنده و توصیفات دقیق و صحنه پردازی های عالی اش آشنا بودم و نکته برجسته قلم افغانی استفاده از اصطلاحات فولکلور و ضرب المثل ها، کنایه هایی که بعد از گذشت زمان تقریبا از زبان عامیانه ما حذف شدن و توی کتاب به وفور با اونها برخورد می کنیم و عالیه اما فضای هر دو داستان میشه گفت یه جورایی مشابه هستش و دغدغه های مشابهی رو در هر دو داستان میتوان پیدا کرد. نهایتا کتابی که یه جورایی شناسنامه داستان ایرانی هست و آقای نجف دریابندری اون رو قابل قیاس با آثار بالزاک و تولستوی میدونه «قطعا» ارزش خوندن داره و یک نکته منفی فقط اضافه گویی های نویسنده در بخش هایی از کتابه که کمی از حوصله خواننده خارجه. در کل تجربه جالبیه که در این برهه زمانی ایران و با اینهمه تحولات نسبت به یک قرن پیش، کتابی رو که در فضای اون روزها نوشته شده رو بخونیم و من لذت بردم🩷
        

18

          "شوهر آهو خانم" اولین اثر علی محمد افغانی است که در سال ۱۳۴۰ منتشر شده و نویسنده آن را در زندان نوشته است. ماجرای نانوایی کرمانشاهی که سر زنش هَوو می‌آورد.
نثر قوی و واقع‌گرا، شروع با فضاسازی، شخصیت‌پردازی خوب، تصویرسازی‌های جالب ازجمله جذابیت‌های کتاب به شمار می‌روند. علی محمد افغانی، به خوبی احساسات، افکار و رفتارهای زنانه را به تصویر کشیده است. 
نثر کتاب‌، توصیف‌های جذاب و پُر طمطراقی دارد که خواننده را مجذوب داستان می‌کند. اگرچه همین جزئیات، شاخ‌وبرگ دادن‌ها و گفت‌وگوهای طولانی که از حوصلهٔ مخاطبِ امروزی خارج هست، رمان را برای برخی از خوانندگان خسته‌کننده می‌کند.
"شوهر آهو خانم" سرشار از حکمت‌پراکنی، ضرب‌المثل، تمثیل‌، تعبیر و ارجاع است. این حکمت‌پراکنی‌ها و جملات فلسفی که عموماً از زبان شخصیت‌هایِ بی‌سواد بیرون می‌آید، از باورپذیری‌شان کم کرده است.  
اتفافات داستان دائماً روی موجی سینوسی از هیجان و یکنواختی پیش می‌رود که مخاطب را با رمانِ طولانی همراه می‌کند.
موضوعاتی چون مردسالاری، آیین چند همسری، کشکمش بین دو هَوو، کم‌ارزشی مقام زن، محدودیت‌ها و درد و رنج زنان، عشق سرِ پیری، هوس‌رانی مرد و زن، تقابل سنت و مدرنیته، انحطاط و شرایط اجتماعی دوران رضا خان ازجمله مسائل مطرح شده در رمان هستند.
به برخی از عقایدی که به نام اسلام توی کتاب آمده، ایرادهایی وارد است. همچنین پایین آمدن شأن زن و حجاب در متن کتاب به چشم می‌خورد؛ مثلاً به کار بردن لفظ ضعیفه برای زن، استفاده از تعبیر زندان یا خاله سوسکه برای چادر در صفحهٔ ۲۸ و ۲۶۵.
پایان‌بندی را نپسندیدم؛ ولی باتوجه‌به شخصیت‌پردازی‌ها، این پایان دور از انتظار و بی‌ربط نبود.

نجف دریابندری دربارهٔ کتاب می‌گوید:" نویسنده در این داستان از زندگی مردم عادی اجتماعِ ما، تراژدیِ عمیقی پدید آورده و صحنه‌هایی پرداخته است که انسان را به یاد صحنه‌های آثار بالزاک و تولستوی می‌اندازد."
دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن پس از خواندن کتاب گفته است:" من چون کسی هستم که خواب شگفت‌آورِ خوشی دیده است... از همان صفحهٔ اول کتاب، لحن تازهٔ کلام و طراوت آن ما را می‌رباید. فکرها و صحنه‌های رنگارنگ پشت‌سرهم می‌آید، بی‌آنکه بیم آن باشد که ذخيرهٔ آن‌ها به پایان رسد. شوهر آهو خانم خزانه‌ای است از تمثیل‌ها، لطیفه‌ها و اشاره‌های مذهبی و اساطیری و تاریخی. آنچه مایهٔ تحسین و اعجاب است، نه احاطهٔ او بر این نکات بلکه طرز گنجاندن و به کار بردن آن‌هاست."
        

5