توی یه کتابی نوشته بود: "ایرانی بودن از دیرینه‌ترین زمان‌ها کار آسانی نبوده." و حالا چقدر این جمله‌ی ساده رو بیشتر درک می‌کنم...

"سووشون" برگی از تاریخ ایران که من طی خوندن، زندگیش کردم. یک رمان رئالیسم اجتماعی با محوریت ترس و شجاعت؛ اما نه شجاعتِ مصنوعی و هالیوودی، بلکه شجاعتِ واقعی. شجاعتی که با درد و رنج گره خورده، آسیب‌پذیره ولی جاودانه و از نسلی به نسل دیگه منتقل میشه. شجاعتی که در تاریخ دیرینه‌یِ پر درد و غرورِ ایران ریشه‌ داره...

 اما شجاعت برای چی؟! "برای یک درخت که در خاک وطن باید برویَد. نام این درخت، درخت استقلال است. این درخت را با خون باید آبیاری کرد نه با آب."

 سیمین دانشور همون اوایل کتاب چنان تلخی و زشتیه مستعمره بودن و حضور بیگانه در کشور رو به تصویر میکشه که قلب هر وطن‌پرستی رو به درد میاره. با قلم‌ش کاری می‌کنه که خواننده بفهمه درخت استقلال چقدر مهمه و حتی ارزش آبیاری شدن با خون رو داره! و در آخر شاید چاره‌ی شجاعتِ "زری" و امثال اون که بیگانه ترس رو در لفافه‌ی تمدن بهشون دیکته کرده، خون باشه. خونی که در راه وطن ریخته شده... اما وای به حال امثال "خان‌کاکا" که منفعتِ شخصی، کور و کرشون کرده و درد و خون یک ملت‌هم بیدارشون نمیکنه!

"گریه نکن خواهرم. در خانه‌ات درختی خواهد رویید و درخت‌هایی در شهرت و بسیار درختان در سرزمینت."
 "و باد پیغام هر درختی را به درخت دیگر خواهد رسانید و درخت‌ها از باد خواهند پرسید: در راه که می‌آمدی سحر را ندیدی!"
      

        《بعضی چیزها هولناک‌تر از آن‌اند که بلافاصله دریافت شوند...》

در کل خیلی از داستان لذت نبردم، نه بخاطر اینکه داستان خوبی نباشه، بلکه بخاطر توقع نابجایی که داشتم. چون توقع یه داستانِ جناییِ کلیشه‌ای داشتم ولی اینطور نبود.
 داستان بیشتر از اینکه روی حل جنایت تمرکز داشته باشه روی توصیف و توضیحش تمرکز داره. پس بهتره زیاد دنبال پیچش‌های ناگهانی (و از اون مدل غافلگیری‌هایی که توی کتابای آگاتا و کانن‌ دویل باهاش مواجه می‌شید) نباشید و از خط به خط داستان لذت ببرید. بهتره اینجوری بگم که توی این داستان شما از دید کارآگاه یا کسی که قراره جنایت رو حل کنه به داستان نگاه نمی‌کنید بلکه از دید کسی نگاه می‌کنید که خودش توی دل جنایت قرار گرفته و قراره اون احساس گناه، ترس، اضطراب و... رو باهاش تجربه کنید.
 خلاصه که این کتاب متفاوت  از بقیه‌ی کتابایی بود که توی این ژانر خوندم و همچنین به شدت فضای رازآمیز و شک برانگیزی داره که خواننده رو تا آخر با خودش همراه می‌کنه. روند خوندنش هم مثل اکثر داستان‌های جنایی صعودی نیست، بلکه یه روند موجی داره که تا آخر بین صعود و نزول، متغیر جلو میره.

      

        «کسی که با هیولاها می‌جنگد باید مراقب باشد که خودش به هیولا تبدیل نشود. و اگر مدتی طولانی در مغاک خیره شوی، مغاک نیز در تو خیره خواهد شد.»
 _فردریش نیچه

  داستان داخل یه شهرک نظامی کوچیک و قدیمی با اهالیِ خرافاتی اتفاق میفته. به تازگی توی شهر‌‌ک قتلی اتفاق افتاده که اهالی رو ترسونده و شایعه شده این قتل کار جن‌ها بوده! به همین خاطر دکتر ربانی، روان‌شناسِ پادگانِ شهرک، همراه با ستوان آراسته، مامور می‌شه که بره توی مسجدِ شهرک و درمورد قتلی که اتفاق افتاده با مردم صحبت کنه و ازشون بخواد به جای خرافات، کمک کنند که قاتل دستگیر بشه.
  اما در حین صحبت‌های دکتر ربانی برای مردم، خبر می‌رسه که یه جنایت دیگه توی شهرک اتفاق افتاده! حالا کارِ دکتر و ستوان سخت‌تر از قبل شده و باید پرده از رازِ دو جنایت بردارن. اما قرار نیست معمای جنایت‌ها به راحتی حل بشه چون تا پایان داستان معماها، رازها و شاید جنایت‌های جدیدی در انتظار خواننده‌ست...
  داستان، داستانِ تلخ و آشنای جهالت و جنایت‌هاست. جهلی که مثل یه ویروس توی محیط پخش میشه و آلودگی حاصل از این جهل، به صغیر و کبیر رحم نمی‌کنه.

 کتابِ بی‌نقصی نبود ولی جذاب بود؛ یه داستان به شدت جنایی و کمی هم روان‌شناختی، مناسب رده سنی بزرگسال. به نظرم ایده‌ی نویسنده از بس خوب بوده که میشه روی بعضی نقاط ضعف کتاب چشم‌پوشی کرد.
      

         این داستان من رو یاد بازی "گل یا پوچ" انداخت، اما "گل یا پوچی" که هر دو دست خالیه و اصلا گلی توی بازی وجود نداره که تو بخوای پیداش کنی، پس بهتره بگیم پوچ یا پوچ!

 ‼️بعد از تموم شدن داستان فکرم درگیر بود و دنبال گُل داستان می‌گشتم، دنبال یه چیز بامعنی که توی یادداشتم درموردش بنویسم. ولی در نهایت "پوچ‌گرا" بودن شخصیت اصلی داستان من رو یاد بازی "گل یا پوچ" انداخت و  متوجه شدم بعضی اوقات توی بازی گل وجود نداره و هرچی بیشتر حدس بزنی بیشتر میبازی. پس بهتره دنبال گُل نگردیم و بریم سراغ پوچی که فلسفه‌ی داستانه...

✅حالا اگه بدون قضاوت، فلسفه‌ی پوچ‌گرایی داستان رو ببینید متوجه می‌شید که این داستان در عین بی‌معنایی شاهکاره. جمله به جمله‌ی شخصیت اصلی داستان، "مرسو"، بی‌احساسی و پوچی رو به خواننده منتقل میکنه و خواننده رو وارد دنیای پوچ‌گرایی و تهی از معنی می‌کنه و با پایان داستان پیام فلسفیِ خودش رو میرسونه: "در دل پوچی، شور زندگی ممکن است."

✳ آلبر کامو خیلی استادانه فلسفه و طرز فکرش رو توی داستان جا داده و ثابت میکنه پوچ‌گرایی شاید عجیب به نظر برسه و قابل قبول عرف جامعه نباشه ولی جرم نیست و نباید از پوچ‌گرایی هیولایی ساخت که ضد بشریت و ضد زندگیه.
  مجازات کردن  کسی که متهم به قتل شده کار درستیه ولی آیا میشه کسی رو بخاطر اشک نریختن برای مرگ مادرش متهم کنیم و محکوم به مجازاتش کنیم!؟
      

        به نظرم داستان "بوف کور" از شدت غمِ زیادش، عجیب و غریب به نظر میاد.
 یعنی چنان اندوه و افسردگیه عمیقی روی داستان سایه انداخته که گاهی فهم مطالب کتاب، سخت و ناممکن میشه. حتی بعضی اوقات خواننده‌ خط زمانی داستان رو گم میکنه، درست مثل شخصیت اصلی کتاب که توی خودش گم میشه و یه حالت وهم‌ و شک براش ایجاد میشه. همه‌ی این‌ها نشون میده که این داستان شاهکاره و "صادق هدایت" به خوبی فضای افسرده، ترسناک، تاریک و غمگینِ داستان رو به قلم کشیده.
  ولی باید اعتراف کنم جاهایی از داستان رو نمی‌فهمیدم و سطح کتاب بیشتر از ذهن و آگاهی من بود، البته جای تعجب نیست چون این کتاب پر از نماد و استعاره‌‌ست و در نهایت کتاب مشکلیه‌. خلاصه که اگه با یه بار خوندن این کتاب توقع یا ادعای فهمِ کاملش رو داشته باشیم جای تعجب داره!
  داستان کتاب جوریه که فکر می‌کنم  اگه چندین بار دیگه‌ هم بخونمش بازم به درک و فهم کاملی ازش نمی‌رسم و همیشه مطالب عمیقی واسه اکتشاف و تفکر توی داستان وجود داره. 
      

        این کتاب، عجیب خسته کننده بود. اوایل کتاب هیچ کششی نداره، چون نه جنایت مشخصی وجود داره و نه کارآگاهی. انگار افتادی وسط یه دعوای خانوادگی بخاطر ارث و میراث که کلافه کننده‌ست.🤦‍♂️

تا ۶۰درصدِ اولِ کتاب بیشتر درگیریه خانوادگی جلب توجه میکنه و نه قربانی و جنایتکار و کارآگاه و هرچیزی که مربوط به جنایت بشه. تقریبا ۴۰درصدِ پایانی، جذاب میشه و اون ‌کششی که از اول دنبالش بودید پیدا میشه. روند خوندن داستانش اینجوری بود که تقریبا ۱۵ روز توی نیمه‌ی اول کتاب گیر بودم و فقط توی یه روز نیمه‌ی دوم کتاب رو تموم کردم!

 اون اواخر کتاب خیلی گیرایی و پیچش‌های خوبی داره و انگار آگاتا کریستی تازه یادش اومده داره یه داستان جنایی می‌نویسه نه سرگذشت خانوادگی! 

پایانش هم خوب بود چون خیلی غیرقابل پیش بینی بود. اما عالی نبود چون دور از منطق و واقعیت بود. حتی واسه‌ی من یکم مضحک بود. اگه به غافلگیری بیشتر از واقع‌نگری در پایان داستان اهمیت میدید حتما واستون جذابه.

تا الان دوتا کتاب از آگاتا کریستی خوندم("و سپس هیچکس نبود" به علاوه‌ی همین کتاب) ولی خیلی خوشم نیومده از قلم این نویسنده و انگار سلیقه‌ی من نیست، هرچند کتاب "و سپس هیچکس نبود" جذاب‌تر از این بود. به‌نظرم نقطه‌ی قوت آگاتا، نقطه‌ی ضعفشم هست! یعنی بخاطر پیچش‌های ناگهانی و پایان‌های غیرقابل پیش‌بینی، افراطی عمل میکنه و از واقعیت دور میشه. در کل قلمش جوری نیست که از اول تا آخر  کتاب ذهن شما رو درگیر خودش کنه و اون جذابیتش از اواخر کتاب شروع میشه. خوندن دوتا کتاب‌ واسه انتقاد از یه نویسنده‌‌ی بزرگ یکم بی انصافیه ولی من با یه کتاب از "آنِ پری"، "فریدریش دورنمارت" و "کانن دویل" مجذوب قلم‌شون شدم اما "آگاتا کریستی" رو نه!
      

        کتابی به شدت تلخ، جذاب و قابل تامل
کتابی که جذابیت‌اش در تلخیِ فهمیدن و تفکر کردن است!

《بشر منبع شر در این جهان است. ما ویروس خودمان هستیم.》

 داستان درمورد آینده‌ای است که گوشت حیوانات، آلوده به ویروسی کشنده شده‌ و پس از مدتی دولت برای حل این بحران، خوردن گوشت انسان را قانونی و مجاز اعلام می‌کند. قوانین و مقرراتی وضع می‌کنند و مردم‌هم اصطلاحات و کلماتی را برای سرپوش گذاشتن بر روی این جنایت به کار می‌برند تا واقعیت و عذاب‌وجدانِ حاصل از خوردنِ گوشتِ هم‌نوعانشان را در زیر کلمات پنهان و حتی فراموش کنند.

 در ادامه‌ی داستان، خویِ حیوانیِ آدم‌ها، این استعدادِ قدرتمندِ بشر در شر، عادی‌ترین و مدرن‌ترین شکل را به خودش می‌گیرد. انسان‌هایی که سلاخی می‌شوند گوشت نامیده می‌شوند، گوشت و فقط همین!. با گذر زمان برای اکثر مردم افول انسانیت و طلوع حیوانیت همچون منظره‌ای زیبا و حتی آرمانی جلوه‌گر می‌شود. هرچند در جامعه نیز تعداد کمی هستند که می‌فهمند این طلوع نیست، بلکه غروبِ زشت انسانیت و پایان ترسناک بشریت است. اما بهای فهمیدن این موضوع برای آنها که می‌فهمند، جنون، خودکشی، سکوت، فراموشی و یا مجازات و مرگ است.

این کتاب ثابت می‌کند که چقدر انسانیت می‌تواند در برابر مادیات و منافع شخصیِ بشر،  سست و شکننده باشد و بشر علاوه بر قابلیت اشرف مخلوقات شدن، قابلیت خوارترین و پَست‌ترین مخلوقات شدن را نیز دارد.

🔻❗خطر اسپویل❗🔻

پایان کتاب بسیار غم‌انگیزه، طوری که درد را با تمام وجود حس می‌کنید(اگر انسان باشید). انگار که آخرِ کتاب به خواننده خیانت شده است، انگار که قلب خواننده می‌شکند و نه صرفا شخصیتی در داستان!
وقتی کتاب تمام شد با خودم گفتم "چرا اینطوری شد؟ چرا اینقدر عجیب تموم شد؟ و..." بعد که با خودم فکر کردم علاوه بر آگاهیِ حاصل از سیلی‌ای که از کتاب خورده بودم، به یک نکته مهم و متفاوت پِی بردم: شاید نویسنده‌ می‌خواست به خواننده بفهماند که درد و فقدانِ آدم‌ها گاهی با نقاب انسانیت ظاهر می‌شود؛ کافی‌ست فقدان برطرف شود تا نقاب انسانیت کنار برود و حیوانی زشت ظهور کند!

《در این جامعه‌ی ترسناک چه‌قدر می‌توانید خودتان باشید؟ چه‌قدر می‌توانید مقاومت کنید و ناامیدی را پس بزنید؟ و مهم‌تر آن که کسانی که ظاهرا در دسته‌ی "نیک‌"ها قرار می‌گیرند، واقعا با کسانی که خود محکوم می‌کنند تفاوتی دارند؟》
      

        اغلب توی داستان‌های جنایی، حلِ معما‌ها توسط یه کارآگاه باتجربه و حرفه‌ای انجام میشه، اما اگه کارآگاهِ داستان حافظه‌ش رو از دست داده باشه چی؟ کارآگاهی که بعد از یک سانحه، وقتی به آینه نگاه می‌کنه چهره‌ی یک غریبه رو می‌بینه می‌تونه راز جنایتی رو کشف کنه!؟
 مونک‌، کارآگاه این داستان، وقتی داره با از دست دادن حافظه‌ش دست و پنجه نرم می‌کنه و حتی نمی‌تونه دوست رو از دشمن تشخیص بده خودش رو وسط یه پرونده جنایی می‌بینه... همین پیچیدگی، خبر از یه داستان جذاب و متفاوت میده. یه داستان سراسر چالش و معما.

تعلیق و کشش داستان کاملا متعادله، نه خیلی هیجانی و نه خیلی خسته‌کننده. داستان یه روندی داره که کنجکاوی رو به شدت تحریک می‌کنه، چون همینجور که حافظه‌ی کارآگاهِ داستان داره برمیگرده سرنخ‌هایی هم واسه کشف جنایت پیدا میشه و برعکس. یعنی یه رابطه‌‌ی دو طرفه‌ بینِ برگشت حافظه و جنایتی که مونک باهاش مواجهه وجود داره. پایان داستان‌هم جذاب و غیرقابل پیش‌بینیه. توی صفحات آخر کتاب با اینکه معما حل شده اما هنوز چالشی وجود داره که تموم احساسات مخاطب رو برانگیخته می‌کنه. 

این اولین کتابی بود که از <<آن پری>> خوندم و مطمئناً آخرین کتابی نیست که از این نویسنده می‌خونم چون قلمش به شدت جذابه و در طول داستان استعاره‌های زیبایی به کار می‌بنده؛ انتقاداتی هم نسبت  به وضعیت فقر، زاغه نشینی، ربا خواری، حقوق زنان، جنگ، زندگی اشرافی و... در این کتاب به کار برده که واقعا تاثیر گذاره و آدم رو به فکر فرو می‌بره.

در طول داستان، نویسنده انتقاداتی‌هم به جنگ کریمه که همزمان با موقعیتِ زمانیه داستانه می‌کنه(نیمه‌ دوم قرن۱۹) و حقیقت‌های تلخی رو بیان می‌کنه. مثلا انتقاد به مجروح و کشته شدن هزاران نفر سرباز بریتانیایی که کشورشون هزاران کیلومتر دور تر از شبه جزیره‌ی کریمه هست ولی بخاطر سیاست و استعمار، در جنگ کریمه مداخله می‌کنند. یا مثلا آشکار کردن چهره‌ی زشت جنگ به جای چهره‌ای که سیاست‌مداران و عامه‌ی مردم، نقاب قهرمانانه‌‌ای بر اون زدن. جالبه بدونید که در جنگ کریمه تعداد کشته‌هایی که بر اثر بیماری جان باختند از تعداد کشته‌های میدان جنگ بیشتره!
      

         این زندگی‌نامه‌ی فلسفی، درس زندگیه؛ درس‌های‌ ساده و مهمی که توی این دنیای شلوغ و پر از تضاد، به‌شدت بهش نیاز داریم ولی کمترین آموزش رو در این زمینه می‌بینیم.

 بعضی از موضوعاتی که توسط "موری"، مُرشدی پیر و رو به موت، برای شاگردش، "میچ آلبوم"، مطرح میشه توی هیچ مدرسه و دانشگاهی بهش پرداخته نمیشه. حتی بعضاََ در محیط مدرسه، دانشگاه و جامعه، درس‌های زندگی رو کاملا اشتباه به ما دیکته می‌کنند. در نهایت این اشتباه، منجر به نفهمی یا کج‌فهمیِ ما از معنای زندگی‌‌ میشه و بهای سنگین این نفهمی، پوچی و نارضایتی مداوم ما در طول زندگی‌ست.

  دلسوزی به حال خود، حسرت‌ها، مرگ، خانواده، احساسات، ترس از پیری، پول، عشق، ازدواج، آداب‌و‌سنن، بخشش و... درس‌های مهمی‌ هستند که با خوندن کتاب و فکر کردن به موضوعاتش پاس می‌کنیم.

 در نهایت باید بگم که این کتاب ارزش خریدن و حتی دوباره خوندن رو داره. هرکدوم از ما باید این کتاب رو توی کتابخونه یا گوشه‌ای از اتاقمون بزاریم تا هروقت(مخصوصا وقتی که حالمون خوب نیست) نگاهمون بهش افتاد، یاد حرف‌ها و درس‌های کتاب  بیفتیم، یاد موهبت مرگ و پیری، قدرت عشق، ارزش خانواده و... در آخر یاد اینکه <<به هیچ وجه دیگر خیلی دیر شده نداریم.>>
      

         نقطه‌ی قوت این کتاب، موضوع جذاب و همچنین تعلیق و کِشش داستان بود. جوری که وقتی اَواسط‌ کتاب میرسی دیگه نمیتونی رهاش کنی و یه نفس تا آخر داستان رو میخونی.
 به نظرم نقطه ضعف کتاب هم غیر‌منطقی و دور از واقعیت بودن بعضی اتفاقات داستان بود. مخصوصا با پایان داستان وقتی اتفاقات رو کنار هم میچیندی این موضوع رو بیشتر حس میکردی. البته شاید بعضیا مشکلی با کمی فانتزی بودن داستان نداشته باشن ولی من خوشم نمیاد.

  این اولین کتابی بود که از آگاتا کریستی خوندم، قرار نبود این کتاب رو شروع به خوندن کنم اما وقتی پشت جلد کتاب رو نگاه کردم، با خودم گفتم: ((چه داستان جالب و مرموزی، نویسندشم که معروفه پس وقتشه منم برم به این جزیره...!)) خلاصه‌که نتونستم کتاب رو از کتابخونه قرض نگیرم و از دنیای این کتاب بگذرم.
      

         چه عجیب... نویسنده با نوشتن نوازندگی میکنه؛ سمفونی مردگان، چه موسیقی غمگین و زیبایی!
 عباس معروفی با قلمش چنان مرگِ درونی و عاطفیِ شخصیت‌ها رو می‌نوازه که روح و جسم خواننده رو به درد میاره. با نواختن قطعه‌ی عشق در این موسیقی، غم زیباترین شکل رو به خودش می‌گیره و در آخر، این شاهکار خلق میشه.

  نمیدونم این همه کشش و گیرایی، بخاطر غم داستان بود یا قلم داستان، شایدم هردو، ولی هرچی که بود بدجوری من رو غرق دنیای کتاب کرد. کتاب رو که باز کردم دیگه نتونستم زمین بزارمش، درد و غم رو حس می‌کردم ولی نمیخواستم رهاش کنم، انگار که غم برام لذتبخش بود و نیازمند بودم بهش! غرق شده بودم توی اندوهِ انبوهِ داستان. این اندوه، فقط حاصلِ مرگ شخصیت‌های داستان نبود، درواقع بخاطر مرگِ بخش‌هایی از وجودشون بود، مثل استعداد، شادی، ذوق، خلاقیت، امید، عشق، جرئت، غرور، علاقه و هرچیزی که آدم رو از درون زنده نگه میداره. انگار که داخل دنیای کتاب، مردگان متحرک‌ وجود داره، ولی مثل دنیای فیلم‌ها تخیلی و ترسناک نیستن. بیشتر اندوهناکن تا ترسناک، و آلوده به سمی کشنده به نام جهالت!

  راز جذابیت این همه غم و اندوه، میتونه توی همدردی و همدلی نهفته باشه؛ همدردی با غمِ شخصیت‌های داستان و گاهی همدلی با بخش‌های درونیِ خودمون که توی داستان باهاش مواجه میشدیم. درواقع قسمت‌هایی از داستان، بخش‌هایی از وجودمون که مُرده بودن رو بهمون نشون میداد و ما در سوگِ بخشی از درونِ خودمون اندوهگین میشدیم.

  در وصف شاهکار بودن قلم آقای عباس معروفی همین رو بگم که بعضی اوقات حس می‌کردم داستان بر اساس واقعیته و کتاب رو دادن به شخصیت‌های حقیقیِ داستان و گفتن شرح واقعه و حس و حالتون رو مو به مو بنویسید.

 ولی فکر نمی‌کردم غم‌انگیزترین کتابی که خوندم بشه بهترین کتابی که خوندم...
      

        رئیس پلیس سابق، خطاب به نویسنده: ((شماها دنیایی را می‌سازید که بشود بر آن پیروز شد. شاید این دنیا کامل باشد، امکان دارد، اما یک دروغ است. اگر می‌خواهید پیش بروید، بروید سراغ اصل چیزها، سراغ واقعیت، یعنی کاری کنید که در خور مَردهاست، پس دست از سر کمال‌گرایی بردارید، و اِلا درجا می‌زنید...))


  از اون داستانایی بود که به قول معروف بعد از تموم شدنش، تازه در ذهن مخاطب شروع میشه. داستانی منطقی ولی واقعی، همچنین ناقص و ناکامل(مثل انسان‌). از همین ناکامل بودنش خیلی خوشم اومد، چون داشتم خسته می‌شدم از داستانایی که معماهاش با چندتا روش و استدلال منطقی مثل روز روشن میشدن و همه چیز به خوبی و خوشی تموم میشد. به نظرم داستان جنایی‌ای که کمال‌گرایانه نوشته شده باشه نمیتونه ذهن رو درگیر خودش کنه و فقط میتونه لذتی زود گذر به مخاطب بده. ولی با پایان این داستان، خیلی از مطالب دفن شده در ذهن من زنده شد.
  پازلی که چند قطعه‌ی آخرش رو گم کرده باشید و یا جای درستش رو بلد نباشید بیشتر توی ذهنتون تاثیر میزاره تا پازلی که خیلی راحت و بدون دردسر کاملش کرده باشید. حتی ممکنه بارها و بارها برگردید برای کشف جای قطعه‌ها، و همینه که تاثیر پازل و معمایی که کامل نشده رو بیشتر میکنه.

   تا آخر کتاب داشتم دنبال قهرمان و حتی دنبال اهریمن می‌گشتم، دنبال خوب و بد داستان. ولی انگار نه قهرمانی بود و نه اهریمنی. وقتی کتاب تموم شد انگار که قهرمان و اهریمن داستان رو کشف کرده بودم... قهرمان تلخیِ حقیقت بود و اهریمن شیرینیِ دروغ!
  داستان این کتاب عینِ زندگیِ واقعیه، خاکستری رنگ، نه مطلقا سیاه و نه مطلقا سفید. بدی و خوبی، اندوه و اشتیاق، عدالت و بی‌انصافی و... بخش خاکستری رنگی دارن که باید بپذیریم. بدبختی ما از جایی شروع میشه که سعی می‌کنیم بین سیاه و سفید فقط یکی رو انتخاب کنیم و بخش خاکستری رو نپذیریم.

➖ نکته‌ی منفی‌ای که به چشمم اومد این بود که بعضی جاهای کتاب، راوی داستان(رئیس سابق پلیس) اضافه گویی‌ میکرد، مخصوصا آخر داستان موقع گفتگوی رئیس پلیس و پیرزن اضافه گویی به اوج خودش رسید. ولی خب اگه این اضافه‌گویی‌ها رو بزاریم پای واقع نگری داستان به نظرم زیادم ویژگی منفی‌ای به حساب نیاد.


پ.ن: 
۱. من نسخه چاپی کتاب رو خوندم ولی الان نسخه صوتی‌ای که توی طاقچه موجود بود رو بررسی کردم و پشیمون شدم که چرا نسخه‌ی صوتی رو گوش ندادم از بس که خوب بود. شما اگه میتونید صوتی رو گوش بدید.
۲. به نظرم بعد از اتمام کتاب، فصل۲ که رئیس پلیس، نویسنده رو پند و اندرز میده دوباره بخونید. چون با پایان داستان از تجربه‌ی رئیس پلیس آگاهید، اینجوری تاثیر جملاتش روی شما بیشتر میشه و شاید مثل من ذهنتونم درگیر فلسفه نویسنده بشه.
۳. فیلم The Pledge محصول سال 2001، بر اساس همین داستان ساخته شده که دیدنش خالی از لطف نیست. ولی به خوبی کتابش نیست.
      

          باید اعتراف کنم بعد از خوندن چهارتا کتاب با قلم کانن دویل( اتود در قرمز لاکی، نشانه چهار، رسوایی در کشور بوهم و همین کتاب ) نه تنها ماجراهای شرلوک هولمز برام خسته کننده نشدن، بلکه عطش بیشتری نسبت به خوندن داستان‌هاش پیدا کردم.
    قلم کانن دویل علاوه بر جذابیت، یک حالت نصیحت‌ گونه و آموزنده داره که تاثیرگذاریش روی مخاطب کم‌نظیره، به طوری که با پایان هر داستان آدم به فکر فرو میره و در نهایت آگاه‌تر میشه.
      

        این کتاب رو بدون هیچ برنامه‌ی قبلی و خیلی یهویی انتخاب کردم واسه مطالعه... توی کتابخونه نگاهم بهش افتاد از اسم و جلد کتاب خوشم اومد، کتاب رو  برداشتم پیشگفتارش رو مطالعه کردم و مجذوب اون حادثه‌ی قدیمی  و دردناکی که توی پیشگفتار نوشته شده بود شدم. 
   وقتی کتاب رو آوردم خونه و شروع به مطالعش کردم فهمیدم داستاتش مربوط به زمان حال میشه، نه گذشته‌ی دوری که توی پیشگفتار بود؛ هرچند که داستان به اون حادثه‌‌ی پیشگفتار مرتبطه. به هرحال چون زمان و شیوه بیان داستان با پیشگفتار تضاد داشت، توی ذوقم خورد...
   از اون کتابا بود که هرچی جلو تر میره جذاب تر میشه و ممکنه اوایل یا اواسط مطالعه رهاش کنی. اگه دنبال کتابی میگردید که از اول تا آخرش مجذوب داستان بشید و نتونید کتاب رو کنار بزارید این کتاب رو توصیه نمیکنم؛ اما اگه پایان داستان براتون مهمه توصیش میکنم چون پایان قوی‌ای داشت.
      

        بعد از کتاب "اتود در قرمز لاکی" و "نشانه چهار" به مطالعه‌ی این کتاب که جزو اولین داستان های کوتاه کانن دویل هست(اگه اشتباه نکنم) پرداختم و حسابی لذت بردم. از شش تا داستانی که در کتاب هست بعضی هاش جذاب تر بود، البته که داستان‌ها متفاوته و هرکدوم جذابیت‌های خودش رو داره.
 چیزی که خیلی واسم جالبه منطقی بودن و واقع بینانه بودن داستان‌های کانن دویل در عین معماهای پیچیدش هست. شاید وقتی نتیجه گیری های شرلوک هلمز رو میخونید بگید چه مبالغه آمیزه و از کجا میتونه به این نتیجه برسه... اما وقتی شرلوک استدلال و توضیحات منطقی‌ای واسه نتیجه گیریش ارائه میده از هوش و ذکاوت شرلوک لذت میبرید و با خودتون میگید معجزه نکرده و فقط خوب نگاه کرده و استنتاج کرده! و همچنین در طول خوندن کتاب، ماجرای فریب خوردن شرلوک به خواننده یاد آوری می‌کنه که شرلوک هلمز هم یک انسانه و نه موجودی فرازمینی!
 در کل از شخصیت شرلوک میشه خیلی چیزا رو یاد گرفت یکی از مهم ترینش قضاوت نکردن دیگران از روی حدس و گمانه؛ در طی چندتا داستانی که از شرلوک هلمز خوندم هنوز ندیدم با این هوش و ذکاوتش بدون شواهد و دلایل منطقی و از روی احتمالات به قضاوت کسی بپردازه. ولی ما هر روز داریم درمورد بقیه و حتی درمورد خودمون حدس و گمان های بی پایه و اساس میزنیم و قضاوت‌های اشتباه می‌کنیم. تازه هوش و استعداد شرلوکم نداریم!
به قول شرلوک: ((یک اشتباه بسیار بزرگ این است که آدم قبل از داشتن اطلاعات کافی از حقایق، شروع کند به فرضیه بافی...))