یادداشت‌های اسماء (17)

          یه داستان غم‌انگیز و متاسفانه آشنا
 کتاب از زبان تمام اهالی یه خانواده پنج نفری مراکشی و خدمتکارشون روایت میشه. از زبان مراد، پدر خانواده، از شرمی می‌شنویم که ناخواسته گریبانش رو گرفته. از زبان ملیکه، مادر خانواده، از تاثیرات تربیت خانوادگی روی شخصیتمون می‌شنویم. از زبان سامیه، تنها دختر خانواده، غصه و رنج تمام زنان خاورمیانه رو می‌شنویم و پا به پاش غصه می‌خوریم. 
فکر نمی‌کنم غم کتاب تا مدت‌ها من رو رها کنه. ترجمه بی‌نقص و روان بود، فضاسازی نویسنده عالی بود و توی تمام جملات غبار و ناامیدی به چشم می‌خورد. 
        

          یه کافه تو دل یه آبادی تو آمریکا و شخصیت‌های عجیب و غریب، کاری می‌کنه که کتاب رو درسته قورت بدی! کافه همیشه غمگین نبود اما از یه جایی به بعد تیره و تاریک شد، عشق و نفرت سایه انداختن و چراغ‌هاش رو خاموش کردند. فکر میکنم تک تک شخصیت‌ها تا مدت‌ها تو ذهن و دلم باقی بمونند. 
        

          روستای بَیَل تاریک و مضطرب بود. خرافه رو کل روستا سایه انداخته بود و اهالی از هرچیزی بیشتر قبولش داشتند. بَیَلی‌ها، ساده ولی عجیب بودند! اهالی روستای بَیَل، اپراتور برق رو امام‌زاده تصور کردند، به مشداسلام تهمت زدند و یک کلاغ چل کلاغ کردند. مشدحسن تو روستای بَیَل گاو شد، قحطی و سیاهی اومد و موسرخه از یه جایی به بعد همیشه گرسنه موند! 
کتاب رو خیلی دوست داشتم، توی همه داستان‌ها بوی مرگ و توهم میومد، جمله‌ها کوتاه بودند برای همین خوندن کتاب خیلی تند پیش میره. احتمال میدم بازم برم سراغ کتاب و هراز گاهی یه داستان بخونم. 
        

          اگه یکی مدام بگه زندگی بی‌معناست، تو چقدر دوام میاری؟
«یخبندان» داستان یه پزشکه که به مأموریت فرستاده می‌شه تا وضعیت روحی و جسمی برادر استادش، یک نقاش بیمار رو بررسی کنه. نقاشی که حالا دیگه حتی نمی‌تونه نگاه کنه، چه برسه به خلق کردن. این سفر به روستای دورافتاده و سرد، به نوعی می‌شه مواجهه با اعماق ذهن انسان.
کتاب به ظاهر درباره یه آدم بیمار و در حاشیه جامعه‌ست، اما در واقع، درباره همه‌ی ماست، وقتی که از معنا خالی می‌شیم و حتی حرف زدن برامون بی‌فایده می‌شه. نقاش با تکرار کلمات و انکار هرچیز (خانواده، زبان، هنر، حتی خودش) پزشک رو کم‌کم با خودش همراه می‌کنه و به دنیای سرد و تاریکی می‌بره.
لحن کتاب شاعرانه و نوعی مونولوگه که داستان خطی و مشخصی نداره. در واقع، ما خود پزشکیم؛ که با غم و تاریکی روبه‌رو شدیم، و سوالی که همیشه باقی می‌مونه: آیا تو این سرمای یخ‌زده، غرق خواهیم شد یا نجات پیدا خواهیم کرد؟
        

          فکر کن یه روز یه کروکودیل دوستت رو قورت بده :)
این فقط یکی از داستان‌های عجیب داستایفسکیه که توی مجموعه‌ی «رویای آدم مضحک»؛ هفت داستان کوتاه که بین طنز، کابوس و فلسفه حرکت می‌کنن، نوشته شده.
«کروکودیل» شیشمین داستان این مجموعه، یه داستان طعنه‌دار و جسورانه‌ست. مردی بلعیده می‌شه ولی زنده‌ست و از شکم کروکودیل سخنرانی می‌کنه!
در کنارش، «رویای آدم مضحک» که آخرین داستانه، درباره‌ی پوچی، خودکشی، و یک رؤیای پرنور. سفر ذهنی به جهانی ایده‌آل که وقتی خرابش می‌کنی، باید تصمیم بگیری دوباره به زندگی برگردی یا نه.
ما توی این مجموعه، با نسخه‌ی فشرده‌ای از دغدغه‌های داستایفسکی مواجهیم. داستان های اول ممکنه خسته کننده باشه اما هرچی جلوتر میریم همه چی عجیب تر و هیجان انگیزتر میشه. 
        

          شما چطور رازها رو تحمل می‌کنید؟
«پرفروش‌ترین اثر ادبی تاریخ ژاپن» اولین کتاب من توی سال جدید بود و از انتخابش به شدت راضیم. در ظاهر داستان کتاب خیلی ساده به نظر میاد، دوستی یه جوان با فردی که از اول سنسی صداش می‌کنه، اما هر چی جلوتر میریم، سنسی رو بهتر می‌شناسیم و متوجه می‌شیم که روابط خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. 
چرا سنسی برای راوی انقدر مهم میشه؟ چرا دوست داره رازهای زندگی سنسی رو بدونه؟ یک جایی از کتاب با یه رسم قدیمی توی ژاپن آشنا میشیم، خودکشی افراد بعد از مرگ امپراطور به نشونه وفاداری! (خودکشی ژنرال نوگی در عصر روز خاکسپاری امپراطور میجی) و انگار «کوکورو» هم همینه، انعکاسی از عمیق‌ترین باورها و اصول فرهنگی ژاپن که در زندگی روزمره مردمش ریشه داره.
من این کتاب رو دوست داشتم و البته که ارادت خاصی به هرآنچه مربوط به ژاپن بشه دارم. بهتون پیشنهادش می‌کنم اما نه اولین کتاب از این ادبیات :))
        

          هرکول پوآرو بدون سبیل؟!
باورکردنی نیست، اما این بار مجبور می‌شه ازش بگذره… چرا؟

چهار غول بزرگ یه پرونده‌ی مرموز و هیجان‌انگیزه که پوآرو رو از قتل‌های کلاسیک، به ماجرای یه سازمان مخوف جهانی می‌کشونه. جاسوسی، تعقیب‌وگریز، هویت‌های جعلی و یه تهدید مرگبار!
این ماجرا از زبان دوست و همراه همیشگی‌اش، کاپیتان هستینگز روایت می‌شه. پرونده‌ای که پوآرو رو درگیر یکی از مرموزترین و خطرناک‌ترین دشمنانش می‌کنه… چهار نابغه، که برای رسیدن به قدرت، هیچ حد و مرزی نمی‌شناسن.
        

          تا حالا یه چیز غیرعادی توی یه لحظه‌ی عادی دیدی؟
"گرسنگی کشیده" مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه دان دلیلوئه که همه‌شون یه نقطه‌ی مشترک دارن: «نگاه کردن». شخصیت‌های دلیلو توی لحظه‌های معمولی زندگی‌شون، دارن به چیزی زل می‌زنن، گاهی یه صحنه‌ی ساده و زیبا، گاهی یه تصویر ترسناک و عجیب. ولی چیزی که می‌بینن، فقط یه تصویر نیست؛ یه حس، یه معنا، یه کشف تازه توی دنیای پر از آشوبه.  
نثر کتاب شاعرانه‌ست، دلیلو ما رو می‌بره توی ذهن شخصیت‌هاش، آدمایی که یه جا گیر کردن، تو فکر فرو رفتن، یا دارن سعی می‌کنن از دل روزمرگی یه حقیقت عمیق‌تر پیدا کنن. داستانای این کتاب تصویری از زندگی مدرن ترسیم می‌کنن، جایی که همه‌چی آشناست ولی یه جورایی غریب به نظر میاد.  
از بین 5 داستان، آکروبات‌باز عاج‌نشان و نیمه‌شب در داستایفسکی داستان‌های محبوب من بودند. بهتون پیشنهادش میکنم اگه دنبال داستانایی هستید که نگاهتون رو به دنیا تغییر بدن. 
        

          حالا که هیچ خونه‌ای امن نیست...  
اولکر نه در خونه‌ی پدرش آرامش رو تجربه کرده، نه در خونه‌ی شوهرش. بعد از بیست سال دست‌وپنجه نرم کردن با خشونت خانگی، بالاخره فرار می‌کنه و توی یه بیمارستان، همراهِ بیمارهای تنها می‌شه تا بی‌سرپناه و بی‌غذا نمونه. اما این فقط یه فرار نیست، یه ایستادنه. تصمیم می‌گیره جلوی سرنوشت وایسه، خودش رو نبازه. با اینکه زخم‌های زیادی از گذشته داره، هنوز شوخ‌طبع و حاضرجوابه و هرجا که لازم باشه، از حق خودش دفاع می‌کنه. من تمام طول داستان با اولکر همراه شدم، با غم و اضطرابش غمگین شدم، با ترس‌هاش ترسیدم. حالا که هیچ خونه‌ای امن نیست، باید چیکار کنیم؟ 
 کتاب رو دوست داشتم و فکرش رو هم نمی‌کردم اونطور تموم بشه، غافلگیرم کرد و این برای خیلی ارزشمنده.
به نظرم نویسنده ساده اما پرقدرت، به مسائلی مثل خشونت خانگی، نابرابری اجتماعی و تلاش زنان برای استقلال پرداخته. اگر به حوزه‌ی زنان و مسائل مربوط به اونها علاقه دارید و دنبال یه کتاب کوتاه ولی تأثیرگذارید، «اولکر آبلا» یه گزینه‌ی خوبه.
        

          یه زندگی آروم با چند تا تلنگر می‌تونه عوض بشه؟
"باخ برای بچه‌ها" داستان یک خانواده‌ی آرومه که با ورود آدم‌های جدید، دنیاشون به هم می‌ریزه. آتنا و دکستر سال‌هاست کنار هم زندگی می‌کنن، اما وقتی دکستر بعد از بیست سال دوست قدیمی‌ش، الیزابت، رو می‌بینه، زندگی‌شون کاملاً زیر و رو می‌شه! الیزابت و اطرافیانش آدم‌هایی با سبک زندگی بی‌پروا و رها هستن، درست برعکس دکستر و آتنا. این آشنایی، نه‌تنها گذشته‌ی این خانواده رو زنده می‌کنه، بلکه حال و آینده‌شون رو هم زیر سؤال می‌بره. این کتاب روایت زندگی‌های ساده‌ایه که می‌تونن در یک لحظه از مسیر عادی‌شون خارج بشن.  
بااین‌حال، من کتاب رو خیلی دوست نداشتم، هرچند متن پشت جلد ترغیبم کرد که بخرمش. ریتم داستان خیلی تنده، و اگه تمرکز و حوصله‌ی کافی نداشته باشید، به‌راحتی توی روایت گم می‌شید!
        

          طول میکشه تا بفهمیم! 
طول میکشه تا بفهیم چه غم و ترسی پشت تک تک شخصیت‌های موراکامی وجود داره! غورباقه غول‌پیکری که قراره به کمک یه آدم معمولی توکیو رو از زلزله نجات بده، زنی که دنبال شوهرش توی ساختمون محل زندگیشون می‌گرده، هدیه تولدی که درس بزرگی به من داد و نفر هفتمی که از یه جایی به بعد زندگیش دیگه از موج‌ها نترسید! من عاشق تک تک شخصیت‌ها شدم.
چهارتا داستان که همشون ترکیبی از رئالیسم و ژانر فانتزی هستند و محوریت اصلی اونها از دست دادن، پشیمانی و سردرگمیه توی این کتاب گنجونده شده. فکر می‌کنم چندماه یکبار دوست دارم برگردم به این کتاب و یه روزه همه داستان‌هاش رو بازم بخونم! انگار مانگا خوندن داره یکی از مورده علاقه‌هام میشه:)
        

          فکر می‌کنی مادربزرگت رو واقعاً می‌شناسی؟
فتحیه چتین سال‌ها فکر می‌کرد مادربزرگش، سحر، یه زن مسلمون و ترک بوده، تا اینکه یه روز خودش تصمیم می‌گیره واقعیت رو بگه: اون در واقع یه دختر ارمنی به نام هرانوش بوده که توی نسل‌کشی ۱۹۱۵ خانواده‌اش رو از دست داده و به اجبار توی یه خانواده‌ی ترک بزرگ شده. توی این داستان واقعی، همراه با فتحیه دنبال خانواده‌ی مادربزرگش توی آمریکا می‌گردیم، پیداشون می‌کنیم و از نزدیک می‌بینیمشون، اما متأسفانه قبل از این دیدار، مادربزرگ رو از دست می‌دیم. کتاب خوش‌خوانه و می‌شه یکی دو روزه تمومش کرد، اما درد و رنجی که از خودش جا می‌ذاره، احتمالاً همیشه موندگاره... تو طول تاریخ، چقدر خاطره سرکوب شده، چقدر هویت دزدیده شده و چقدر آدم‌ها وادار شدن که سکوت کنن؟ کتاب رو پیشنهاد می‌کنم، امیدوارم که لذت ببرید.
        

          آخرین بار که گم شدی، چی پیدا کردی؟
نقشه‌هایی برای گم شدن نوشته‌ی ربکا سولنیت، کتابیه که از گم شدن می‌گه؛ اما نه گم‌شدنی که ترسناک باشه، بلکه اون گم‌شدنی که آدم رو به کشف دنیا و خودش می‌رسونه.
سولنیت تو این کتاب، از تجربه‌هایی حرف می‌زنه که اولش شاید نامطمئن و حتی نگران‌کننده باشن، اما همون تجربه‌ها راه رو برای آزادی و شناخت باز می‌کنن. از داستان زندگی هنرمندها تا لحظه‌های شخصی خودش، این جستارها یه جور دعوت‌نامه‌ست برای مواجهه با ناشناخته‌ها و پیدا کردن چیزی که شاید همیشه دنبالش بودی.
        

          تا کجا امیدوار موندن؟ 
جووانی دروگو، یه سرباز جوونه که به قلعه‌ای مرزی فرستاده می‌شه. اولش فکر می‌کنه این فقط یه شروع موقته و از اینجا به بعد زندگیش نقطه‌ی آغاز افتخار و رشادتشه. اما قلعه، توی یه بیابان بی‌انتها، بیشتر شبیه یه زندانه تا جای پیشرفت.   
دروگو در ابتدا تلاش می‌کنه از قلعه بره، ولی زمان می‌گذره و یکنواختی اونجا براش عادی می‌شه. انقدر غرق روزمرگی می‌شه که خودش دیگه نمی‌خواد قلعه رو ترک کنه. اون می‌مونه، چون منتظر یه جنگه، یه فرصتی که بتونه توش خودی نشون بده. اما جنگ وقتی می‌رسه که دروگو دیگه توانی براش نداره. 
 این داستان، یه تلنگره؛ چقدر از عمرمون رو پای انتظارهایی می‌ذاریم که آخرش چیزی جز حسرت برامون نی‌مونه؟در آخر اینکه روند کتاب بالا و پایینی خاصی نداره و حتی بعضی جاها ممکنه خسته کننده بشه ولی خوندش خالی از لطف نیست.
        

          غافلگیر شدم! 
این مدت لابه‌های تمام حس‌هایی که داشتم، کتاب خواندن رو جسته‌گریخته دنبال کردم. اما به چیزی بیشتر نیاز داشتم؛ به هیجان، به غافلگیری. می‌خواستم احساساتم تحریک بشه و خب انگار، اوراد نیمروز دقیقاً همون چیزی بود که می‌خواستم.
یه نفر از بین این همه آدم، ذهنش گیره اینه که اگه پسر یعقوب لیث صفاری زنده می‌موند، چی به سر تاریخ این سرزمین می‌اومد! بنابراین موضوع تحقیقش رو به ملک محمد (پسریعقوب لیث صفاری) اختصاص میده و دل به کویر لوت میزنه. موضوع داستان انقدر خاص و جذابه که نتونستم  راحت از کنارش بگذرم. جذاب‌ترین قسمت برای من، دو سه فصل آخرش بود. اصلاً فکر نمی‌کردم داستان به این سمت بره و با یه پایان این‌طوری غافلگیرم کنه. 
«اوراد نیمروز» کتابیه برای تمام کسایی که به جنوب، فرهنگ جنوب و بالاخص راز و رمز کویر علاقه دارند. یا برای کسایی که، مثل من، از غافلگیری لذت می‌برند.
        

          زندگی‌ات چقدر واقعیه؟
«مرگ ایوان ایلیچ» یکی از صادقانه‌ترین و البته شاهکارترین کتاب‌هایی بود که خوانده‌م. داستان مردی که با مرگ روبه‌رو می‌شه و تازه می‌فهمه چقدر زندگی‌ش بی معنا بوده.
همراه شخصیت اول رمان ترسیدم، عصبانی شدم و در برابر سوالای بی‌جواب گم شدم. صد صفحه‌ای که هر لحظه‌اش پر از اضطراب و فکر بود!
احساس می‌کنم که نیاز دارم چندباره این اثر بی‌نظیر رو بخونم و به شما هم پیشنهاد می‌کنم.

        

          «آفتاب‌گردان‌های کور» چهار شخصیت اصلی داره که توی دوران جنگ داخلی اسپانیا، گرفتار گذشته و ترس‌هاشونن. در جهانی که هیچ‌چیز روشن به نظر نمی‌رسه، تلاش می‌کنن برای آزادی و حقیقت، ولی سایه‌ها همیشه دنبالشونن.  
این کتاب به شدت تأثیرگذار و غم‌انگیزه. پیشنهاد می‌شه حتماً خونده بشه.