یادداشت‌های مهدی درویش زاده (22)

          "یکی از بزرگ ترین دستاوردهای انقلابی اسلام این بود که در زمان جاهلیت، نظام قبلیه ای را در کوتاه ترین زمان ممکن تبدیل به یک نظام اجتماعی کرد"
        

          وقتی سراغ «آمریکایی آرام» گراهام گرین می‌رویم، نباید انتظار یک داستان سیاسی یا عاشقانه‌ی معمولی را داشته باشیم. این کتاب که سال ۱۹۵۵ منتشر شد، در واقع یک کالبدشکافی دقیق از افتضاح دخالت‌های غرب در ویتنام است. گرین خیلی هوشمندانه دو نوع استعمار را روبروی هم قرار می‌دهد: استعمار پیر و خسته‌ی اروپا در مقابل استعمار درنده‌ی آمریکا که در لباس آرمان‌گرایی پنهان شده بود.

داستان ما را به سایگون دهه‌ی پنجاه میلادی می‌برد و با سه شخصیت کلیدی آشنا می‌کند. از یک طرف توماس فاولر را داریم، خبرنگار بدبین انگلیسی که نماینده‌ی همان استعمار قدیمی است. از طرف دیگر آلدن پایل، مأمور جوان و به طرز خطرناکی متوهم آمریکایی که نماد قدرت جدید و مداخله‌گر است. و در این میان، فونگ، زن جوان ویتنامی، قرار دارد که خودِ ویتنام است؛ سرزمینی که این دو قدرت بر سر به دست آوردنش با هم می‌جنگند.

روی کاغذ، داستان یک رقابت عشقی ساده بین فاولر و پایل بر سر فونگ است. اما گرین از این ماجرا به عنوان یک استعاره‌ی هوشمندانه استفاده می‌کند. فاولر، نماینده‌ی استعمار پیر، ویتنام را با تمام پیچیدگی‌هایش می‌خواهد. اما پایل، نماینده‌ی استعمار نو، با تکبر و جهالتی که از تئوری‌های کتابی‌اش نشأت می‌گرفت، می‌خواهد ویتنام را «نجات» دهد و به یک موجود غربی‌شده تبدیل کند. دقیقاً همین‌جاست که زنگ خطر منطق ویرانگر استعمار آمریکایی به صدا درمی‌آید.

پایل با شعار توخالی «آوردن دموکراسی» و ساختن یک «نیروی سوم»، در عمل ماشین کشتار و هرج‌ومرج را به راه می‌اندازد. او با تکیه بر تئوری‌هایش و بدون ذره‌ای درک از فرهنگ ویتنام، افتضاحی خونین به پا می‌کند. بمب‌گذاری‌هایی که راه می‌اندازد تا گردن کمونیست‌ها بیندازد، جان آدم‌های بی‌گناه را می‌گیرد و چهره‌ی واقعی این «آمریکایی آرام» را عریان می‌کند: یک عامل بی‌ثباتی و ترور که با نیات به ظاهر خوب، فقط مرگ و ویرانی به ارمغان می‌آورد.

این طرز فکر، پیش‌نمایش دقیقی از افتضاحات خونینی بود که آمریکا در جنگ ویتنام به بار آورد. آنها با ادعای آزادی، جهنمی را بر سر این ملت آوار کردند که نتیجه‌اش کشتار وحشیانه‌ی بیش از ۲ میلیون غیرنظامی، جنایاتی مانند قتل عام مای لای، و استفاده از ۷۵ میلیون لیتر سم مهلک «عامل نارنجی» بود؛ سمی که جنگل‌ها را خشکاند و نسل‌ها را با معلولیت‌های وحشتناک درگیر کرد.

در آخر داستان، هیچ‌کدام از این دو قدرت پیروز میدان نیستند. پایل به سزای اعمالش می‌رسد و ایدئولوژی پوچ و خون‌آلودش با او دفن می‌شود. فاولر هم اگرچه به فونگ می‌رسد، اما چیزی جز پوچی و عذاب وجدان نصیبش نمی‌شود. انگار گرین می‌خواهد یک هشدار همیشگی به ما بدهد: نیت‌های «خوب» یک قدرت متجاوز، وقتی با جهل و غرور همراه شود، می‌تواند به مراتب ویرانگرتر از شرارت عریان باشد.
        

          نوشته اوریانا فالاچی، گزارشی است از دل دو بحران: جنگ ویتنام و کشتار دانشجویان و معترضان در میدان تلاتلولکو مکزیک. این اثر، با زبانی صریح و بی‌پیرایه، خشونت را جز در قالب عدد و آمار، در بدن انسان‌های زنده و مرده، در چشم‌های کودکانی که از ترس زبان‌شان بند آمده، و در قلب مادری که جنازه‌ی فرزندش را در آغوش گرفته، روایت می‌کند.
فالاچی در ویتنام حضور مستقیم دارد، اما نگاهش اکثرا یک‌طرفه است. حضور و صدای ویت‌کنگ‌ها یا نیروهای ویتنام شمالی، بسیار محدود و سطحی‌ست. یکی دو مصاحبه کوتاه و بی‌عمق با رزمندگان محلی و 2 دفتر خاطرات از نیروهای ویتنام شمالی، جای خالی شناخت دقیق از ساختار فکری، فرهنگی و سیاسی طرف مقابل جنگ را پر نمی‌کند. شخصیت‌هایی مانند هوشی مین، یا حتی فضای زندگی در مناطق شمالی، در تاریکی باقی می‌مانند و این باعث می‌شود روایت او در بهترین حالت، نیمه‌کاره باشد. در روایت اعتراضات مکزیک نیز، بیش از آنکه زمینه‌های تاریخی و اجتماعی بررسی شود، تجربه‌ی شخصی خودش – که البته بسیار تکان‌دهنده است – در مرکز قرار می‌گیرد.

در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، بار دیگر صحنه‌ای تکراری پیش چشم جهان قرار گرفت.بمباران گسترده‌ی مناطق مسکونی، کشته‌شدن غیرنظامیان، و پشتیبانی تمام‌قد آمریکا از عملیات نظامی اسرائیل علیه ایران. رسانه‌های غربی با همان زبان همیشگی از «حق دفاع» صحبت کردند، در حالی که شهرها ویران و اجساد غیرنظامیان میان آوارها تکه تکه شد.
این وضعیت، به شکلی تلخ، یادآور همان چیزی است که اوریانا فالاچی دهه‌ها پیش در زندگی، جنگ و دیگر هیچ توصیف کرده بود. او در بخشی از کتاب می‌نویسد:

«ویتنام را قرار بود آمریکایی‌ها مثل ژاپن کنند، اما تنها چیزی که به جا گذاشتند، جنازه‌ کودکانی بود که با ناپالم سوخته بودند و خاکی که دیگر چیزی در آن رشد نمی‌کرد.»

در این جمله، فالاچی ماهیت زبان سیاست خارجی آمریکا را به‌روشنی نشان می‌دهد؛ زبانی که با واژگانی چون «دموکراسی»، «بازسازی» و «امنیت» صحبت می‌کند، اما آنچه واقعیت آن را نشان میدهد، ویرانی، سکوت، و نسلی سوخته است. تجربه‌ی ویتنام در روایت او  الگویی مکرر است که همچنان در خاورمیانه توسط قدرت های به اصطلاح صلح طلب ( آمریکا و اسرائیل و متحدانشان) تکرار می‌شود.
کتاب فالاچی، با وجود ضعف‌هایی در پوشش روایت طرف مقابل، این پیام را به‌وضوح منتقل می‌کند:،زبان آمریکا زبان دروغ و زور است، نه حقیقت؛ زبانی که وعده می‌دهد اما ویران می‌کند. همان‌طور که در ویتنام گفتند صلح می‌آورند و خاکستر به‌جا گذاشتند.
        

          آیرا لوین، نویسنده‌ی آمریکایی، با انتشار رمان «بچه رزمری» در سال ۱۹۶۷، اثری را خلق کرد که به سرعت به یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین داستان‌های ژانر وحشت روان‌شناختی بدل شد. داستان در ظاهر ساده است: زن جوانی به نام رزمری که به همراه همسرش به آپارتمانی در نیویورک نقل مکان می‌کند، به تدریج به این باور هولناک می‌رسد که توسط همسایگانش برای به دنیا آوردن فرزند شیطان، فریب خورده و کنترل می‌شود. این کتاب، که یک سال بعد به فیلمی به کارگردانی رومن پولانسکی تبدیل شد، به یک پدیده‌ی فرهنگی بدل گشت و زمینه‌ای برای تحلیل‌های عمیق‌تر فراهم آورد.

«بچه رزمری» را باید به عنوان محصول فرهنگی زمانه‌اش، یعنی دهه‌های شصت و هفتاد میلادی، رمزگشایی کرد؛ دورانی که یک جریان هنری علاقه‌ی وسواس‌گونه‌ای به فرقه‌های انحرافی پیدا کرده بود و می‌کوشید این گروه‌ها را به مثابه یک تهدید سازمان‌یافته به تصویر بکشد.

در خوانش دقیق، فرقه‌ی ساکن در آپارتمان «برامفورد» یک سازمان قدرتمند نیست؛ مجموعه‌ای از افراد مسن و معمولی است که از پوچی زندگی به ستوه آمده‌اند. قدرت آنها نه از نیروهای ماورایی، بلکه از دستکاری‌های روانی پیش‌پاافتاده و سوءاستفاده از اعتماد یک زن تنها نشأت می‌گیرد. آنها یک «توطئه‌ی افراد متوسط» هستند، نه لشکری اهریمنی.

پس چرا یک جریان هنری اصرار داشت چنین گروه‌های رقت‌انگیزی را بزرگ‌نمایی کند؟ یک پاسخ، در اضطراب‌های همان دوران نهفته است. این آثار با ساختن یک «دشمن» مشخص، ترس‌های بی‌شکل جامعه مانند تنهایی و بی‌اعتمادی را کانالیزه می‌کردند. اما می‌توان خوانشی عمیق‌تر نیز ارائه داد: شاید این جریان هنری، به طور آگاهانه یا ناخودآگاه، در حال حساس‌سازی جامعه نسبت به یک اتفاق قریب‌الوقوع بود.

با فروپاشی ارزش‌های سنتی، ظهور فرقه‌ها و جنبش‌های ضدفرهنگ یک واقعیت اجتماعی بود. این آثار با نمایش یک نسخه‌ی اغراق‌آمیز و خیالی از این تهدید، در واقع جامعه را برای مواجهه با نسخه‌های واقعی آن آماده می‌کردند. این یک نوع «رزمایش فرهنگی» بود؛ با ترساندن مردم از یک دشمن بزرگ و سازمان‌یافته.
        

          نویسنده با زبانی ساده و روان ما رو به دنیای درونی شخصیت‌ها می‌بره و نگاهی دقیق به ویژگی‌های خانواده‌ها و جامعه آمریکایی توی شرایط مختلف می‌اندازه. داستان، چالش‌های درونی و بیرونی آدم‌ها رو توی جامعه‌ای که درگیر مشکلات اجتماعی و روانی است، به نمایش می‌گذاره و از این نظر واقعاً جالب و قابل تامله.
زبان کتاب ساده و دل‌چسبه، طوری که بیشتر غرق داستان می‌شی. نویسنده خوب تونسته با استفاده از کلمات ساده و بی‌پیرایه، داستانی از لحظات طنز و جذاب بنویسه که هم خنده‌داره و هم باعث می‌شه برای لحظاتی به افکار خودت فکر کنی و خلاقیت نویسنده توی نوشتن مشهوده،
اما کتاب بدون ایراد نیست.یکی از چیزهایی که می‌شه بهش اشاره کرد اینه که ارتباط بین بخش‌های مختلف کتاب ضعیف به نظر می‌رسه.درسته که هر بخش به صورت مستقل نوشته شده، اما اگر ارجاعاتی به بخش‌های دیگه می‌شد، شاید داستان بیشتر به هم پیوسته می‌شد و جذاب‌تر می‌شد. گاهی احساس می‌کنی که هر قسمت جدا از بقیه است، و این کمی از عمق داستان کم میکنه و موجب میشه مخاطب از اثر فضای اون فاصله بگیره، خصوصا اگر پشت هم مطالعه کنه.
در مجموع ارزش خوندن داره و اگر دنبال کتابی می‌گردید که هم سرگرم‌کننده باشه و هم باعث بشه به افکار خودتون فکر کنید، این کتاب گزینه خوبی هست.
        

          کتاب مفهوم درست و قدرتمندی را به یدک می کشد اما سطحی و ضعیف نوشته شده.
        

          از اولین داستان های کوتاه نوشته شده توسط داستایوفسکی.
داستان راوی زندگی جوانی محجوب،باهوش و علاقه مند به علمی است که به دنبال محلی برای سکونت جدید خود است.جوان که در تفکرات و عالم خود سیر میکند ناگهان با دختری دیدار میکند که میل و کشش بی وقفه ای نسبت به او و حالاتش پیدا میکند و سعی در برقراری ارتباط با او دارد و این شروع ماجرای دردناک اوست
        

          کتابی از جک کرواک،از پیش گامان نسل بیت آمریکا در دهه 1940 و 1950،نسلی که مقدمات پیدایش جنبش های گوناگون ادبی و اجتماعی در آمریکا را فراهم کرد.جنبش های دانشجویی،جنبش هیپی و ... خود را وام دار این شخصیت ها و تفکراتشان می دانند.
"در راه" بی وقفه و طی فقط 21 روز در 21 آپریل 1951 نوشته شد.جک کل متون را بدون ویرگول و در یک رول کاغذی ۳۶/۵متری نوشت.
کروآک به مرور خاطرات سفرهایش در آمریکا و مکزیک می پردازد و علاوه بر آن نگرش خود و دوستانش نسبت به زندگی و اجتماع را نیز نمایان میکند.در نظر داشته باشید وقایع کتاب در سال 1947 الی 1949 رقم خورده اند.
کتاب در راه در واقع دفترچه خاطراتی از کروآک است که فقط نام شخصیت هایش عوض شده و تمام افراد و ماجراهای درون کتاب حقیقت دارند.در این کتاب سبک زندگی و اهداف نسل بیت نشر پیدا کرده،نسلی که بی پروا و بی هیچ ملاحظه ای به دنبال لذت های گذرا و لحظه ای بود و عاشق و دلباخته موسیقی های جاز و راک.این تنها ویژگی این نسل نبود،مواد مخدر،روابط جنسی زودگذر و بدون مرز و البته در لحظه زندگی کردن بدون تفکر به آینده را میتوان از ویژگی های دیگر بیت ها دانست.
        

          "لیبرالیسم محصول تفکر انسانی است که از دین جدا شده و همراه با تحولات اجتماعی،تفکراتی را بوجود آورده است"
اگر در کتاب کوتاهی قصد داری نگاهی کلی به لیبرالیسم و مدرنیته داشته باشید کتاب خوبیست.با توجه به 
گزیده گویی و نقاط تاثیر گذار لیبرالیسم بینش کلی به شما میدهد تا در مطالعات بعدی استفاده کنید.
        

          ترکیبی از نویسندگان روسی.
قلمش ترکیبی از چند نویسنده معروف روس (داستایوسکی،گورکی و حتی شاید چخوف) است اما ساده تر.
جذابیت این داستان به درگیری که برای مخاطب ایجاد میکند برمیگردد که همواره خودش را به جای شخصیت اصلی میبیند. نکته دیگر مفاهیم عمیقی است که نویسنده پیرامون روح انسان و آزادی روح در قالب رمانش گنجانده و بار معنایی رمان را بالا برده.
        

          "اما  آدمی که به فسق و فجور عادت دارد،برعکس،همیشه سعی میکند کارش را عادی تر و پیش پا افتاده تر جلوه بدهد.ممکن است عملش صد برابر بدتر از آن آدم محجوب باشد،اما ظاهرش را با نزاکت و شایسته نگه میدارد و حتی انگار داعیه برتری هم بر شما دارد" 

نازنین از نوشته های بلند اواخر عمر داستایوسکی است که 5 سال قبل از مرگش آن را نوشته بود.این اثر در واقع در زمان پختگی کامل او چه از نظر ادبی و چه فلسفی نوشته شده است.داستان را از زبان مردی عاشق پیشه میشنویم که بر اثر اتفاقی که برای همسرش افتاده،دائم در حال گفتگو درونی و قضاوت خود است،گو آنکه خود هنوز کامل متوجه نشده چه بر سرش آمده و سعی دارد با همین گفتگو درونی به نتیجه برسد که چه شده است؟
ترجمه کتاب خوب و دلنشین و روان است،حجم کم کتاب هم مزید بر علت شده تا در زمان کوتاهی بتوانید آن را مطالعه کنید...
        

          مردی را تصور کنید که بعلت خیانت همسرش قصد خودکشی دارد اما خودش شهامت اینکار را نداشته و قاتلی استخدام میکند که او را به قتل برساند،اما در نقطه ای از زندگی وی از این تصمیم پشیمان شده و دنبال راه نجاتی میگردد...داستان این رمان از این قرار است.
ترجمه جالب از آب درنیامده و مخاطب راحتی که باید با ترجمه داشته باشد را ندارد و بعضی پاراگراف ها نامانوس و غیرقابل فهم هستند.در نقطه ای حتی اسم دو کاراکتر جا به جا گفته می شود(لینا و تولینا در ابتدای آشنایی).
در کل متن قابل قبولیست و میتوانید اگر مقداری به هیجان(فقط مقدار کمی) علاقه دارید این کتاب را مطالعه کنید.
        

          "قبلا از رو خریت خیال می‌کردم خیلی باهوشه، واسه اینکه خیلی چیزا از نمایش و سینما و ادبیات و اینا می‌دونست. اگه کسی ازین چیزا سر در بیاره خیلی طول می‌کشه آدم بفهمه طرف مشنگه یا سرش به تنش میارزه"
کتاب روایت نوجوانی است که بعلت مشکلات درسی و شیطنت هایش از مدرسه شبانه روزی اش اخراج شده و چند روز دیگر باید به منزل برگردد.هولدن که شخصیت اصلی ماجراس تصمیم میگیرد چند روز زودتر از مدرسه بیرون بزند و بدون اینکه به خانواده اش اطلاعی دهد این چند روز را خارج از خانه و مدرسه بگذراند...داستان هم پیرامون همین 3 روزی است که وی خارج از مدرسه به سر میبرد.
زبان صریح و بی پرده این نوجوان در روایت اتفاقات یکی از عوامل جذب به این کتاب است.درست است که این کتاب ظاهرا برای نوجوان هاست،اما کاملا مخاطبش بزرگسالان و دنیای آن هاست.ترجمه محمد نجفی هم کاملا حس نویسنده را منتقل کرده و کمتر مطلبی در این رمان نامفهوم می ماند.
        

          گام دوم انقلاب اسلامی،گامی است که انقلاب باید با شناخت گذشته خود(نقاط قوت و ضعف) پیش به سوی قله های بلندتری از پیشرفت بردارد.
بر همه مردمان کشور واجب است که بدون سانسورهای رسانه ای غرب،بدانند ایران در چه عرصه هایی رشد داشته تا به جای احساس ناامیدی،با تلاش و امیدواری قدم به سمت آینده روشن بردارد.
در این کتاب سعی شده با بیان آمارهای جهانی معتبر،اولا ایران را با دوران قبل از انقلاب اسلامی مقایسه کنند،ثانیا با دیگر کشورهای جهان و منطقه.آمارها بسیار شفاف و دقیق هستند و می توانند به عنوان سند استفاده شوند.
نقدی که به کتاب وارد است،توضیحات جهت داری است که گاها بر متن ها اضافه شده.بهتر بود از آن جهت که کتاب سعی بر مستند سازی پیشرفت ها دارد،در متن از جانب خاصی جهت داری نکند تا مخاطب عام احساس راحتی بیشتری با متن داشته باشد و با اعتماد کامل نسبت به بی جهت بودن آمار کتاب را مطالعه کند.
        

          همانطور که از اسم کتاب پیداست،با اثری مواجهیم که مخاطبینش علاقه مندان به کتاب یا همان خوره های کتاب هستند.
احسان رضایی صرفا به بیان خشک این آداب نپرداخته و هر بخش را با خاطره شیرینی از خودش ترکیب کرده که متن را جذاب تر کرده و همزاد پنداری بیشتری را از طرف مخاطب جذب خودش میکند.بخش ها اندازه مناسبی دارند و حوصله مخاطب از این بابت سر نمی رود.در کل اگر از آن دسته افرادی هستید که عشق کتابید و هر لحظه در ذهنتان با کتاب خاطراتی می سازید،این اثر احسان رضایی حس خوبی بهتان خواهد داد و در کنارش توصیه های مفیدی هم به علاقه مندان کتاب میکند که برخی از آن ها حقا  کاربردی هستند
بخشی از کتاب که راجب امانت دادن کتاب است:
"تا آن روز به کسی کتاب امانت نداده بودم.از کسی،جز کتابخانه های عمومی هم،کتاب نخواسته بودم.مواظب کتاب های خودم بودم و خدای شترهایم.صنعت نشر برای خودش خدایی داشت.من نگران همان چندتا دانه کتابی بودم که هر کدامشان برایم خاطره ای داشت و عزیز بود.اما جلو این فن آخری،کم آوردم،بدل خوردم و نتوانستم مقاومت کنم....
        

          *گاهی وقت ها مردن برای آدم عروسی است،جدی میگویم*

کتاب،خاطرات خودنوشته خسروباباخانی  است که سال های زیادی به مواد مخدر اعتیاد داشته...
داخل کتاب از ناامیدی ها،معضلات،افکار و حتی دغدغه های افرادی که سالیان سال است معتاد هستند و بقیه جامعه با چشم تحقیر و دشمنی به آن ها نگاه میکنند میگوید.
با این کتاب نگاهمان به معتادها عوض میشود و با زجرهایی که از طرف خود،جامعه،خانواده و گاها پزشک ها به آن ها وارد میشود آشنا میشویم...
شاید بعد از خواندن این کتاب به هر معتادی که برسیم از چشمانش دردهایش را بهتر بخوانیم...
        

          نگارش جذاب و پر هیجان در کنار تصویر های جاندار،باعث شده که مخاطب کمتر احساس کند با یک کتاب مواجه است… بعد از چند صفحه نوشته،چندین صفحه تصویرگری مرتبط وجود دارد که این مورد باعث شده تا حس دیداری به سمتی برود که گویا در حال تماشای فیلمیست نه کتاب خواندن و از آنجایی که موضوع و محتوای رمان هم مرتبط با یکی از پیشگامان فیلمسازی جهان(ژرژ میلیس) می باشد،هماهنگی فرم ارائه و محتوا به حداعلی میرسد و نویسنده به بهترین شکل به مقصود خود دست پیدا میکند.
        

          داستان روایتی از چند پیر سالخورده است که به دنبال کنجکاوی خود پرونده های پلیس را در دورهمی خود در ۵ شنبه ها دنبال می کنند و سعی در حل آنان دارند.
با اینکه از اسم رمان انتظار می رود که شاهد یک اثر جنایی و شاید ترسناک باشیم،اما بیشتر شاهد ذکر خاطرات چند پیر سالخورده هستیم که در کنار روایت زندگی آنان،روایت رمان و قتل ها هم جلو می رود.
در این رمان ابدا به دنبال هیجان نباشید که خبری از آن نیست و مانند شخصیت های پیرش خسته کننده و گاها سردرد آور می شود.
        

          از آن دسته کتاب هایی که اگر به دست مخاطب هدفش برسد، مخاطب سفت کتاب را میچسبد،در آغوش می فشارد و تا سرخ شدن چشمانش به خواندن  یکسره آن ادامه می دهد.
داستان سفر شیطان را روایت میکند و در چند روایت موازی داستان دنبال می شود...
        

          کتاب روایتی است از مشکلات زندگی همسایگانی که در یک برج ۱۷ طبقه زندگی میکنند.
هر یک از شخصیت ها درگیر یکی از مشکلات دنیوی خود است...
نام کتاب از حدیثی با همین مضمون از امام علی گرفته شده.
موازی بودن داستان و ارتباط شخصیت ها در زندگی هم،یکی از نکات جذاب کتاب است.
پایان بندی میتوانست بهتر باشد...