بریده‌های کتاب مرگ ایوان ایلیچ

تمام آن‌چه برایش زندگی کرده‌ای و می‌کنی دروغ است و فریبی که زندگی و مرگ را از تو پنهان می‌دارد.

ایوان ایلیچ می‌دانست که خودش سبب افسردگیِ آن‌هاست، اما کاری از دستش ساخته نیست. دوستانش پس از صرف شام به خانه‌هاشان می‌رفتند و ایوان ایلیچ را با این فکر تنها می‌گذاشتند که زندگی‌اش زهرآگین شده و زندگی را به کامِ دیگران نیز زهر می‌کند و این زهر بی آنکه ذره‌ای کاهش یابد، هرچه عمیق‌تر در تمامِ وجودش نفوذ می‌کند.

زندگی یک رشته رنج‌هایی بود که مدام شدیدتر می‌شد و با سرعت پیوسته فزاینده‌ای به‌سوی پایانش، که عذابی بی‌نهایت هولناک بود می‌شتابید.

تنها او بود که از این تحول خبر داشت و هیچ‌یک از اطرافیانش آن را نمی‌فهمیدند یا نمی‌خواستند بفهمند و خیال می‌کردند که همه‌چیز مثل گذشته در جریان است. این وضع بیش از همه‌چیز او را عذاب می‌داد. می‌دید که اهل خانه در تبِ دیدوبازدید و ضیافت‌ها گرفتارند، هیچ نمی‌فهمند و در خشم‌اند از اینکه او با افسردگی و انتظارهای بسیار خود از آن‌ها زندگی‌شان را تلخ می‌کند. انگار گناه از او بود که بیمار شده بود.

در دل گفت : سه شبانه روز عذاب هولناک و بعد مرگ.اما بلا ممکن است همین لحظه هر دقیقه سر خود من بیاید. به قدر لحظه ای سخت وحشت کرد.اما در همان لحظه بی آنکه خود بداند چطور چه طور، همان فکر همیشگی به یاری اش آمد دید که این حادثه گرچه ممکن بود برای خودش پیش آید برای ایوان ایلیچ پیش آمده و اورا معاف گذاشته است

با خود گفت :« چیزی هست که درست در نمی آید. باید آرام بگیرم، باید بر آن‌چه از اول تا حالا گذشته تأمل کنم.»

راه زندگی‌ام همه نادرست بود، اما عیبی ندارد. می‌توانم، هنوز ممکن است به راه درست رفت! ولی راه درست کدام است؟

ما مردم بیمار محتملا اغلب پرسش های نابجایی را مطرح میکنیم...

تمام انچه برایش زندگی کرده ای و میکنی دروغ است! و فریبی مرگ را از تو پنهان میدارد!...........

اکنون بارقه ای از امید درخشیدن گرفت؛ و سپس، دریایی از ناامیدی و یأس به تلاطم درآمد، و همیشه درد، همیشه درد، و همیشه هم به همین گونه.

حالا اگر زندگی من، زندگی آگاهانه‌ام، همه گمراهی بوده باشد چه؟

به ذهنش آمد که نکند تلاش‌های به زحمت پیدای او برای مبارزه با آنچه جلالت مآب‌ها شایسته تلقی می‌کردند - همان انگیزه‌های به زحمت پیدای او که بی‌درنگ سرکوبشان کرده بود - حق، و بقیه چیزها باطل بوده باشند. نکند وظایف شغلی و کل ترتیب زندگی و خانواده‌اش و جملگی عقله‌های اجتماعی و اداری‌اش یکسره باطل بوده باشد. کوشید که در محکمه خویش از همه این چیزها دفاع کند و ناگهان به سستی چیزی که از آن دفاع می‌کرد پی برد. چیزی نبود که از آن دفاع کند.

اگر من با یقین به تباه کردن نعمت‌هایی که به من داده شده بود از دنیا بروم و هیچ راهی برای اصلاح آن نباشد، آن وقت چه؟

زهری که زندگی اش را تباه می‌سازد از میان رفتنی نیست و به عکس بیشتر و بیشتر در جانش جا خوش می‌کرد.

نفسش بند آمده بود و درمانده شده بود و بر پشت خوابید، در انتظار، که مرگ فورا برسد.

زندگی رشته رنج هایی بود که مدام شدید تر میشد و با سرعت پیوسته فزاینده ای به سوی پایانش، که عذابی بی‌نهایت هولناک بود می‌شتابید.

((حالا اگر زندگی من، زندگی آگاهانه ام، همه گمراهی بوده باشد چه؟))

صحبت فقط بر سر این است که مرگ کی میرسد.