بریده‌های کتاب مرگ ایوان ایلیچ

و ناگهان همه‌چیز به‌شکل دیگری جلوه‌گر شد. در درون خود فریاد زد: «آپاندیسیت! کلیه! موضوع بر سر آپاندیسیت یا کلیه نیست مسئله زندگی و... مرگ در میان است. آری، زندگی آن‌جا بود و اکنون می‌رود، می‌رود و من قادر نیستم نگاهش دارم.

ایوان ایلیچ می‌دانست که خودش سبب افسردگی آن‌هاست اما کاری از دستش ساخته نیست. دوستان پس از صرف شام به خانه‌هاشان می‌رفتند و ایوان ایلیچ را با این فکر تنها می‌گذاشتند که زندگی‌اش زهرآگین شده و زندگی را به کام دیگران نیز زهر می‌کند و این زهر بی‌آن‌که ذره‌ای کاهش یابد هرچه عمیق‌تر در تمام وجودش نفوذ می‌کند.

گیریم که کای(قیصر روم) انسان است؛ چون انسان فانی است، پس کای هم فانی است. اما، او این موضوع را هرگز و اصلا نه درباره‌ی خود که فقط درباره‌ی کای صادق می‌دانست.

می‌بایست، همینطور تنها، در آستانه‌ی مرگ، زندگی کند، بی‌آن که حتی یک نفر درکش کند و به حالش دل بسوزاند.

آن زمان، روشنی بود، ولی حالا تاریکی همه جا را گرفته. آن زمان اینجا بودم، ولی حالا دارم میروم آنجا!کجا؟ تنش به سردی گذاشت و نفسش بند آمد. فقط صدای ضربان قلبش را میشنید. وقتی من نباشم، چی می ماند؟ هیچی نمی‌ماند.

بزرگی او ( تالستوی) در این است که همواره کوشید زندگی اش با افکار و عقایدش یکسان باشد.

پیوسته همان رنج تحلیل‌ناپذیر را به تنهایی تحمل می‌کرد و پیوسته در تنهایی به همان معمای ناگشودنی می‌اندیشید. "یعنی چه؟ آیا به راستی باید مرد؟" و ندای درونش جواب می‌داد: "بله، حقیقت است و باید مرد." می‌پرسید: "ولی آخر این همه رنج برای چیست؟" و ندا جواب می‌داد: "دلیلی نیست! برای هیچ!" و همین.

" بر درماندگی خود می‌گریست و بر تنهایی سیاه خود و از سنگدلی آدم‌ها و بی‌رحمی خدا که رهایش کرده بود. "

ناگهان نیرویی به سینه وپهلویش اصابت نمود ونفس کشیدن رابرایش سخت تر کرد.از سوراخ پایین افتاد و در انتهای آنجا روشنایی دید.اتفاقی که برایش افتاده بود مانند حسی بود که گاه در واگن راه آهن تجربه کرده بود ، وقتی فکر می‌کنید قطار به عقب می‌رود، در حالی که واقعا دارد به سمت جلو می رود و ناگهان متوجه مسیر واقعی می شوید.

همه چیز همین طور است گاهی شبنمی از امید می درخشد و گاهی دریای یأس است که به تلاطم می‌افتد؛ و نتیجه همان درد و ملال و یکنواختی است .

باشندگان دَرَک نخست دوزخ، که دانته در مسیر سفر خویش می‌بیند، بی طرف ها یا حاشیه نشینان‌اند، یعنی آدم هایی که 《بی نام و ننگ》می‌زیسته‌اند-آنان که، به قول دانته:《هرگز زنده نبوده‌اند.》ایوان ایلیچ هم همین گونه زیسته بوده: بی نام و ننگ، همچون کسی که هرگز زنده نبوده.

خواه صبح بود یا شب، خواه جمعه یا یکشنبه، فرقی نداشت، وضع و حال همان بود که بود: همان درد خوره وار و کاستی ناپذیر و جانکاه، که لحظه ای بند نمی آمد، همان وقوف بر عمری که چراغ آن رو به خاموشی محتوم نهاده بود اما هنوز خاموش نشده بود، همان نزدیک شدن آن موجود خوفناک و منفور یعنی عزراییل که یگانه حقیقت بود،و همان دروغ همیشگی.

به ذهنش آمد که نکند تلاش‌های به زحمت پیدای او برای مبارزه با آنچه جلالت مآب‌ها شایسته تلقی می‌کردند - همان انگیزه‌های به زحمت پیدای او که بی‌درنگ سرکوبشان کرده بود - حق، و بقیه چیزها باطل بوده باشند. نکند وظایف شغلی و کل ترتیب زندگی و خانواده‌اش و جملگی عقله‌های اجتماعی و اداری‌اش یکسره باطل بوده باشد. کوشید که در محکمه خویش از همه این چیزها دفاع کند و ناگهان به سستی چیزی که از آن دفاع می‌کرد پی برد. چیزی نبود که از آن دفاع کند.

و ناگهان به ذهنش رسید که 《شاید آنگونه که باید زندگی نکرده ام.》و پاسخ داد: 《اما در جایی که همه چیز را به درستی انجام می‌دادم چگونه چنین چیزی ممکن است؟》و این را، این یگانه گشاینده جملگی معماهای مرگ و زندگی را محال شمرد و بی‌درنگ از ذهنش بیرون راند.

به شما میگویم اگر دانه گندم که در زمین می افتد نمیرد ،تنها ماند : اما اگر بمیرد ،ثمر بسیار آرد.

ما مردم بیمار محتملا اغلب پرسش های نابجایی را مطرح میکنیم...

یک چیز وحشتناک، جدید و مهمتر که در زندگی گذشته او هیچ سابقه ای نداشت در درونش داشت اتفاق می افتاد؛ چیزی که تنها او از آن آگاه بود. آنان که دور و بر او بودند،این را نمی‌فهمیدند و یا نمی خواستند بفهمند.👤