چرا خودمو آزار دادم با خوندن این کتاب؟
نمیدونم!
      

        داستان قلب ضعیف بسیار اغراق آمیز  و دور از باورِ، اصلا نتونستم باهاش ارتباط بگیرم
داستان بوبوک موضوع جالبی داره، یه هجو از زندگی پس از مرگ و پوچی رفتار انسان ها
      

         «آیا درست زندگی کرده‌ایم؟»
درست زندگی کردن یعنی جایی فراتر از نقش‌های اجتماعی و نگاه بقیه، خودت رو پیدا کنی. یعنی بفهمی کی هستی و چی می‌خوای، نه فقط اینکه چی ازت می‌خوان.
این سوال، سوال ایوان ایلیچ بود، اما شاید ما هم باید بهش فکر کنیم:
«آیا چیزی که بهش می‌گیم زندگی، واقعا زندگیه؟»
      

        به‌نظرم جای خالی سلوچ یکی از تلخ‌ترین و در عین حال واقعی‌ترین داستان‌های ادبیات ایرانه. قصه‌ی نبودن‌ها، ناامنی‌ها، فشارهای اجتماعی و فقر
این کتاب، قصه‌ی مرگانه زنی که به تنهایی زندگی رو با دستای خودش پیش میبره بی‌هیاهو و بی‌تکیه‌گاه
زنی که مردش رفته، بی‌خبر و بی‌دلیل و حالا باید هم مادر باشه، هم پدر و هم پناه
مرگان درد می‌کشه اما گله نمی‌کنه زخمیه ولی بلند می‌شه 
برای من فقط یه شخصیت نیست یه نماده، نماد همه‌ی زن‌هایی که صبر کردن، موندن، سوختن و ساختن ... ولی بی‌صدا  
توی تمام داستان، یه حس سرگشتگی و ناچاری لمس میشه 
رنج مرگان واقعیه نه اغراق‌شده و داستان بی‌رحمه، و همین بی‌رحمیه که اتفاقات و شخصیت‌ها رو واقعی و باورپذیر می‌کنه
سلوچ از صفحه اول کتاب رفته ولی حضور پررنگش تا پایان حس میشه
      

        سال بلوا رو که شروع کردم فکر نمیکردم اینقدر درگیرم کنه
از همون اول کتاب نوشا رو خیلی خوب فهمیدم یه غم بی‌پایان داشت، از اون غما که نمی‌تونی براش کلمه پیدا کنی ولی حسش می‌کنی
بعضی جاها حس می‌کردم نفس کم آوردم از این‌همه غم، از این‌همه تحمل و حرف ناگفته
آخرش که تموم شد چند دقیقه فقط به دیوار خیره شدم یه حس سنگین توی دلم بود، یه غم نرم و موندگار...
      

        احساس من توی طول کتاب این بود که انگار فرنگیس توی تعریف داستان زندگیش دنبال شناخت و پیدا کردن خودشه

من اولین بار این کتاب رو وقتی بیست سالم بود خوندم اون موقع فرنگیس برام خیلی دور بود،  اعصاب خورد کن و حتی قابل سرزنش، فکر می‌کردم چرا این‌قدر منفعله؟ چرا حرف نمیزنه؟ چرا همه‌چیز رو گردن بقیه می‌ندازه؟ چرا مسئولیت تصمیم هاش رو به‌عهده نمی‌گیره؟ چرا هزار بار خودش رو با کلمه بدبخت توصیف میکنه اونم وقتی که رفاه داره؟ 
اما حالا که یه زن ۳۳ ساله‌ام، بسیار درکش میکنم... تردیدهاش، ترس‌هاش، فداکاری هاش همش برام آشناس، حالا بهتر می‌فهمم بعضی دردها رو نمی‌شه توضیح داد و بعضی تصمیم هارو از بیرون داستان نمیشه قضاوت کرد
      

        این کتاب رو من برای بار دوم بود که می‌خوندم و این بار خیلی عمیق‌تر و دلنشین‌تر بود واسم
به نظر من خوشه‌های خشم صرفا فروپاشی اقتصادی رو به تصویر نمیکشه بلکه فروپاشی اخلاق و انسانیت در نظام سرمایه‌داری رو هم نشون میده
من نوع ارتباط بین پدربزرگ و مادربزرگ رو خیلی دوست داشتم
به نظرم شخصیت مادر ستون اصلی خانواده‌ست و خیلی وقت‌ها نمیذاره خانواده از هم بپاشه
تام از نظر من نماد رشد آگاهی اجتماعیه اولش یه آدم نسبتا فردگرا و خودمحوره اما در طول کتاب به تدریج مخصوصا بعد از حرف‌های کیسی متوجه میشه که خوشبختی خودش جدا از بقیه معنا نداره
این تغییر تام از فردگرایی به همبستگی و همینطور به پختگی و آگاهی اجتماعی قلب تپنده کتابه
دلم می‌خواست ببینم مسیرش به کجا میرسه، چطور ادامه میده و چطور مبارزه میکنه
بیشتر از اون می‌خواستم بدونم مردم چجوری خودشون رو نجات میدن آیا همدلی و خشم آگاهانه میتونه تغییری ایجاد کنه یا نه
پایان کتاب برای من به طرز تکان‌دهنده‌ای زیبا و نمادینه دختری که خودش در اندوه و فقدان بزرگیه باعث نجات انسان دیگه‌ای میشه
البته در طول داستان کمک کردن و همدلی بین مردم دیده میشه ولی پایان کتاب مثل چکیده همه اون انسانیت‌هاست