هوالحق

بعد از هفت هشت سال بار دیگر خواندمش این دفعه به صورت پیوسته و در عرض سه چهار روز
گمان نمی‌کردم به مانند مرتبه پیشین لذت‌بخش باشد ولی این‌بار بسیار بیشتر حظ و بهره بردم و  قدر و قیمت این‌کار بیش از پیش دستم آمد.
واقعا یاسین حجازی با نفس المهموم شیخ عباس قمی کاری کرده است کارستان و از دل یک مقتل، یک اثر روایی جذاب بیرون کشیده است که به دور از زواید، ما را با متن ماجرای عاشورای شصت و یک هجری روبرو می‌کند
در میان تمام کتابهایی که دراین زمینه تهیه شده است کتاب آه از این جهت که می‌توان آن را به تمام مخاطبان پیشنهاد کرد، منحصر به فرد است کتابی که عامه آن را می‌فهمد و از آن لذت می‌برد و خواص ذوق و نکته سنجی مولفش را تحسین می‌کنند.

و اما بخشی از کتاب آه:

علی ابن حسین را از نظرِ ابن زیاد گذرانیدند پرسید: کیستی؟
گفت: علی پسر حسین 
ابن زیاد گفت: مگر علی بن حسین را خدا نکشت؟
 گفت: برادری داشتم نامش علی، مردم او را کشتند 
ابن زیاد گفت: خدا کشت 
گفت: خدا جانها را به هنگام مردن شان میگیرد 
ابن زیاد خشمگین شد و گفت: در پاسخ من دلیری میکنی و هنوز دل داری که با من سخن کنی؟ او را ببرید و گردن بزنید! 
زینب عمه اش در وی آویخت و گفت: ای پسر زیاد، هرچه خون از ما ریختی بس است. و او را در آغوش گرفت و گفت ولله از او جدا نمی شوم اگر او را بکشی مرا نیز با او بکش 
 ابن زیاد ساعتی بدان دو نگریست، گفت: خویشی عجیب است، به خدا سوگند این زن دوست دارد با برادرزاده اش کشته شود. او را رها کنید. من پندارم همین رنجوری وی را بکشد.
 علی با عمه خود گفت: ای عمه خاموش باش تا من سخن گویم. آنگاه روی به ابن زیاد کرد و گفت: مرا از مرگ می ترسانی ندانستی که کشته شدن ما را عادت است و شهید شدن کرامت؟
        

          این کتاب را نباید یک‌باره خواند.
باید گذاشت سر فرصت، هر روز یک یا چند صفحه‌اش را خواند، و بقیه‌اش را گذاشت برای فردا.
باید مثل ذکر، آرام آرام زیر لب خواندش.
باید مثل دوا قاشق قاشق ریخت توی کام.
        

          انقدر این کتاب رو دوست داشتم و انقدر باهاش ارتباط برقرار کردم که واقعا برنامه ی هر محرم و صفر باید خوندن و مرور این چنین کتاب هایی باشه.
از نظر من واقعا کتاب احساسی ، بسیار دقیق و خیلی کامل و عالی بود!
به همه پیشنهاد میکنم برای آشنا شدن با ماجراهایی که منجر به وقوع وقایع عاشورا شد و همچنین اتفاقات روز عاشورا و بعد از عاشورا این کتاب رو حتما مطالعه بکنن!
به حجم زیادش هم نگاه نکنین بعد از شروعش واقعا غرق در کتاب میشین.(هرچند همچین واقعه ای حجم های بیش از این هم میطلبه...)
        

          هشدار: لغت نامه مفصلی برای معنی واژگان در انتهای کتاب قرار دارد!

روند مواجهه با کتاب: ابتدا از کثرت برگه ها با خود گفتم: این خیلی زیاد است پس بیخیال، مگر نامیرا چشه؟ به این کمی! اما جناب کتاب‌فروش من را متقاعد ساخت که نصف برگه ها خالیه، نگارش کتاب یک سبک خاصی را دارا است و چشم را اذیت نمی‌کند. همین‌طور هم بود؛ اما این چیزی از سنگینی کتاب برای مطالعه چند روزه کم نکرد! پس هر کثرت برگه‌ای بی علت نیست...
کتاب را سریع نخوانید چرا که با زیاد بودن اسامی اشخاص و فلان بن فلان های تو در تو گیرپاج کرده و از اصل ماجرا دور می‌شوید( حتی اگر توانستید شجرنامه بکشید و روابط را رسم کنید که خوشبحال تان!)
من با اینکه معنا ها در پاورقی نبود خیلی اذیت شدم و از آنجایی که از واژه نامه آخر کتاب هم مطلع نبودم ضمن مطالعه مدام متوسل به گوگل و دهخدا می‌شدم...
در مجموع: اثری خوب هم از لحاظ تاریخی و هم به لحاظ داستانی، ساده ولی سخت، پر شور ولی آرام، گریه آور ولی منطقانه بود و اگر سعادت روضه رفتن را ندارید حتما استفاده کنید در ایام محرم و صفر.
        

          هم از نظر تاریخی قویه و هم به شدت احساسی و شیرینه. خوندنش رو به شدت توصیه میکنم.
        

          کتاب آه بازخوانی مجدد مقتل اباعبدالله (علیه السلام) ، به زبانی گیرا و دلچسب .
بعد از خوندن کتاب آه ، مشتاق شدم قاف رو هم بخونم .
        

          «بر اسب ِخویش سوار شد و آهنگ ِقتال کرد.
مقابلِ مردم بایستاد:
شمشیر ِبرهنه در دست، نومید از زندگی، آماده‌ی مرگ.»

آدم این سطرها را می‌خواند، پر می‌شود از حیرت. پر می‌شود از وحشت. پر می‌شود از غم و اندوه.
آدم تنها صفحه‌ی قرمز این کتاب را می‌خواند، قهرمان‌ همیشه در اوج‌ش از صحنه بیرون می‌شود. با خنجر. از قفا. آدم تحمل‌ش تمام می‌شود و امیدش از دست می‌رود. برای همیشه!
و همین صفحه‌ی قرمز بساط غم‌آلود بودن را و تنها شدن را برای همیشه در قلب آدم برپا می‌کند.
آه از محاسن ایستاده در باد. روی نیزه.
.
عالی‌تر از این منبر می‌توان جایی پیدا کرد؟
        

          «آه»؛ کتابی که هر جایی/زمانی نباید خواند
 
همین اول اشاره کنم به دو نقطه قوت کتاب؛ قلمِ حجازی، وزنه‌ی سنگینی برای کتاب است؛ انگاری بهترین نثری که می‌شد برای این کتاب انتخاب کرد، همین بوده. البته از نویسنده‌ای که دوره‌های بیهقی‌خوانی برگزار می‌کند، کمتر از این هم توقع نمی‌رود. کارِ درستِ دوم نویسنده، کوتاه‌نویسی وقایع است. گرچه کتاب نزدیک 600 صفحه است. اما سریع پیش می‌رود. اتفاقات معطل نمی‌ماند. از حدود 6 ماه پیش از عاشورا تا بازگشت اسرا به مدینه؛ این حجم، به تفصیل و جزئیات، خیلی بیش از این صفحات می‌شود که یاسین حجازی با انتخاب‌های زیرکانه، گلچین کرده.
ناگفته نماند، من نَفَس‌المهمومیِ شیخ‌عباس قمی را ـ البته بخشی‌اش را ـ چند وقت پیش، گذرا خوانده بودم، روضه هم کم نشنیده‌ام، مطالعه‌ی رمانِ «نامیرا»یِ صادق کرمیار، پرداخت خوبِ سریال مختارنامه، این چهار مورد، باعث ‌شده بود کتاب برایم تکراری باشد. اما آنچه من را ترغیب می‌کرد به ادامه دادن مطالعه، یک: دو کارِ درستِ نویسنده بود که در بند اول اشاره شد. و دو: آماده شدن برای مطالعه‌ی تحلیل بود.
ما در گروه‌ی کتاب‌خوانیِ سیاستِ ما، بنا داشتیم محرم را یک کتاب از قیام اباعبدالله بخوانیم. اما پیشنهاد داده شد ابتدا یک مقتل بخوانیم. به دو دلیل: یک اینکه دهه‌ی اول ذهن‌ها برای مقتل‌خوانی آماده‌تر است (این مورد را در بند بعد بیشتر توضیح می‌دهم). و دوم اینکه وقتی قرار است تحلیل بخوانیم، اول بدانیم در تاریخ چه اتفاقی افتاده بعد برویم سراغ تحلیلش. و باز این کتاب انتخاب خوبی بود، چون تاریخ را پشتِ سرِ هم و کوتاه و روان روایت کرده.
کتاب را می‌توان دو بخش کرد. بخش اول پیش از رسیدن کاروان به کربلا. و بخش دوم بعد از رسیدن کاروان امام به کربلا. و این بخشِ دوم را به نظرِ من حتما باید در دهه‌ی اول محرم خواند. اصلا جنسِ این کتاب، کتابی نیست که آدم بخواهد همین‌طوری بنشیند و کتاب را باز کند مثل یک قصه بخواند. باید دو زانو نشست. کتاب را باز کرد، و کلمه کلمه پیش رفت. چون نویسنده، مقتل نوشته. مقتل هم روضه است. روضه را نمی‌شود هر جایی و هر زمانی و در هر حالی خواند. باید ذهن آماده باشد. و بهترین زمان برایِ خواندنش، قبل و بعد از هیات، در دهه‌ی اول محرم است.
و بگذارید این را هم اینجا بنویسم: هیات ما در گراش، یک روضه‌خوان دارد به نام حاج‌محمدحسن. او مقتلی را نخوانده نگذاشته. وقتی روضه می‌خواند خیالت راحت است که حتما مستند است. و حین خواندنِ این کتاب بود که بارها و بارها به یاد روضه‌خوانمان افتادم. چون بارها و بارها روایتی در کتابِ «آه» آمده بود که عینا حاجی با آن روضه، ناله‌ی خودش و بچه‌هیاتی‌ها را درآورده بود. خدا حاج‌محمدحسن عباسپور را حفظ کند ان‌شاءالله.
و در یکی از بندها اشاره کردم به رمان نامیرا. نامیرا تا به امروز، بهترین کتاب داستانی است که درباره‌ی عاشورا و اتفاقات کوفه خوانده‌ام. و اولین رمانی که خواندم. و کتابی که من را به عاشقِ داستان کرد. و خوشبختانه شنیدم که داوود میرباقری، نوشتن فیلم‌نامه‌ی نامیرا را شروع کرده است. البته فقط می‌نویسد. کارگردانی‌اش را کسی دیگر قرار است انجام دهد.
        

          «آه از آن ساعتی
که با تن چاک چاک...»

آه، بازخوانی نفس المهموم شیخ عباس قمی توسط یاسین حجازی است. پیشتر، از آقای حجازی قاف را خوانده بودم و به جرات یکی از بهترین تجربه های کتابخوانی ام با قاف رقم خورد. اما اگر آه را جدا از هر چیز بررسی کنیم، مقتلی است که در اصل به عربی نگاشته شده و این کتاب ویرایشی از ترجمه فارسی متن اصلی است. از نظر سند، جزو مقاتل معتبر محسوب می‌شود. آ.حجازی با انتخاب های درست از متن اصلی، روایتی واضح و بی آلایش تقدیم مخاطب کرده است.

« امّ کلثوم چون روی به مدینه داشت می‌گریست و ابیاتی می‌خواند که:
ما را به خود راه مده مدینه‌ی جدّمان،
که ما با حزن و حسرت آمده‌ایم.
همه با هم بودیم وقتی از پیشِ تو می‌رفتیم،
اما حالا
بی مرد و فرزند برگشته‌ایم. »
        

          بازخوانی زیبا و ادیبانه مقتل نفس المهموم شیخ عباس قمی که آقای حجازی زحمتش رو کشیده. به ترتیب و منزل به منزل همراه کاروان امام حسین علیه السلام و بعدش اسرا. با حجمی که داره اما میشه توی کمتر از یک هفته تمامش کرد. ولی باید با صبر و حزن خوانده بشه. آقای حجازی نشون دادن در بازخوانی متون بالاخص متون کهن تخصص دارند. داشتن این کتاب برای هر امام حسینی واجبه.
        

          جبه‌ای از خز پوشیده بود و عمامه به سر داشت و به وسمه خضاب کرده بود.
بر اسب خویش سوار شد و آهنگ قتال کرد.
مقابل مردم بایستاد، شمشیر برهنه در دست.
نومید از زندگی، آماده‌ی مرگ.
کتاب آه بازنویسی و برگردان نفس المهموم فی مصیبه سیدنا الحسین المظلوم اثر شیخ عباس قمی ست.
مقتلی شامل بازه‌ی زمانی رجب سال ۶۰ تا ربیع الاول سال ۶۱ هجری قمری.
هنرمندانه توسط آقای حجازی بازنویسی شده و مطالب درخور توجهی هم برای انتقال به مخاطب دارد.
        

          کتاب آه، ترجمه مقتل است. من قبل از خواندن این کتاب فکر می‌کردم که مقتل یعنی کتاب روضه. ولی این کتاب بیشتر روایت تاریخ است و همان‌طور که ما تاریخ ایران را خوب نمی‌دانیم، درباره تاریخ واقعه عاشورا هم اطلاعات کمی داریم.

موضوع دیگر اینکه قبل از خواندن این کتاب فکر می‌کردم که واقعه عاشورا گریزناپذیر بوده و معلوم بوده که امام حسین (ع) توسط یزید ملعون شهید می‌شود. اما در حال خواندن این کتاب اصلا این حس را نداشتم و فکر می‌کردم که نتیجه حرکت امام می‌توانست کاملا متفاوت شود. به نظرم شخص «ابن زیاد» در سیر اتفاقات نقش بسیار مهمی دارد و اگر به جای او فردی ضعیف برای فرمانداری کوفه می‌آمد، شاید همه چیز تغییر می‌کرد.

البته من به سرنوشت محتوم و کتاب مرقوم ایمان دارم. بیشتر منظورم این است که ما روایت کربلا را بدون تعلیق و به صورت قطعی شنیده‌ایم. روایت کتاب آه برای من، علاوه بر اشک و غم، تعلیق و اضطراب هم داشت.
        

          تو این کتاب به طرز عجیب و کاملی اسامی حاضر در واقعه کربلا  اومده و خوندن متن کتاب برای من مثل یه روضه بود. 
        

          کتاب در 580 صفحه به همراه مقدمه و واژه‌نامه در پایان کتاب و یک نقشۀ راهنما از مسیری که امام حسین علیه‌السلام و کاروان همراه ایشان، از مکه تا کربلا طی کرده‌اند؛ در قطع رُقعی و در نشر جام طهور منتشر شده است.

آقای حجازی در بارۀ انتخاب نام کتاب، توضیحی جالب داده‌اند که بسیار شنیدنی و خواندنی است. در واقع برای ترجمۀ «نفس المهموم» به «کتاب آه» رسیده‌اند که نامی ابتکاری و بسیار مناسب و عالی است.

کتابی که من خوانده‌ام چاپ هفدهم و در 1000 نسخه، در سال 1401 چاپ شده است.
طرح جلد کتاب بسیار زیبا، جالب و ابتکاری است و در پشت جلد هم، نخستین فراز از متن مَقتَل که به مرگ معاویه ابن ابوسفیان اشاره دارد، آمده است.

نثر کتاب ساده است و روان و خوشخوان و به قول آقای حجازی؛ متن ترجمۀ کتاب نفس المهموم عربی که همان دمع السجوم باشد، پاره پاره شده و سپس بنا بر ملاحظاتی این چنین در پی یکدیگر قرار گرفته‌اند.

با اینکه کتاب 580 صفحه است، اما خواندن کتاب بسیار سریع است و فرازهای کتاب، بِسان لقمه‌های کوچکی است که پس از آغاز مطالعه، ابدا متوجه نمی‌شویم که چطور پیش می‌رویم و ناگهان خویش را در پایان کتاب، با چشمانی اشکبار و دلی غمبار در می‌یابیم.

آقای حجازی همان‌گونه که در مقدمه هم گفته‌اند، تلاش کرده‌اند اسامی را یکسان کنند و نیز ترتیب و توالی رویدادها را دقیق و مرتب و پشت سر هم بیاورند.

این مسئله گرچه در بیشتر بخش‌های کتاب انجام شده، اما در مواردی هم نیاز به بررسی و دقت و اصلاح و بهبود دارد.
من این موارد را در فایلی آماده کرده‌ام و در صورت امکان برای آقای حجازی یا ناشر محترم ارسال خواهم نمود تا در چاپ‌های بعدی اصلاح و بهینه شود.

در پایان ضمن سپاس فراوان از آقای یاسین حجازی و پیش از ایشان از شیخ عباس قمی و میرزا ابوالحسن شعرانی، برای درگذشتگان رحمت و غفران الهی و برای عزیزان در قید حیات؛ آرزوی تندرستی، شادکامی و توفیق روزافزون دارم.

این کتاب در اصل یک روضۀ مجسم بود که ناخودآگاه انسان را در بسیاری از فرازها با خود به عمق رویدادها و وقایع می‌بُرد.
تا جایی که وقتی به خود می‌آمدی؛ متوجه می‌شدی، مدتی است که متن و خواندنش به اتمام رسیده و تو هنوز در آن وادی ایستاده‌ای و اشک چهره‌ات را شستشو داده است.

گریه می‌کردی و شانه‌هایت آرام آرام تکان می‌خورد؛ آنگاه بر روان شهدای کربلا درود می‌فرستادی و بر قاتلان آن بزرگان لعنت می‌فرستادی و این تنها کاری بود که در آن شرایط از تو بر می‌آمد.
علاقه مندان به کربلا و عاشورا، مطالعۀ این اثر ارزشمند و مقتل بازخوانی شدۀ شیرین و لذت بخش را از دست ندهند. التماس دعا.
        

          اگر می خواهید با سیر تاریخی حرکت امام حسین (ع)به سمت کربلا و اتفاقات و حوادثی که در این قیام اتفاق افتاده است آشنا شوید حتما این مقتل را بخوانید و اگر لا به لای کلماتش اشکتان جاری شد من را هم دعا کنید.
        

          بسیار عالی است
من کتاب صوتی اش را گوش کرده ام. با این که میشد بهتر و حرفه ای تر باشد ولی شنیدنی است.


"چون حسن بن علی از دنیا رحلت کرد شیعیان در عراق به جنبش آمدند و به حسین نامه نوشتند در خلع معاویه و بیعت با او. اما او امتناع کرد که: "میان ما و معاویه پیمان و عقدی است که شکستن آن روا "نباشد تا مدت آن سر آید و چون معاویه بمیرد در این کار باید نگریست"

"روز جمعه بود و عبید الله در جامع خطبه میخواند. هانی در مسجد بنشست و گیسوان از دو سو تافته و آویخته داشت. چون عبیدالله نماز بگذارد هانی را بخواند و هانی از پی او برفت تا به دارالاماره وارد شد و سلام کرد. ابن زیاد گفت «خیانت کار به پای خود آمد.» چون نزدیک ابن زیاد شد شریح نزد او نشسته بود. روی به جانب او کرد و گفت «می‌خواهم او را عطایی ببخشم و او می‌خواهد مرا بکشد.»"

"چون خبر مرگ معاویه به ولید رسید سخت پریشان شد. و بر او گران آمد. نامه به مروان حکم فرستاد و او را بخواند و مروان پیش از ولید عامل مدینه بود. هنگامی‌که ولید به مدینه آمد مروان با کراهت نزد او میامد چون ولید این تعلل از او بدید در مجلس علنا او را دشنام داد. این خبر به مروان رسید به یکباره از او ببرید. تا خبر مرگ معاویه برسید. و ولید آن نامه مرگ معاویه را براو قرائت کرد مروان گفت انا لله و انا الیه راجعون !"

 "امام نوشته ای بیرون آورد و برای مردم بخواند: بسم الله الرحمن الرحیم. اما بعد. ما را خبری رسید جانسوز و دلخراش که مسلم بن عقیل و هانی بن عروه و قیس بن مسهر کشته شدند و شیعیان ما را بی یاور گذاشتند. پس هر کس از شما خواهد بازگردد بر او حرجی نیست. پس مردم پراکنده شدند و از راست و چپ راه بیابان گرفتند."

"اگر مثل یک داستان به مقتل اباعبدالله نگاه کنیم هرچه کاروان ایشان به کوفه نزدیک میشود تعلیق اثر بیشتر می‌شود. تاریخ آب پاکی را همان ابتدای خروج حضرت روی دستمان ریخته: اباعبدالله میفرمایند خداوند دوست دارد مرا کشته ببیند و زنان و فرزندان من را اسیر. اما هرچه به کوفه نزدیکتر می‌شوند ما گمان میکنیم احتمال رخداد دیگری وجود دارد. ولی دریغ!"

"اهل بیت را سه روز بر دروازه شام بداشتند تا شهر را آیین بستند. هرچه تمام تر و به هر زیور و آیینه که بود. چنان که هیچ چشم مانند آن ندیده بود. سر ها را که پیش تر به شهر برده بودند بیرون فرستادند تا با اهل بیت وارد کنند. از مردم شام ۵۰۰ هزار مرد و زن دف زنان بیرون آمدند و امیران با دف و سنج و شیپور. و جوانان می رقصیدند و دف و سنج می‌زدند و تنبور می نواختند

یا حسین."

"یکی از بزرگان تابعین چون سر حسین را در شام دید یک ماه خود را پنهان کرد. پس از یک ماه چون او را یافتند از سبب غیبتش پرسیدند گفت نمیبینید چه بلایی بر ما 
امد؟ و این شعر انشا کرد

ای پسر دختر محمد
سر تو را خون آلوده آوردند و گویی با کشتن تو آشکارا و به عمد پیغمبررا کشتند
تو را تشنه کشتند و پاس قرآن و تاویل آن را نداشتند
برای تو بانگ به الله اکبر بلند کردند با آن که به کشتن تو الله اکبر و لااله الاالله را کشتند"
        

          تمام نشد...
مقتل خواندن، در توان من نیست
        

          این کتاب در واقع یه بازنویسی از مقتل نفس‌المهموم شیخ عباس قمیه. از مرگ معاویه شروع میشه تا ماجراهایی بعد از وقایع روز عاشورا ادامه داره... 
کتابو به صورت صوتی در جریان سفر اربعین گوش دادم...

https://taaghche.com/audiobook/80743
        

          برای من همیشه باعث افتخاره که به صورت جدی کتاب خوانی رو با این کتاب زیبا شروع کردم...
این کتاب برای همیشه(ایشالا) جزوی از قلب و روح من هست و از دیدنش و خوندنش سیر نمیشم.
دم آقای حجازی بابت چنین ترجمه و قلم روان و زیباشون گرم و خدا حفظش کنه برامون💐
        

          جون ابن ابی مالک، مولای ابی‌ذر غفاری بیرون آمد- و او بنده‌ی سیاه بود. حسین با او گفت "تو را مرخص کردم که در پی ما آمدی. عافیت جوی. مبادا در این راه آسیبی به تو رسد."
جون گفت "یابن رسول الله، من در فراخی کاسه لیس شما باشم و در سختی شما را تنها گذارم؟ به خدا قسم که بوی من ناخوش است و حسب من پست و رنگم سیاه، بهشت را بر من دریغ داری تا بویم خوش شود و جسمم شریف و رویم سفید؟ نه، به خدا سوگند از شما جدا نگردم تا خون سیاه من با خون شما آمیخته شود."
قتال کرد. بیست و پنج مرد را بکشت و کشته شد.
حسین بر سر او بایستاد و گفت "خدایا، روی او را سفید گردان و بوی او را خوش کن و حشر او را با نیکان قرار ده و او را با محمد و آل محمد آشنا و معاشر کن."