#گیله‌مرد 


از همان روزهای نوجوانی که در کتاب ادبیات دبیرستان قسمتی از داستان گیله مرد از بزرگ علوی آمده بود تا همین یک ماه پیش که با صدای آرمان سلطان زاده گوش دادمش همیشه دنبال این بودم که این کتاب را بخوانم.فضای سیاه و باران شدید و شیون صغری زن گیله مرد که از بین انبوه درختان در شب تاریک جنگل های گیلان به گوش می‌رسید و به قول خانم حسن زاده دبیر ادبیاتمان نماد فضای خفقان و سیاه سیاسی آن روزگار بود هیچگاه از ذهنم پاک نمیشد.مامور بلوچ هم در ذهنم ماندگار بود.داستان را که گوش دادم آن هم با خوانش نه،بلکه  اجرای زیبای آرمان سلطان زاده احساس میکردم من هم در همان شب سرد بارانی اسیر محمد ولی شده ام.دلم میخواست از دل تاریکی بدون معطلی برای انتقام از همه ظلم ها تیری سمتش بیندازم اما...
داستان های دیگر کتاب هم هر کدام نقدی بود بر فضا و جو حاکم روزگار بزرگ علوی.کتاب را دوست داشتم و دوباره خواهم خواند و شنید.


#گیله‌مرد
#بزرگ_علوی
#آرمان_سلطان‌زاده
#شش


🌸سایه🌸


@sayeh_sayeh
          

            خوب کتاب اثر بزرگ علوی هستش، برای همین جنس کار‌ و نگاه مشخصه و توضیح زیادی نمیخواد
اما من قبلش فکر میکردم رمان کوتاهی باشه، اما مجموعه داستانی هستش با حال و هوای معمول بزرگ علوی که حوالی بازگویی مشکلات مردم عادی جامعه و مبارزات علیه حاکمیت می چرخه
هر چند باید گفت به جز دو سه تا داستانش، بقیه خیلی بهم نچسبید...
          

            داخل این کتاب، چند تا داستان کوتاه نوشته شده است.
اولش فکر میکردم فقط راجع به گیله مرد هست، اما بعدش فهمیدم اینجور نیست و مجموعه ی چند تا دستان غمگین و بی‌ربط هست. 
از اینجور کتاب ها اصلا خوشم نمیاد،
تمام داستان هاش پایانش غمگین و ناخوش بود،
بدی ها و مشکلات اجتماعاتی در چند دهه قبل رو نوشتند و صرفا فقط مشکلات اون زمان را زیر ذره‌بین گرفتند.
اصلا نتونستم با این کتاب ارتباط بگیرم و چون دوست ندارم کتابی رو نصفه بخونم، دل تو دلم نبود زودتر تموم بشه تا از شر این کتاب راحت بشم.
در کل مفت نمی‌ارزه
          

            گیله مرد٬ نام کتابی‌ست شامل ۹ داستانِ کوتاه به نام‌های: ۱-نامه‌ها ۲-گیله مرد ۳-اجاره خانه ۴-دزاشوب ۵-یه ره نچکا ۶-یک زن خوشبخت ۷-رسوایی ۸-خائن ۹-پنج دقیقه پس از دوازده٬ نوشته‌ی سیدمجتبی آقابزرگ علوی ملقب به «آقا بزرگ علوی».

این اولین باری بود که از این نویسنده‌ی ایرانی کتابی می‌خواندم و برای همین تصمیم گرفتم ابتدا چند داستانِ کوتاه از او بخوانم تا کمی با طرز فکر و نحوه‌ی نوشتنش آشنا شوم٬ حقیقتا قلمش را پسندیدم و در آینده‌ی نزدیک اگر عمری باقی بماند قطعا به سراغ رمانِ «چشم‌هایش» نیز خواهم رفت.

این مجموعه‌ی متشکل از ۹داستان دارای نکات جالبی‌ست: ۱- نقش پررنگِ زن جز در داستان‌‌ِ آخر انکار شدنی نیست ۲-انتقاد ملایم و گاهی تند نسبت‌ به وضعیتِ اجتماعی٬ سیاسی و اقتصادیِ دورانِ پهلوی به خصوص دورانِ رضاشاهِ پهلوی ۳-تلاشِ موفقِ نویسنده جهت نمایان کردنِ جزئیات و توصیفات از محیط در عینِ حفظِ استانداردِ کوتاهیِ داستان.


در آخر به مانند روال گذشته در خصوص امتیازدهی به کتاب های مجموعه‌ی داستانی٬ من به هر یک از داستان‌ها نمره‌ی جداگانه داده‌ام به شرح: نامه‌ها ۵ ستاره٬ گیله مرد ۵ستاره٬ اجاره خانه ۵ستاره٬ دزاشوب ۴ستاره٬ یه‌ره‌نچکا ۳ستاره٬ یک زنِ خوشبخت ۳ستاره، رسوایی ۳ستاره٬ خائن ۴ستاره٬ پنج دقیقه پس از دوازده ۴ ستاره٬ نهایتا ۳۶ ستاره برای ۹ داستانِ کوتاه که معدل ۴ ستاره برای این مجموعه است.

خواندنِ این مجموعه‌ی داستانی که خواننده‌ را به خوبی با شرایطِ زندگیِ مردم در یکی از دورانِ مهمِ کشورمان آشنا می‌کند به تمامِ دوستانم پیشنهاد می‌کنم.
          

            خیلی بهتر از چیزی بود که انتظار داشتم.
من کلا با داستان کوتاه مشکل دارم. یعنی خیلی درک نمی‌کنم و به زمان بیشتری یا درست تر بگم کلمات بیشتری نیاز دارم تا داستان برام جا بیوفته.
به عنوان چنین خواننده ای چندتا از داستان هاش واقعا عالی بود. گیله مرد و نامه‌ها به نظرم خیلی خوب بود و واقعا کیف کردم. باقی هم خوب بود و صد البته اینم بگم که این همه سیاهی و اندوه و افسردگی که متعلق به دوره ی بزرگ علوی و صادق هدایت و صادق چوبک و... یه مقداری برای من ناخوشاینده.
قبول دارم که دنیا سیاه تر از این نباشه دیگه به همین سیاهی که اینا می‌گن حتما هست. بیشتر  سلیقه ست، روزگار به قدری کافی سیاه هست حداقل من یکی این حجم از تاریکی رو در دنیای مطالعاتی خودم نیاز ندارم. اذیتم می‌کنه.
این کتاب هم مطمئن باشید که حسابی اذیتتون می‌کنه ولی ارزش هم داره
          

            یک درس از آقامجتبی: از هر چه تجربه کردی بنویس، موفق‌تر می‌شوی

احتمال زیاد، این آخرین اثری بود که از آقامجتبی بزرگ علوی خواندم؛ مثل دیگر نوشته‌هایش لحن توصیفی فوق‌العاده‌ای دارد. قصه‌گوست. و این مجموعه داستان را به نسبت میرزا و چمدان، قوی‌تر دیدم. البته سال انتشارِ کتاب به زمانِ پختگیِ نویسنده است اما تاریخِ پایِ داستان‌ها، به دهه بیست و سی برمی‌گشت. خلاف مجموعه داستان‌ها قبل، مجموعه‌ی گیله‌مرد، اغلب، داستان‌های رئال و منسجم‌تری داشت. شاید به جهت وجودِ داستانِ مطرحِ گیله‌مرد که در این مجموعه آمده، این مجموعه بیشتر مطرح شده تا میرزا و چمدان!
به هر حال بعد از خواندن چمدان، ورق‌پاره‌های زندان، 53 نفر، سالاری‌ها، میرزا، موریانه و گیله‌مرد(چشم‌هایش را خیلی وقت پیش خوانده‌ام ـ آخرین رمانش یعنی روایت را دیگر نخواندم.)، حالا می‌توانم به جرأت بگویم 90 درصد نوشته‌های علوی، بوی مبارزه و اصلاح‌طلبی و سیاست می‌داد. و چرا در این سبک نوشتار موفق بوده؟ چون خودش در بطنِ این مبارزات بوده و زندان رفته و شکنجه شده و حزب دیده. شاید همین یک نکته، برای من، از مطالعه‌ی آثار بزرگ علوی، بس باشد که: در هر چه تجربه داری، بنویس؛ موفق‌تر می‌شوی!
          

            بعد از خوندن داستان های کوتاه اُهنری  و چخوف  این اولین داستان کوتاه ایرانی بودکه می‌خوندم. با گیله مرد بیشتر از بقیه داستان هاش مسافر جنگل های رشت شدم و از صحنه پردازیش لذت بردم.  داستان های کتاب گیله مرد داستان های رئالیسم اجتماعی هستند که  حول محور ظلم، فساد، ناعدالتی اجتماعی و جایگاه زن  در ایران قدیم صحبت میکنه.  نکته جالبی که میشه از کتاب گیله مرد برداشت کرد این بود که توی چنتا از داستان ها  نویسنده از دغدغه های یه پدر برای  فرزند دخترش نوشته بود که چقدر در جامعه ایران قدیم مورد تبعیض جنسیتی  قرار میگرفتند و قربانی اشتباهات والدین و اطرافیانشون می‌شدن. 
نکته  جالب توجه دیگه که داشت این بود که توصیفات فوق العاده زیبا‌،به اندازه و به جایی داشت.  که هرجایی نمی‌شد مشابهش رو پیدا کرد.