همیشه داستان‌ها زاده تخیل ذهن نویسندگان نیستند؛ بلکه می‌توانند روایتی از زبان همین آدم‌های واقعی و زنده دوروبرمان باشند که به لطف یک ایده یا سوال خلاقانه به رشته تحریر درمی‌آیند. 
همه‌چیز از جایی شروع شد که ویتولد شابوفسکی از خودش پرسید «آدم‌هایی که در لحظات سرنوشت‌ساز تاریخ آشپزی کردند، چه حرف‌هایی خواهند داشت؟» 
پس در این کتاب قرار است داستان پنج آشپز از پنج قاره مختلف را بشنوید که هر کدامشان در زمان یکی از رهبران بزرگ تاریخ مشغول به کار بوده‌است. از ابو علی، آشپز صدام گرفته تا دختری به‌نام مائون که برای برادر پل پوت و باقی پارتیزان‌های کامبوجی غذا درست می‌کرده‌.
همراهی شما با داستان سفر ویتولد شابوفسکی، به شما کمک می‌کند که هم داستانی جذاب و پرکشش را دنبال کنید و هم اطلاعاتی از تاریخ و جغرافیا بدست آورید.
اطلاعاتی دور و بر مسائل انقلاب، رهبری یک انقلاب، زندگی دیکتاتوری، آشپزی برای یک دیکتاتور و حتی گاهی دستور پخت غذای خاص محله‌ای بسیار دورتر از محل زندگی شما! 
اما اگر بخواهم از اثرگذاری کتاب بگویم می‌توانم به حضور دوباره‌ام در آشپزخانه در این روزها اشاره کنم، به انگیزه‌ام برای قدم زدن دوباره جلوی قفسه‌های تاریخ و جامعه‌شناسی در کتابخانه‌ها و انگیزه مطالعه کتاب خاطرات رهبران بزرگ تاریخ.
درباره اساسی‌ترین علامت سوالی که این کتاب در ذهنم ایجاد کرد نیز می‌توانم به «میزان صحت اطلاعات تاریخی» اشاره کنم.
هر چه به بخش‌های انتهایی این کتاب نزدیک شدم علاوه‌براین که از داستانی که خوانده بودم لذت بی‌نهایت بردم، اما مدام این سوال در ذهنم تکرار می‌شد که به کدامیک از این روایت‌ها می‌شود صددرصد اطمینان کرد؟ آیا ما می‌توانیم به داستان‌هایی که از زبان مردم درباره گوشه و کنار تاریخی که تجربه کرده‌اند گفته می‌شود، اطمینان کنیم؟ آیا نمی‌تواند بخش‌هایی از این داستان‌های به‌ظاهر تاریخی، زاده تخیل افراد باشد یا آن را به گونه‌ای تعریف کرده باشند که خودشان دلشان می‌خواهد یا تصور کرده‌اند؟ آیا زمانی‌که داستانی با سویه تاریخی می‌خوانیم که به قلم یک روزنامه‌نگار تحریر شده‌است می‌توانیم به صددرصد آن اطمینان کنیم؟
پاسخ این است که هرکدام از ما از تجارب زیسته خود در برهه خاص تاریخی که زندگی می‌کنیم، برداشتی داریم، میزانی خاص از علاقه یا نفرت را داریم و ملغمه‌ای از احساسات و استدلالات که موقع تعریف کردن آن، در واقع داستانی خلق می‌کنیم که می‌تواند با واقعیت ادراک شده توسط افراد دیگر لزوما یکسان نباشد و یا حتی با روایت خود ما در چند سال گذشته یا آینده تفاوت داشته باشد.
پس جمله اول این نوشتار را عوض می‌کنم. داستان هرچه که باشد، همیشه زاده تخیل خالق آن اثر است.
و فارغ از آن، «مصائب آشپزی برای دیکتاتورها» هرچه که باشد، داستان یا تخیل، جز بهترین و پرکشش‌ترین کتاب‌هایی است که خوانده‌ام. از آن دست کتاب‌ها که تا مدتی به دنبال مشابه یا جایگزینش میگردی و بخاطر نیافتنش از مطالعه فاصله میگیری.
وضع الان من: #افسردگی_پس_از_جدایی_از_کتاب_جذاب
#تجربه_فراق
#عوارض_کتاب_دوستی
        

          کتاب جالبی بود
اطلاعات سیاسیِ خوبی میداد
ترجمه روان و بی‌نقصی داشت
چندصفحه‌ای از کتاب رو همزمان بصورت صوتی و متنی پیش رفتم
صحت اطلاعات برام محل سوال بود که باید بگم ممکن است آشپزها در بخش‌هایی از خاطرات‌شون کمی اضافه‌گویی کرده باشند اما به‌طور کلی قابل تامل است
برخی از قسمت‌های کتاب هم دستورات جالبی درباب آشپزی داره که یادداشت کردم و شاید تست کنم 😀 البته نه از باب دیکتاتور شدن 🫠
        

          کتاب صوتیش رو با صدای منصور ضابطیان گوش کردم. 
کتاب خیلی جذابی هست. 

نمی تونستم متوجه بشم چه قدر از محتوای کتاب واقعی هست یا سوگیری خاصی داره .برای همین  تردید داشتم که بشنومش.

 الان بعد از تموم شدنش فکر می کنم   فارغ از راست یا دروغ بودنش، میشه ازش چیز یاد گرفت و با شنیدن سیاست از یک زاویه ی غیر رسمی ، از زاویه ی دید آشپزخونه، از خوندنش لذت برد. 

اما  اگر خواننده   از قبل مطالعات تاریخی یا اجتماعی   داشته باشه، لذت بیشتری از کتاب می بره (همونطور که قسمت عراق  با توجه به جنگ و آشنایی کمی بیشترمون با عراق  برای من ملموس تر بود و کمی قسمت کوبا به خاطر سفرنامه ی خود آقای ضابطیان)  و هم می تونه صحت سنجیش کنه و با داده های قبلی خودش مقایسه اش کنه.

خوانش کتاب هم خوب و مناسب بود.
        

          اگر آنچه میخوریم ما را شکل میدهد، 
بنابراین آشپزها فقط غذایمان را درست نمیکنند، بلکه ما را هم می سازند. آنها شبکه های اجتماعی ما، تکنولوژی ها و عقایدمان را شکل میدهند. 
آشپزها لایق این هستند که داستان هایشان به کرات و بسی گفته شود. 
        

          همیشه ادمهایی که دیده نمیشن به همه چیز دقیق تر و مسلط تر نگاه میکنن. 
آشپز و آشپزی و گرسنگی و سیری میتونه کلی اتفاقات ریز و درشتی بوجود بیاره گاهی این اتفاقات سرنوشت یک ملت رو تغییر میده
        

          عنوان کتاب را فراموش کنید! شما خیلی بیش از خورد خوراک دیکتاتورها از این کتاب یاد خواهید گرفت.

بعضی از محورهای جالب این کتاب برای من:
1- روایت غرب از حمله صدام به ایران
2- ویژگی‌های شخصیتی متفاوت دیکتاتورهای مختلف
3- تصویر ایمان واقعی برخی از کمونیست‌ها به این مکتب
4- روایت بازیچه بودن صدام برای آمریکا

من نسخه صوتی را شنیدم که خوب بود. قلم نویسنده، نه اینکه فوق‌العاده باشد ولی خوب است.
        

          این کتاب برخلاف اسمش فقط به خورد و خوراک دیکتاتورها نپرداخته بلکه این موضوع را دستمایه تحقیق خودش قرار داده ،سیاست را از آشپزخانه ی حکومت ها و انقلاب ها دیدن مزه خاصی دارد ..اطلاعات زیاد و ابتدایی در مورد دیکتاتورهای سایر نقاط جهان انقلاب ها و فرهنگ های غذایی و روحی سایر ملت ها آموختم.. 
        

          به هرحال آشپزی برای دیکتاتورها، یکی از راه های همنشینی نزدیک با آنهاست!
روحیات و خلقیات و عادت ها و سلائق و علائق افراد در غذا خوردن، چیزهای زیادی از شخصیت آن ها را نمایش میدهد.
بخصوص قسمت صدام حسین، که به خوبی نوسان های اخلاقی وی و رفتارهای کودکانه اش، به وضوح قابل مشاهده است.
        

          چقدر روایت‌های خرد از تاریخ می‌تواند جذاب و بینش‌افزا باشد.

در این کتاب تاریخِ زیستِ مهم‌ترین دیکتاتوری‌های قرن20، که اغلب کمونیست بوده‌اند، را از دریچه‌ی آشپزخانه‌ها می‌بینیم.

در این روایت‌ها، می‌توان با کنار هم نهادن تکه‌های آینه‌ی تاریخ به تصویری ملموس از اتمسفر و فصای حولِ دیکتاتورها رسید. روایت‌ها و خاطراتی  که هرکدام جهان خود را دارد، با یک وجه اشتراک، شخصیت اصلی آن خاطرات دیکتاتور‌ها اند. 

 گاهی اوقات آشپز دیکتاتور ضمن اعتراف به خون‌ریزیِ کسی که برایش آشپزی می‌کرده، دست‌پخت‌های  خوب خودش را نجات بخش جان‌های بسیاری می‌دانسته‌است؛ بالاخره خوی وحشی‌گریِ انسان به‌وقت گشنگی یا خوردن خوراک بدمزه، بیشتر مجال بروز دارد.  برای مثال آشپز انور خوجه، خود را ناجیِ جان‌های بسیاری می‌داند... 
در مواردی دیگر، آشپزِ دیکتاتور، خشونت‌های عریانِ اعمال شده در دوران دیکتاتوری که خوراکش را تامین می‌کرده‌است را منتصب به جهل دیکتاتور می‌دانسته‌است و دیکتاتور را بی‌گناه. یعنی کسی که برای تمام وجوه زندگی مردم کامبوج "برنامه" داشته‌است و مردم را به اجبار از شهرها به روستاها می‌کوچاند، از تبعیدها و اعدام‌های انقلابی زیر دستان خود خبر نداشت؟ البته نظر آشپزِ پل پوت که این بود. پل پوت خبر نداشت! 


انتخاب یوسف حصیرچین برای ترجمه‌ی این کتاب تحسین‌برانگیز است، زیرا کتاب در سال 2020 به انگلیسی چاپ شده‌است که در فضای نشر فارسی، که به جرئت بعضا دهه‌ها از فضای فکری/ادبی دنیا عقب است، یافتن و ترجمه‌ی همچنین روایتِ جذابی به این سرعت جای تحسین دارد.(البته پر واضح است که اصلا و ابدا، تمام مترجم‌ها و اهل قلم در نشر فارسی رو در زمره‌ی  تاریخ گذشتگان نمی‌دانم. البته همه‌‌ی ما می‌دانیم که به روز بودن سخت است و توان‌فرسا :))

عکس ضمیمه شده به نوشته، تصویری از کوچ اجباری مردمِ کامبوج از شهر ها به روستا ها است. عکسِ نتایج حاصله از این تدبیرِ کمونیستی را خودتان در گوگل سرچ کنید، دلمان نیامد تلخی واقعیتِ تصمیمات دیکتاتورْ جماعت، زیور این متن شود. 
        

          به هرحال آشپزی برای دیکتاتورها، یکی از راه های همنشینی نزدیک با آنهاست!
روحیات و خلقیات و عادت ها و سلائق و علائق افراد در غذا خوردن، چیزهای زیادی از شخصیت آن ها را نمایش میدهد.
بخصوص قسمت صدام حسین، که به خوبی نوسان های اخلاقی وی و رفتارهای کودکانه اش، به وضوح قابل مشاهده است.
        

          ایده‌ی کتاب را (همچون بقیه‌ی کتاب‌های مجموعه‌ی خرد و حکمت زندگی نشر گمان) بسیار دوست داشتم و به نظرم ایده‌ی جذابی است؛ نگریستن به دیکتاتورها از چشم آن‌هایی که شکم ایشان را سیر می‌کند!

در این اثر با آشپزهای صدام حسین (عراق)، عیدی امین (اوگاندا)، انور خوجه (آلبانی)، فیدل کاسترو (کوبا) و پل پوت (کامبوج) مصاحبه شده است و در خلال این مصاحبه‌ها می‌توان به نکات جالبی از شخصیت دیکتاتورها پی برد.
جای آشپز معمر قذافی به نظرم در این میان خالی بود!

ترجمه‌ی کتاب بسیار شیوا و دل‌چسب بود. 

اگر دوست دارید بدانید که چطور می‌شود به یک دیوانه غذا داد یا دیوانه‌ها در بزنگاه‌های تاریخی و اوضاع شکننده‌ی جهان چه می‌خوردند؛ و اصلا چطور می‌توانستند چیزی بخورند(؟!)؛ مطالعه‌ی این کتاب را به شما توصیه می‌کنم.
        

          "مصائب آشپزی برای دیکتاتورها" اثر "ویتولد شابوفسکی" (۱۹۸۰ لهستان)
ترجمه "زینب کاظم خواه" 
نویسنده در جوانی یک مدت تجربه ای ناموفق در زمینه شاگرد آشپز در دانمارک داشته که متوجه شده برای اینکار ساخته نشده و رفته دنبال شغل روزنامه نگاری و نویسندگی. ولی همین تجربه باعث شد بعد از دیدن فیلمی به نام" تاریخچه آشپزی" درباره آشپزهای ارتش یوگوسلاوی، ایده جالبی تو سرش انداخته بشه که دنیای دیکتاتورها رو از نگاه آشپزهاشون ببینه! 
بنظرم خیلی فکر باحالیه هرچند چهارسال طول کشیده تا بتونه با چهارتا آشپز گفتگو کنه. "صدام"، "پُل پوت" دیکتاتور کامبوج و رهبر خِمرهای سرخ، "فیدل کاسترو"، "عیدی امین" دیکتاتور اوگاندا و "انور خوجه" دیکتاتور آلبانی.

فهرست بندی کتاب جالبه براساس وعده های غذایی روزانه هست که عکسشو گذاشتم (صبحانه ناهار عصرانه شام دسر) 
مقدمه (پیش غذا) و موخره (ادویه) جالبی داره و متن کتاب هم روان و جذابه. در قسمتهای میان وعده خاطرات پراکنده از آشپزها عنوان شده که طبق ترتیب کتاب نیست.

 من بعنوان یک ایرانی دهه شصتی بیشتر کنجکاو بودم قسمت صدام رو اول بخونم که خوشبختانه اولین نفر هم بود.  

داستان آشپز صدام جالبه، از اوایل جنگ ایران و عراق آشپز مخصوص شده بود. صدام آدم دمدمی مزاجی بوده وقتی از غذا خوشش میومده پاداش میداده و وقتی اخلاقش سگی بوده آشپز ها جریمه میشدن ولی در کل پاداش بیشتر از تنبیه بوده و غذاها هم همیشه مثل هم بودن. یک مزرعه داشتن که مواد غذایی اغلب از محصولات همونجا تهیه میشده. سمیرا زن دوم صدام که از خانواده ای فقیر بوده میونده آشپزخونه و میگفته غذاهای باقیمونده رو بفرستن برای والدینش با اینکه بعد از ازدواج دیگه مشکلی نداشتن ولی عادت از سرش نمیوفتاده و اینکارش صدام رو دیوانه میکرده. (سمیرا بدستور صدام از شوهرش با دو تا بچه بزرگ طلاق میگیره ولی صدام به بچه ها و شوهرش هم رسیدگی میکرده.) همه اطرافیان صدام تکریتی یعنی قوم و قبیله خودش بودن. آشپز ها همه مسیحی غیر از همین ابوعلی که مسلمون و غیر تکریتی بوده. زن اولش ساجده هم دختر داییش بوده ولی سمیرا نه فامیل نه تکریتی. بعد از جنگ کویت دیوانه تر میشه و برای اینکه نشدن بده تحریم ها بی اثر هستند شروع میکنه به کاخ ساختن اینور و اونور و ولخرجی! صدام و دو تا بچه اش قصی و عدی از ساجده خیلی وحشی بودن. عدی یبار میزنه دوست صمیمی صدام و رییس آشپزخونه و پیش مرگش رو با عصا میکشه و چندین ماه مغضوب باباش بوده. خودش هم که باباش معلوم نیست که بوده و یه ناپدری داشته که مجبورش میکرده دزدی کنه و در نهایت داییش بزرگش میکنه. بعدا هم در حزب بعث بخاطر بی رحمیش مسول شکنجه بوده تا بسرعت در سیستم رشد میکنه.

خاطرات کلا جالبن یک نکته مشترکشون خودخواهی ذاتی دیکتاتورهاست که همون کمونیست ها هم بیشتر از مردم به فکر خودشون بودن. مردم با سیاست های اینا از گرسنگی تلف میشدن تا آرمان های خیالی شاید به تحقق بپیونده و چقدر این داستان ها به گوشم آشناست انگار خاطرات مشترکند!

خیلی جاهای کتاب هست که دوست دارم دربارش بنویسم ولی حالش رو ندارم :)
اگر به کتابهای تاریخی علاقه مندین توصیه میکنم این کتاب رو بخونید.

۳۰۰ صفحه

#مصائب_آشپزی_برای_دیکتاتورها #ویتولد_شابوفسکی #کتاب_پارسه





        

          مطمئنا هر کسی با دیدن عنوان این کتاب و خوندن توضیحات پشت جلد متوجه میشه که این کتاب برای افزایش آگاهی سیاسی شما مفید نخواهد بود و به چنین قصدی نباید سراغش برید اما قطعا هم من هم نویسنده معتقدیم که «خدا در جزئیات است» و همین برای اهمیت قائل شدن برای جزئیات زندگی افراد تاثیرگذار در تاریخ شاید کافی باشه
چون من مطمئنم فقط بینش سیاسی و ایدئولوژیک دیکتاتورها با دیگران متفاوت نبوده و کل ساختار روانی‌شون می‌تونه برای بررسی جالب باشه و خب، این کتاب به یکی از بدیهی‌ترین و پیش‌ پا افتاده‌ترین مسائل زندگی خون‌خوارترین افراد تاریخ می‌پردازه
        

          خیلی عجیب است.  مثلا وقتی دو میلیون نفر از مردم  کامبوج از گرسنگی می مردند، پل پوت چه غذایی می خورد؟ 
نویسنده به دنبال آشپزهای تعدادی از دیکتاتورها گشته و باهاشون صحبت کرده 
حرفهای جالبی زدند . توصیه می‌کنم  حتمأ بخوانید. 
        

          دیکتاتور یه چیزیه که شنیدیم و شنیدیم
ولی شنیدن کی بود مانند دیدن؟! اونم  از نزدیک ترین فاصله و از آشپزخانه و میز سرو غذا ... آشپزی کردن برای یک نفر برای تو و او نوعی وابستگی و شناخت مضاعف ایجاد می کند. شاید برای همین است که انسان ها ترجیح داده اند بعد از ازدواج برای هم‌آشپزی کنند! خانم ها غذا درست می کنند_ البته اینجا قرار نیست برای یک دیکتاتور آشپزی کنند_ ...

کتاب یه روایت تاریخی هست با یک‌زاویه نگاه جذاب، مصاحبه وار و بسیار داستانی از زندگی آشپزهای بزرگترین دیکتاتورهای قاتل دنیا! ... و صدام چقدر شخصیت فردی نفرت انگیزی داشت! درمورد تاریخ کشورهایی که انقلاب های کمونیستی داشتند در این حد چیزی نمی دونستم ، از خمرهای سرخ و کامبوج و ... واقعا هیچ‌چیز نشنیده بودم و این کتاب منبع داستان های متفاوتی بود. بعضی از قسمت ها واقعا یادآور می شد که ظلم چه سنت دیرینه ای هست در عالم! تا به حال با جنایت های کمونیسم با این صراحت و جزئیات مواجه نشده بودم ...چجوری تاریخ کشورها این ها رو تو دل خودش جا داده و باز هم سکوت و قورت دادن لقمه های غذا؟!...


        

          این کتاب (که متفاوت از کتب معمول و مرسوم پخت و پز است)  به شما نشان می دهد کار کردن از نزدیک با یک رهبر خودکامه چه مزایا و چه معایبی دارد.
در متن کتاب  می توانید دستورات  طبخ غذا های مختلف را(که بسیاری از آنها برای ما ایرانیان شناخته شده نیستند) البته در حد مختصر پیدا کنید.