یادداشت‌های fatemeh jafarzadeh (40)

          خدای من هر صفحه از این کتاب نفس من رو بند می‌آورد.

و اما داستان کتاب چیزی نیست جز زندگی واسیلی. همین. هیچ اکشن و حتی هیچ سفری در این داستان نیست اما شما رو وادار به ساعتها نشستن و خوندن میکنه.
و چی بگم از قلم آندری‌یف و ترجمه و ترجمه و ترجمه‌ی شاهکار. توصیفاتی که فقط میتونه الهام یک خدای شعر در ذهن آندری‌یف باشه.

آندری‌یف رو به عنوان پدر اکسپرسیونیسم ادبیات روس میشناسن و سبک ادبی‌اش رو ترکیبی از عناصر مکاتب ادبی رئالیسم، طبیعت‌گرایی و نمادگرایی روسی. اما فارغ از ایسم‌ها باید بود و فقط خواند و لذت تام برد.

سفر فیزیکی در داستان نیست اما روح واسیلی دائم در سفر هست در حال تکامل و یا حتی در حال سقوط.
دومین کتابی هست که از آندی‌یف خوندم و یکی از بزرگترین دستاورد هایی که در کتاب خوندنم دارم آشنایی با این قلم هست. تا حدودی جنس آندری‌یف با تولستوی برای من شبیه به هم هستن و در تمام مدتی که زندگی واسیلی رو میخوندم به یاد پدر سرگی افتادم. 
        

          نمایشنامه‌ای کوتاه اما خواندنی در قالب گفت و گوی یک جوان و پیرمرد.
رادی در این اثر به مشکلات جوانانی که فکر میکنن در خونه جایی ندارن و دست به فرار میزنن می‌پردازه.
سالهای نوجوانی و جوانی و تفکراتی که برای هر شخص مهم و حیاتی هست درصورتی که میشه راحت اونارو به زبان آورد فقط کافیه به قول رادی《 بلد باشی فارسی حرف بزنی》
این نمایشنامه‌ی کوتاه هنوز هم میتونه با کمی بازنویسی دغدغه‌ی نسل جوان امروز رو به صحنه بکشه.
        

          سفارش نوشتن این کتاب را بولگاکف از سمت یک تئاتر می‌گیره اما بعد با اجرای این اثر مخالفت میشه و نمایشنامه‌ی ایوان واسیلوییچ رو می‌نویسه که در واقع ادامه نمایشنامه‌ی سعادت هست. 
در سعادت سفر به آینده‌ی شوروی به تصویر کشیده شده و در ایوان واسیلوییچ سفر به گذشته مطرح میشه. 
طنز و فانتزی و آرمانشهر از عناصر مهم این اثر هستن سعادت بااینکه یک نمایشنامه‌ی طنز هست اما مثل بقیه‌ی آثار بولگاکف رگه‌هایی از سیاست رو هم در خود جای داده.
        

          ماه‌هاست که دارم با این کتاب زندگی می‌کنم. میشه گفت شده کتاب بالینی من. از وقتی خوندن تمام آثار بولگاکف رو شروع کردم حس می‌کردم به اندیشه‌ی میخائیل بولگاکف نزدیک شدم اما وقتی خوندن این کتاب رو شروع کردم تمام ابعاد وجودی بولگاکف رو در تمام دست نوشته‌ها و نامه‌هاش دیدم. میشه گفت این کتاب بهترین منبع برای شناخت زندگی و زمانه‌ی بولگاکف هست. فکار، اتفاقات، همکاری‌ها، روابط خانوادگی و دوستانه و عاشقانه و تمام زندگی بولگاکف در این نوشته‌ها به تصویر کشیده شده. کتاب بر طبق سال‌هایی که نامه‌ها و دست نوشته‌ها نوشته شدند دسته‌بندی شده و نویسنده در مقدمه‌ی هر فصل خلاصه‌ای از اتفاقات اون سال و برداشت خود نوشته که بسیار به خواننده کمک می‌کنه تا وقایع تاریخی رو درست‌تر متوجه بشه.
        

          اگر بخواهیم این نمایشنامه رو در کنار داستان آنتیگون و بعضی از نمایشنامه‌های یونان باستان بررسی کنیم به اهمیت دفن افراد یونانی و از همه مهمتر سربازان یونانی در نظر مردم و خدایان پی می‌بریم.
داستان نمایشنامه درباره‌ی گروهی از سربازان تروایی هست که در کشور دشمن کشته شده و حالا پادشاه اون کشور راضی به پس دادن اجساد اونها به مادرانشان نیست. حالا مادران جمع شده و از پادشاه آتن درخواست دارن که این اجساد رو دوباره به شهر برگردونه. 
مونولوگ‌های فوق العاده‌ای درباره‌ی مفهوم آزادی و قدرت و امید بین حاکم آتن و پیک کشور دشمن رخ میده که میشه گفت تا حدودی اندیشه‌ی اوریپید رو درباره این مسائل آشکار می‌کنه. 
در بین بقیه آثار اوریپید این نمایشنامه در دسته آثاری که درباره زنان نوشته شده قرار می‌گیره آثاری مثل: الکترا،هکوب،زنان تروا،زنان فنیقی و مده‌آ
        

          در این نمایشنامه آریستوفان از دو شخصی میگه که از آتن خسته شده و به دنبال آرمانشهر خود می‌گردن شهری که در اون پرندگان پرستیده شده و انسان‌ها بال دارند. گویی با این ایده آریستوفان مدینه فاضله‌ی افلاطون رو به سخره گرفته و ثابت می‌کنه که اگر اون مدینه فاضله وجود داشته باشد هم با سیاست و قدرت ادغام شده و دیگه مقدس نیست. 
کمدی آریستوفان فوق العاده است بعد از گذشت این همه قرن همچنان هم خنده‌دار هست. اطلاعاتی که این نمایشنامه داره نشون دهنده‌ی مطالعه‌ی زیاد آریستوفان هست: بیش از ۲۸ نوع پرنده در یک صحنه معرفی می‌شه. نمایشنامه کمدی هست اما به مسائل خیلی مهمی مثل اخلاق، قانون، سیاست، خدایان و ادیان و ابعاد مختلف یک انسان می‌پردازه.
        

          افسوس و صد افسوس که اثر اصلی رو نخوندم 🥲
به نظرم وقتی با اثری اقتباسی از بولگاکف روبرو هستیم قلم خودش خیلی قابل مشاهده نیست و اثر اقتباس شده تفاوت خیلی زیادی با اثر اصلی نداره.
نکته جالب توجه در این اثر علاقه و شیفتگی افراد شهرستان به چیچیکوف که از شهر اومده هست و شهری بودن و وکیل بودن گویی برای اون احترام و مقام میاره و چیچیکوف که ادبیات گفتاری خواص تری نسبت به بقیه داره به این باور مردم تن می‌ده.
نمایشنامه خیلی قابل اجرا نیست مثل چند اثر دیگه اقتباسی بولگاکف.نمایشنامه‌ی نفوس مرده از صحنه‌های زیادی برخورداره که با توجه به حجیم بودن رمان منطقی هست صحنه‌های زیاد به همراه اکسسوری متفاوت می‌تونه دلیل مناسبی برای اجرایی نبودن این اثر باشه. 
در ابتدا ما وکیل رو فردی کلاهبردار می‌دونیم اما رفته رفته دورو بودن افراد شهر، شایعه پراکنی، خرافات، باورهای غلط و سودجو بودن انسان‌ها رو هم می‌بینیم.
        

          فکر می‌کنم قبل از خوندن این نمایشنامه بهتره که نمایشنامه‌ی اصلی مولیر 《بورژوای نجیب‌زاده》 که بولگاکف این کمدی رو از اون اقتباس کرده مطالعه بشه.
این نمایشنامه بولگاکف نمایشی درباره نمایش دیگر هست در اینجا مخاطب بولگاکف مثل یک دوربین فیلمبرداری شاهد پشت صحنه و اجرای یک تئاتر هست. تئاتری کمدی و بسیار شیرین به اسم ژردن کم عقل.
در این کمدی خبری از مولیر نیست و  هنرپیشه‌ای در ساحت کارگردان به جای مولیر اجرای نمایش  رو بر عهده گرفته و به خوبی نمایش و بازیگران رو اداره می‌کنه همسر مولیر به عنوان بازیگر در نمایش حضور داره و همچنین خدمتکار مولیر که در نمایش خدمتکار ژوردن هست.
در آخر باید گفت خوندن این کمدی که پر از موقعیت ها و دیالوگ‌های خنده‌دار هست خالی از لطف نیست.
        

          و اما خانه زویا:
میشه گفت این نمایشنامه‌ی بولگاکف نسبت به آثار دیگه تالیفی که داره بیشتر به واقعیت شبیه و فقط اومدن یک کاراکتر ایوان مخوف از گذشته باعث به وجود اومدن المان خیال و فانتزی می‌شه که البته این شخصیت حضور چندان مهم و طولانی نداره.
نمایشنامه بر پایه مهاجرت و مهاجرین نوشته شده و از مشکلاتی که این اشخاص دارند در نمایش حرف زده میشه.
بدون شک بولگاکف از سیاست جدا نیست در این نمایش هم المان‌های سیاسی زیادی قابل مشاهده هست مثل اینکه هر شخصیت بعد از معرفی خود اعلام می‌کنه که جزو حزب نیست.
 نکته جالب دیگه وجود شخصیتی هست که به مورفین اعتیاد دارد اعتیادی که خود بولگاکف هم داشته و داستان معروف مورفین رو بر اساس زندگی واقعی خودش نوشته.
کاراکتر زویا برای من تا حدودی شبیه هدا گابلر ایبسن بود شاید شباهت های زیادی در جزئیات نداشته باشن اما در کلیات میشه گفت هر دو زن خودخواه و خودپسندی هستن که فقط به فکر منافع خودشون بودن البته میشه گفت زویا در مواردی لطافت داره که هدا گابلر اصلا نداشت.
        

          بدون شک تمام نویسندگان روس قلم و زبان خود رو مدیون شخص بزرگی به اسم پوشکین هستند و بولگاکف این دِین رو با نوشتن این نمایشنامه ادا کرده.
 نمایشنامه درباره روزهای پایانی زندگی پوشکین هست و نکته قابل توجه روایت این نمایشنامه از زبان و دید اطرافیان پوشکین هست و خود اون در اثر حضور نداره و هیچ دیالوگی هم نداره.
 اجرای این نمایشنامه به دلیل مکان‌های مجلل و تعداد کاراکتر بالا کمی مشکل هست اما با طراحی صحنه درست و دراماتوری میشه این مسئله رو حل کرد. نه تنها همسر پوشکین بلکه اطرافیان و اشراف و دولت باعث مرگ اون و اعتبار اون شدن.
و در این نمایشنامه‌ی اقتباسی هم اثری از طنز و فانتزی بولگاکف وجود نداره.
        

          در این کمدی مثل رمان دل سگ با یک دانشمند روبرو هستیم که البته در اینجا یک مخترع است و در آنجا یک پروفسور در زمینه پزشکی. وقتی حرف از تالیف در آثار بولگاکف زده می‌شه پای طنز و خیال هم بر اثر باز می‌شه کاملاً برعکس اثر اقتباسی مثل مولیر و پوشکین در آثار تألیفی چه رمان و چه نمایشنامه بولگاکف خودش هست و طنز خود او قابل مشاهده است. سفر در زمان همیشه مسئله قابل توجهی برای انسان بوده و این سفر  آرزویی غیر ممکن. اما اینکه در آن زمان روسیه (با توجه به ادبیات قبل بولگاکف ) او این ایده رو تبدیل به یک نمایشنامه کرده و این مسئله پیشرو بودن این شخص رو نشون میده. در آخر اما بولگاکف به ما نشون میده که این آرزوها  وهم و خیالی بیش نیست و همه در رویاهای انسان هست فانتزی که بولگاکف داره در خواب و خیال بسیار شیرین و خواندنی  و اما در واقعیت به دلیل مشکلات سیاسی و موقعیت و سختی هایی که خود او کشیده تلخ هست.
        

          در این اثر علاقه بولگاکف به مولیر کاملاً مشهود است و با توجه به اینکه زبان فرانسوی تا مدت زیادی در روسیه جریان داشته این علاقه کاملاً منطقی است. میشه گفت این نمایشنامه با توجه به واقعیت نوشته شده با اضافه کردن چاشنی علاقه بیش از حد به مولیر و ساختن یک کاراکتر تاثیرگذار مثبت و خوب از او. تاثیر مذهب و اعتقاد افراطی به مذهب و ظالم بودن کلیسا در این اثر به تصویر کشیده شده. سرنوشتی که مولیر بولگاکف داره تقریباً چیزی هست که سر خود بولگاکف اومده هر دو  نویسنده تمام زندگیشون رو برای تئاتر گذاشتن و در آخر از طرف دولت و یا پادشاه طرد شدند مولیر آخرین لحظات زندگیش رو روی صحنه تئاتر سیر می‌کنه و حتی با اینکه علاقه به تئاتر تمام زندگیشو ازش می‌گیره باز هم از این علاقه دست نمی‌کشه در اینکه بولگاکف هم شیفته تئاتر بوده شکی نیست اما با توجه به اینکه آثار دیگه‌ای مثل رمان و داستان کوتاه داره میشه میشه گفت نویسندگی برای بولگاکف مثل تئاتر برای مولیر بوده. او تمام زندگیش رو برای نوشتن میده از سمت دولت طرد می‌شه سختی می‌کشه و تا پایان عمر دست از نوشتن برنمی‌داره. وقایع نمایشنامه خیلی به واقعیت نزدیک نیست اما شخصیت‌ها اکثراً واقعی هستند.
        

          اقتباسی کاملا وفادار به متن اصلی.
متاسفانه سبک و نوع طنزی که متعلق به بولگاکف هست در این اثر دیده نمیشه. نمایشنامه کمدی هست اما صرفا فقط به خاطر موقعیت و نه قلم بولگاکف.
ارزش یک بار خوندن رو داره اگر علاقه‌مند به خود بولگاکف، سروانتس، دون کیشوت و یا مبحث اقتباس باشید.
آثار تالیفی از بولگاکف دلنشین تر و خواندنی تر هستن و بهتره برای شناخت قلمش به اون آثار توجه بیشتری بشه👌🏻
        

          و اما بولگاکف که در وصف ذهن خلاقش کلمه‌ای رو پیدا نمیکنم.
ادبیات روس همیشه جذاب‌ترین بوده برای من اما نمیشه بولگاکف رو حتی کاملا روس دونست و از طرفی حتی زیر مجموعه‌ی ادبیات آمریکای لاتین و رئالیسم جادویی هم قرار نمیگیره بولگاکف و آثارش کاملا مستقل از هر ادبیات و هر موقعیتی جالب و جذاب و خواندنی هست.
رگه های طنز در تمام آثارش وجود داره و فانتزی و انتقاد از اوضاع سیاسی هم که عناصر جدا نشدنی از قلم اون هستن.
در قلب سگی از یک دانشمند حرف زده میشه با اینکه شخصیت اصلی نیست اما در رمان تخم مرغ‌های شوم و نمایشنامه‌ی آدم و حوا هم این کاراکتر دانشمندی که به فکر تغییر زندگی بشریت هست تکرار میشه.
فقط کافیه کمی از سیاستی که در زمان حیات بولگاکف بوده خبر داشته باشید تا درک بهتری از این رمان داشته باشید با اینکه رگه‌های طنزی که داره وابسته به اطلاع داشتن از اوضاع سیاسی اون زمان هست اما همچنان قابل درک هستن.
این رمان برای شروع خواندن از بولگاکف مناسب هست اما شاید بهتر باشه از ابلیس نامه و یا تخم مرغ های شوم شروع کرد و وارد دنیای بولگاکف شد و بعد درک بهتری از قلب سگی و قلم بولگاکف پیدا کرد.
        

          فانی پرایس عزیزم🙃
منسفیلد پارک مدت زیادی همراهم بود و از خوندنش بسیار لذت بردم همیشه برای خوندن قلم آستن عجله ندارم و هر تابستون یک کتاب از آثارش رو میخونم و لذت میبرم به نظر من ظهر و گرمای تابستون فقط با غرق شدن در دنیای جین آستن میتونه قابل تحمل تر باشه.
داستان منسفیلد پارک فقط روایتگر یک شخصیت نیست و خانواده و امور جامعه و فرهنگ در اون تاریخ به خوبی به تصویر کشیده شده البته که در بقیه‌ی آثار آستن هم این موارد قابل مشاهده هست. شخصیت قابل اهمیت (فانی) شخصی بسیار حساس و خوددار با قلبی پاک و پر از عشق تنها شخصیتی هست که میتونه اتفاقات این داستان رو با صبر و بردباری تحمل کنه.
        

          یاسمینا رضا استعداد فوق‌العاده ای در  بیان روابط انسانی داره. قلم روان و خوش خوان در کنار شناخت خوبی که از احساسات انسانی و روابط زناشویی داره این رمان رو تبدیل به یک کتاب قشنگ و خواندنی کرده.
 این رمان به زبان ساده به روابط پرداخته و هر مسئله و مشکل و مزیتی که این روابط دارن مثل خیانت، عشق، بی‌تفاوتی، روزمرگی، خستگی و دوستی رو مطرح میکنه. روابط دوستانه، عاشقانه و خانوادگی. داستان از زبان یک گروه از انسان‌ها روایت میشه که به هم مرتبط هستن افراد یک خانواده و یا همکار و یا معشوقه‌ ها. ممکن هست که یکم در پیدا کردن ارتباط آدم‌ها به مشکل بخورید اما در انتها نسبتی که ادم‌ها با هم دارند رو متوجه میشید.
چیزی که به خوبی در این رمان مطرح شده اینه که حرف‌ها و رفتار ادم‌ها با چیزی که در فکر و قلب‌شون میگذره یکی نیست. 

        

          داستان کلی کتاب درباره‌ی یک قتلی هست که در یک ساختمان اتفاق افتاده اما این موضوع اصلی نیست و درخلال این اتفاق با اشخاصی که در آن ساختمان هستن آشنا میشیم.
کتاب فوق العاده خواندنی و روان هست و در همون فصل اول متوجه میشید نویسنده شناخت بسیار خوبی از ایران و شیراز داره و این نشان دهنده‌ی اینه که نویسنده با یک شخص ایرانی یا فرهنگ ایرانی آشنا بوده.
نمیشه ژانر کتاب رو  صرفا جنایی و یا پلیسی دونست درسته یک قتل اتفاق افتاده ولی مسائل خیلی بیشتری در این رمان بیان شده که به نظر من مهم‌ترینش بحث نژادپرستی هست.
شخصیت های زیادی در رمان هست اما قلم و ایده‌ی زیرکانه‌ی نویسنده باعث میشه شما همه‌ی شخصیت هارو از قبل بشناسید و فراموش نکنید که چه شخصی چه ویژگی‌هایی و چه شغلی داره.
شخصیت اصلی در تمام رمان حضور داره و حتی نوشته‌های خودش هم در کتاب هست و این باعث شناخت بیشتر اون میشه.
کتاب کم حجم و قلم نویسنده بسیار خواندنی هست👌🏻
        

          منسفیلد جذاب که همیشه برای من به یادآورنده‌ی چخوف هست👌🏻
مسئله‌ای که به خوبی به اون میپردازه روابط آدم‌ها و روابط زناشویی هست و شخصیت پردازی عالی داره.
        

          از ادبیات و قلم نویسنده‌ی آمریکایی فقط از جک لندن خونده بودم و کتاب آوای وحش رو خیلی دوست دارم اما فکر میکردم ادبیات آمریکا مطابق با سلیقه ام نیست ولی اینطور نبود🙃 این کتاب رو بسیار دوست داشتم. از مسئله‌ی جالب و عمیقی که برای هر شخصی پیش میاد حرف میزنه و تاثیرش رو در زندگی روزمره میگه و اون هم بازنشستگی هست در کنارش به زندگی و شرایط اقتصادی آمریکا میگه و باعث میشه شناخت بهتری به زندگی در آمریکا برسیم. قلم نویسنده روان و دلنشینه.
داستان کلی درباره‌ی مرد موفقی هست که بازنشست میشه و به ناچار خونه نشین میشه
        

          این کتاب رو بینهایت دوست داشتم.
همیشه تاریخ و مخصوصا تاریخ روم و یونان باستان برای من جذاب بوده و چی بهتر از یک رمان تاریخی برای خواندن.
درسته که به ترجمه‌ی آقای منصوری خرده هایی گرفته میشه اما کاملا بدون درنظر گرفتن هرچیزی از این رمان به شدت لذت بردم.
این رمان فقط درباره‌ی اسپارتاکوس و انقلاب و آزادی‌خواهی اون نیست در کنار سیر اصلی داستان از مسائل مهمی مثل سیاست، طرز تفکر، معیشت، شغل، تاریخ، فرهنگ و آداب و رسوم روم باستان هم حرف زده میشه و به نظر من همین نقطه‌ی قوت این رمان هست یعنی فقط به یک جنبش که البته جنبش مهمی هم هست اکتفا نمیشه و در کنارش یک فضاسازی کامل از روم باستان به تصویر کشیده میشه.
و اما اسپارتاکوس که حرف زدن درباره‌اش کار آسانی نیست این مرد فقط و فقط به دنبال آزادی بود و برای این حق جنگید. بارها و بارها در کتاب از تفکری که رومیان درباره‌ی غلامان داشتن گفته شده و بسیار دردناکه.
اگر زمانه‌ی امروز رو اسپارتاکوس میدید بدون شک باز هم دست به انقلاب میزد چون ما انسان ها برده‌های مدرن این زمان هستیم و هر کی به نوعی برده‌ی چیزی و یا نظام سرمایه داری شده🥲