یادداشت‌های محمد صادق جوادزاده (48)

          "شهر امبر" نوشته‌ی جین دوپرو یه داستان علمی‌تخیلی و ماجراجویانه‌ست که برای نوجوانان نوشته شده، اما ایده‌ی قوی و فضای رازآلودش برای بزرگسال‌ها هم جذابه.

ماجرا توی یه شهر زیرزمینی تاریک و بسته اتفاق می‌افته که مردمش نسل‌هاست اونجا زندگی می‌کنن، بدون اینکه بدونن دنیای بیرونی چطوریه. برق شهر از یه ژنراتور قدیمی تأمین می‌شه که حالا داره از کار میفته و چراغ‌های شهر روزبه‌روز کم‌نورتر می‌شن. لینا و دون، دو تا نوجوان کنجکاو، یه سرنخ مرموز پیدا می‌کنن که ممکنه راه فراری از این شهر تاریک باشه، اما حل کردن این معما ساده نیست...

کتاب فضای پسا‌آخرالزمانی، مرموز و پر از تنش داره. ایده‌ی یه شهر زیرزمینی که ساکنینش نمی‌دونن دنیای بیرون وجود داره، جذاب و فلسفیه. داستان ساده و روانه، ولی مفاهیمی مثل کنترل اطلاعات، امید، شجاعت و اهمیت کنجکاوی رو به خوبی نشون می‌ده.

اگر از کتابهای پسا آخرالزمانی و آرمان شهری خوشتون میاد، این مجموعه انتخاب خوبیه. این کتاب در 4 جلد اگر اشتباه نکنم نوشته شده 
        

0

          
خرگوش‌ها و... راجب دنیا و جامعه‌ای هست که بر پایه اعتقادات و ترس‌های از پیش تعیین شده پیش می‌ره.

جامعه‌ای که اونقدر در اون کارها بدون تحقیق و آزمایش انجام شده که همه باور می‌کنن کارهای درست، همون چیزهاییه که بهشون گفته شده.

اونقدر این باورها پایدار هستن که مخالفت با اون‌ها و ایجاد تغییرات، با مجازات همراهه. 

ماجرا درباره‌ی یه جامعه‌ی خرگوش‌هاست که توی یه حکومت دیکتاتوری زندگی می‌کنن و توسط مارهای بوا کنترل می‌شن. این مارها به‌نوعی نماد قدرت و سرکوب هستن، در حالی که خرگوش‌ها نماد مردم عادی و مطیعن. کتاب با یه لحن طنز، پوچ‌گرایانه و درعین‌حال تلخ، روی مفاهیمی مثل استبداد، اطاعت کورکورانه و ماهیت قدرت دست می‌ذاره.

داستان با اینکه فانتزی‌طوره، اما یه نقد سیاسی و اجتماعی قوی از جوامع سرکوب‌شده ارائه می‌ده و نشون می‌ده که چطور قدرت مطلق، جامعه‌ای از ترس و تسلیم ایجاد می‌کنه. سبک نوشتار اسکندر تند و تیزه، اما زیر این ظاهر طنز، یه حقیقت تلخ و گزنده درباره‌ی سیاست و حکومت پنهانه.

        

0

          ریگی در آسمان از آیزاک آسیموف یه داستان علمی-تخیلی کلاسیکه که توی دنیای امپراتوری کهکشانی این نویسنده جریان داره، اما بیشتر از یه داستان فضایی، یه ترکیب از سیاست، تضاد فرهنگی، و درگیری بین علم و خرافاته.

جوزف شوارتز، یه خیاط معمولی از قرن بیستم، به‌طور اتفاقی در آزمایشی علمی گرفتار می‌شه و ناگهان هزاران سال به آینده پرت می‌شه—به زمینی که دیگه مرکز تمدن نیست، بلکه یه سیاره‌ی منزوی و تحقیرشده توی امپراتوری کهکشانیه. ساکنان زمین به خاطر تشعشعات هسته‌ای ضعیف و بیمار شدن، و در حالی که امپراتوری اون‌ها رو بی‌ارزش می‌دونه، خودشون رویای بازگشت به دوران شکوهشون رو دارن.

داستان در ظاهر درباره‌ی یه فرد گمشده در زمانه، اما در واقع درباره‌ی برتری‌طلبی، ترس از تغییر، و درگیری بین سنت و پیشرفته. آسیموف اینجا هم مثل همیشه، با سبک تحلیلی و دیالوگ‌های هوشمندانه‌ش، یه دنیای پرجزئیات و زنده خلق می‌کنه که فقط به نبردهای فضایی خلاصه نمی‌شه، بلکه درباره‌ی آینده‌ی بشریت و مسیر تمدنه.

در آخر، این سوال و این فکر توی ذهن ما بوجود میاد که آیا ما بیشتر از یک ریگ در آسمان هستیم؟ 


        

22

          ویچر از آندره ساپکوفسکی یکی از بهترین فانتزی‌های تاریکه که با یه دنیای بی‌رحم، شخصیت‌های پیچیده و داستان‌های عمیق، سبکشو از بقیه‌ی فانتزی‌ها جدا می‌کنه.

گرالت ، یه ویچره—شکارچی که با جهش‌های ژنتیکی و آموزش‌های سخت، به هیولاکش تبدیل شده. ویچر می‌خواد به ما یاد بده که انسان‌ها، ترسناک‌تر و بدتر از هر هیولایی هستن. 

ویچر فقط یه داستان اکشن پر از نبردهای خونین و جادو نیست، یه روایت تلخ و فلسفی درباره‌ی سرنوشت، اخلاق، و انتخاب‌هاییه که همیشه بین بد و بدتر قرار می‌گیرن. ساپکوفسکی با احاطه به فولکلور اروپای شرقی و اسطوره‌شناسی، داستان غنی رو تعریف می‌کنه. 

کتاب‌های ترجمه شده دارای سانسور هستن و خوندنشون سخته، بخاطر پیچیدگی روابط سیاسی کشورها و امپراطوری ها، قصد اون‌ها، متحدین و جادوگران و شوالیه‌ها و مشاورانشون. پس شاید بد نباشه اسامی افراد و متحدینشون رو برای خودتون یادداشت کنید و کتاب‌ها رو پشت سر هم مطالعه کنید تا نتیجه و سیر داستانی رو خوب متوجه بشید. کتاب اول بیشتر مجموعه داستانه که در انتها به داستان کلی پیوند می‌خوره.

در خوندن کتاب، یادتون باشه ماجرای گرالت، همیشه در گذشته اتفاق میوفته و ماجرای سیری، در زمان حال تا این دو بهم بپیوندن. 


        

0

          بنظرم نسبت به جلد اول (در اینجا راجبش یادداشت نوشتم) کمی کش دار تر و طولانی تر بود و اگر کمی کتاب خلاصه تر می‌شد، به کتاب خیلی خیلی بهتری تبدیل می‌شد.

جلد دوم هم، مثل کتاب اول، سرمای گزنده و توصیفات آزاردهنده خودش رو حفظ کرده.

نفرین وندیگو دومین کتاب از مجموعه هیولاشناس اثر ریک یانسی، یه دنباله‌ی تاریک‌تر و وحشیانه‌تر از کتاب اوله که این بار، وحشت از اعماق جنگل‌های برفی آمریکا سر برمی‌آره.

 داستان فقط درباره‌ی یه شکار هیولا نیست، بلکه یه سفر روانی به اعماق جنون، گرسنگی، و مرز باریک بین انسان و هیولاست.  در داستان، شخصیت‌ها متوجه می‌شن که کسانی که به ظاهر هیولا بنظر میان، درون خودشون هم کمین کرده.

این کتاب، یه وحشت روان‌شناختی عمیق به قصه‌ی قبلی اضافه می‌کنه، با صحنه‌هایی که هم فیزیکی و هم ذهنی، خواننده رو به چالش می‌کشن. یانسی با نثر سنگین و فضای تاریکش، یه داستانی می‌سازه که هم درباره‌ی بقاست، هم درباره‌ی این که تا کجا می‌شه مرزهای انسانیت رو زیر پا گذاشت، قبل از اینکه خودت تبدیل به هیولا بشی. 

        

0

          هیولاشناس از ریک یانسی یه رمان گوتیک و ترسناک با فضایی تاریک و رازآلوده که تلفیقی از وحشت لاوکرفتی، ماجراجویی و فلسفه‌ی علمه.

ما، در کتاب خاطرات فردی به اسم هنری رو مطالعه می‌کنیم. کسی که دستیار یک دکتر علوم خاص میشه و به اون در کشفیاتش که مابین علم و کابوس در نوسان هستن، کمک می‌کنه. 

یانسی توی این کتاب، یه فضای سنگین و وهم‌آلود خلق می‌کنه که پر از خطر، تنش و سوال‌های فلسفی درباره‌ی ماهیت هیولاها و انسان‌هاست. هیولاشناس فقط درباره‌ی شکار چیزهای وحشتناک نیست، درباره‌ی اینه که تا کجا حاضریم برای کشف حقیقت پیش بریم  و آیا گاهی خود انسان‌ها ترسناک‌تر از هر ناشناخته‌ای نیستن؟ 

فضای هیولاشناس، مکان‌های سرد، خیس، جنگل‌های انبوه، کالسکه، تپانچه و کشتی‌های بخار، ما رو به زمان ویکتوریایی می‌برن که هنوز علم، در حال کشف و پیشرفت بوده و ترس از ناشناخته‌های بسیاری وجود داشته. 

نکته بسیار برجسته کتاب، توضیحات و توصیفات کم نظیر آناتومی و فضای داستانه که به طرز آزاردهنده‌ای واقعی و قابل لمس بنظر میاد. 


        

15

          قوانین چارتین از عمرو عبد الحمید یه داستان تخیلیه که با یه فضای مرموز و متفاوت، ماجرای جامعه‌ای با قوانین عجیب رو روایت می‌کنه.
این کتاب با این جلد، حاوی سگانه کامل این کتابه. 

توی شهر چارتین، یه سری قوانین سختگیرانه حاکمه، قوانینی که هیچ‌کس نمی‌دونه از کجا اومدن یا چرا باید رعایت بشن، اما همه بدون چون‌وچرا ازشون پیروی می‌کنن. شخصیت اصلی داستان، آدم، به دنبال کشف حقیقت این قوانین و سرنوشت خودش، قدم توی مسیری پر از ابهام و خطر می‌ذاره.

عبد الحمید توی این کتاب، با یه روایت جذاب و پر از تعلیق، به مفاهیمی مثل آزادی، جبر، سرنوشت و حقیقت می‌پردازه. قوانین چارتین یه داستانیه که بهت یادآوری می‌کنه همیشه نباید چیزی رو فقط به خاطر اینکه همه قبولش دارن، درست بدونی—گاهی لازمه سؤال بپرسی، حتی اگه جوابش دنیا رو برات تغییر بده.

امتیازم شاید به این کتاب ظالمانه باشه، اما بنظرم، دیگه همه‌چیز زیادی غیر منطقی و ظالمانه در این کتاب پیش می‌ره و به شدت فضای آشنای خاورمیانه‌ای / ایرانی داره و یادآور ظلم‌ها و شرایط آشنا برای ماست. بخاطر همین، من نتونستم این کتاب رو تموم کنم و برام خیلی آزاردهنده بود. کلا از کتاب‌هایی در این فضا و این تم خوشم نمیاد و خوندن سرنوشت این آدم‌ها علاوه بر اذیت کننده بودن، دیگه به شدت خسته‌کننده و تکراری شده. 


        

1

          دختر پرتقال از یوستین گوردر یه داستان احساسی و فلسفیه که درباره‌ی زندگی، مرگ، عشق و انتخابای ما توی این دنیای کوتاهه.

جورج، یه پسر جوونه که یه روز، توی وسایل قدیمی‌شون، نامه‌ای از پدرش پیدا می‌کنه—پدری که سال‌ها پیش فوت کرده. این نامه، داستان عاشقانه‌ای رو روایت می‌کنه: ماجرای دختر پرتقال، زنی اسرارآمیز که پدرش یه روز تصادفی باهاش آشنا شده و شیفته‌ش شده. اما توی این نامه فقط حرف از عشق نیست، پدرش سوالی اساسی ازش می‌پرسه: اگه انتخاب داشتی، آیا باز هم به این دنیا می‌اومدی، با وجود همه‌ی رنج‌ها و ناپایداریش؟

گوردر، با نثر شاعرانه و سبک خاص خودش، یه روایت احساسی رو با یه بحث عمیق فلسفی ترکیب می‌کنه. دختر پرتقال فقط یه داستان عاشقانه نیست، یه مکالمه‌ی بین گذشته و حال، بین یه پسر و پدریه که حتی بعد از مرگ، سعی داره یه حقیقت مهم رو بهش یادآوری کنه: زندگی، با همه‌ی زودگذر بودنش، ارزش انتخاب شدن رو داره.

کتاب حس خوبی داره، زمانی که از ماجرا و هدف کتاب سردرمیارید قشنگ تر هم می‌شه. اما خب معمولا این ماجراها صرفا داخل کتاب اتفاق میوفتن و در واقعیت انسانها انقدر عمیق و جالب نیستن و زندگی خیلی ساده و پیش پا افتاده تر از این حرفها پیش می‌ره. 
        

3

          آخرین جواب از آیزاک آسیموف یه داستان کوتاه فلسفی و علمی‌تخیلیه که درباره‌ی جاودانگی، آگاهی و ماهیت خدا فکر می‌کنه. (اما این کتاب یک مجموعه داستان از آثار آسیموف هستش که در مجلات و غیره، در سالهای مختلف چاپ شدن یا خودش بعدا منتشرشون کرده) 

موریس موریسون، یه فیزیک‌دان که همیشه به زندگی پس از مرگ شک داشته، سکته می‌کنه و می‌میره. اما برخلاف انتظارش، آگاهی‌ش از بین نمی‌ره—حالا فقط یه ذهن محضه توی یه فضای نامرئی، در مواجهه با یه نیروی برتر که خودشو آخرین جواب می‌نامه. این موجود ادعا می‌کنه که آگاهی، بعد از مرگ ادامه پیدا می‌کنه، اما فقط به این دلیل که هستی به فکر کردن نیاز داره.

موریس که همیشه به علم و منطق باور داشته، حالا توی یه دوراهی گیر افتاده: آیا این نوع جاودانگی موهبته یا یه نفرین؟ آیا یه ذهن بدون جسم، بدون امکان تجربه‌ی واقعی، اصلاً زندگی حساب می‌شه؟

آسیموف توی این داستان کوتاه و تامل‌برانگیز، با یه دیدگاه علمی ولی در عین حال فلسفی، یکی از اساسی‌ترین سوالای بشر رو مطرح می‌کنه: اگر بعد از مرگ آگاهی‌مون باقی بمونه، آیا این یه نعمت خواهد بود یا یه شکنجه‌ی ابدی؟

هرکدوم از داستان‌های کتاب، خودشون میتونستن ایده یک فیلم یا یک اثر علمی تخیلی باشن. این مجموعه داستان ارزش بالایی داره. 


        

0

          سرود از آین رند یه دیستوپیای کوتاه و قدرتمنده که درباره‌ی فردگرایی و آزادی در مقابل کنترل و همسان‌سازی مطلق حرف می‌زنه.

داستان توی یه دنیای آخرالزمانی می‌گذره که توش مفهوم فردیت از بین رفته. همه توی یه سیستم سختگیرانه زندگی می‌کنن، اسم ندارن، فقط توسط معانی از دست رفته و شعاری همراه با اعداد معرفی می‌شن.

سرود یه جور بیانیه علیه سرکوب فردیت و تفکره. آین رند با این داستان، ایده‌های فلسفی خودش درباره‌ی ابژکتیویسم رو پایه‌ریزی می‌کنه—ایده‌ای که تأکید داره فرد مهم‌تر از جمعه، و آزادی واقعی، فقط توی استقلال فکر و اراده‌ی شخصیه.

این کتاب در ستایش اومانیسم نیست. در ستایش فردگرایی هم نیست. سرود کتابی درباره دوباره پیدا کردن خود و دوباره بهم پوستن انسانهاست.

سرود، زبان آزادی انسان‌هاست. درباره ایستادن مقابل جوامع تمامیت‌خواه و متحجر که هیچگونه تجدد و  تغییر رو نمی‌پذیرن تا موقعیتشون به خطر نیوفته و انقدر این کار رو ادامه دادن که حتی خودشون یادشون رفته چرا اینطور رفتار می‌کنن.





        

1

          زندگی کوتاه است از یوستین گوردر یه رمان فلسفیه که مثل بقیه‌ی کارای نویسنده، پر از سؤالای اساسی درباره‌ی زندگی، زمان و ماهیت انسانیه.

مثل اکثر نوشته‌های گوردر، این اثر هم مکالمه محور و بصورت یکسری نامه بیان می‌شه.  
گوردر، توی این کتاب، مثل همیشه از قالب یه داستان ساده، مفاهیم پیچیده‌ی فلسفی رو بیرون می‌کشه.

با یه نثر روان و شاعرانه، ما رو به فکر کردن درباره‌ی لحظه‌ها، انتخاب‌ها و معنای زندگی وامی‌داره. یه کتاب جمع‌وجور ولی عمیق، که بعد از خوندنش، ذهنت پر از سؤالایی می‌شه که شاید هیچ‌وقت جوابی براشون پیدا نکنی.

آیا ما واقعاً به مسائل و تفکرات مختلف اعتقاد داریم، یا تحت تاثیر محیط به اون‌ها گرایش پیدا می‌کنیم؟
آیا اعتقادات بر اساس باورهای عقلی/قلبی و منطقی هستن و یا صرفاً توسط تصمیم‌های ما شکل می‌گیرن و در آخر،
آیا ما باید زندگی خودمون، شخصیت و نفس خودمون رو فراموش کنیم تا به یک کسوت جدید دربیایم یا می‌تونیم با حفظ خودمون، پذیرای چیزهای جدید باشیم؟

برعکس دیگران، فکر می‌کنم این اثر یوستین گوردر، از آثار مهم و برتر نویسنده باشه. 
        

0