یادداشت‌های محدثه قاسم پور (30)

لالایی برای دختر مرده
          رمان لالایی برای دختر مرده، در حوزه رمان تاریخی دسته‌بندی میشه. دو داستان به صورت موازی در حال روایت است. یک داستان دختران حاشیه‌نشین در ساختمان‌های مجتمع نصف و نیمه ارغوان اطراف تهران و دختری که صد سال پیش به زور فقر و نداری توسط پدرش فروخته شده است. 

داستان فضای غمگینی دارد چون داستان فروش دختران قوچان هم داستان تلخی است که در زمان قاجار اتفاق افتاد. 

این کتاب برای نوجوان‌ها نوشته شده اما اینکه چقدر مناسب حال نوجوان‌ است را نمی‌دانم ولی نوجوان‌های مثل زهره و مینا در همین فضا زندکی می‌کنند. 

قلم‌قوی و تاریخ‌دوستی استاد شاه‌آبادی از جمله ویژگی‌های قوی این اثر و بقیه آثار ایشان است. 


داستان توسط چهار راوی اول شخص روایت میشه و این نوع روایت باعث صمیمی شدن ما با هر ۴ نفر میشه؛ میرزاجعفرخان‌منشی، من(نویسنده)، مینا و زهره 
داستان با تعلیق خوبی نوشته شده است و خواندن داستان تاریخی را برای ما دلپذیر کرده است.  داستان پایان غافلگیرکننده‌ای دارد. 


#رمان_نوجوان 


        

18

بیروط
          از وقتی فهمیدم برگزیده جایزه ادبی جلال شده و ۴۰۰ میلیون تومان به نویسنده کتاب تعلق گرفته، با یک نگاه بدبینانه دلم خواست کتاب بیروط رو بخونم. ببینم الکی این جایزه دادن یا نه واقعا باید می‌دادن! 

کتاب داستان شخصیتی به اسم یحیی که پدرش امام جمعه شهرستانی بوده اما به خاطر تندروی و افراط کنار گذاشته شده است. یحیی هم خودش طلبه بوده ولی به جایی رسیده که به همه چیز نقد دارد و حتی نماز هم نمی‌خواند. 

کتاب در قالب سفرنامه نوشته شده و در این بین يحيي به دنبال راهی برای فرار کردن از ترس‌ها و کابوس‌هایی که هر شب می‌بینه و ممکن افراد ناآشنا با ادبیات آن را در قالب ناداستان بدانند. 

کتاب به طوری ما رو با زندگی امام موسی صدر آشنا می‌کند  ولی به صورت غیر مستقیم. 

 پدیده مهاجرت از ایران هم درگیری اصلی شخصیت و یحیی دنبال پدری که ماندن‌ش در ایران رو براش معنا ببخشه. 

در پشت کتاب اومده: بیروط درباره بازگشت است، بازگشت انسانی که آرامش و رهایی‌‌اش را در جایی غیر از ایران می‌جوید. اما با یافتن پدر معنوی خویش مشتاقانه به پدر و وطن رجعت می‌کند. 

کل کتاب رو تو همین چند جمله پشت کتاب لو داده و تمام. 

در کل کتاب کمی حوصله سر بر چون دائم شخصیت توهم دارد و دائما در خواب و رویا است و این خواب‌ها به بیداری هم کشیده شدند. و خوندن کتاب کمی اعصاب می‌خواهد ولی این شخصیت همین شکلی و این رفتارها ازش طبیعی و جایی هم میگه که برای این مشکل به روانشناس هم مراجعه کرده است. 

برگشتن به داستان پیامبران و فلسفی حرف‌زدن هم از ویژگی‌های کتاب که این فلسفه سخت‌خوان کرده کتاب و هر مخاطبی اون رو نمی‌خونه.   

جشنواره‌ها خیلی تاثیری در محبوبیت کتاب‌ها ندارند چون این کتاب هنوز چاپ اول و ۵۰۰ تا ازش چاپ شده.

۴۱۷ ص است و نشر صاد که دید در جشنواره برنده شده جلد اون تغییر داد. کتاب شاهکار نیست، یه کتاب متوسط ولی ارزش خوندن داره برا مخاطب علاقمند به نوشتن. 
        

8

پروانه ای که سوخت: روایتی داستانی از زندگی شهیدمجتبی نواب صفوی
          امروز سالگرد شهادت شهید نواب صفوی است طلبه جوانی که از کودکی سر نترسی داشت، یک روز رضا خان به مدرسه‌شان آمده بود و سیدمجتبی برای استقبال انتخاب شده بود ولی سید دسته گل را به جای دادن به شاه به صورت او پرت کرد. 

سید مجتبی زمان خواستگاری از نیره‌سادات هم نترس بود و همین زبان سرخ سر سبز او را بردار کرد. که سر عاشقان جز بردار نمی‌شود. 

نواب الگوی حضرت آقا در مبارزه بود، مردی بدون مرز که از همان روزها به اتحاد کشورهای اسلامی و آزادی فلسطین می‌اندیشید، این کتاب روایتی داستانی از مردی است که خادمه حضرت زهرا او را در دامن مادرش گذاشت، تا فدایی‌اسلام شود.


چند دقیقه بعد سربازها، سطل‌های پر از آب را آوردند و جلو آن‌ها روی زمین گذاشتند. سیدمجتبی دستش را در آب فرو کرد و گفت:(این آب که سرده!)
تیمور‌بختیار گفت:(همینم براتون زیاده. مجبور نیستید غسل کنید. فقط دارید وقت ما رو تلف می‌کنید.) 

سید مجتبی گفت:(اشتباه می‌کنی. با این آب سرد، رنگ ما می‌پره و شماها فکر می‌کنید ما ترسیده‌ایم، اما اشکالی نداره، خدا می‌دونه که ما هر لحظه اشتیاقمون برای شهادت زیادتر می‌شه.) 


        

13

مرگ بر مدرسه
          بلند بگو: مرگ بر مدرسه!  

اسم جذاب کتاب باعث شد تا در شبکه‌های اجتماعی کتاب (مرگ بر مدرسه) را دیدم، سفارش بدهم. 

داستان کتاب مرگ بر مدرسه داستان پسر نوجوانی است به اسم راپا فرهادی که با شروع مهر به کلاس هفتم رفته است‌. 

تغییر مدرسه، تغییر دوستان و تفاوت استعداد هر دانش‌آموز باعث می‌شود از محیط یک‌نواخت و غیر خلاقانه مدرسه دل‌زده باشد.

راپا دوست دارد کل روز فیلم ببیند و مجبور به کاری نشود. 

دل زدگی او از مدرسه کشمکش‌های جذابی را در داستان به وجود می‌آورد و گروه سری مرگ بر مدرسه شکل می‌گیرد. کار این گروه سری تخریب مدرسه با هدف  به تعطیلی کشاند آن است که چندباری هم به موفقیت می‌رسند. 

راپا و دوستان‌ش برخلاف تصور معلم‌ها بچه‌های زرنگ و درس خوانی هستند که دوست‌دارند مدرسه با علایق آن‌ها پیش برود و به دنبال استانداردسازی و شبیه هم کردن دانش‌آموزان نباشد.
سوالات اساسی کتاب نقد به سیستم آموزشی است که چرا همه باید در ریاضی بیست بگیرند یا یک ورزش را دنبال کنند. 

داستان از زبان راپا روایت شده است یا به اصطلاح زاویه دید اول شخص و اسم هر فصل از روی یکی از انیمیشن‌ها و فیلم‌های گروه سنی نوجوان گرفته شده است.

کشمش داستان به درستی توانسته جذابیت خود را حفظ کند و تا پایان این جذابیت ادامه دارد. 

توجه به گروه سنی همسال، ایجاد حس رقابت و هیجان، جستجو و کنجکاوی، بحران هویت نوجوانی از نکاتی است که کتاب به آن توجه کرده است. 

تحول شخصیت راپا باورپذیر است و توی ذوق نمی‌زند. اسم راپا به معنی منتظر هم بر جنبه دینی انتظار ظهور منجی توجه داشته که منتظر واقعی باید به دنبال تغییر جامعه خود باشد و انتظار منفعلانه بی‌فایده است. البته در هیچ‌جای داستان این مفاهیم مستقیم بیان نشده است و نویسنده به درستی فقط داستان تعریف کرده است.  

موضوع اصلی داستان تغییر نظام آموزشی با نیازهای جدید نسل کنونی است و در پایان هم این مدرسه است که باید خود را تغییر بدهد نه راپا. 

شخصیت باباجی و ناظم هم نماینده معلمان خلاق در مدارس هستند که به درستی به آن توجه شده بود. 
یادگیری مساحت با کاشت گل و گیاه در باغچه از خلاقیت‌های باباجی بود که شاگردان زیادی را به درس‌خواندن علاقمند کرده بود. 

کتاب مرگ بر مدرسه در ۲۱۶ صفحه به قلم کبری التج نوشته شده است و سال ۱۴۰۲ توسط انتشارات مهرک روانه بازار شده است.
        

30

صور
          《صور》و 《مفتون و فیروزه جلد اول》 را درست یک ماه قبل از کتابخانه گرفتم. اول مفتون و فیروزه را خواندم و به فصل چهارم صور که رسیدم، رفتیم شمال. ترسیدم کتاب آسیب ببیند با خودم نبردم. کتاب هم خیلی جذبم نکرده بود. برعکس مفتون و فیروزه که تا تمام شد، دلم می‌خواستم به کتابخانه بروم و جلد دوم را بگیرم اما متاسفانه روز تعطیل بود. حتی از طاقچه چند صفحه نمونه را هم خواندم. 
از شمال که برگشتم، آنقدر کاره عقب افتاده داشتم که صور ماند برای امروز. صور ۳۶۵ صفحه‌ای را از صبح امروز تا ساعت سه خواندم. چون امروز آخرین مهلت غیرقابل تمدید کتابخانه بود. و همین نیم ساعت پیش به کتابخانه برگرداندم. 

ابوخالد هفتاد ساله شخصیت اول کتاب است. مردی فلسطینی که به خاطر نوه‌اش(عیاض) به اجبار در راهپیمایی اربعین شرکت می‌کند. 

ابوخالد هفتاد سال تاریخ فلسطین است که در قالب رمان به نگارش درآمده است. 

فضاسازی و پرداختن به تاریخ ناخواسته ما را با تاریخ بیت‌المقدس آشنا می‌کند. این کتاب در جشنواره جلال امسال شایسته تقدیر شد و از همان جا چشمم دنبالش بود. 
در راه رفتن به کتابخانه حس می‌کردم در فلسطین راه می‌روم. 
تکه‌های جالب زیاد داشت مثلا اینجا که ابوخالد و همسرش نور سر رفتن او به نمازجمعه مسجدالاقصی بحث می‌کنند:
(_باز می‌روی مثل آن دفعه باتوم می‌خوری!
_فلسطینی باتوم و اشک‌آور نخورده هم سراغ داری؟ در مسجدالاقصی نفس کشیدن هم مبارزه است، می‌خواهم بروم نفس بکشم) 

📒 کتاب صور | حسینعلی جعفری | نشر سروش 


#کتاب 
#کتابخوانی 
        

6

 مشکور
        #وصف_مطالعه 
#کتاب_مشکور 


استاد سعید تشکری را بعد از وفاتش شناختم. وقتی شنیدم، نویسنده‌ای در حرم امام‌رضا آرام گرفته، غبطه خوردم و کنجکاو شدم که چرا؟ 
او چه کرده بود که لایق این همنشینی بود. آثار او را یک به یک ورق زدم. نخ تسبیح تمام رمان‌ها و داستان‌های او، امام رضا بود. 
کتاب مشکور از آن کتاب‌هایست که نویسنده، چاپ آن را ندیده. تازه‌ترین اثر چاپی استاد، پس از عروج است. 
مشکور داستان، سلمان امام رضا است. در بیشتر کتاب‌های داستانی درباره امام رضا به سال‌های حکومت مأمون و سفر امام به ایران توجه شده است. اما کتاب مشکور از روزگار زندگی امام در زمان شهادت پدر و حکومت هارون پرده برداشته است. 
یونس در روزهای سختی که یاران نزدیک امام کاظم برای نگه داشتن وجوهات فراوان برای خود، امامت امام رضا را انکار کردند و هفت امامی شدند، بدون لحظه‌ای شک، یار دلسوز و زیرک امام شد. 

کتاب مشکور، داستان زیرکی‌ها و جانبازی‌های یونس است. 

شخصیت وهیب نیز بر زیبایی کتاب افزوده است. وهیبی که عالم شهر است، چهل شب در چاه خلوت می‌کند تا از همه‌ی منیت‌ها خالی شود و بعد به دستور امام صادق، بهلول دربار عباسی می‌گردد. بهلول دیوانه‌ای که حکیمانه حرف می‌زند.  

کتاب تصاویر بسیاری از سرزمین دیلمان، باکو، مدینه و شام زمانه امام صادق تا امام رضا دارد. 

روح استاد سعید تشکری شاد که تمام عمر از امام مهربانی‌ها قلم زد و پس از وفات نیز  آثارش از امام رضا سخن می‌گوید. 
      

با نمایش یادداشت داستان این کتاب فاش می‌شود.

5

دعبل و زلفا
          داستان  با توصیف شهر بغداد در زمان هارون شروع می شود. 
عدم تعادل با فکر و خیال دعبل از دختری که در راه دیده آغاز شده و تا انتها ادامه دارد. 
توصیف کتاب از مکان، شهر، لباس، نوع غذا ، فضای سازی بسیار دقیق و زیباست اما گاهی طولانی و خسته کننده.
گاهی دیالوگ ها شعاری شده، در ابتدای کتاب طبیب و دعبل گفتگویی دارند. دعبل حواس ش پیش زلفا است اما در  دیالوگ ها این حواس پرتی نشان داده نشده، دعبل به راحتی  حرف می زند و شعار می دهد. 
جمله های قشنگی در کتاب وجود دارد که به تنهایی مضمون کتاب را مشخص کرده است. " زبان گفتن نداریم". " دارم را به دوش می کشم." " رزقی که برایم " 
 تعلیق های داستان کم تر از توصیف هاست  اما همان تعلیق های کم هم جالب بود. مثلا زمان نشان دادن صندوقچه به ابن سیار. میوه فروشی و...
شخصیت پردازی دعبل خیلی خوب بود، زیبایی ، تنومندی ، رک گویی دربرابر ظالمین و شراب خواری . این تناقض ها شخصیت را باور پذیر کرده است. 

برگشت به شخصیت های فرعی چون عتبه، ابن سیار و داستان داشتن تا پایان برای آنها جالب توجه است. 
پایان داستان هم زیباست و شاید اطناب در توصیف و تعلیق کم مهمترین ضعف رمان زیبای دعبل و زلفاست و ضربان قلب ما را بالا نمی برد اما دوست ش داریم.
        

21