🗓۱۱آگوست در کلمبیا به نام روز تنبلی خوانده می‌شود و جشن و جشنواره‌ای هم دارد. برای این روز، چی بهتر از بازخوانی «ابلوموف» کتابی که در ستایش تنبلی است؟
✍️ «تنبلی هنر است.» این جمله را فقط وقتی خوب می‌فهمید که کتاب «ابلوموف» را بخوانید. این اثر، یادتان می‌آورد تنبلی، کار پیش پا افتاده‌ای نیست، هنر است، پر از آیین‌ها و مناسک و جزئیات خاص خودش.
ما در این رمان زندگی و مرگ ایلیا ایلیچ ابلوموف را می‌خوانیم و زندگی و مرگ این آدم، فقط یک کلمه است؛ ابلومویسم. ابلومویسم لغتی است که خود گنچاروف در رمان آورده و به معنای راه و روش شخصیت داستانش است. ابلوموف یک اشراف‌زاده است که زندگی‌اش از عواید دهی به ارث مانده از اجدادش می‌گذرد. ابلوموف مردی مهربان، زودباور، بااحساس، فرهنگ‌دوست و نازنین است که فقط یک عیب دارد؛ تنبلی. سال‌هاست دایرةالمعارف روی تاقچه اتاق او، روی صفحه ۳۵۷ مانده و ۳۰ سال است که کسی کتاب را ورق نزده. پشت پنجره‌ها تار تنیده شده و ابلوموف فقط توی رختخواب یا روی صندلی راحتی است؛ وزن اضافه می‌کند و اجازه می‌دهد عشقش از دست برود و مباشرانش اموالش را از چنگش دربیاورند؛ اما حاضر نیست از جایش تکان بخورد. تنها حرکت ابلوموف در طول رمان، وقتی است که عاشق شده و حاضر می‌شود تا طبقه پایین هم بیاید.
ایوان گنچاروف، ابلوموف را در سال ۱۸۵۸ نوشت و سعی کرد کسالت جامعه روسیه تزاری را نشان بدهد. این کسالت و تنبلی چنان به خورد متن رفت که کتاب به مانیفست تنبلی تبدیل شد و واژه ابلومویسم به فرهنگ لغات روسی اضافه شد؛ طوری که حتی لنین هم از این واژه استفاده می‌کرد. در واقع ابلوموف یک خودآموز تنبلی است. ابلوموف برای فرار کردن از هر کاری، استدلال‌های خاص خودش را دارد و چون ابلوموف آدم باهوشی است، این استدلال‌ها معمولاً چیزهای به درد بخور و کاربردی هم هست. به این یک نمونه که استدلال ابلوموف برای سفر نرفتن است، توجه کنید: «صحنه های وحشی و باعظمت [طبیعت] به چه کار می‌آید؟ مثلاً دریا؛ خدا از بزرگی‌اش نکاهد؛ جز اندوه چیزی القا نمی‌کند و تماشای آن اشک در چشم می‌آورد. در پیشگاه سفره بی‌کران آب، دل پر از هراس می‌شود و هیچ نقطه‌ای نیست که نگاه خسته را از این یکنواختی بی‌حد دربیاورد. غرش و جنبش‌های خشمگین امواج، گوش‌های ضعیف را نوازش نمی‌دهد و از ازل تا امروز پیوسته همان آواز تاریک و مرموز را تکرار می‌کنند؛ همان غرش و همان ناله‌هایی که انگار از سینۀ دیوی محکوم به عذاب برمی‌آید. وای که چه نعره‌های دلخراشی!... تماشای ورطه‌ها و کوه‌ها نیز برای آدمی لذتبخش نیست؛ آنها همچون دندان نیش و چنگال درنده‌ای وحشی که برای دریدنش عریان شده باشد، او را تهدید می‌کنند و به وحشت می‌اندازند؛ آنها ناتوانی جسم ما را به وضوحی بیش از حد به یاد می‌آ ورند و ما را به وحشت و تشویش می‌اندازند. حتی آسمان بر فراز این صخره‌ها و مغاک‌ها، چنان بعید و دور از دسترس می‌نماید که گویی انسان‌ها را واگذاشته است». یا این نمونه، که در مذمت رویاپردازی و خیالبافی است؛ جایی که ابلوموف حتی خودش و تنبلانه‌ترین کار بشر را هم نقد می‌کند: «بیش از همه چیز از خیال‌پردازی بیزار بود و از این همراه دوچهرۀ زندگی ما گریزان بود. همسفری که در یک سو منظری دوستانه و در سوی دیگر صورتی خصمانه می‌نماید و تا زمانی که بر او اعتماد نکنیم دلداری زیباروی است، اما همین که زمزمۀ شیرین و اغواگرش را ساده‌دلانه به گوشی شنوا پذیره شویم، چهره‌ای کریه می‌نماید.»
ارباب ابلوموف، با همین توجیه‌ها زندگی کسالتبارش را به سر می‌برد و عمرش را در خانه‌ای آرام، در کنار همسری چاق و مهربان با میل بافتنی در دست و کودکانی سربه‌راه به پایان می‌رساند. صحنۀ پایانی جایی است که دوتا از کاراکترها از مرگ ابلوموف حرف می‌زنند و یکی‌شان از دیگری علت مرگ او را می‌پرسد و آن دیگری جواب می‌دهد: «او از ابلومیسم مرد.» ابلوموف بعد از مرگ و پایان رمان، شهرتی جهانی پیدا کرد. او از آن دست شخصیت‌های ادبی است که شهرتی بیش از نویسنده‌شان دارند.
ایوان گنچاروف، خالق ابلوموف، برخلاف کتابش شخصیتی پرجنب و جوش و فعال بود. برعکس ابلوموف که از اتاقش تکان نخورد، رفت و دور دنیا را گشت. بجز ابلوموف، ده رمان دیگر هم نوشت. اما تنها دلیل شهرت گنچاروف، این است که او ابلوموف را نوشت، اینکه او نوشتن در مورد تنبلی را به تنبلی برگزار نکرد.
📘«ابلوموف» در ایران سال ۱۳۵۵ و با ترجمۀ سروش حبیبی آمد. آن موقع حبیبی هنوز روسی بلد نبود و داستان را از ترجمه‌های انگلیسی، فرانسوی و آلمانی برگردانده بود. آن چاپ یک یادداشت کوتاه هم داشت که حالا جنبۀ پیشگویانه پیدا کرده: «امیدوارم استقبال خوانندگان  باعث شود صاحب ‌مت روسی‌دانی، با ترجمه دقیق‌تری این عیب را برطرف کند». این آرزو سال ۱۳۸۶ محقق شد که خود حبیبی ابلوموف را از زبان اصلی ترجمه کرد.
        

          نویسنده‌ی این رمان به همان عصر طایی رمان‌نوسان روسی در قرن نوزدهم تعلق دارد. شخصیت کتاب، ایلیا ایلیچ ابلوموف، مظهر تنبلی و کاهلی است؛ اشراف‌زاده‌ای است که تمام‌مدت بر تخت دراز کشیده و یا کتابی می‌خواند یا یاد ایام کودکی می‌کند یا دوستانش را می‌بیند و می‌گذارد اموال و املاکش به باد فنا برود. 


ماه‌نامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی هشتم، سال ۱۳۹۵.
        

          آبلوموف

۱)
"آبلوموف" (Oblomov) داستان بلندی است نوشتۀ "ایوان الکساندرویچ گُنچارف" (Ivan Aleksandrovich Goncharov) که در سال 1859 میلادی نگاشته شده است. این کتاب در سال ۱۳۸۵ توسط "سروش حبیبی" ترجمه‌شده و در انتشارات "فرهنگ معاصر" به چاپ رسیده است. داستان "آبلوموف" پس از چاپ جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ و ادبیات روسیه پیدا کرد و حتی به عرصۀ سیاست هم راه یافت. این رُمان از دید برخی از منتقدین به‌عنوان توصیفی از رخوت اشراف‌زادگان روسی قرن نوزدهم میلادی تعبیر شد. "داستایوفسکی" و "تالستوی" این داستان و نویسنده‌اش را موردستایش قراردادند. طرح و نگارش این داستان بیش از ده سال ذهن نویسنده‌اش را به خود مشغول داشته است. 

۲)
"مارسل کوولیه" (Marcel Cuvelier)، نمایشنامه‌نویس، کارگردان و بازیگر فرانسوی، در سال 1963 میلادی نمایشنامه‌ای با اقتباس از داستان "آبلوموف" به نگارش درآورد که منشأ اجراهای تئاتری بسیار موفقی شد. این نمایشنامه در سال ۱۳۹۶ در نشر "بیدگل" و به ترجمۀ "محمدرضا خاکی" به چاپ رسیده است. کارگردان روسی، "نیکیتا سرگیویچ میخالکوف" (Nikita Sergeyevich Mikhalkov)، نیز در سال 1979 میلادی با اقتباس از داستان "آبلوموف" فیلمی به نام "چند روز از زندگی آبلوموف" (A Few Days from the Life of I.I. Oblomov) ساخت.

۳)
"نیکلای الکساندرویچ دابرولیوبوف" (Nikolay Alexandrovich Dobrolyubov)، فیلسوف و منتقد روس که دموکراتی انقلابی هم بود، بلافاصله پس از انتشار کتاب "آبلوموف" مقاله‌ای با عنوان "آبلومویسم چیست؟" نگاشت و این مقاله نقشی مهم در شهرت کتاب ایفا کرد. "آبلومویسم" (Oblomovism) اگرچه واژه‌ای است که پیکان انتقاد را به سمت اشراف‌زادگان روسی قرن نوزدهم گرفته است، اما در هر عصری صورتی جدید پیدا می‌کند. "دابرولیوبوف" معتقد است که "آبلومویسم" یک صفت اکتسابی است و جامعه و محیط نقش پررنگی در خلق آن ایفا می‌کنند. از این دید طبقۀ اشراف و زمین‌دار روس که از کودکی از یک‌سو در جوار خدم‌وحشم بله‌قربان‌گو قرار داشتند که با دستوری کوتاه اجابت خواسته می‌کردند و از سوی دیگر تحت نظارت بزرگ‌ترها و والدین نگرانی بودند که در قبال فرزندانشان مانع انجام هر کاری با اندکی ریسک می‌شدند، با نوعی رخوت و تنبلی خو گرفته‌اند که آنان را فقط به سمت‌وسوی ژست‌های نمایشی می‌کشاند و از کنش مفید و هدف‌دار بازمی‌دارد. در سدۀ بیستم و بیست‌و‌یکم میلادی و با ظهور رسانه‌های جمعی و به شکل خاص شبکه‌های اجتماعی، وظیفۀ تربیت آبلوموف‌ها را رسانه‌های سرگرمی‌ساز به عهده گرفته‌اند.  

۴)
"ایلیا ایلیچ آبلوموف" (Ilya Ilyich Oblomov) یک خان‌زادۀ روسی است که املاک و رعایایی قابل‌توجه دارد، ولی نوعی رخوت سنگین او را به سمت نه بی‌هدفی که هدف‌ستیزی سوق داده است. مشکل اصلی او ناتوانی در یافتن معنایی قابل‌قبول برای انجام هر کاری ازجمله زندگی و تکاپو و عشق است. تلاش دوستان نزدیکش هم در جهت اصلاح مسیر او بی‌ثمر می‌ماند. این تنبلی عظیم او را در معرض خطرات بزرگی قرار می‌دهد که ناگزیرند. شخصیت "آبلوموف" به روایتی نسخۀ کامل‌شدۀ شخصیت‌هایی در داستان‌های قدیمی‌تر روسی‌ است که همۀ آن‌ها پرچم‌دار نوعی نقد هنرمندانه به فلسفۀ زندگی برخی از اقشار جامعه هستند. البته باید پذیرفت که شخصیت "آبلوموف" دیگر فقط به روسیه تعلق ندارد، بلکه جهانی است. 
        

          تا حالا به کتابی بر نخورده بودم که هرچی که بورخس توی داستان‌هاش به کار می‌بست رو دقیقا خلافش رو انجام بده. داستان خیلی شیرین و دوست داشتنی بود، ولی خیلی احساس ملال کردم از اواسط کتاب. حالا که تموم شد بیشتر دوستش دارم. ترجمه آقای حبیبی خیلی خوب بود و اگر نثر گنچاروف به روسی مثل ترجمه‌ای که من خوندم یه نثر کرخت،شیرین و شاعرانه باشه -خصوصا وقتی می‌رفتیم توی ذهن و رویاهای آبلوموف که به نظرم درخشان‌ترین قسمت‌های کتاب بودند- می‌تونم بگم ترجمه بی‌نظیر بود.
        

          آبلوموف! آبلوموف عزیز با قلب طلایی و دل مهربون و ساده‌لوحی‌های احمقانه‌ش که آرزوهای زیادی داشت اما اراده نداشت.

اولین باری بود که یک رمان روسی به این قطر رو می‌خوندم. اولش کمی به نظرم دوست نداشتنی بود چون کل فصل اول (حدود یک چهارم کتاب) فقط وصف یک روز از زندگی آبلوموفه! اما از فصل دوم کتاب سرعت پیدا می‌کنه و حتی راوی سوم شخص در بعضی فصل‌ها آبلوموف رو رها می‌کنه و گوشه‌هایی از گفت و گوهای اطرافیان اون رو برامون بازگو می‌کنه.

دوستش داشتم و اندوهگین و کسل شدم‌ از خوندنش، و این کسل شدنه مربوط می‌شه به سبک زندگی ایلیا ایلیچ آبلوموف.
        

          قبل از خوندن کتاب، درباره آبلوموف میدونستم. پارسال که درگیر ملال شده بودم شروعش کردم و با آبلوموف ارتباط گرفتم. وسطهای داستان بودم که رهاش کردم چون ملالم تموم شده بود و به بخش فعال زندگیم برگشته بودم.
یک هفته‌ی پیش دوباره برگشتم و تمومش کردم.
برام جالب بود که خط داستان رو فراموش نکرده بودم و با وجود وقفه‌ی یکساله به پایان رسوندمش.
جدا از کشش داستان و جذابیت توصیفها، من آبلوموف رو برای همذات‌پنداری و عبرت گرفتن خوندم و به هدفم رسیدم. 
        

          نویسنده سلطه طبقه‌ای از اشراف تن پرور و بیکاره بر رعایا رو به تیغ پرسش میکشه...که البته من خسته تر (از نظر روحی) از اونیم که بخوام درباره این بخش از کتاب بنویسم
چقدر استرس ایجاد کرد این ایلیا...خمودگی چه میکنه با روح انسان...آبلوموفیسم درد عجیبیه که اینروزا خیلی شایع شده...هممون میزان خفیفش را تجربه کردیم و همچنان گاهی دچارش میشیم...بیشتر آدما بعد از یه مدت از این تله خارج میشن...
اما با اونایی که گیر میکنن چه باید کرد؟
واقعا باعث شد ازش متنفر بشم،آبلوموف درونمو میگم...نسخه پرورش یافته آبلوموفیسم رو روبه رومون قرار میده تا نتیجه بال و پر دادن بهش رو قبل از اینکه دیر بشه ببینیم...

        

          مگر میشود شما این کتاب را دردست بگیرید و تنبلی در پوست و گوشتتان نفوذ نکند؟
        

          خدای من تابلو نقاشی بود این کتاب   نزدیک سیصد صفحه خوندم ولی غیر از تصویر چیز دیگه ای ازش متوجه نشدم !!!
        

          دو سوم اش را خواندم واقعا خسته کننده است
اصلا نثر روسی همین طور با بیان جزییات حوصله آدم را سر می برد و با انسان امروز بی‌حوصله غریبه است.
        

          بذارید تا پشیمون نشدم یه چیزایی در موردش بگم.
این کتاب رو سعیده بهم داده، و احتمالا صرف همین نکته بسی بیشتر از حال معمول دوسش میدارم!!
حجم کتاب زیاد بود و هی ازش دوری جستم تا اینکه بالاخره یک جایی عذاب وجدان یقه م رو گرفت و برای بار دوم این بار عزم راسخ(!) رفتم سراغش.
راستش خوندنش ترسوند من رو. از آبلوموف درونم ترسیدم. مخصوصا وقتی به شکل گرفتن ریشه های شخصیتش نگاه می کردم، شباهت غریبی حس میکردم بین کودکی خودم و آبلوموف. اشتباه متوجه منظورم نشید، اصلا خانواده ی پولدار و خدم و حشم داری نبودیم؛ ولی حالا که به عقب نگاه میکنم، به تبع شرایط خاص، رفتار های اطرافیانم به نظرم شدت آبلوموف‌ساز رسیدن. هرچند قطعا از روی لطف و مرحمت بوده همه ی اونها.
بعد که نگاه کردم دیدم خیلی جاها سعی کردم نقش الگا برای آبلوموف رو بازی کنم برای اطرافیانم. غافل از اینکه شاید واقعا رها کردن کار درست تری می بود. شاید واقعا اشتباه بود.
و اینکه،شاید باورتون نشه ولی من پدر شتولتس رو از همه ی شخصیت های توی کتاب دوست تر میداشتم.با اینکه نسبت به حجم کتاب شاید واقعا اونقدر که باید به شخصیتش پرداخته نشده بود و حتی برام عجیب بود که سعیده چنین شخصیتی رو فراموش کرده بود کلا. این موجود همون کسیه که من میخوام برای بچه م بشم. حداقل شبیهشه تا حد زیادی ! تا اینجا!
        

          همون‌طور که قبلاً گفتم کتابی بود پر از تلنگر های ارزشمند و درس های واقعی از زندگی. امیدوارم در سال پیش رو کمتر آبلومویسم باشم...
        

          فیلم "چند روز از زندگی ابلوموف" را  که نیکیتا میخایلکوف کارگردان روس به براساس رمان مشهور ابلوموف اثر ایوان گنچاروف در سال 1979 میلادی ساخته بود سالها پیش در سینما عصر جدید دیدم. کتاب را دهه 70  و قبل از فیلم خوانده بودم. هم کتاب و هم فیلم جذاب بود. شباهت های زیادی میان شخصیت اصلی قصه و جامعه ایرانی کنونی وجود دارد. بی ارادگی و ضعف نفس  مفرط ابلوموف که حتی عشق به الگا بانوی زیبای دوست داشتنی هم نتوانست او را از پیله بی انگیزه گی بیرون بکشد هم آزار دهنده و هم ترحم برانگیز است.
        

          1403/09/09
سلام دوستان 
آبلوموف امشب تموم شد 
و تبدیل شد به یکی از 10 از 10هام 
واقعاً تأثیر عمیقی گذاشت و همه چیز این کتاب دقیق و میزان بود و ترجمه‌ی سروش حبیبی هم شاهکار 
خیلی‌ خوشحالم که یکی از شاهکارهای ادبیات رو خوندم و خوندش رو به همه پیشنهاد میکنم.
        

          بعضی روزها حس میکنم آبلوموف درونم بهم چیره شده . ولی باهاش میجنگم. 
این کتاب یک معیار هست در درون همه ما که خودمون رو باهاش بسنجیم و گیرش نیوفتیم
        

          «پریروز، که سر میز ناهار همه شروع کردند از غائبان بدگویی کردن و بر حسن شهرت آنها تاختن نمیدانستم به کجا رو بیاورم، دلم میخواست اگر بتوانم زیر میز پنهان شوم. ‌می‌گفتند: «فلان بیشعور است، بهمان دزد است، سومی مضحک است.» هنگامه‌ی غریبی بود. این حرف‌ها را می‌زدند و نگاهشان به هم میگفت: «جرأت داری از این در بیرون برو تا تو هم بی‌نصیب نمانی.» آخر اگر یکدیگر را دوست ندارند چرا دور هم جمع می‌شوند؟ چرا دست هم را به این گرمی می‌فشارند؟ یک خنده‌ی صادقانه بر لب‌ها، یک برق محبت در چشم‌هاشان نیست.»

راستش نمیدونم چی دربار‌‌ش بنویسم، از مفهوم جالب و تفکر برانگیز آبلومویسم بگم، یا از تیکه‌های موردعلاقم از متن کتاب یا از نوع روایت شخصیت محور و تقسیرهای اجتماعیش.
و من کتاب صوتیشو گوش کردم، اما چند روز بعد توی کتابخونه دانشگاه که دیدمش فهمیدم خیلی جاهای متن حذف شده بوده برای همین لازمه که حتما مجدد بخونمش.
پس ریویوی دقیقشو میذارم هروقت نسخه کامل فیزیکیشو خوندم :))
        

          همین الان که در حال نوشتنم از سویی حالم به آبلوموف می‌ماند(!)، زمانی که باید نامه‌ای ضروری درباره خانه محل زندگی‌اش می‌نوشت و نتوانست:
"آبلوموف از نوشتن بازایستاد و نوشته خود را خواند و گفت: «نه، این خوب نیست دو مرتبه «در آن» و دو مرتبه «که»...»
اندکی زیرلب چیزی گفت و چند کلمه را جابه‌جا کرد و به این نتیجه رسید که «در آن» به طبقه مربوط است و نه به آپارتمان و پای نثرش می‌لنگد. این عیب را هر طور بود اصلاح کرد و بعد به فکر افتاد که به چه تدبیر می‌تواند یکی از «که»ها را حذف کند. یک جا بر کلمه‌ای خط کشید و جای دیگر کلمه‌ای افزود. سه مرتبه «که» را جابه‌جا کرد اما عبارت بی معنی از کار در می آمد یا یک «که» با «که» دیگری مجاور می‌شد.
ناشکیبا گفت: «خیر. از این «که» دوم به هیچ راه نمی‌شود خلاص شد. اصلاً مرده‌شور نامه را ببرد. آدم باید سر خود را با چه مهملاتی درد بیاورد! من دیگر عادت نوشتن این‌جور نامه‌ها را از دست داده‌ام. چیزی هم به ساعت سه نمانده است.» ...".

به اختصار، آبلوموویسم، درد جوانان رشد یافته در رفاه‌ است که رسم جنگیدن و تلاش نمی‌آموزند؛ تمام آموخته‌هایی که با نظارت و دقت و امید و هزینه والدین کسب کرده‌اند به همراه همه استعدادشان، در اقیانوس اراده غرق می‌شود و سرانجام چون کشتی‌های شکسته در کف، در سکوت و تاریکی عمر می‌گذرانند.

این داستان تازگی ندارد و تهش پیداست، اما اگر از دچار شدن به این تقدیر نگرانید، این کتاب تصویری کامل و دردناک برای عبرت‌آموزی از یک شخصیت خیالی‌ست، که تا آخر عمر به یاد بیاوریدش.
هنر نویسنده در توصیف موبه‌موی از دست‌رفتن فرصت‌های سعادت انسان ضعیف‌النفس و دردسرهای مواجه با تک‌تک شوربختی‌هایش است.  همچنین گُنچارُف، نویسنده روس کتاب، در کنار آبلوموفِ روس، رفیق شفیقی گذاشته آلمانی‌تبار به نام اِشْتولْتس (Stoltz)؛ که به عکس، انگار از هر لحظه زندگی‌اش به قدر کافی کام می‌گیرد و توقف ندارد. مقایسه این دو دوست است که دو سر طیف اراده و رخوت را می‌سازد و عمق فاجعه را نمایان می‌کند.
ادبیات قوی اثر به همراه ترجمه خوب، کشش لازم را ایجاد کرد که منِ بی‌حوصله حدود ۷۰ روز، ۱۰ صفحه ۱۰ صفحه، پای قصه‌اش بنشینم و کمدی و درام و تراژدی‌ش را بخوانم. خیلی خودم را نگه‌داشتم تا وسط راه به سراغ فیلمش نروم. الان اشتولتس درونم خوش‌حال‌تر است!
        

          آبلوموف، به نظر من کتابی به غایت شیرین و ترسناک بود. شیرین بود به دلیل فضاسازی خوب و ماجرایی که کنجکاو انتهای  آن بودم و ترسناک بود به این دلیل که آینه‌ای می‌شد در برابر همه‌ی کارهای نکرده‌‌ام که مرتب پشت گوش انداخته بودم و باعث می‌شد بخش‌های «آبلوموفی» وجودم را لمس کنم.
ابتدای داستان کمی طول کشید تا وارد “ماجرا”ی اصلی شود ولی به نظر من غیرقابل چشم‌پوشی بود چون همه‌ی این کندی و بی‌ماجرایی و رخوت بخشی از مواد لازم برای توصیف شرایط رخوت‌انگیز آبلوموف بود و بدون سر زدن‌های تکراری و مکرر اشخاص متفاوت در ابتدای کتاب و دیالوگ یکسان او در برابر آنها، شاید به خوبی شرایط ترسیم نمی‌شد. بعد از ورود اشتولتس به داستان البته روند ماجرا سریع‌تر می‌شود و به تدریج خطوط اصلی داستان ترسیم می‌شوند. در مجموع آبلوموف به نظرم بیش از این که کتابی سرگرم‌کننده باشد آینه‌ای بود در برابر حقایقی که مواجه شدن با آنها برایمان سخت است.
و‌ ترجمه‌ی سروس حبیبی- مطابق معمول- بسیار روان و شیوا بود و لذت‌بخش بود.
        

          به بیان وبری، داستانی درباره آیدیال تایپ رخوت. 
کتابی درباره انگیزه‌های درونی، خودانگیختگی، کار و تلاش و سستی و بی‌کارگی.
کتابی که گرچه درباره ویژگی‌های فردی و روانشناسانه آبلوموف است اما با توجه به زمانه‌ی انتشار آن می‌توان دریافت تا چه اندازه در گذار روسیه از فئودالیسم به سرمایه‌داری موثر بوده است. . داستانی درباره طبقه تن‌آسا.
کتابی که هر روان‌شناس و هر جامعه‌شناس، هر نوجوان، هر جوان، هر دختر و پسر در آستانه ازدواج، هر که برای حرکت به پاداش شرطی شده و تحت تربیت با رویکرد رفتارگرایان بوده، هر که در منجلاب شبکه‌های اجتماعی غرق شده و بالاخره کتابی که همه باید بخوانند.
        

          فکر میکنم اولین باری که در رابطه با این کتاب شنیدم در توصیف طولانی بودن کتاب بود، نسخه پی دی اف که من خوندم حدود 900 صفحه بود، ولی به نظرم روال داستان و اتفاقات و توصیف وقایع به صورتی نیست که حجم کتاب آزارتون بده.
داستان گاهی خیلی میتونه برنده و تلخ باشه، واقعیتی است که در خیلی دوره های زندگی فقط نشستیم و گذاشتیم که مسائل خودشون حل بشن یا کارها خودشون انجام بشن، و فکر میکنم اینکه شاید منم دارم بازندگی ام همون کاری رو میکنم که آبلوموف کرد خیلی ذهن آدمو مشغول کنه،
به شدت پیشنهاد میشه.