تعریف سفرنامه‌های منصور ضابطیان رو زیاد شنیده بودم و فکر میکردم خیلی خوشم بیاد. ولی اونقدر که فکر می‌کردم جذاب نبود. بعضی اطلاعاتش جالب بودن مثل اینکه مراکش اسم کشور نیست و اسم یکی از شهرهای بزرگشونه، بعضی اتفاقا و کاراش جالب بود مثل اینکه گشته بود خبرنگاری که فلان قدر سال قبل درباره یه کافه توی یه شهر مراکش نوشته بود رو پیدا کرده بود و باهاش ارتباط گرفته بود، ولی به عنوان یک ماجرای منسجم، یه چیزی که از کلیتش بشه برداشت خاص و ماندگاری داشت چیزی به من نداد. 
شاید اگه انگیزه قوی‌تری از این سفر داشت یا به دنبال جواب سوالی می‌رفت برام جذاب‌تر بود.
البته کسی که پول و امکان سفر رو داره حق داره بی‌ هیچ انگیزه خاصی به همه جا سفر کنه و خوش بگذرونه. تو رو سننه قربونت برم:)
          

            این کتاب سفرنامه است در مورد کشور مراکش. کشوری در قاره آفریقا. کشوری که مردمی مسلمان و اهل تسنن دارد. کشوری که من  تازه در این کتاب متوجه شدم اسم اصلی آن مراکش نیست و تا حدودی  با مردم و فرهنگ آن آشنا شدم. 
کتاب سفرنامه ای کوتاه است با لحن طنز. در کل میشه گفت اطلاعات خوبی از کشور و شهرهای مختلف مراکش  به خواننده می دهد ولی به سیاق همه سفرنامه های از این دست جامع و کامل نیست.
این کتاب اولین تجربه من از گوش دادن به کتاب های صوتی بود. به همین خاطر نمی دانم خود کتاب اصلی عکس هایی از کشور و مردم مراکش دارد یا نه؟ که البته من این مشکل را با کمک جستجو در گوگل حل کردم.☺️ 
واما طراحی جلد کتاب: به نظرم اصلاً جذاب نیست.
          

            قطعا میدونیم که نباید چندین کتاب مثل سفرنامه‌ها را پشت‌سرهم بخوانیم. این را به این جهت یادآوری کردم که ضابطیان چندین سفرنامه دارد. شاید یکی از دلایلی که دارم این باشد که مگر میشود چند سفر پشت سرهم رفت؟
ضابطیان به نظرم جزئیات را خوب می‌بیند و خوب هم می‌پردازد. سفرنامه‌های او هم دقیقا به جزئیاتی جذاب می‌پردازد که بعد از مطالعه هر کدام از کتاب‌هایش احساس می‌کردم که همراه او بوده‌ام و خودم در آن مناطق به گشت‌وگذار مشغول بوده‌ام.
این خصلتی‌است که همه سفرنامه‌ها ندارند
          

            واسه کسی مثل من که عاشق کشور مراکشه خوندن این کتاب میتونه لذت بخش باشه.
تلاش منصور ضابطیان برای رعایت انصاف در روایت هاش دلچسبه. این اثر رو از استامبولی بیشتر دوست داشتم.
به نسبت سفرنامه قبلی که تقریبا به تازگی خواندم(خال سیاه عربی) خیلی بی تکلف‌تر و ساده‌تر نوشته شده بود که واقعا خوندنشو شیرین‌تر میکرد.
برای یک بار خوندنش می ارزید. ولی دیگه فکرنکنم مجدد برگردم و بخونمش.
همین دیگه! 
          

            اولین  معیاری که در خواندن  سفرنامه‌ها به طور خاصی مهم است شناخت فضای عمومی جامعه،فرهنگ و رفتارهای مردم آنجاست. دومین مسئله  توانایی تجسم کردن مکان‌ها و دیدن آدمها و زندگی هایشان در آن اقلیم است. این دو مسئله نمای خوبی از یک کشور به مخاطب می دهد.
علاوه بر اینکه ضابطیان این دو نکته را در چای نعنا آورده است،کمی از خودش و احساس یک ایرانی در مواجهه با کشور مقصد هم چاشنی کار می کند. او به سراغ غذاها می رود و  با ذائقه‌ی ایرانی به آنها رتبه می دهد. از جای خواب و مسیرها می گوید و با فضاهای ایرانی مقایسه‌ای می کند. در مجموع سعی می کند بدون اینکه زیاد به  از خود گفتن  و "منم منم "کردن بیوفتد، مغرب (مراکش) را نشان مخاطب بدهد. انگار که همراه اوست  و مدتی به مراکش  رفته‌است.
ممکن است بگویید اینها که گفتم را همه سفرنامه‌ها دارند دیگر! من هم جواب می دهم نه.  بعضی سفرنامه‌ها متفاوتند. 
مثلا سفرنامه‌هایی که نویسنده بیشتر از تقابل دنیای درونش با تفاوت های بیرونی گفته و به مردم کشور مقصد  نپرداخته و یا سفرنامه هایی که به یک مقصد خاص در کشوری دیگر می‌پردازد. مثلا اهرام مصر،مسلما فقط  اهرام یا یک شهر نمی تواند تصویر کشور مصر را برای خواننده تداعی کند.
همین آقای ضابطیان در کتاب استامبولی  بعد از چند سفر که به ترکیه داشته،ترجیح داده از منظری عمیق‌تر به آدم ها نگاه کند و برای کسی که تا به حال ترکیه را ندیده شاید در ساختن تصویری کلی از آن کشور موفق نباشد. و گونه‌ای دیگر از سفرنامه رقم زده است.
کتاب چای نعنا کوتاه و جالب بود. خواندنش مراکش را بیشتر به ما می شناساند. 

          

            Very repetitive, barely informative, and even kinda racist. Plus, I'm really sick of these vague black and white photos the author puts in his books that you can't see a damn thing in. They could simply upload the original photos somewhere and then link it via a QR code.
          

            اولین کتابی که از منصور ضابطیان خواندم.و اولین سفرنامه ای که خواندم‌.
کتابی خوب ،که از آن دسته کتاب های است که خواننده  می‌گوید تا ص فلان می‌خوانم و بقیه اش برای بعدا ، اما هیچوقت نمی‌شود چون کتاب خودش را به خواننده جذب می‌کند و واقعا جذاب است.بنظرم تنها ضعفش برای من ،که از نظر خیلی ها شاید حسن باشد این بود که بیشتر به جزئیات سفر پرداخته بود‌ و خیلی چیز های کلی برای معرفی کشور مانند تاریخ،اماکن دیدنی و ... صرف نظر شده بود یا خیلی کم به آن ها پرداخته شده بود. در هر صورت بسیار از خواندش و سفر یک روزه ام به مغرب یا مراکش خودمان راضی هستم.(تو پرانتزی بگم حتما با چای نعنا بخوانید)
          

            ضابطیان عجب جسارت و جرئتی داره
شاید بخاطر اینه که من پیر شدم
پا شده رفته مراکش 
خوب البته
من هم به کمک سفرنامه‌اش همسفرش بودم
          

            یه سفرنامه شسته رفته و تر و تمیز که آدمو پرت میکنه به کوچه پس کوچه های فس و طنجه و مراکش.قلم منصور ضابطیان رو دوست دارم چون خیلی خودمونیه و آدم رو غرق سفر میکنه اینقدر که وقتی کتابو دستت میگیری تا لحظه تموم شدنش نمیتونی بذاریش‌زمین. یه نکته دیگه اینه که نویسنده هیچ وقت با تور سفر نمیره و با افراد محلی با اون کشور آشنا میشه واین باعث میشه تو سفرنامه هاش چیزایی دستگیرتون بشه که هیچ جای دیگه نمیتونید پیدا کنید
          

            مدت ها بود که دوست داشتم سفرنامه های ضابطیان را بخوانم اما همیشه فکر می کردم احتمالا برایم جذابیتی نداشته باشد که اتفاقات سفر کسی دیگر را بخوانم و شاید بیشتر حسرت بخورم. بالاخره خیلی اتفاقی سفرنامه مراکش را برداشتم و گفتم چند دقیقه می خوانم و میگذارمش کنار. این چند دقیقه شد چند ساعت و در یک نشست کتاب تمام شد!
برای من هم مثل خیلی ها مراکش بیشتر یادآور فیلم «کازابلانکا» با بازی همفرى بوگارت و اینگرید برگمن و دیگر فیلم هایی مثل متفق بود (ضدحال بدی است که می فهمم کازابلانکا را در آمریکا فیلمبرداری کرده اند نه در مراکش!).
رابطه مراکش با ایران به دلیل اختلافات سیاسی (ناشی از پناه دادن مراکش به محمدرضا پهلوی) چندان خوب نبوده و بعد از 35 سال دوباره از سرگرفته شده است و حالا مقصد سفر ایرانی ها شده است.
ضابطیان در سفر 20 روزه اش به مراکش از شهرهای کازابلانکا، طنجه،،شفشاون، فس، مراکش(نام یکی از شهر های مراکش) دیدن می کند.
نثر پخته، روان و ساده نویسنده و نگاه جامعه شناسانه و انسان شناسانه او در مواجهه با فرهنگ و روابط اجتماعی، نوشته های ضابطیان را خاص و متفاوت کرده است. برای من، طنز کلام نویسنده ویژگی مهم تری است که باعث می شود بیشتر با او همراه شوم.
روایت داستان گونه نویسنده از طول سفر و پرداختن به جزئیات باعث می شود که خواننده به خوبی با او همراه شود. بعد از خواندن کتاب این احساس را داشتم که انگار ساختمان های سفید کازابلانکا، کوچه های آبی شفشاون، بازارهای سنتی مدینا، کافه های ساده و اذان پیرمرد های مراکشی برایم غریبه نبود و همه آنچه در کتاب خوانده بودم را زندگی کردم.

بخشی از کتاب
مراکش سرزمین مهربانی است. سرزمین طلوع های نارنجی و مخملی و غروب های آمیخته با اذان های برآمده از قلب، بدون بلندگو های قلابی. مراکش برای هرکس چیزی دارد که عاشقش شود و عاشقش بماند و در دل آرزو کند که دوری دوباره این هوا را بغل بگیرد و عاشقی کند.
          

            مراکش برای من یکی ازون کشورهاییه که حتماً یه روز باید بهش سفر کنم و خوندن این سفرنامه عطشم رو بیشتر هم کرد برای دیدن قصرها و مسجدها و مدینای شهرها و نوشیدن چای نعنا و اگر سری به طنجه زدم برم سراغ رستوران حسن‌آقا توی دفترش به فارسی یادگاری بنویسم.
چیزی که برام جالب بود و از تو نوشته‌ها فهمیدم، به نظر میاد مردم مراکش همشون یه جورایی بی‌خیال و سرخوشند باید از نزدیک دید تا بشه تأیید کرد.

درست رأس ساعت یازده امین از راه می‌رسد. ساعتم را نشانش می‌دهم و می‌گویم «قرارمون ساعت ده بود، الان ساعت یازدهه.» می‌خندد و می‌گوید :«اوه! تو جریان اکسترا آورز رو نمی‌دونی؟» می‌گویم:«چرا می‌دونم... ساعت‌ها یک ساعت کشیده جلو. پس تو یک ساعت دیر کردی!» باز می‌خندد: اشتباه نکن! اون مال کارای اداری و دانشگاه و این چیزاست ما وقتی سر یه ساعتی قرار می‌ذاریم، منظورمون همون ساعت قدیمه

در کل سفرنامه خوبی بود ولی کاش بیشتر و مفصل‌تر بود.
          

            کتاب روان و خوانا بود و پتانسیل این رو داشت که یه ضرب تا آخرش بخونی و خسته نشی. هم متن شیوا بود و هم عکس به کمک متن اومده بود.
چیزی که سفر ضابطیان رو‌ جذاب کرده بود، برخوردش با افراد محلی و بومی مراکش بود و دقیقا چیزی که ازش افسوس میخوردی این بود که چرا بیشتر گپ و گفت‌هاش رو نیاورده بود و به یه توصیف اولیه قناعت میکرد.
کتاب بد نبود اما خیلی میتونست جذاب تر باشه. احساس من این بود که خیلی هول هولکی نوشته و سریع داده دست چاپ. از طرفی ضعف کار توی این بود که از خیلی جاها سریع رد میشد و تشنه ولت میکرد و از همه مهم‌تر اینکه از تحول شخصیش به خاطر وقایع چیزی نمیدیدی.
کاش این سفرنامه رو «حامدعسکری» مینوشت!