فابیان را خواندم و بیشتر از دیگر کارهای دیگر کستنر از آن لذت بردم. زبان طنز و هجوآمیز و کنایه هایش را دوست دارم. کستنر یکجورهایی برای من نماینده ی المان است. انگار نوشته های هیچ کس دیگری اینقدر المان را به من نمی شناساند. روایت کتاب جذاب و آرام ولی در درون طوفانی است. خلاصه گو است و بی تشریفات می رود سر اصل مطلب. ترجمه ی کتاب هم الحق فوق العاده است. 
فابیان ماجرای زندگی آدمی است اخلاق گرا در جامعه ای که به دلیل رکود اقتصادی، فساد و بی قانونی رو به نابودی است. یعنی سال های پیش از روی کار آمدن نازی ها. زمانی که آدمی برای حفظ زندگی اش هرکاری می کرده است. فابیان تحصیل کرده، در عنفوان جوانی، بدبین و منفی باف و افسرده است اما هرجا بتواند بی توجه به اینکه چه کسی باشد کمک میکند. حتی وقتی بچه ای دزدی می کند فابیان اخلاق گرا مقصر را دولت و جامعه می داند. البته که پر بیراه هم نیست. حتی گرایش های سیاسی هم برای فابیان چپ گرا بی اهمیت است، البته در ظاهر. چون راضی نمی شود به خاطر پول در روزنامه ی جناح راستی کار کند. فابیان اگرچه افسرده اما به اصولش پایبند است و به خاطر پول حاضر به انجام هر کاری نیست. اما دیگری را قضاوت نمی کند. کسی چه می داند برای حفظ زندگی مجبور به چه کارهایی می شود؟ 

زن های قصه ی فابیان جز مادرش چندان دلچسب نیستند. خائن اند، تن فروشند، طمع کارند و گرچه شاید به نظر برسد که داستان نظر خوبی به آنها ندارد اما من به شخصه چنین چیزی را در کتاب ندیدم. هر کدام از زن ها برای رفتارش دلیلی دارد، موجه یا ناموجه. اما همراهی با فابیان کمک می کند نسبت به آنها بی طرف باشی. فابیان قضاوت نمی کند، حتی در صحبت های گاه و بیگاه با خودش. شاید ناامیدی به شرایط موجود از او چنین آدمی ساخته. با این حال فابیان ننشسته و دست روی دست نگذاشته تا ارامش به سراغش بیاید. زورش را می زند تا مانند بقیه برای سرو سامان بگیرد.  خودش معتقد است بی هدفی زندگی را بی ارزش می کند. 

می شود گفت یاکوب فابیان همان اریش کستنر است و فابیان به نوعی زندگی نامه ی اوست. از خاطرات و اتفاقات زندگی اش در داستان حسابی بهره برده و تقریبا بی کم و کاست تعریف شان کرده. کستنر با آمدن نازی ها در برلین می ماند تا برای نوشتن از آلمان آن دوره همه چیز را با چشم خودش ببیند. نقد می شود، قضاوت می شود، کتاب هایش ممنوع می شود و جز اولین کسانی است که کتابهایش در ملا عام سوزانده می شود، آن هم در مقابل چشمان خودش.اما همچنان در برلین می ماند و می گذارد کتاب ها در ان سوی مرزهای آلمان راهشان را پیدا کنند. انگار می داند کلمه و کتاب و ادبیات هر کجا باشند راهی به سوی آزادی پیدا خواهند کرد. همان طور که در طال های بعد از سقوط رایش و نازی ها اریش کستنر در مقام ریاست انجمن پن آلمان به نوشتن ادامه می دهد. 
        

          فرض کن به عنوان وکیل باید به مدارکِ مربوط به اموال یک زن که به تازگی مُرده رسیدگی کنی.
زنی که تنها زندگی می‌کرده و هیچ دوست و آشنایی هم نداشته. عمارتی هم که در اون زندگی می‌کرده یک جایی دور از خونه‌های دیگه هست. 
علاوه بر این متوجه می‌شی هیچ‌کس از اون عمارت و اون زن خوشش نمیاد و تمایلی هم نداره حرفی ازش بزنه.
من فقط می‌خوام بدونم چرا شما باید تنهایی بری تو اون خونه و شب‌ هم بمونی؟
و چه‌طوری توقع داری اتفاقِ بدی برات نیفته؟ 
:/
این وکیلِ خوش‌بین، آرتور کیپس، خاطره‌ی تجربه‌ی خودش از این مورد خاص رو تعریف می‌کنه، خاطراتش از زنِ سیاه‌پوشی که تو این خونه دیده و رازش رو فهمیده، و این خاطره هرگز از ذهنش پاک نشده.

پی نوشت:
نمی‌دونم چرا اصلا یادم نبود فیلمش رو دیده بودم، تقریبا وسط کتاب بودم که یادم افتاد. طبق چیزی که تو ذهنمه فیلمش ترسناک‌تر بود. ولی به نظرم اگه مثل من می‌ترسید‌، شب مخصوصا وقتی تنها هستید نخونید:))
        

          تو لحظه به لحظه کتاب رو می‌بینی و لمس می‌کنی. وقتی کتاب رو می‌خونی، انگار داری سریال می‌بینی؛ حتی رنگ لباس‌ها، عطر غذاها، همه و همه قابل لمسه. این کتاب فوق‌العاده است :)
        

          قصه هایی کوتاه و به شدت واقعی و غم انگیز .
زندگی سخت وسرشار از تلاش مردمان روستاهای کرمانشاه در گذشته ای نه چندان دور .
متن گیرا و روانی داشت و واقعا ارزش خوندن داره .
        

          این کتاب را حدود ۲۰ سال قبل خواندم و هنوز احساس می کنم از خوب های روایت فتح است. خصوصا که در زیر ژانر فرزندان شهدا، جز اولین هاست.
        

          چی بگم والله؟! عالی و پیش بینی ناپذیر ی اندک. فقط دوز پیامبری اش زیاد بود :)
        

          کتاب های تولستوی یک رمان ساده نیست. یک زندگی کامل یک دوجین شخصیت است با کلی فلسفه بافی و نگاه خاص به پدیده ها و معنای زندگی در لابلای آن. خطابه هایی که گاهی مثل جنگ صلح یک فصل خاص را بخود اختصاص می دهند و گاهی مثل آناکارنینا، لابلای دیالوگ ها و وقایع عرضه می شوند. بی تعارف خیلی از آنها هم مختص جامعه آن روز روس هست . بهرحال  خواندن این دو کتاب معروف را پیشنهاد می کنم. یواشکی هم بگویم که از حجم کتاب نترسید خیلی راحت می توانید بعضی جاها را سربپرید!!
بشخصه از شخصیت استپان آرکادیچ خوشم آمد که شبیه خودمم هست!! خصوصا در صحنه خانه پرنس لیدیا و کارنین :) 
پایان کتاب را دوست نداشتم. چون از لوین خوشم نیامده بود. 
حالا می ترسم که نکند این تولستوی خوانی، ادایی باشد؟!!