در ابتدا خیال می‌کردم با داستانی در ژانر ترسناک روبه‌رو هستم. نام کتاب و تصویر روی جلد هم مهر تاییدی بود بر این ادّعا. چند صفحه که بیشتر خواندم، به اشتباهم پی بردم. در این کتاب قرار نیست که ارواح خبیثه جولان بدهند، خون‌آشام‌ها به جان انسان‌ها بیفتند یا ردّ و نشانی از طلسم‌ها و جادوها در میان باشد. این کتاب، روایت عریان گوشه‌هایی از تاریخ است که خواندنش بندبند وجودتان را می‌لرزاند. واقعی و تلخ.
          

            داستانی تلخ از دل تاریخ. داستانی غمناک و تاریک بر رنج هایی که بر دختران این سرزمین رفته و هم اکنون به نوعی دیگر می رود. کتاب کم حجم است با ریتمی سریع و کلی گویی که می شود یک ساعته آن را تمام کرد. کتاب برای مخاطب کودک و نوجوان نوشته شده ولی به معنی این نیست بزرگسال از آن غافل شود. تعلیق های کتاب عالی است. روایت غیر خطی است و دارای چند راوی است و رفت و برگشت هایی زمانی مختلف که این به معنی پیچیده بودن نیست.
          

            ۴ ستاره
رده سنی: دبیرستان
*****
واقعا بین ۴ و ۵ ستاره مردد بودم. یه ستاره رو هم کم کردم به‌خاطر این که به نظرم مشخص بود که دنبال یه داستان دم دستی بوده که تاریخ رو روایت کنه.
اما امان از داستان... امان از داستان... چقدر انتخاب تلخی بود برای یه کتاب‌خوندن تفننی توی جاده... دو سه جا روضه اوج می گرفت و واقعا کتاب رو می‌بستم و بغض می‌کردم و...
چه‌ها که بر سر این خاک و این مردم نرفته... چه بلاهایی که خودمون به سر خودمون نیاوردیم...
*****
این طور که می‌گویند تخصص آقای شاه‌آبادی بیرون کشیدن قصه از دل حوادث تاریخی است. این کتاب هم دو روایت موازی دارد که یکی تاریخی و واقعی است (حکایت دختران قوچان) و دیگری معاصر و تخیلی از داستان زندگی چند دختر نوجوان هم‌مدرسه‌ای. داستان‌هایی موازی که از طریق یک کتاب و یک روح به هم وصل می‌شوند.

هر دو داستان بی‌نهایت تلخ‌اند به قدری که در حین خوانش تقریبا 2 ساعتهٔ کتاب چند باری کتاب را با بغض بستم تا گریه‌ام نگیرد. هر چند به نظر می‌رسد که شق معاصر داستان صرفا یک داستان دم دستی است تا بهانه‌ای به دست نویسنده برای روایت تاریخ بدهد، با این حال به خاطر موضوع بکر و پرداخت خوب نویسنده کتاب به شدت خواندنی‌ست و اتفاقا دقیقا برای طیف سنی نوجوان نوشته شده است.
*****
موارد لحاظ شده در رده‌بندی:
۱- داستان شدیدا تلخ است.
۲- خودم حس ژانر وحشت نداشتم ولی بعضی از خواننده‌ها کتاب را در این ژانر دسته‌بندی کردند!
۳- یکی از تم‌های اصلی داستان درباره برخی مشکلات دخترهای نوجوان است. چندتایی دختر نوجوان که به خاطر شرایط سخت از خانه فرار می‌کنند هم در داستان دیده می‌شوند. ممکن است از نظر برخی خانواده‌ها به منزله تشویق برای فرار از خانه تلقی شود.
          

             
 داستان با یک قلاب شروع می‌شه و مخاطب رو با خودش همراه می‌کنه. یک شروع خوب رازآلود با یک مجتمع رازآلود. هر چه جلوتر می‌ریم گره داستان پررنگ تر میشه و برای پیدا کردن جواب معما داستان رو ادامه می‌دیم. توی هر فصل یک نفر راویه و گوشه‌ای از این معما رو برای ما شرح می‌ده. اسم کتاب، جلد و رازآلودی ماجرای اول کتاب باعث میشه فکر کنیم با یک داستان در ژانر وحشت روبه رو هستیم اما این داستان در عین حال که در زمان حال می‌گذره گوشه‌هایی از تاریخ رو و رنجی که بر دختران رفته و هنوز هم می‌ره رو نشون میده. روایت خطی نیست. رفت و برگشتیه و همین هم تعلیق رو بیشتر کرده و کشش و جذابیتش رو دو چندان. در کل کتاب قشنگی بود اما تلخ و غم انگیز. به کسانی که روحیه ی خیلی حساسی دارن پیشنهاد نمی‌دم.
          

            «چرا گریه می‌کنی ?»

تلخ و شور و شیرین و لطیف. رمانی است چند وجهی که با روایت چهار شخصیت‌اش می‌گردد و داستان را شکل می‌دهد. از اسم تلخش باید ترسید. قاعدتا هم با توجه به موضوع‌اش هر آدمی نمی‌تواند بخواندش. مخصوصاً پسر یا دختر نوجوان. حتی مخصوص تر یک دختر نوجوان. بعید نمیدانم که حال دختری در گوشه این کشور با خواندن کمی از این کتاب به هم بخورد. آقای شاه‌آبادی کار را در آورده است و خوب روایت کرده. اگر انقدر ماجرا غمناک نبود می‌گفتم ای کاش رمانی با صفحات بیشتر بود.
          

            کشش داستان ان قدر بالا بود که آن را دو روزه تمام کردم. شروع خیلی خوبی داشت. داستان خودش تلخ است ولی اینکه می دانی بر اساس واقعیت است، ماجرا را غم انگیز تر و دردناک تر می کند. البته درست است بگویم اشاراتی به واقعیت دارد؛ جریان دختران قوچان و واقعه ای که اول کتاب به آن پرداخته شده. ولی آقای شاه آبادی به خوبی داستان را شکل داده اند و به خوبی به اتفاق های افتاده اشاره کرده و آن را درون داستان جای داده اند. شاید همین کشش کتاب را بالا می برد.
 نقطه قوتی که در کتاب خیلی دوست داشتم این بود که بخش های مختلف از زبان آدم های مختلف است. پایان کتاب هم جالب و بامزه بود.
          

            "قصه‌ها همه همین‌طورند. درست است که ما آن‌ها را در ذهن خودمان خلق می‌کنیم، اما یک پای آن‌ها در دنیای واقعیت است. هر تکه‌ای از داستان خیالی ما گوشه‌ای از واقعیت است. این است که نمی‌شود گفت که هیچ داستانی از ریشه و اساس دروغ است. همان‌طور که شوخی‌های ما همیشه به بعضی چیزهای جدی اشاره می‌کنند، خیال‌بافی‌های ما هم حاصل چیزهای واقعی هستند که دیده‌ایم."

آثار حمیدرضا شاه‌آبادی را به خاطر چندبعدی‌بودن دوست دارم.
در کتاب‌های او علاوه‌بر داستان، با تاریخ هم آشنا می‌شویم؛ آن‌هم قسمت کمتر شنیده شده‌ی تاریخ.

کتاب "لالایی برای دختر مرده" یک کتاب ساده ولی عمیق است. شاه‌آبادی در این کتاب به بهانه‌ی روایت فروش دختران قوچانی در زمان قاجار، یک معضل و دغدغه‌ی اجتماعی را بیان می‌کند.
کتاب چهار راوی دارد که روایت‌هایشان درهم تنیده و مکمل همدیگرند؛ و در مجموع داستان را جلو می‌برند.

"لالایی برای دختر مرده" اثر غمگینی است؛ ولی غمی که ما را وادار به تعمل می‌کند.

سیلی آخر کتاب عالی بود. آن سیلی در گوش تاریخ نواخته شد؛ تاریخی که تنها مُرکبش خون مظلومان است.
          

            «ما برای آنکه درست جلو برویم، باید پشت سرمان را بشناسیم.»


حمیدرضا شاه‌آبادی و جهان‌بینی‌اش برای من محترم و دوست‌داشتنی‌اند.
رسالتِ روایت تاریخ و آنچه که بر مردمانِ بی‌صدا در سال‌های دور و نزدیک ایران گذشته است.
دو داستان موازی؛ یکی ماجرای دختران قوچانی (که پیش از خواندن این کتاب از آن بی‌اطلاع بودم) که در دورهٔ قاجار به‌دلیل ظلم حاکم قوچان، پدرهای‌شان ناچار به فروش آنها به سواران ترکمنِ اهل شوروی می‌شده‌اند و دیگری اشاره‌ای به برخی دخترانِ امروز ایران که ممکن است نسخهٔ امروزین دخترکان قوچانی باشند.
کتاب را اصلا مناسب نوجوان متوسطه اول نمی‌دانم. یعنی حتا به نوجوان متوسطه دوم هم سخت پیشنهادش می‌کنم.
ولی حتما به همهٔ پدران، مخصوصا پدران دختردار توصیه‌اش می‌کنم.
در ضمن، رمان ایرانی که پایان‌بندی‌ قَدَر داشته باشد، ستودنی است. و کشیده‌ای که با جملهٔ پایانی کتاب به صورت‌تان می‌نشیند!
کتاب را در نمی‌دانم چندمین ماراتن کتابخوانی حلقه کتاب مبنا خواندم. خداوند ارابابانش را حفظ کند :)
          

            داستان خواندن این کتاب برمی گردد به زمستان 91..
در تلاش برای چاپ "شیرازه" بودیم...
آرمینا و محدثه قرار بود با خواندن کتاب "سرگذشت دختران قوچان" و این کتاب، مطلبی در این باره بنویسند، و من هم که مسئول جمع کردن مطالب بچه ها و این کارها بودم، چند بار خوانده بودمش، در جریان نوشتنش بودم و ...
ولی وقت نشده بود خود کتاب را بخوانم. نمی دانم چرا، اما نشده بود...
تا الان، که بهار 94 است و ...
شاید خود کتاب پنج ستاره نداشته باشد، غم داشته باشد و فکر... حال بد شاید... اما با وجود این حوادث فرعی ای که من را به این کتاب رساند و مطلب آرمینا و محدثه که واقعا از دوستداشتنی ترین مطالب اون نشریه بود و حال خودم در موقع خواندنش...، پنج ستاره رو بهش میده...

"هیفده و هیجده و نوزده و بیست
خدا! کسی به فکر ما نیست؟"
          

            زبان ساده و روان شاه آبادی را دوست دارم.توصیفات و نزدیکی به شخصیت های داستان خوب بود.نکته برجسته کتاب اشاره به یاد واقعه تاریخی دردناک و استفاده از آن در فضای داستانی جامعه امروز است.در کتاب کابوس های خنده دار هم همینطور است و نویسنده در انتهای کار ایده‌ی تاریخی داستان را ذکر کرده است.
          

            عجیب
عجیب
عجیب.
درآمیزد تاریخ و تخیل.
(پیشنهاد می شود.)
          

            شاید از روی اسم کتاب هم این را فهمیده باشید که شما با یک داستان عجیب و غریب طرف هستید. دیدن دختری به نام حکیمه که مو‌های خاکستری دارد، دست‌هایش از آرنج به پایین سوخته و از همه مهم‌تر صد سال پیش مرده است می‌تواند موقعیت خیلی جذاب و در عین حال ترسناکی را ایجاد کند. تجسم چنین شخصیتی توسط خواننده در ذهن او را شوکه می‌کند و اشتیاق او را برای خواندن ادامه داستان افزایش می‌دهد. شیوه بیان داستان جوری است که در موقعیت‌هایی که زهره (یکی از شخصیت‌های داستان) حکیمه را در اتاقش ملاقات می‌کند خودتان را کاملا جای او قرار می‌دهید، موهای حکیمه را شانه می‌کنید و برای او قصه می‌گویید.
داستان کتاب در شهرکی نیمه‌کاره و دورافتاده به نام شهرک ارغوان در نزدیکی تهران روایت می‌شود. شهرکی که به علت سقوط مهندس اصلی آن از داربست طبقه‌ی پنجم بلوک سیزده و مرگ او همین‌جور نیمه‌کاره رها شده است. اما با این حال در این شهرک اندک افرادی زندگی می‌کنند. از جمله دو دوست صمیمی به نام مینا و زهره که شخصیت‌های اصلی داستان هستند. زهره‌ای که با وجود چهار برادر بزرگتر از خودش در خانه و بی‌توجهی خانواده به او حال روحی خوبی ندارد و مینایی که دردانه پدر و مادرش است. 
زهره حکیمه را می‌دید. هر روز و هر شب. و این را همه جا تعریف می‌کرد. در خانه و مدرسه. ولی هیچ کس حرف او را باور نمی‌کرد و همه او را مسخره می کردند. پدر و مادرش هم فکر می‌کردند که او جن‌زده شده و هر کاری برای درمان او کرده‌اند. تنها کسی که اندکی او را درک می‌کرد مینا بود. زهره برای او تعریف می‌کرد که حکیمه یکی از دختران قوچان بوده که پدرش برای اینکه بتواند مالیات سنگین والی منطقه قوچان را پرداخت کند او را به سواران ترکمن فروخته است. و او از صد سال پیش تا الان به دنبال خانواده‌اش می‌گردد و حالا به شهرک ارغوان آمده. مینا در ابتدا اصلا حرف‌های زهره را باور نمی‌کرد تا اینکه کتاب آقای ناصری که از روی یادداشت‌های میرزا جعفر خان منشی باشی نوشته شده بود توسط پدرش به دست او رسید.
 میرزا جعفر خان از طرف مجلس شورای ملی در زمان قاجار مأمور به تحقیق در مورد مردم قوچان و بلاهایی که بر سر آنها آمده بود شد. در یادداشت‌های او همه چیز دقیق نوشته شده بود. حتی اسامی تک تک دختران قوچانی که به ترکمن‌ها فروخته شده بودند. مینا با خواندن این یادداشت‌ها کم کم داشت حرف‌های زهره را باور می‌کرد. تا جایی که حتی خودش هم حکیمه را دید. اما سوال خیلی مهمی ذهن او را درگیر کرده بود. چطور ممکن است دختری که صد سال پیش در ترکمنستان مُرده حالا و اینجا با آن موهای مثل برف سفیدش و دست‌های سوخته‌اش رو به روی او ایستاده باشد و با چشم‌هایی که دو حلقه سیاه دور آن بسته شده بود به او زل بزند؟
با خواندن کتاب «لالایی برای دختر مرده» نوشته آقای «حمیدرضا شاه آبادی» به حال تمامی دختران مظلومی که در هر گوشه از تاریخ به آنها ظلم شده و سختی و مشقت را تحمل کرده‌اند خواهید گریست. به همه کسانی که اهل کتاب خواندن هستند و سرشان برای چیز‌های عجیب و غریب درد می‌کند مخصوصا به دختر‌ها توصیه می‌کنم که این کتاب را بخوانند.
          

            داستان عجیب و تلخی داشت. اینکه تو یه زمانی این ماجرا اتفاق افتاده و واقعیت داشته تلخیشو چندین برابر میکنه.
فروخته شدن دختربچه‌های قوچانی از طرف خانواده‌هاشون به سواران ترکمن برای کار تو مزرعه و آشپزخانه‌‌، بخاطر فقر و گرسنگی و بیچارگی😓
حین خوندن مدام از خودم میپرسیدم که مگه میشه یه پدر و مادر، دختر سه چهار ساله‌ی خودشونو بفروشن تا خودشون و بقیه بچه‌هاشون زنده بمونن؟ هر چقدرم زندگیشون سخت و طاقت‌فرسا بوده باشه بازم نمیتونم درکشون کنم، این پدر ومادر حتی از اون خان و حاکم ظالم که تو کتاب ازشون حرف میزنه، چندین درجه ظالم تر و ترسناکترن... با خوندن این کتاب بیشتر از اینکه دلم بسوزه و غمگین بشم، پر از خشم و کینه شدم. دختران فروخته‌ شده‌ی قوچانی قربانی جهل و خودخواهی پدر و مادر خودشون شدن😢 
          

            قلم حمیدرضا شاه آبادی برام همیشه بی نظیره وقتی شروع به خوندن کردم هیچ اطلاعی از داستان نداشتم و تنها به قلم نویسنده اتکا کرده بودم داستان برام جالب بود و حس قبرستان عمودی رو برام زنده کرد بعد فهمیدم داستانی که دارم می خونم ریشه داره در تاریخ شهری که در اون متولد شدم برای همین کتاب رو با دقت بیشتری خوندم و غرق داستان شدم ازش لذت بردم اما بعد به یکباره تموم شد خیلی زودتر از انتظاراتم توی یک روز تمومش کردم و پایان خیلی ساده ای برای من داشت من منتظر چیز های بیشتری توی داستان بودم و این پایان برام جزو شوکه کننده ترین پایان ها بود امیدوار بودم جلد دیگه ای داشته باشه اما پیدا نکردم 
          

            یک رمان فوق العاده خواندنی برای هر کس که پدر می‌شود.
امروز همسرم تماس گرفت و با ذوق گفت که مژده بده دندان دخترمان دارد درمی‌اید!
و من الآن که کتاب را تمام کردم به این فکر می‌کنم که بزرگ کردن یک دختر چقدر سخت است! پدر خوبی بودن چقدر سخت است!!
این کتاب در آخرین سطرش به صورت هر کس که دختری دارد سیلی می‌زند و به صورت جامعه‌ای که به دخترانش احترام نمی‌گذارد سیلی می‌زند.

نویسندگانی که برای نوجوانان داستان می‌نویسند می‌گویند کارشان سخت‌تر از نویسندگانی است که مخاطبان بزرگسال دارند. چون نوجوان‌ها کم حوصله‌ترند و اگر کتاب جذبشان نکند فوری آن را کنار میگذارند. بی‌رودربایستی فقط میخواهند چیزی بخوانند که ازش خوششان بیاید. دنبال افزودن معلوماتشان نیستند و مثل کتابخوان‌های حرفه‌ای به قصد غرقه شدن در دنیایی که با تلاش ذهنی خودشان باید بسازند رمان نمی‌خوانند. گذشته از این حریف قدرتمندی مثل بازی‌های کامپیوتری برای ‌رمان‌های نوجوان وجود دارد.
با این مقدمه میتوانید تصور کنید نوشتن رمان نوجوان آن هم با یک موضوع تاریخی که از قضا واقعه‌ای تلخ است چه اندازه میتواند برای نویسنده دشوار باشد.
اما حمیدرضا شاه‌آبادی که در آثارش همیشه بسیار به سراغ مایه‌های تاریخی می‌رود، در رمان "لالایی برای دختر مُرده" به خوبی از پس این کار برآمده و رمانی نوشته که بعید است نوجوانی (مخصوصا دختر‌ها) از آن خوششان نیاید.
حکایت فروخته شدن تعداد زیادی از دختران قوچان در سحرگاه انقلاب مشروطه حکایتی تلخ و شرم‌آور است که بر اساس شواهد اگرچه در زمانهء خودش نقل آن بسیار فراگیر بوده و مایهء برانگیختن احساسات ملی و اعتراضات اجتماعی شده اما به مرور زمان در میان حوادث تاریخی عهد مشروطیت به دست فراموشی سپرده‌شده و چنان تلقی شده که تاثیر مهمی بر شکل دادن وقایع سیاسی اجتماعی نداشته. دکتر افسانه نجم‌آبادی در کتاب ارزشمند "حکایت دختران قوچان" در باب نشست غبار فراموشی بر این ماجرا می‌نویسد: 
"علیرغم اهمیت این داستان در آن سالها، در تاریخ‌نگاری‌های بعدی انقلاب مشروطه "حکایت دختران قوچان" از یاد رفته، و رویدادهایی چون چوب خوردن سه تاجر قند بازار تهران و ... به عنوان وقایعی که آغازگر این انقلاب بود به یادها مانده‌است."
لالایی برای دختر مرده چند راوی و چند فضای متفاوت دارد که همگی در ماجرای دو دختر دبیرستانی به هم می‌رسند. راوی اصلی رمان که داستان با روایت او آغاز می‌شود و به انجام می‌رسد نویسنده‌ای است که به طور اتفاقی در تاریخ به ماجرای فروخته شدن تعداد زیادی از دختران قوچانی به ترکمان‌ها برخورده و تصمیم گرفته کتابی دربارهء این ماجرا بنویسد و این واقعهء تاریخی در حال فراموشی را یادآوری کند. با این که در طول رمان چندان اشاره‌ای به انگیزه آقای نویسنده نمی‌شود (شاید به خاطر اقتضائات رمان نوجوان) اما در زیر لایهء متن و علی الخصوص با پایان بندی درخشان رمان میتوان انگیزه نویسنده را این طور حدس زد: یادآوری دوران تلخ عدم امنیت سیاسی و اجتماعی و تذکر دادن آن به نسل نوجوان امروز که دستهای حافظ امنیت و عدالت را نمی‌بیند و وجود این دو موهبت را امری کاملا بدیهی می‌پندارد. از طرف دیگر نویسنده در فراز پایانی ما را در جستجوی زهره و مینا به اقامتگاه دختران فراری می‌برد تا از دختری که مدام سراغ پدرش را می‌گیرد ناغافل سیلی جانانه‌ای بخوریم و بشنویم: 
"ببین خوبه؟ خودت خوشت می‌آد؟ چرا میزدی سیاه و کبودم می‌کردی؟"
و به این ترتیب آن عدالت و امنیت سیاسی و اجتماعی این بار جنبه‌ء اخلاقی و خانوادگی پیدا کند و تذکری باشد برای مخاطبان بزرگسال.
دو راوی نوجوان این رمان زهره و مینا هستند که آن‌ها هم به خاطر شغل پدر مینا با کتاب "خاطرات میرزا جعفرخان منشی باشی از ماجرای فروخته شدن دختران قوچان" برخورد کرده‌اند. البته هر دو کتابخوان هستند. زهره اهل کتابهای فهیمه رحیمی است اما مینا که پدرش ناشر است کتابهای حسابی‌تر میخواند. رابطهء دوستانهء آنها با رد و بدل کردن رمان‌ها شکل گرفته تا این که ماجرای کتاب میرزا جعفرخان منشی باشی پیش می‌آید و زهره و مینا تجربه‌ای عجیب، اندکی ترسناک و بسیار درگیرکننده را پشت سر می‌گذارند. شخصیت این دو دختر به خوبی ساخته و پرداخته شده‌است. حمیدرضا شاه‌آبادی به خوبی توانسته برای درگیر شدن دو دختر کتابخوان امروزی با ماجرایی که دخترکان خطه‌ای دیگر از کشور، در دورهء مشروطه پشت سر گذاشته‌اند طرح و توطئه‌ای منطقی فراهم کند.
راوی دیگر این ماجرا هم خود میرزا جعفرخان منشی است که برای تهیهء گزارش این واقعه دردناک به قوچان سفر کرده و هیچ گاه بازنگشته اما به لطف تحقیقات آقای نویسنده ما برگ‌هایی از دفتر خاطراتش را می‌خوانیم که الحق بسیار دردناک و تذکر دهنده هستند.
علی الظاهر شاه‌آبادی به این شکل روایت پازل گونه تعلق خاطری دارد چرا که رمان دیگر وی "کافه خیابان گوته" نیز به همین شیوه روایت می‌شود. "لالایی برای دختر مُرده" با شکل روایت چند تکه‌ش برای دختران دبیرستانی ما که مثل زهره و مینا اهل کتاب خواندن باشند و بخواهند از سطح کتاب‌های عامه‌پسند عبور کنند، فوق‌العاده خواندنی است.