یادداشت‌های تقی شجاعی (49)

          بامداد خمار رمانی است که عشق در یک نگاه بدون توجه به معیارهای دیگر زندگی مشترک را زیر سوال می‌برد. از این لحاظ می‌توان گفت که رمانی عبرت‌آموز است. حوادث کشش خوبی دارند و هرچند حال مخاطب را خراب می‌کنند ولی او را تا پایان با خود همراه می‌سازند.

به عقیده‌ی من مخاطب برای این کتاب می‌خواند که حالش خوب شود، اما کتاب بامداد خمار با توجه به آنکه تلاش کرده یک موعظه‌ی اخلاقی برای جوانان باشد و مدام با این جمله که "عجب غلطی کردم" استمرار دارد، حال مخاطب را خراب می‌کند.

نکته دیگر آنکه ازدواج دو نفر از دو طبقه‌ی اقتصادی و اجتماعی، الزاما همیشه با شکست روبرو نیست اگر که معیارهای اصلی انسانیت و تقوا لحاظ شود. کمااینکه پیامبر ما چنین ازدواجی داشته است. ولی نویسنده محترم در این رمان، طبقه را به عنوان مهمترین فاکتور در زندگی مشترکِ موفق عنوان می‌کند.

داستان در بستر حکومت رضاخانی اتفاق می‌افتد و نویسنده به جز اشاره‌ای کوتاه به اسم حکومت، التفاتی به شرایط اجتماعی حاکم بر دوره‌ی زندگی شخصیتها ندارد و تنها سرش به انتقال پیام اخلاقی مدنظرش در بستر یک زندگی تلخ گرم است.
        

          انجمن خواهری با عنوان "بنه‌جزریت" در صدد تولد انسانی خارق‌العاده است که به عنوان منجی بر زمین حکومت کند.
آنها طی هزاران سال از طریق وصلت ژن‌های برتر انسانی می‌خواهند به هدف خود برسند. و در این راه خون‌های زیادی ریخته می‌شود.

مطابق برآوردها و پیشگویی‌های آنها، منجی نهایی از طریق وصلت دو خاندان بزرگ "هارکونن" و "آتریدیز" به وجود خواهد آمد.

جسیکا؛ همسر دوک آتریدیز، زنی است که مطابق پیمان‌نامه‌ی انجمن خواهری قرار است فرزند دختری به دنیا بیاورد تا از طریق وصلت او با یکی از فرزندان هارکونن، منجی انسانها به دنیا بیاید. جسیکا که سودای قدرت دارد بازی را به هم می‌زند و فرزند پسری به دنیا می‌آورد که مادرش مدعی است منجی موعود انسان‌هاست.

نوجوانی که از اول تولد تحت تعلیمات سخت مادر قرار گرفته و توانایی‌های خارق‌العاده کسب می‌کند. 

داستان تلماسه در سرزمینی به نام آراکیس رخ می‌دهد که مشخصه‌ی مهم آن وجود تلماسه‌های عظیم و ماسه‌کرم‌های غول‌پیکری است که از خودشان ماده‌ای به نام ادویه تولید می‌کنند. و ادویه ماده‌ای است که تنها در آراکیس یافت می‌شود و کاربرد آن علاوه بر استفاده در حمل و نقل سریع بین کهکشانی، ایجاد قدرت پیشگویی، افزایش طول عمر و به خلسه بردن انسان‌هاست.

رقابت سرزمین‌های مختلف بر سر استخراج ادویه‌ی بیشتر از آراکیس، آراکیس را به سرزمینی مهم تبدیل کرده که جنگ‌های خاندانی را به راه انداخته است.

نویسنده کتاب تلماسه _که فیلم و سریالی نیز به همین نام از آن اقتباس و ساخته شده است_ در جای‌جای کتاب از طریق تمثیلاتی به ویژگی‌های منجی که در آموزه‌های اسلامی آمده اشاره می‌کند. او تحول شخصیتی یک نوجوان معصوم که قدرت زیر زبانش مزه می‌کند را به تصویر می‌کشد و انگار به پیشگویی‌های آخرالزمانی درباره منجی طعنه می‌زند و او را به عنوان شخصیتی معرفی می‌کند که از حفره‌ی خرافات وارد باورهای مردم می‌شود و قدرت را به دست می‌گیرد و در جهان خون به راه می‌اندازد.

از رمان و فیلم تلماسه در جهان تشیع، به عنوان یک اثر هنری مهدی‌ستیز نام برده می‌شود؛ چرا که نویسنده‌ی آن با شناخت دقیقی که از آموزه‌های اسلامی دارد تلاش کرده است از طریق نفوذ در ناخودآگاه مخاطب خود، تصوری را که خود از ولایت و مهدویت به عنوان حکومتی بنیادگرایانه و خشونت‌طلب دارد به خورد جهانیان بدهد.

با این وجود تلماسه از نظر فنی و فرمی بهترین کتابی است که تا کنون خوانده‌ام! کتابی که ویژگی‌های هنری آن در کنار ایده‌ی بکر و خلاقانه‌اش، آن را تبدیل به پرفروش‌ترین رمان علمی‌تخیلی کرده است.
        

          نویسنده در داستان جذاب این کتاب، ضمن زیر سوال بردن نظریه اکثریت در جامعه که ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی مثل ترس و جهل و... قرار گیرد، این عقیده را که من طرفدار صلح هستم و با همه خوب هستم و به هیچ وجه تفنگ به دست نخواهم گرفت، به زیبایی مورد نقد قرار می‌دهد. نویسنده از زبان شخصیت پرسل بیان می‌کند: 
هرجا که باشی آنجا جنایتکاری برای کشتن هست.  
        

          بر باد رفته داستان جذاب زنی خودشیفته و مغرور که زندگی‌اش پر از اشتباهات است و حین انجام اشتباه می‌گوید: فعلا به این موضوع فکر نمی‌کنم!

زنی که عاشقِ عاشق‌کردنِ مردها به خودش است و در عشقِ خیالیِ مردی که هیچ سنخیتی با او ندارد کل زندگی‌اش را به باد می‌دهد و خودش را از دریافت عشق واقعی محروم می‌کند.

این کتاب را شاهکار ادبیات قرن بیستم نامگذاری کرده‌اند. خواندن آن برای نویسندگان باعث افزایش مهارت نوشتن آنها و برای دیگران نیز بسیار سرگرم‌کننده، آموزنده و پر کشش است.
        

          ایده اولیه کتاب از یه باور باستانی گرفته شده که میگه فاصله بین روزهای کریسمس و سال نو میلادی روزهای مرده هستند و اشباح در آن روزها در زمین جولان میدن.
شخصیت نوجوان کتاب یه بچه‌ی توسری‌خور هست که دستیار یه شعبده‌بازه و پدرومادرش معلوم نیست چه کسانی هستند. شعبده‌باز حالا میخواد از اون بچه برای نجات جان خودش که توسط یک دیو به خطر افتاده استفاده کنه.
کتاب کشش داستانی نسبتا خوبی داره و نامزد جایزه ادگار آلن پو هم شده.
        

          شهر پر شده از اعجوبه‌هایی که قدرت‌های برتر دارند. آنها در دو دسته جای می‌گیرند: عصیانگر و اشرار. عصیانگران که کنترل شهر را در دست گرفته‌اند درصدد نابودی اشرار هستند.
نایتمر که جزو اشرار است به تیم عصیانگران نفوذ می‌کند تا انتقام گذشته‌ی خویش را از آنها بگیرد.
        

          قصه خوب پرداخت نشده، شخصیت‌پردازی و صحنه‌پردازی ضعیفه و درام قصه خوب شکل نگرفته. یه جاهایی، فانتزی‌های کتاب تقلیدی از نوشته‌های دیوید گمل هستند.
        

          ناریا داستانی از نبرد انسان با اهریمن درون و بیرون است. اهریمن درون، مردم سرزمین ناریا را فریب داده و باعث تسلط اهریمن بیرون بر آن شده‌اند. کیومرث دانا که به دست مردم فریب‌خورده از ناریا اخراج شده و در شهرجهان زندگی می‌کند، دختر و خواستگار دخترش را برای نجات این سرزمین می‌فرستد. 
یک داستان جذاب برای نوجوانان. هرچند در بعضی جاها نثر با سن مخاطب همخوانی ندارد.
        

          داستان یک خانوم جنی که از قبیله‌ی جنیانِ بی‌طرف در دعوای میان مسلمانان و کافران است عاشقِ یک انسان از قبیله‌ی مسلمانانِ مشروطه‌خواه در دوره‌ی رضاخان (برهه‌ی حادثه‌ی گوهرشاد) می‌شود.

جنیانی که با ابلیس پیمان بسته‌اند (از جمله خواهرش) در صدد استفاده‌ی ابزاری از او برای ضربه زدن به معشوق وی می‌شوند. معشوقی که نامش در طومار کسانی است که با صاحب‌الزمان الفت دارند.
        

          سلحشوران پارله‌آن  نمونه رمان فانتزی موفق نوجوان است که با ایده جذاب و داستان پر کشش مخاطب را با خود همراه می‌کند.
        

          این اثر درباره نوجوانی است که به طور اتفاقی به سال ۵۷ می‌رود و از نزدیک شاهد حوادث روزهای منتهی به انقلاب است.
از بهترین داستان‌هایی است که در مورد انقلاب می‌توان به نوجوان معرفی کرد. جایزه ادبی امیرحسین فردی را هم در کارنامه دارد.
        

          کتابی بیشتر مناسب حال و هوای دختر خانم‌های دبیرستانی که نقطه قوتش در مهارت نویسنده برای استفاده از قوانین فیزیک و درس‌های دبیرستان برای کاربرد در درس‌های زندگی است.
هرچند به نظر من قصه می‌تونست قوی‌تر از این باشه ولی بین کتابهایی که برای این سن و قشر نوشته شده نمره قابل قبولی میگیره.
        

          بعضی نثرهاش تو ذوق بود و بیشتر ژورنالیستی؛ 
ولی بعضی‌هاش هم خوب بودند و قابل استفاده.
        

          مارک تواین استاد به چالش کشیدن سیاست‌مداران با طعنه‌های بکر و قلم طنز خودش است. 
این کتاب داستان غریبه‌ای است  که از زمان معاصر به قصری در قرون وسطی رفته و رسم و رسوم دربار را به چالش می‌کشد. 
        

          خوندن این کتاب میتونه لحظات بسیار شادی رو براتون رقم بزنه. اونقدری که من از خوندن این کتاب خندیدم از دیدن هیچ فیلم کمدی نخندیده بودم.
فضاسازی‌ها و دیالوگ‌ها و صحنه‌پردازی‌های شیرینش شما رو حتما خواهد خنداند.
شخصا خوندن این کتاب رو برای اونهایی که دچار افسردگی هستند پیشنهاد میکنم.😊
        

          خوندن این کتاب هم برای نوجوانان و هم برای معلمان و هم برای اونهایی که مشغول جهاد تبیین هستند مفیده.
نویسنده در قالب یک کلاس درس، بیشتر شبهات مهمی رو که درباره انقلاب و زمان پهلوی هست پاسخ میده.
        

          این کتاب، عبید زاکانی رو آورده به قرن ۲۰ ام؛ دورانی که ایران توسط متفقین اشغال شده.
از نظر من کتاب خوش‌خوانی نبود و به خصوص برای مخاطب عام ابهامات زیادی داشت. 
        

          کتاب درباره انگلستان و هنری هشتم در سالهای ۱۵۳۰ است. زیاد به دل من نچسبید و حجم زیادش هم خسته‌کننده بود. شاید بخاطر ترجمه‌اش بود یا ذائقه‌ی خودم.
        

          من با خواندن این کتاب احساس کردم که نویسنده‌ی محترم تلاش داشته از یک واقعیت تاریخی بهره‌برداری شخصی کند برای گفتن عقیده‌ی شخصی خودش مبنی بر اینکه: زن در دین اسلام همیشه مورد ظلم تاریخ واقع شده؛ حتی توسط عالمان و عرفایی که شهرت خاصی در جهان اسلام دارند!
برخی جاها تصویرسازی‌ها به گونه‌ای است که از تاریخ زمان خود فاصله می‌گیرد و به تاریخ معاصر نزدیک می‌شود. فضای داستان، بیشتر از آنکه یادآور تاریخ قرن هفتم هجری و حمله‌ی مغول باشد، یادآور خانه‌زنک‌بازی‌ها و ستم‌های شاهان قاجار به زنان است.

چیزی که در لابلای حوادث داستان مشاهده می‌شود آن است که مخاطب دختر با خواندن این کتاب از دختر بودن خود پشیمان می‌شود.

در نهایت اینکه من به عنوان مخاطب احساس کردم که نویسنده طرفدار مکتب فمینیست است و می‌خواهد ظلم به زنان سرزمینش را لابلای داستانی تاریخی، به نمایش بگذارد. 
البته که ظلم به زنان و نگاه افراطی به آنان در تاریخ قابل انکار نیست. اما اینکه پرداختن به این مسئله _آن هم به این شکل افراطی و با منفور کردن شخصیت‌های بزرگی مثل مولانا و شمس در نظر مخاطب_ چقدر مورد نیاز جامعه‌ی امروزی ماست، قابل بحث است.   
قابل انکار نیست که ظلم به زنان در تاریخ، مختص ایران و اسلام نبوده کمااینکه در جهان داستان‌های تاریخی غرب نیز به آن پرداخته شده است. 
خوب بود که نویسنده عنایت داشته باشند که این نگاه‌های غلط در تاریخ بوده که به نام دین باعث بدنامی دین شده است. نویسنده به جای آنکه این دو مرام را از هم تفکیک کند، شخصیت‌های محبوب تاریخی و دینی را نیز در خلال داستانش منفور می‌کند. 

نمره من به کتاب: ۸ از ۲۰
        

          بین کتاب‌هایی که اخیرا خوندم، عزرائیل از نظر جذابیت یک سر و گردن از رمان‌های معاصر ایرانی بالاتر است. یک رمان امنیتی پر کشش که مخاطب را در پیچ و خم معماهای قتل و جاسوسی و قاچاق اعضای بدن، به دنبال خود می‌کشاند.