واقعیت این است که هر چقدر جلو تر می رویم بیشتر متوجه می شویم که استاد صفایی، برای قشر خاصی قلم زده است. یعنی حس می کنم مخاطب حرفهایش خیلی جاها نمی تواند همه قشرها باشد؛ برخلاف حرفهای امثال شهید مطهری و آیت الله مصباح. این کتاب هم از این قاعده استثنا نیست.

اگر مرحوم صفایی کمی در عمق باقی می ماند و وارد ایده پردازی برای اجرا نمی شد، احتمالا این کتاب الان خیلی فراگیرتر و مقبول تر بود؛ چون برخی ایده ها الان به نظر کاربردی نیستند. شاید با حذف این ایده ها، بتوان کتاب را پالایش کرد و اثر مقبول تری ارائه داد اما با همه ان قلت و قلت هایی که به کتاب دارم، خیلی حرفها و نکته های خوبی از لا به لای کتاب می توان برداشت کرد. شما فکر کن رفته ای جنگل! خرس دارد، گراز دارد، اما آلوچه جنگلی و آلبالوی جنگلی و قارچ کم یاب هم دارد. این کتاب این شکلی است. برخی مطالبش به مذاق من خوش نیامد و برخی اش چنان جذاب بود که حد ندارد. در کل ارزیابی ام از کتاب این است که حتما باید خوانده شود؛ اما نه همه بخش هایش در سالهای آغازین طلبگی که ذهن را ممکن است مشوش کند. 

برای من کتاب خوبی بود و تند تند خواندمش و نکته های مختلفی یادداشت کردم. برخی اصطلاح سازی های مرحوم صفایی هم واقعا قشنگ است. 

مرحوم صفایی جان ها را مورد خطاب قرار می دهد و به همین خاطر هم آثارش گیرایی دارد. این کتاب هم از این قاعده پیروی می کند.
      

        استاد صفایی چون حول محور رشد دادن و رشد کردن فکر می کنند، وقتی وارد مسئله مدیریت می شوند طبیعتا حرف های زیاد و احتمالا نویی داشته باشند و این کتاب، پر است از این مطالب نو و مهم. 

کتاب جمع آوری چند سخنرانی استاد است و شاید پیوستگی مورد نیاز کتاب های علمی را در بین فصول نداشته باشد و نوع نگاه و مخاطب خاص استاد صفایی هم کمی این پیوستگی را دچار تزلزل کرده است ولی با این وجود اگر کسی بتواند با کتاب ارتباط برقرار کند، فوق العاده استفاده های خوبی خواهد کرد. یعنی کسانی که متولی امر تربیت هستند، قطعا از این کتاب نکات خوشی را دریافت خواهند کرد اما قول نمی دهم بقیه ای که وارد امر تربیت نشده اند، بتوانند با بیشتر مطالب کتاب ارتباط برقرار کنند.

به واسطه مسئله مدیریت، مسئله ولایت فقیه هم مطرح شده است و استاد، جمع و جور و نقطه زن نظراتش پیرامون ولایت فقیه را بیان کرده است؛ حالا شاید کمی من بخواهم به برخی مطالبش فکر کنم ولی بیان های خوبی آورده اند و کاربردی است و خیلی مسائل را شاید حل کند. 

خوشحالم از خواندن این کتاب و یادداشت هایی هم برداشتم و به همه کسانی که در امر تربیت وارد شده اند، معلم ها، مربیان، پدرها و مادرها و همه افرادی که مجموعه در اختیار دارند، خواندن این کتاب را توصیه می کنم.

نقد دارم احتمالا! طبیعی است که نخواهم همه کتاب را دربست قبول کنم ولی از خواندنش لذت بردم و روح خوبی بر کتاب حاکم بود. 

جلوتر بودن استاد صفایی در مباحث رشد واضح است. با مطالب این کتاب هم واضح تر می شود.
      

        کتاب در حال و هوای پاسخ به شبهات پیش می رود. هر چند سعی شده است که مبانی را به زبان ساده بیان کند اما تابع شبهات است مقداری و همین مسئله باعث شده است که بین زبان علمی و زبان عمومی پا در هوا باشد. یعنی من دوست داشتم علمی تر باشد و با توجه به اینکه این بیانات در فضای عمومی مطرح شده است، این علمیت چندان پررنگ و مفصل نیست. البته در عموم فهمی و پذیرش جمعی مطالب کتاب نمی دانم چقدر موفق عمل شده است. پا در هوایی خلاصه مشخص و معین است. اذیت نمی کند و اذیت می کند! 

شبهات مختلفی در آن مطرح می شود و پاسخ داده می شود و همین مسئله خیلی از گیرهای ذهنی را حل می کند. از این جهت مطالعه آن برای کسانی که شبهات سیاسی دارند، به نظر مطلوب می رسد. البته اگر حال و حوصله مطالعه اش را داشته باشند. 

یادداشت های زیادی از این کتاب برداشتم که مطالب مفیدی برایم داشت.

صراحت آیت الله مصباح خیلی خوب و دوست داشتنی است و این هم از کتاب قابل برداشت است.

مناسب سن دانشجو به بالاست.
      

        این کتاب شامل گفتارها، مقالات و نامه های مرحوم شهید صدر پیرامون حوزه و روحانیت و مرجعیت است. 

ترجمه روان و شیوا است و انسان را درگیر مقصود و منظور مترجم نمی کند. 

قسمت گفتارهای کتاب پر از تبیین در مورد هویت طلبگی بود. از این جهت خواندنش برای کسانی که دنبال پیدا کردن هویت طلبگی هستند لازم است. 

 قسمت مقالات هم بحث هویت طلبگی است، هم علمی و هم روشی. مجموعه ای از مسائل که خیلی خواندنش لذت بخش بود.

 قسمت نامه ها هم درد بود بیشتر. بحث هویت و راهبرد بود ولی تذکر در آن خیلی پررنگ بود، حتی قسمت پاورقی.

سر تا سر کتاب پر از تذکر است. جا به جای کتاب داشتم گریه می کردم. مخصوصا اواخر! 

 نمی دانم در وصف کتاب چه بگویم. برای من خیلی لذت بخش بود خواندنش. 

مخاطب این کتاب طبیعتا طلاب، به خصوص طلاب سطوح عالی به بالاتر هستند ولی بقیه هم بخوانند چیزهای خوبی گیرشان خواهد آمد.
      

        سومین جلد از مجموعه مگره بودم که مطالعه کردم و راستش تا همینجا که از این نویسنده و مجموعه مگره خواندم به نظرم کافی است.

داستان خطی و خیلی ساده جلو می رود و حتی تعلیق های چندانی هم ندارد و یک دفعه همه چیز به طرز عجیبی در کنار هم جمع می شود و مسئل حل! نه اینکه بد باشد، اما به نظرم سه جلد از این مجموعه خواندن دیگر برایم بس بود. حالا اگر زمانی حوصله ام سر رفت می توانم به عنوان یک گزینه به بقیه مجلداتش نگاه کنم ولی نه آن قدری که شیفه اش بشوم. 

این جلد هم مثل دو جلد دیگر بالاخره جاپایی در مشروب و مسائل جنسی برای خودش باز کرد؛ هر چند در مذمت مشروب بود به گمانم!

مطالعه اش برای علاقمندان داستان های جنایی جالب خواهد بود احتمالا.
      

        کتاب مختصر و مفیدی است و شامل سه بخش «جوان و انتخاب بزرگ»، «من کو؟!» و «تاثیر حرکات ورزشی بر روح» است که اولی و سومی برای من جذاب تر از بخش دوم بود. اسم کتاب هم برگرفته از بخش اول است که صفحات بیشتری از کتاب را به خود اختصاص داده و البته بحث مهم تری هم هست. مقصود از انتخاب بزرگ آن است که جوان، خود را محدود در مادیات نکند و به افق های بالاتری فکر کند. 

بیان ساده و شیوایی در کتاب وجود دارد و مباحث ورزش هم برای خود من مقداری جدید بود. برخی مطالب هم بود در لا به لای کتاب که از خواندنش لذت بردم.

خوشخوان است و سریع تمام می شود و می‌توان آن را به جوانان توصیه کرد. برای متوسطه دوم به بالا به گمانم مناسب باشد.
      

        کتاب از دو بخش تشکیل شده است. بخش عمده کتاب صحبت های شهید مطهری در جمع طلاب است و بخش آخر کتاب، یادداشت های ایشان پیرامون همین مطالب که مطالب یادداشت ها خیلی مسئله اضافه تری بر صحبت ها نداشت البته. 

سه کتاب اخیری که خوانده ام مربوط به جلد 31 و 32 مجموعه آثار شهید مطهری بود و در هر سه هم به گمانم مباحثی ناقص را جمع آوری کرده بودند. این سبک از کتاب ها اگر چه که می تواند برخی نکات مفید را به همراه داشته باشد ولی نگاه جامعی که معمولا شهید مطهری به انسان می دهد را نمی دهد و همین هم باعث دلزدگی می شود و اذیت شدن! این کتاب هم مثل مسئله ملیت و انحطاط و ترقی تمدن ها، ناقص بود؛ هر چند حاوی مطالب فوق العاده مفید. خوش خوان تر از کتاب انحطاط بود و زود تمام شد ولی باز هم چندان به دل من نچسبید.

کتاب را که خواندم به نبوغ شهید مطهری بیشتر پی بردم. قبل از انقلاب مباحثی را مطرح می کند که برای الان هم کاربردی است. هر چند که مجال بسط نظراتش را پیدا نکرد. 

مطالعه کتاب برای کسی که خالی الذهن است خوب است واقعا ولی کسی اگر اطلاع داشته باشد از برخی مسائل حکومت، کتاب را چندان دلچسب نمی یابد، اگر چه که حاوی مطالب و نکات ارزشمندی است. حتی برخی مطالب پاورقی هم برای من جذاب بود و لازم. 

مطالعه آن برای دانشجو به بالا مفید است.
      

        خیلی طول کشید تا تمام کنم. تنبلی و البته کمی سیر بحث که خیلی در ذهنم جا نگرفت، باعث شد طول بکشد.

نکات خوبی از آن برداشت کردم و یادداشت ولی آن طور که باید و شاید مثل بقیه کتاب های شهید مطهری نیست و انتظار انسجام و همه جانبه بودن را نباید از آن داشت. 

بحث ها تنه به تنه ی مطالب عمیق فلسفی می زند و همین باعث می شود که نتوان آن را به دیگران خیلی توصیه کرد، مگر آن که کمی شخص در مطالب علوم انسانی و اجتماعی، به خصوص فلسفه غور کرده باشد.
      

        دومین کتابی که از مجموعه خواندم این کتاب بود. 

همه چیز روایت داستان به نظرم تنظیم است و ایرادی خیلی نمی توان بر آن گرفت. 

این کتاب، کمی مطالب احساسی هم داشت که از آن حالتِ جنایی تنها کمی فاصله گرفته بود و جالب بود.

ترجمه مترجم هم به نظرم درخور توجه بود. اگر از قسمت نوشیدنی های مکرر داستان بگذریم و البته رنگ داستان جنایی که گره خورده بود به دختری با چند معشوقه و لوازم این گره خوردگی، باید بگویم انتخاب کلمات و نوع ترجمه داستان را به سمت پوشیدگی و ستر می برد و همین هم در خور توجه بود. حالا یا محظوریت های انتشار یا سلیقه مترجم، هر چه که بوده، کمی داستان را قابل انتشار کرده است. مسئله نوشیدنی و روابط بی حد و مرز، خیلی رمان های خارجی را درگیر می کند و من دوست ندارم این مسئله را و همین که کسی از آن فاصله می گیرد، برایم جذاب می شود. 

مطالعه آن برای علاقمندان کتاب های معمایی بد نیست، البته با همان ایرادی که به زمینه داستان دارم!
      

        فکر نمی کردم انقدر زود تمام بشود. به خودم آمدم دیدم کتاب تمام شده است. 

من همیشه به این فکر می کردم که چطور دلشان می آمده و جرئت می کردند به خانواده شهدا خبر شهادت را بدهند؟! بدتر اینکه برای تسلیت و دلداری بروند؟! توی این کتاب جوابش را پیدا کردم. قاعده ی شهید دادن با از دست دادن مال و اموال متفاوت است.

عاشقانه هایش را چه قدر دوست داشتم. چه قدر دلچسب بود. اینکه سبب مسلمان شدن کسی بشوی. اینکه آن مسلمان، خیلی مسلمان باشد. اینکه این واقعه ضمن ازدواج باشد. اینکه هنوز آن مسلمان، بعد از سالها، تو را دوست داشته باشد. واقعا جذاب است. نیست؟!

حمید حسام باز هم گل کاشت. نمی دانم خاصیت قلم اوست یا داستان جذاب است یا هر چیز دیگری! نمی دانم. کتاب خوش خوان و خوش حال کننده تحویل می دهد. من دست گرفتم که شروعش کنم فقط، نمی دانستم به این زودی تمام می شود. 

خستگی ناپذیری این مادرشهید واقعا ستودنی بود. خجالت کشیدم از خودم. 

روزهای اول انقلاب چه قدر جذاب بوده. چه قدر شخصیت آقای بابایی جذاب بوده. و چه قدر «چه قدر» های دیگری که در این کتاب ریخته.

خواندن کتاب برای همه خوب است. زن و مرد. خصوصا آقایان. خجالت بکشند از تنبلی. خصوصا خانم ها. الگوی دم دست پیدا کنند.
      

        اولین کتابی بود که از مجموعه مگره خواندم.

داستان معمایی جنایی است و مگره، مانند پوآرا، مارپل و شرلوک سعی در کشف حقیقت دارد. 

راستش همین که نتوانستم تا آخر ماجرا هم حدس بزنم چه کسی قاتل بوده، برایم جذاب بود. 

داستان تمیزی هم داشت. مشخص بود کمی سانسور اتفاق افتاده و به نظرم سانسور خوبی هم اتفاق افتاده بود و خوشم آمد. در مجموع داستان به دور از پلیدی های مرسوم رمان های فعلی رقم می خورد.

سرعت روایت کتاب نسبتا خوب است. من با سرعت بیشتری دوست دارم داستان روایت شود ولی سرعت روایت این داستان قابل قبول بود. کمی به جزئیات صحنه ها پرداخته بود که البته این پردازش ها الزاما ربطی به اصل ماجرا نداشتند و همین هم سرعت روایت را پایین آورده بود و می شد حذف بشود. 

من خوشم آمد. برای نوجوان به نظرم کتاب خوبی است.
      

        کتاب در نقد و توهین به نظام آموزشی است. کینه نویسنده کتاب نسبت به نظام آموزش و پرورش نه عجیب ولی بی مثال است که فکرش را هم نمی کردم کسی این حجم از مطالب را در بد بودن آموزش و پرورش بنویسد.

 نویسنده خود از سمپادی هاست به گمانم. اجحاف هایی که در طول دوران تحصیل به خود و دیگران شده است را گرفته و آن را به همه جا تعمیم داده و یک نظام سیاه آموزشی را ترسیم کرده. 

 تقریبا کلمه ای از ستایش و خوبی کسی در این کتاب یافت نمی شود. در مقدمه هم نویسنده سعی کرده بگوید که حرف هایی که می زند ممکن است مثال نقض هایی داشته باشد ولی در کتاب مکرر کل نظام آموزش و پرورش را زیر سوال می برد. عبارت هایی مثل حداقل پنجاه سال عقب تر از نظام آموزشی کشورهای صنعتی را برای نظام آموزشی به کار می برد که نشان می دهد خیلی به مقدمه اش نباید توجه کرد. 

 اینکه گفتم کینه اش بی مثال است، بی جهت نبوده که فکر کنید کسی از این نظام آموزشی استفاده کند و با سواد بشود و بعد یک خوبی از آن به زبان نیاورد و با همان سوادی که در این نظام آموزشی یاد گرفته، کتابی بنویسد برای کسانی که در این نظام آموزشی تحصیل کرده اند. کمی انصاف بدهیم خیلی دیگر سیاه نمایی شده و همه چیز را به همه چیز ربط داده.

 راستش خیلی هم متوجه نشدم، کتابی با تیراژ ده نسخه، و با چنین موضوعی چرا نوشته شده و چه هدفی را دنبال کرده. 
	
 به گمانم نویسنده وقتش را تلف کرده. ارزش نداشت این ها را بنویسد و از آن نتیجه گیری های کلی کند. این نوع نوشتن به درد شبکه های اجتماعی می خورد که زیر هر پست، عده ای درد دل کنند و به نویسنده دلداری بدهند و همین. یعنی جایی که هم مخاطبش دنبال یاد گرفتن چیزی نیست و هم نویسنده اش دنبال فرادهی چیزی نیست. به درد این جور فضاها می خورد نه کتابی که نویسنده باید سر تک تک کلمات فکر کند و مخاطب هم برای یادگیری جلو آمده. 

 خیلی از حرفهایی که نویسنده نوشته جواب دارد. گاهی اشتباه فردی بوده و گاهی نویسنده اقتضائات کار اجرایی را درک نکرده. 

خواندن کتاب برای معلم ها بد نیست البته. می توانند ذهنیت دانش آموزان را بدانند.
      

        دومین کتابی است که از نویسنده در دست می گیرم. اولین کتاب خاطرات بدی را در ذهنم ثبت کرد و مایل نبودم کتاب دیگری از نویسنده را بخوانم ولی این کتاب، کمی آن خاطرات بد را شست و برد.

ماجرای نفوذ یک دختر صهیونیست در بین مردم کشورهای منطقه برای پیشبرد اهداف صهیونیست هاست و البته که به ماجرای شکل گیری داعش گره می خورد.

روایت داستان جذاب ست ولی به گمانم درصدی از جاذبه آن، جاذبه جنسی باشد. شما بخواهید یا نخواهید، این نوع کتاب ها، جذابیت جنسی هم دارند. من خودم دوست ندارم این نوع کتاب ها را بخوانم و به دیگران توصیه کنم و بنویسم. هر چه قدر هم که مفید باز هم به نظرم جایش در مجامع عمومی نیست.
      

        زن آقا، یحیی و ملداش، هر سه روایت تبلیغ یک روحانی در روستا هستند و خاطره هایش. اولی روایت همسر یک طلبه است و واقعی و دوتای بعدی احتمالا رمان باشند اما خالی از واقعیت؟! فکر نکنم.

ملداش روایت کوبنده تری دارد نسبت به یحیی و زن آقا. نویسنده واگویه های یک روحانی در مقاطع مختلف را به تصویر کشیده و همین هم به کوبندگی رمان افزوده است. 

ساده، شفاف و روان. حکایت داستان این سه خصلت را دارد. فضای روستا با فضای سادگی آمیخته است و همین مکان، برای رقم خوردن یک داستان ساده و شفاف و روان مناسب بوده انگار. 

حکایت محبت ها و دل بریدن ها، حکایت گناهان و حکایت سختی ها، بغض داشت بیشتر مواقع و البته، گاهی هم خنده ای چاشنی کار بود. 

روایت داستان هرچند با صراحت ولی از دایره حیا خارج نمی شود به نظرم و همین هم نقطه قوت ماجراست. برخی نویسندگان می خواهند صریح باشند، رکیک نویسی می کنند! نویسنده عنان قلم را گرفته و ضمن صراحت، حیا را از دست نداده. همین مسئله هم باعث می شود که بتوانی کتاب را به بقیه توصیه کنی، البته به نوجوان شاید نه. دانشجو بهتر است به گمانم. 


داستان آموزندگی دارد. حکایتِ غل و زنجیرهایی که به گردن ما انداخته شده و باید برداشته شود. 

داستان کوتاهی است. سریع تمام شد و از آن هایی بود که دوست نداشتی تمام شود. 

گاهی که از سختی های کار روحانیت می نویسند، نمی دانم کتاب را به کسی معرفی کنم یا نه؟! از سختی گفتن و شنیدن، گاه انسان را آماده می کند و گاه هراسان! اولی خوب است و دومی نه. این کتاب هم از سختی ها نوشته است و نمی دانم معرفی ش بکنم یا نه ولی اگر کسی دوست داشت بخواند، کتاب قشنگی است به گمانم.
      

        مقدمه کتاب یک سخنرانی از مقام معظم رهبری (مد) پیرامون جایگاه خواص بود که من نخوانده بودمش. به شدت جذاب بود. 

کتاب پیرامون جایگاه خواص در جامعه و بررسی تاریخی عملکرد خواص در صدر اسلام و جمهوری اسلامی نوشته شده است. 

کتاب یک دست نیست! یعنی حداقل از نظر من، فراز و فرودهای زیادی داشت. یک بار در جامعه شناسی غور می کردیم و یک بار در لا به لای متون تاریخی صدر اسلام و بعد از آن هم در مجلات دهه هفتاد و هشتاد! همین تنوع شاید به گمان عده ای مزیت باشد ولی به نظر من که کتاب را دچار ناهمسانی مطالب کرده بود. گاهی اوجِ اوج و گاهی هم ملال آور. حداقل برای من. گاهی حس می کردم این کتاب برای زمان خودش نوشته شده و متعلق به دهه هشتاد است و گاهی حس می کردم چه قدر خوب نوشته شده و انگار برای همین الان است. خلاصه که این فراز و فرود ها چندان خوشایند نبود. 

بخش صدر اسلامش، آن زمانی که کلامی می شد برایم جذاب نبود و برعکس، زمانی که تاریخی می شد به شدت جذاب می شد. در مورد بخش جمهوری اسلامی اش هم با اینکه بی خبر نبودم از اوضاع کشور ولی برخی مطالب برایم جدید بود و جالب. 

حس کردم نویسنده تمام دوندگی اش را انجام داده تا نگذارد کسی کج برود. دغدغه اش قابل ستایش است، هر چند که به موفقیت کامل نرسد این کتاب و البته که به گمانم موفقیت هفتاد درصدی را خواهد داشت. یعنی کسی این کتاب را بخواند متوجه جایگاه خیلی مطالب از جمله مبارزه با آمریکا و مسئله عدالت می شود. 

کتاب، کتابی گاه ملال آور و گاه به شدت جذاب بود. خواندنش کار هرکس نیست ولی اگر کسی بخواند قطعا چیزهای خوبی گیرش خواهد آمد.