کتاب همان طور که از جلدش مشخص است در ژانر ادبیات پایداری، تاریخ شفاهی معاصر است. 
کتاب در کل خاطرات میرزا محمد سُلگی رزمنده نهاوندی است. کتاب ابتدا با خاطرات دوران کودکی راوی آغاز می شود و در ادامه با خاطرات دوران دفاع مقدس  و نحوه جانبازی و فرماندهی او در عملیات های مختلف ادامه پیدا می کند. 

برای خوانندگانی که به دنبال اطلاعاتی درباره گردان حضرت ابوالفضل و لشکر انصارالحسین استان همدان و عملیات های خیبر،کربلای ۴ ، والفجر ۸ و عمليات مرصاد هستند کتاب اطلاعات خوبی دارد حتی بخشی کتاب به خاطرات راوی درباره روند درمان شیمیایی در کشور آلمان و فعالیت منافقین در آنجا می پردازد که برای خوانندگان ادبیات پایداری اطلاعاتی را در بر دارد.

کتاب از جمله کتاب هایی است که دارای متن تقریز رهبری است و شمارگان چاپ بالایی دارد. 

طراحی جلد: در ابتدا شاید نام کتاب و طراحی جلد کمی گنگ باشد ولی پس از خواندن کتاب طراحی جلد و نام کتاب تازه برای خواننده مفهوم و جذاب  میشه.


        

          واقعاً درک خیلی از وقایع و حقایق دوران دفاع مقدس برای من که سخت و دشوار بود رشادت ها از خود گذشتگی ها و حتی زخم زبان ها
حاج میرزا ندیده و نشناخته ما رو محضر ارباب دعا کن شهادتت خیلی مبارک 
        

          رهبر انقلاب:
سلام بر یاران حسین (علیه‌السّلام) و سلام بر لشگر انصارالحسین همدان؛ و سلام بر شهیدان، دلاوران، فدائیان، شیران روز و عابدان شب؛ و سلام بر شهید زنده میرزا محمد سُلگی و بر همسر باایمان و صبور او؛ و سلام بر حمید حسام که دردانه‌هایی چون سُلگی و خوش‌لفظ را به ما شناساند. ساعتهای خوش و باصفائی را با این کتاب گذراندم و بارها با دریغ و حسرت گفتم:

درنگی کرده بودم کاش در بزم جنون من هم / لبی تر کرده زان صهبای جام پرفسون من هم

هزاران کام در راه است و دل مشتاق و من حیران / که ره چون میتوانم یافتن سوی درون من هم ...

در میان کتابهای خاطرات جنگ، این، یکی از بهترین‌ها است. نگارش درست و قوی، ذوق سرشار، سلیقه و حوصله، همّت بلند، همه با هم دست به کار تولید این اثر شده‌اند. کتاب خانم ضرّابی در شرح حال شهید عالی‌مقام علی چیت‌سازیان نیز دارای همین برجستگی‌ها است. این دو نفر از ستارگان اقبال همدانند.

بهمن ۹۵
        

          غزلی بداهتا تقدیم به فرمانده:

زیر ابرهای تیره و سنگین آبی آسمان نمی‌میرد
سرو اگر چه خمیده هم بشود باز هم با خزان نمی‌میرد

سرو ما ایستاده می‌ماند گرچه بر پای او تبر بزنند
چند گلدسته هم اگر پژمرد باز روح اذان نمی‌‌میرد

سرو ما، آرمان ما، عشق است، عشق خون است، در رگ و پی ما
تو خودت توی گوشمان خواندی؛ هرگز این آرمان نمی‌میرد!

یاد دادی به ما که ننشینیم گرچه بر پایمان تبر بزنند
تو شهیدی و هیچ وقت شهید در گذار زمان نمی‌میرد

سرو ما ایستاده می‌ماند، صد هزاران نهال در‌ راهند
رودهایی اگر که خشکیدند، آب هرگز بدان نمی‌میرد


درباره کتاب حرفهای زیادی می توان زد ولی همه آن حرف ها را می توان نگفت، حرفی که باید زد این است که به نزدیک ترین کتاب فروشی بروید و چندین ساعت زندگی با یکی از بزرگمردان تاریخمان را هدیه بگیرید
        

          از بهترین کتابهایی که سرگذشت «مردان مرد» را روایت میکند، بسیار کتاب عالی و لذت بخشی بود
مزیت کتاب حس غرور و سربلندی ای بود که پایانبندی کتاب القا می کرد
و همچنین روایت جانبازی و جانبازان در آلمان و بازگشت این مردان به جبهه های جنگ
همچنین روایت میدانی مرصاد و وضعیت روزهای آخر جنگ...


اما چه حیف که هنوز جای داستانهایی بر اساس این کتابهای خاطرات خالیست... به نظر میرسه باید از این مرحله فراتر رفت، نه اینکه کار زائدی باشه، اتفاقا باید پر حجم ادامه داشته باشه تا ثبت این خاطرات به بهترین و کاملترین وجه ممکن انجام بشه، اما باید به مرحله ی جدی داستان نویسی و داستان پردازی بر این اساس وارد شد، داستان و رمان نفوذ بیشتری خواهد داشت
        

          حمید حسنی:
#کتاب_خواندم
#اب_هرگز_نمی_میرد
توصیف های دوستان زیاد و نام آشنایک نویسنده کتاب ؛اقای حسام و تقریظ رهبری که اشاره کرده بودند ؛این  کتاب از بهترین کتابهای دفاع مقدس است که خوانده اند؛ترغیبم کرد کتاب رو بخوانم.
شخصیت اقای سلگی واقعا برایم ارزوست؛اهل معنا،شجاع،خستگی ناپذیر ومخلص.  
البته به حال و روز دوستان دفاع مقدس همدان به شدت رشک میبرم که توانسته اند شخصیت های دوران دفاع مقدس شان را اینچنین زنده وشناخته کنند.
        

          با انگشت روی شیشه بخار گرفته نوشت " آب هرگز نمی‌میرد"
پرسید منظور خاصی دارد این نوشته و جواب شنید آب نشانه روشنایی است.و همه چیز زنده به آب است و تا آب هست زندگی هست. ما برای جاودانه ماندن به جبهه آمده ایم.
فکر کرد این جمله دو معنا دارد نخست آب مرتبط با گردان  آقا اباالفضل است،و آن آب که هرگز نمی‌میرد خود آقا اباالفضل است.
و دوم  اینکه آب اشاره ای به  منطقه عملیاتی است که به ذهن این بسیجی خطور کرده است.
اگر تا به حال هیچ کتاب از جبهه و جنگ نخوانده اید آب هرگز نمی‌میرد را دست بگیرید.
من که حرفام ته کشیده برای بیان تعریف و تمجید کتاب.

خوش به حال آنان که خون قلبشان را نثار  راه و مکتب حسین کردند "الَّذِینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَیْنِ".علیه السلام

        

          زبان داستانی‌مثال‌زدنی، پر از تصویر و دیالوگ.  
علاوه بر مروری کلی بر عملیات‌های دفاع مقدس، حال و هوا و روحیهٔ رزمندگان به‌زیبایی در این کتاب نشان داده شده بود.
        

          بسم الله الرحمن الرحیم 
یاد و خاطره تمام شهدای جنگ تحمیلی شاد که به ما درس رشادت و  ایمان دادند.
انسان در زندگی این مرد بزرگ(شهید میرزا محمد سلگی) انگشت به دهان می ماند.
        

          بسیار زیبا و خواندنی. در داستان با مردی همراه می‌شویم تا بخشی از تاریخ این کشور را بیان کند.  تاریخی همراه با رشادت‌ها و تلاش‌های خستگی ناپذیر و خطرناک. حماسه ای از مردان و زنانی دلیر که حقیقتا اعجاب انگیز است. در کتاب همراه با نویسنده، گاه می خندی و گاه گریه می کنی. و اینکه غبطه خوردم به حال مردمانی که چقر سبک زندگی و اندیشه‌شان با اکنون ما فاصله دارد. ایمانی که باید احیا شود دوباره تا شاید در این دنیا بتوان امیدی به آینده داشت. ایمان و عشقی که هر کار ناممکنی را ممکن کند و ترس درش نباشد.
        

          کتاب دوست داشتنی بود. در مورد یک جوان ساده ی روستایی که به مرور به جایی میرسد که در موقعیت یکی از سرنوشت سازترین لحظات جنگ با دست خالی و با کمک همرزمانش، حماسه سازی میکند.
چند وقت پیش در مسیر مسافرت، هم از نهاوند گذشتم و هم از تنگه ی چهار زبر.
و چقدر عجیب بود، حس بودن در همان سرزمینی که این همه اتفاقات اسطوره وار افتاده بود ...!
        

          یکی از بهترین و واقعی ترین گزارشات از دفاع مقدس 
        

          قبل از تو تا کنون هیچکس مرگ را چنین به بازی نگرفته بود.
حکایت داستان رزمنده ای پاکباز که به تأسی‌ از مولایش عباس (ع)  شجاعت و گذشت را سرلوحه خویش قرار داد.هدف که الهی باشد و نیت خالص،انسان پاکباز خواهد شد.
        

          میرزا محمد سلگی فرمانده گردان حضرت ابوالفضل است. برای او خیلی مهم بوده که در گردان حضرت ابوالفضل مبارزه کند و واقعا در لحظه‌های حساس نبرد، خودش را در کربلا احساس می‌کند. روایت‌ها و لحظه‌های عاشورا گاهی برایش تکرار می‌شوند و یا حداقل او دنیا را این‌طوری می‌بیند. مثلا وقتی رزمندگان اسلام زیر آتش شدید دشمن تشنه هستند و خمپاره‌ای تانکر آب را سوراخ می‌کند، او نزدیک تانکر است و می‌تواند برود از آبی که دارد هدر می‌رود بنوشد؛ ولی یاد سقای کربلا او را باز می‌دارد.

میرزا محمد قهرمان است. بی‌مهابا وارد مهلکه نبرد می‌شود و آدم بدها را می‌کشد. خاطرات مبارزه‌های او مثل فیلم‌هاست. فقط با این فرق که او واقعا پیروز می‌شود و شکست می‌خورد و بارها مجروح می‌شود. او واقعا هر دو پایش را از دست می‌دهد. بدون پا باز هم می‌جنگد و به خط مقدم و حتی به ارتفاعات می‌رود. بدون پا سالیان سال زندگی می‌کند و راضی است به رضای خدا.
        

          ◇نسخه الکترونیک
قبل از خواندن کتاب فقط می‌دانستم که نویسنده‌‌ای خوب پشت این کتاب است. شخصیت اصلی و راوی کتاب چه طور؟ هیچ. هیچ اطلاعاتی از او نداشتم. و چقدر مایه‌ی تأسف است که چنین شخصیت بزرگی را نمی‌شناختم. 

میرزا محمّد را می‌گویم. نازنین‌مردی که می‌خواست گمنام بماند و حتی سال‌ها مهر سکوت به لب زد و دوست نداشت از خودش بگوید. اینجاست که تشنه‌ی فهمیدن زندگی حاج میرزا محمّد می‌شوید و تا از او بیشتر ندانید آرام نمی‌شوید که نمی‌شوید. 

از جوان ارتشی‌ای می‌خوانید که عاشق مرام بچه‌های سپاه در جنگ می‌شود و روزی به خودش می‌آید که می‌بیند خودش هم سپاهی شده.  جوانی که از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ یعنی تقریباً  کل دفاع مقدس در جبهه‌های مختلف جنگ بوده و در عملیات‌های مختلف شرکت کرده و  بخش‌های مهمی از تاریخ جنگ تحمیلی را با او درک می‌کنید.  راوی ما حتی وقتی پاهایش را در راه خدا از دست می‌دهد، باز هوای شهادت دارد و این عجیب نیست وقتی بدانید جبهه برای این مرد صحرای کربلا است و خودش و گردانش فدایی حضرت ابوالفضل (ع)  هستند. از اول کتاب یک کلمه بارها در ذهنم تکرار می‌شد آن هم عقلانیت بود. شهید میرزا محمّد سُلگی(سال ۱۳۹۹ به دلیل عوارض ناشی از جنگ به شهادت می‌رسند) عقلانیت و معنویت را به معنای واقعی کلمه باهم داشت. نباید از نقش مهم و تأثیرگذار همسر شهید بگذریم. شاید لازم باشد  کتاب 《عشق هرگز نمی‌میرد》 را هم ورق بزنیم تا این بار از نگاه همسر، میرزامحمّد را ببینیم.

نقاط ضعف:
ممکن است تعدد اسم‌ها و عملیات‌ها و اطلاعات نظامی شما را خسته کند و حتی حس کنید کند کتاب را پیش می‌برید. 

نقاط قوت کتاب:
۱.عنوان و جلد روی کتاب زیباتر از این نمی‌توانست انتخاب شود. این را آخر متوجه خواهید شد، نه اول.
۲.آوردن تصاویر در آخر هر فصل خیلی ایده‌ی قشنگی بود.
۳.اینکه گفته‌های راوی کتاب یعنی آقای سُلگی را با گفته‌های دیگران و همرزمانش تطبیق داده‌اند به ارزش و اعتبار کتاب افزوده‌ است.
۴.قلم نویسنده بسیار عالی است‌. 
۵.کتاب پر از اطلاعات و جزئیات عجیب و غریبی است که به اندازه‌ی چند کتاب به سؤالات شما جواب می‌دهد. مثلاً بخش منافقین. شهید در دوران نقاهتش در آلمان هم برای مردم درباره‌ی دفاع مقدس تبیین می‌کند و این عجیب نیست وقتی بدانید آنجا هم منافقین در بیمارستان محل بستری او نفوذ کرده بودند و بین جانبازان و مجروحان ایرانی تبلیغات دروغین راه می‌انداختند و حتی به ضرب و شتم جانبازان می‌پرداختند. توصیف عملیات‌ها آنقدر خوب و زنده است که به عنوان خواننده خودت را وسط جبهه‌ها می‌بینی.  فصل آخر که درباره‌ی عملیات مرصاد است واقعاً  نفس آدم را مثل رمان‌های جنایی در سینه‌ حبس می‌کند. اصلاً مگر می‌شود با خواندن این فصل پر از حس غرور نشوی و افتخار نکنی به فرمانده‌ی اصلی و گمنام عملیات مرصاد و  مردان شجاع سرزمینت؟ باور کنید که نمی‌شود. همان طور که آخر کتاب تمام می‌شود، امّا حماسه؟ نه... تمام نمی‌شود...






        

          حس خوبی داشتم و در حین و بعد از مطالعه کتاب
        

          کتاب جالبی بود. 
مخصوصا بخشهای ابتدایی و پایانیش رو دوست داشتم‌.
وسطاش بخشهای مربوط به عملیات ها کمی برام خسته کننده بود هرچند لابه لاش خاطرات جالبی از همرزمانشون تعریف میکردن.

خود آقای میرزا محمد پنج کلاس بیشتر سواد نداشتن ولی در جای جای کتاب تاثیر و نفوذ کلامشون روی رزمنده ها مشهوده. خیلی با قرآن و احادیث مأنوس‌ بودن و قدرت بیان خوبی داشتن.

جالب ترین شخصیت کتاب برای من، پروین خانم همسر ایشون بودن. هم ازدواجشون و هم صبوری هاشون در نبود همسر و مشکلات زندگی با ۵ بچه کوچیک زیر بمباران‌های نهاوند و ...
(یک کتاب هم از خاطرات همسر ایشون منتشر شده به اسم عشق هرگز نمی میرد. نوشته ی مونا اسکندری)

دردناک ترین بخش کتاب هم مجروحیت آخر میرزا و اعزامشون به آلمان برای درمان بود. دوست داشتم بشینم کلی گریه کنم برای دل خودشون و خانمشون.

خلاصه‌ی ماجرا ، کتاب خیلی خوبی بود.
من صوتی گوش دادم و کیفیت گویندگی هم عالی بود.

«آب هرگز نمی‌میرد» را از طاقچه دریافت کنید
https://taaghche.com/audiobook/62519
        

          خاطرات بسیار روان حاج میرزا سلگی درباره جنگ با طعم ایثارهای دفاغ مقدس از اون کتاب هایی که چراغ های زیادی در ذهنم روشن کرد و سوالات خیلی زیادی برام ایجاد کرد. جزو معدود کتاب هایی که تونستم در عرض یک هفته با وجود داشتن ۷۰۰ صفحه تموم کنم. ردح شهیدان شاد
        

          گفتنی‌های زیادی دارد این کتاب. نثر دوست‌داشتنی جناب حسام اضافه شده به پژوهش جدی ایشان و خاطرات بی‌پرده سردار سلگی. 
کاش فرصتی شود که دوباره بخوانمش
        

          کتاب خوبی بود و مهم تر از خوب بودنش اینکه چقدر خوبه که آدمی مثل میرزا محمد سلگی به واسطه‌ی این کتاب به مردم شناسانده شد و خاطراتش توی تاریخ شفاهی ثبت شد.
به نظرم اگر این کتاب نبود، ما و مردم هم دوره‌ی ما قطعا به حاج آقای سلگی بدهکار می‌شدیم. زحمات عجیبی که ایشون کشیدن واقعا جا داره آدم بشینه بهش فکر کنه و یه نگاهی هم به زندگی خودش بندازه!
این که بابت حرف هایی که راوی گفته بود با اشخاص دیگه زده هم ، نویسنده یعنی آقای حسام رفته با اون طرف هم گفتگو کرده و اون گفتگو رو به عنوان پاورقی آورده حرکت بسیار به جایی بود.
از قسمت مرصاد یعنی بخش پایانی کتاب هم من خیلی لذت بردم و به نظرم دست اول ترین روایتی بود که تا حالا از این عملیات خوانده بودم.
نهایتا خیلی تلخ بود که توی کتاب نویسنده ارجاعاتی داشت از آدم هایی که روزهای نگارش کتاب زنده بودند و متاسفانه الآن دیگه بین ما نیستند. روح علی آقای خوش لفظ، حاج حسین آقای همدانی و شهید بزرگوار شاطری شاد.
اگر خاطرات های دفاع مقدس رو دوست دارید انتخاب خیلی خوبیه.