بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم
سلام و نور. 
اولین کتابی  بود که از جناب شاه آبادی خواندم و به غایت لذت بردم. شخصیت پردازی و فضای داستان و زمان حاکم بر قصه بسیار باور پذیربود.
        

          یک رمان با روایتی خاص و خواندنی که در نوع خود خیلی خوب بود
        

          اکثر قریب به اتفاق کسانی که در مورد  «دیلماج» یادداشت نوشته‌اند، در همان ابتدا فورا خاطرنشان کرده‌اند که «میرزا یوسف، شخصیت اول رمان، یک شخصیت ساختگی/خیالی است.»
همین جمله می‌تواند خوراک یک پرسش و بحث اساسی فلسفی باشد که : «به نظر شما واقعی یعنی چه، و شخصیت واقعی کیست؟» 
احتمالا همه‌ی آنهایی که میرزایوسف را حاصل خیالپردازی نویسنده و ساختگی می‌دانند دلایل خودشان را دارند، اما من هم به دلایل خودم میرزایوسف را یک شخصیت واقعی میدانم. 
شاید جایی در متون تاریخی اسمی از او نیامده باشد، اما محکم‌ترین دلیل واقعی بودن میرزایوسف نه ثبت اسمش به قلم مورخان و تذکره نویسان، که وجود رسم و سلوکش در وجودِ تک تک ماست. 
میرزا یوسف آنقدر واقعی است که هر ایرانی فارغ از هر مرام و مسلک و اعتقادی، موقع خواندن سرگذشتش یک  «میرزا یوسف» درون خودش پیدا میکند:
 یوسفِ شیفته‌ی دانش و فهم و پیشرفت، ملول از جور زمانه و ظلم حکمرانان، زخم‌خورده ی بی قانونی. 
یوسفی که تا مغز استخوان به حال دردمندی هموطنانش می‌سوزد، آنان را لایق حکمرانان و جامعه‌ای بهتر می‌داند، دوست دارد برایشان کاری کند و... 
در پایان داستان اما ما با یک یوسف جلاد طرفیم. یوسفی که بخاطر سرسپردگی به گروهی که به آن تعلق دارد به یاری یک زمیندار مظلوم کُش می‌رود و او که تا چندی قبل هوادار مشروطه و شیفته‌ی آزادی بود، تا به جایی پیش می‌رود که به دستورش زبان پنج نفر از کسانی که اسم  «مشروطه» را به زبان آورده‌اند، از حلقوم بیرون بکشند.
یوسفِ عدالتخواه و اخلاق مدار، در روزهای پایانی به چنان درجه‌ای از  «نسبی گرایی» اخلاقی رسیده که موقع لشکرکشی به طالش و کشتار مردم مظلومی که علیه زمیندار آنجا شورش کرده‌اند می‌گوید (نقل به مضمون) هرچیز یک وجه خیر دارد و یک وجه شر، بستگی دارد از کدام طرف دیده شود، لشکرکشی من به طالش به نفع مردم نیست، اما زمیندار آنجا از این اتفاق نفع می‌برد و این وجه خیرش است!.
بله... همه‌ی ما یک میرزایوسف آزادیخواه و وطن دوست داریم که برای تبدیل شدن به یک آدمکش کور، زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی در این مُلک برایش مهیاست:
میل عجیب ما به تبدیل شدن به آنچه گروه و قبیله مان می‌خواهد که منجر به ندیدن حق و نسبی گرایی اخلاقی میشود
میل مان به دور زدن قانون و بی قانونی (که در حاکمیت و ملت هرکدام به نوعی خودش را نشان می‌دهد) 
عجول بودن، اعتقاد نداشتن به تغییر تدریجی و میل به تغییر همه چیز با یک تغییر طوفانی و انقلابی
و از همه مهمتر به رسمیت نشناختن تکثر و بلد نبودن  «گفتگو». 
هرچند یوسفِ این مُلک برای شناختن راه از چاه، میراث بزرگی از حکمت و انسانیت در اختیار دارد اما چه کنیم که همیشه دامها نزدیکتر و چاه‌ها بزرگترند. 
برای عزیز شدن یوسفِ ایران راه بلندی درپیش است، باید مراقب تله های تاریخی مان باشیم چون هیچکس قول نداده همه‌ی یوسفها پس از افتادن به قعر چاه، عزیز شوند. 

        

          (فقط این جمله) های کتاب زیاده اما: 
" امروز میفهمم آنچه که فکر میکردم عشق است، میلی بود که به یک منبع زیبایی داشتم. سرچشمه ناشناخته‌ای که هنوز هم نمیدانم کجاست ... ! " 
        

          «از دیلماج تا فراموشخانه»

دیلماج زندگینامه ی خود نوشت فردی به نام میرزایوسف مستوفی ملقب به دیلماج که سرگذشتش از دوران کودکی تا زمان وارد شدنش به لژ فراماسون ایرانه.
من اصولا خیلی سراغ کتاب های تاریخی نمیرم چون از حوصلم خارجن ولی به شدت قلم اقای شاه ابادی رو دوست داشتم . موضوع کتاب برام جالب بود و نحوه ی روایت رو خیلی دوست داشتم.
یوسف منو یاد دوریان در کتاب دوریان گری مینداخت.جوانی خوش ذوق با احساساتی لطیف که به شدت تحت تاثیر اطرافیانش قرار میگرفت و افکارش تغییر میکرد.
یوسف با اینکه شخصی خیالی بود ولی انقدر اقای شاه ابادی خوب همه چیز رو مثل پازل بی نقص کنار هم گذاشته بود که وقتی کتاب رو تموم کردم بار ها راجب یوسف و شخصیت های تاریخی دیگه سرچ کردم.
در کل خیلی خوب فضا و جو اون دوران رو به تصویر کشیده بود و به خاطر قلم روان خسته کننده نبود.
شاید پایان تقریبا باز و هول هولکی رو بشه از تنها نقاط منفی کتاب دونست ولی به نظرم به علت عضو شدن یوسف توی فراموشخانه(لژ فراماسونری ایران) و محدودیتش در نوشتن معقول و طبیعی بود.
چرا دیلماج بخونیم؟
اگه به خوندن رمانای تاریخی علاقه دارید و از داستانای با چاشنی شخصیت ها و وقایع واقعی تاریخی لذت میبرید و دوست دارید وسط داستان خوندن یه چیزی به اطلاعات تاریخیتون اضافه بشه پیشنهاد میکنم دیلماج رو بخونید✨


        

          تاریخ به قلم آقای شاه آبادی همیشه زیباست.

کتاب، شخصیت میرزا یوسف دیلماج رو از زبان نویسنده ای بیان میکنه که کتابی درباره این شخصیت نوشته ولی به جهت پیچیدگی های شخصیت یوسف دیلماج و تناقض های روایت ها برای نشر اون با ناشر به مشکل بر میخوره. کتاب متشکل از متن کتاب آقای نویسنده (به نام خسرو ناصری) و نامه های رد بدل شده بین اون و مدیر انتشارات هست. 

شاید با خوندن کمی از کتاب فکر بکنید که این فقط شبیه یک کتاب تاریخ هست که کمی روایت هایش شبیه داستان شده؛ ولی این در واقع سبک نوشتاری هست که به نویسنده ی داخل داستان کمک میکنه مطالبش رو اون جور که دلش میخواد به خواننده برسونه. (کتاب در کتاب هست یه جوری به خاطر همین میگم نویسنده داخل داستان) و خود این آقای خسرو ناصری دلیل خوبی داره برای نوشتن کتاب به این صورت که خود این موضوع دلیل اصلی رد توسط ناشر هست.

ولی باز با همه این جذابیت ها اگه تازه میخواین خوندن کتاب های آقای شاه ابادی رو شروع کنید این کتاب نباید اولین کتابی باشه که میخونید. مخصوصا اگه نوجوان هستید. بهتره با کتاب های دیگه مثل لالایی برای دختر مرده و تابوت سرگردان شروع کنید و بعد اگه دیدید به این نوع رمان های تاریخی جذب میشید بعد سراغ این کتاب بیاید.
        

          آرزوی بزرگش در زندگی چیست؟
این سوال را  برای هرشخصیتی که میخواهیم خلق کنیم، باید جواب بدهیم. برای نقد و بررسی هر داستان و روایتی، این مهم‌ترین سوالمان از نویسنده است. 
از فلسفی‌ترین و مهم‌ترین و متداول‌ترین سوال‌هایی که از بچه‌ها می‌پرسند هم این است که بزرگ شدی می‌خواهی چه‌کاره شوی؟
اگر هم کسی هرجای زندگی، بگوید دیگر نمی‌دانم باید چه بخواهم یا اگر بگوید هرچه باداباد، تمام تلاشمان را می‌کنیم تا به او بفهمانیم که باید دور و برش را خوبِ خوب نگاه کند و دقیق فکرکند تا نخی پیدا کند و سرش را بگیرد و جلو برود. نمی‌شود که آدم بی‌هدف همینطور بچرخد و زندگی این‌طرف و آن‌طرفش کند.
وقت خواندن کتاب دیلماج، سرم پر بود از این حرف‌ها. به آدم‌هایی که توی زندگی‌ام دیده‌ام و ظاهر زندگی‌شان، آدم را فکری می‌کند که نکند واقعا هیچ هدف بزرگی برای زندگی‌شان ندارند؟!
هرچه داستان جلوتر می‌رفت، بیشتر از باری به هرجهت بودن بدم می‌آمد.
آخر آدم این‌قدر منفعل؟!
میرزا یوسف، یک شخصیت تخیلیِ تاریخی است. به بهانه خواندن زندگی‌نامه‌اش از لابه‌لای دست‌نوشته‌های خودش، چند روزی در حال و هوای دوران قاجار تنفس کردیم. اما میرزایوسف هرکس دیگری می‌توانست باشد. می‌توانست کوثر باشد و نظاره‌گر گذر عمر و هرکس هم که از راه رسید، دستش را بگیرد و به هرطرفی بکشاند.
برای خود من، فکر کردن به همچین وضعیتی برای شخصیت کلافه کننده است اما آقای شاه آبادی، نه تنها این شخصیت را خلق کرده که با شیوایی، داستانش را جلو برده و مخاطب را پای قصه دردناک میرزایوسف میخ‌کوب می‌کند. 
اگرچه نقدهایی به فرم کتاب وارد است؛ مثل اینکه می‌شد آخرش را طور دیگری تمام کرد یا اینکه انتخاب قالب نامه‌نگاری برای این داستان، خیلی منطقی به‌نظر نمی‌آید یا اینکه بعضی شخصیت‌ها با این بهانه که خود میرزایوسف از آن‌ها چیز زیادی ننوشته، تا آخر کتاب مبهم باقی ماندند.
اما برای خود من، هم یک سیر تاریخی از آن دوران  به دستم آمد و ذهنم منظم شد هم شخصیت اصلی برایم به‌شدت تاثیرگذار بود.
        

          سبک نویسنده  برایم جالب بود:
خود نوشت ، گزارش، نامه.
هرچند اول کار، از نامه بازی خوشم نیامد .
البته این مدل نوشتن به زیرکی آقای نویسنده هم برمی گردد.
به خاطر این مدل نوشتن از جزئیات بیشتر صرف نظر شده بود.
 صبوری پیشه کردم و رفته رفته داستان به مذاقم خوش نشست.
همخوانی کتاب با دوستان  (حلقه کتاب مبنا )بی تاثیر نبود.
تصاویر تاریخی خاصی داشت که با دقت خوبی نویسنده آن را نگاشته بود.


        

          اول کتاب نوشته: "شخصیت‌ها و حوادث این رمان همه نام و رنگی از واقعیت دارند، اما هیچ‌کدام واقعی نیستند." 
ولی من انقدر  غرق داستان و اسم‌های تاریخی می‌شدم که یه جاهایی مثل واقعیت برای یوسف دیلماج غصه می‌خوردم و خوشحال می‌شدم.
        

          کتاب جالبی بود؛ ولی من تصور دقیقی از کتاب نداشتم اینه که یه ستاره کمتر دادم؛ منظورم اینه که یه ابهامی از اول تا آخر کتاب موج میزنه که شاید برای بعضی مخاطبان جذاب باشه ولی به من نچسبید...
اما فضا رو خیلی خوب منتقل کرد
        

          جالب بود. فقط دوست داشتم نحوه ی تغییر میرزا یوسف به صورت جزئی تر و قدم به قدم توی این رمان نوشته میشد.
        

          ترکیب جالب و لذت بخشی از تاریخ و داستان... کتابی که با وجود کم حجم بودنش حرفهای زیادی برای گفتن دارد. شاه آبادی مخاطب را پای آینه تاریخ میبرد تا به شکل دیگری به آن نظاره کند و درگیرش بشود ...
        

          در واقع ۳/۷۵

کتاب جالبیه، با یه شخصیت تخیلی، سری به دوران مهمی از تاریخ ایران می‌زنه. من صوتیش رو گوش دادم و برای همین خسته‌کننده‌شدنش تو بعضی موارد اذیتم نکرد :)
        

          شاه آبادی تاریخ خونده، قلم جذابی داره و این دو عامل باعث میشه از دل حوادث تاریخی، یه داستان جذاب خلق کنه
داستانی که در عین قصه بودن و جزئیات شکل گرفته از ذهن نویسنده، کلیت واقعی داره
خیلی از آدم‌ها تاریخ‌خون نیستن و حتی از تاریخ فراری‌اند. رمان‌هایی مثل دیلماج، کافه خیابان گوته و حتی خانمِ مسعود بهنود خواننده رو با قصه میبره به عمق تاریخ و یکسری اطلاعات تاریخی بهش میده. چی بهتر از این؟

از اینکه دو ترم، شاگرد شاه‌آبادی بودم و ازشون آموختم، خوشحالم
        

          بسیار لذت بردم
        

          #کتاب_خواندم
#دیلماج
هنوز در دنیای متزلزل ها سیر میکنم. گیر کرده ام. کوفیان چنگ انداخته اند بر روان کتابی ام.. 
کتاب روایت یک مشروطه خواه روشنفکر عاشق.... ولی خیالی ولی  واقعی تر از واقعی ها... شاید یکی از کلیدهای تمام مذبذبین را در این کتاب پیدا کردم؛ چگونه یک  تشکلی مانند فراماسونرها از یک رویایی امیرکبیری یک دست راست فئودال بیرون میکشد. کتاب را یکسره صوتی سر کشیدم؛ کوتاه جذاب.نام نویسنده و جـوایزی که کتاب برده و نقلی که رهبری در نمایشگاه چند سال پیش از کتاب کرده بود؛ مجابم کرد بخوانمش. مشروطه را باید سر گشود.... از نـویسنده این کتاب کافه خیابان گوته را خوانده بودم که جذبم کرده بود. تصمیم دارم سایر کتابهایش را هم بخوانم.
        

          اولین کتاب که از استاد شاه‌آبادی خوندم
لذت بردم تا آخرین صفحه
واقعا هم همینطوره هر یک از ما آدما دو روی یک سکه ایم شیطان و فرشته
حالا جالبیش اینه که آقای شاه آبادی بدون تعصب همه چیو بیان میکنه و با شخصیت زندگی میکنه....
        

          بدیع و بسیار جذاب 
        

          میرزا یوسف هر کسی می‌تواند باشد ...
نوشته‌های تاریخی داستانی - غیرداستانی حمیدرضا شاه‌آبادی عزیزن علی‌رغم اینکه تو رو به شکل یک دانشجوی تاریخ وارد جزییات نمی‌کنن ولی روایت دلنشینی از یک واقعه بهت ارائه میدن، البته در همین حد کوتاه و مختصر و نیمه امروزی، که به نظرم برای من در زمانی که انتخاب کردم یک کتاب کوتاه بخونم همین روش جواب میده. البته دست‌نوشته‌های قدیمی و نثر و ادبیات قدیمی خاطرات برای من جذاب‌ترین بخش این کتاب کوچک بود.
        

          "بسیار زیبا و خواندنی "زندگی نامه نویسی" را تبدیل به یک فرم قصه گویی کرده. شاه آبادی نویسنده ای بسیار فرم گرا است و هر اثری که از او میخوانم به این نتیجه میرسم بهترین فرم ممکن را برای تعریف کردن داستان پیدا کرده و استادانه قصه را پیش برده"
 "با یک نویسنده مینی مالیست روبرو هستیم که هر چیز قابل حذف را کنار گذاشته و توصیفاتش در عین کوتاهی گیرا هستند. من دوست داشتم هر صحنه و هر ماجرا مفصل تر توصیف بشود. مخاطبی که درگیر داستان شده باشد با توصیف های جزئی دچار ملال نمی‌شود. لالایی برای دختر مرده هم همین طور موجز بود داستان گویی اش"
در این رمان در واقع شاهد مسیر پرپیچ و خم یک شخصیت تاریخی خیالی هستیم که او را از فردی جویای حقیقت و طالب آزادی به یک عضو جرگه فرماسونری تبدیل میکند و از او جنایت هایی هم سر میزند و ...
فصل پایانی رمان هم یک بعد معنایی به اثر افزوده: همه ما ممکن است روزی تبدیل به میرزا یوسف دیلماج بشویم اگر آزادگی را در خودمان پرورش ندهیم