بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم
سلام و نور. 
اولین کتابی  بود که از جناب شاه آبادی خواندم و به غایت لذت بردم. شخصیت پردازی و فضای داستان و زمان حاکم بر قصه بسیار باور پذیربود.
        

          یک رمان با روایتی خاص و خواندنی که در نوع خود خیلی خوب بود
        

          اکثر قریب به اتفاق کسانی که در مورد  «دیلماج» یادداشت نوشته‌اند، در همان ابتدا فورا خاطرنشان کرده‌اند که «میرزا یوسف، شخصیت اول رمان، یک شخصیت ساختگی/خیالی است.»
همین جمله می‌تواند خوراک یک پرسش و بحث اساسی فلسفی باشد که : «به نظر شما واقعی یعنی چه، و شخصیت واقعی کیست؟» 
احتمالا همه‌ی آنهایی که میرزایوسف را حاصل خیالپردازی نویسنده و ساختگی می‌دانند دلایل خودشان را دارند، اما من هم به دلایل خودم میرزایوسف را یک شخصیت واقعی میدانم. 
شاید جایی در متون تاریخی اسمی از او نیامده باشد، اما محکم‌ترین دلیل واقعی بودن میرزایوسف نه ثبت اسمش به قلم مورخان و تذکره نویسان، که وجود رسم و سلوکش در وجودِ تک تک ماست. 
میرزا یوسف آنقدر واقعی است که هر ایرانی فارغ از هر مرام و مسلک و اعتقادی، موقع خواندن سرگذشتش یک  «میرزا یوسف» درون خودش پیدا میکند:
 یوسفِ شیفته‌ی دانش و فهم و پیشرفت، ملول از جور زمانه و ظلم حکمرانان، زخم‌خورده ی بی قانونی. 
یوسفی که تا مغز استخوان به حال دردمندی هموطنانش می‌سوزد، آنان را لایق حکمرانان و جامعه‌ای بهتر می‌داند، دوست دارد برایشان کاری کند و... 
در پایان داستان اما ما با یک یوسف جلاد طرفیم. یوسفی که بخاطر سرسپردگی به گروهی که به آن تعلق دارد به یاری یک زمیندار مظلوم کُش می‌رود و او که تا چندی قبل هوادار مشروطه و شیفته‌ی آزادی بود، تا به جایی پیش می‌رود که به دستورش زبان پنج نفر از کسانی که اسم  «مشروطه» را به زبان آورده‌اند، از حلقوم بیرون بکشند.
یوسفِ عدالتخواه و اخلاق مدار، در روزهای پایانی به چنان درجه‌ای از  «نسبی گرایی» اخلاقی رسیده که موقع لشکرکشی به طالش و کشتار مردم مظلومی که علیه زمیندار آنجا شورش کرده‌اند می‌گوید (نقل به مضمون) هرچیز یک وجه خیر دارد و یک وجه شر، بستگی دارد از کدام طرف دیده شود، لشکرکشی من به طالش به نفع مردم نیست، اما زمیندار آنجا از این اتفاق نفع می‌برد و این وجه خیرش است!.
بله... همه‌ی ما یک میرزایوسف آزادیخواه و وطن دوست داریم که برای تبدیل شدن به یک آدمکش کور، زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی در این مُلک برایش مهیاست:
میل عجیب ما به تبدیل شدن به آنچه گروه و قبیله مان می‌خواهد که منجر به ندیدن حق و نسبی گرایی اخلاقی میشود
میل مان به دور زدن قانون و بی قانونی (که در حاکمیت و ملت هرکدام به نوعی خودش را نشان می‌دهد) 
عجول بودن، اعتقاد نداشتن به تغییر تدریجی و میل به تغییر همه چیز با یک تغییر طوفانی و انقلابی
و از همه مهمتر به رسمیت نشناختن تکثر و بلد نبودن  «گفتگو». 
هرچند یوسفِ این مُلک برای شناختن راه از چاه، میراث بزرگی از حکمت و انسانیت در اختیار دارد اما چه کنیم که همیشه دامها نزدیکتر و چاه‌ها بزرگترند. 
برای عزیز شدن یوسفِ ایران راه بلندی درپیش است، باید مراقب تله های تاریخی مان باشیم چون هیچکس قول نداده همه‌ی یوسفها پس از افتادن به قعر چاه، عزیز شوند. 

        

          (فقط این جمله) های کتاب زیاده اما: 
" امروز میفهمم آنچه که فکر میکردم عشق است، میلی بود که به یک منبع زیبایی داشتم. سرچشمه ناشناخته‌ای که هنوز هم نمیدانم کجاست ... ! " 
        

          اول کتاب نوشته: "شخصیت‌ها و حوادث این رمان همه نام و رنگی از واقعیت دارند، اما هیچ‌کدام واقعی نیستند." 
ولی من انقدر  غرق داستان و اسم‌های تاریخی می‌شدم که یه جاهایی مثل واقعیت برای یوسف دیلماج غصه می‌خوردم و خوشحال می‌شدم.
        

          کتاب جالبی بود؛ ولی من تصور دقیقی از کتاب نداشتم اینه که یه ستاره کمتر دادم؛ منظورم اینه که یه ابهامی از اول تا آخر کتاب موج میزنه که شاید برای بعضی مخاطبان جذاب باشه ولی به من نچسبید...
اما فضا رو خیلی خوب منتقل کرد
        

          جالب بود. فقط دوست داشتم نحوه ی تغییر میرزا یوسف به صورت جزئی تر و قدم به قدم توی این رمان نوشته میشد.
        

          ترکیب جالب و لذت بخشی از تاریخ و داستان... کتابی که با وجود کم حجم بودنش حرفهای زیادی برای گفتن دارد. شاه آبادی مخاطب را پای آینه تاریخ میبرد تا به شکل دیگری به آن نظاره کند و درگیرش بشود ...
        

          در واقع ۳/۷۵

کتاب جالبیه، با یه شخصیت تخیلی، سری به دوران مهمی از تاریخ ایران می‌زنه. من صوتیشو گوش دادم و برای همین خسته‌کننده‌شدنش تو بعضی موارد اذیتم نکرد :)

https://taaghche.com/audiobook/82525
        

          بسیار لذت بردم
        

          #کتاب_خواندم
#دیلماج
هنوز در دنیای متزلزل ها سیر میکنم. گیر کرده ام. کوفیان چنگ انداخته اند بر روان کتابی ام.. 
کتاب روایت یک مشروطه خواه روشنفکر عاشق.... ولی خیالی ولی  واقعی تر از واقعی ها... شاید یکی از کلیدهای تمام مذبذبین را در این کتاب پیدا کردم؛ چگونه یک  تشکلی مانند فراماسونرها از یک رویایی امیرکبیری یک دست راست فئودال بیرون میکشد. کتاب را یکسره صوتی سر کشیدم؛ کوتاه جذاب.نام نویسنده و جـوایزی که کتاب برده و نقلی که رهبری در نمایشگاه چند سال پیش از کتاب کرده بود؛ مجابم کرد بخوانمش. مشروطه را باید سر گشود.... از نـویسنده این کتاب کافه خیابان گوته را خوانده بودم که جذبم کرده بود. تصمیم دارم سایر کتابهایش را هم بخوانم.
        

          اولین کتاب که از استاد شاه‌آبادی خوندم
لذت بردم تا آخرین صفحه
واقعا هم همینطوره هر یک از ما آدما دو روی یک سکه ایم شیطان و فرشته
حالا جالبیش اینه که آقای شاه آبادی بدون تعصب همه چیو بیان میکنه و با شخصیت زندگی میکنه....
        

          بدیع و بسیار جذاب 
        

          میرزا یوسف هر کسی می‌تواند باشد ...
نوشته‌های تاریخی داستانی - غیرداستانی حمیدرضا شاه‌آبادی عزیزن علی‌رغم اینکه تو رو به شکل یک دانشجوی تاریخ وارد جزییات نمی‌کنن ولی روایت دلنشینی از یک واقعه بهت ارائه میدن، البته در همین حد کوتاه و مختصر و نیمه امروزی، که به نظرم برای من در زمانی که انتخاب کردم یک کتاب کوتاه بخونم همین روش جواب میده. البته دست‌نوشته‌های قدیمی و نثر و ادبیات قدیمی خاطرات برای من جذاب‌ترین بخش این کتاب کوچک بود.
        

          "بسیار زیبا و خواندنی "زندگی نامه نویسی" را تبدیل به یک فرم قصه گویی کرده. شاه آبادی نویسنده ای بسیار فرم گرا است و هر اثری که از او میخوانم به این نتیجه میرسم بهترین فرم ممکن را برای تعریف کردن داستان پیدا کرده و استادانه قصه را پیش برده"
 "با یک نویسنده مینی مالیست روبرو هستیم که هر چیز قابل حذف را کنار گذاشته و توصیفاتش در عین کوتاهی گیرا هستند. من دوست داشتم هر صحنه و هر ماجرا مفصل تر توصیف بشود. مخاطبی که درگیر داستان شده باشد با توصیف های جزئی دچار ملال نمی‌شود. لالایی برای دختر مرده هم همین طور موجز بود داستان گویی اش"
در این رمان در واقع شاهد مسیر پرپیچ و خم یک شخصیت تاریخی خیالی هستیم که او را از فردی جویای حقیقت و طالب آزادی به یک عضو جرگه فرماسونری تبدیل میکند و از او جنایت هایی هم سر میزند و ...
فصل پایانی رمان هم یک بعد معنایی به اثر افزوده: همه ما ممکن است روزی تبدیل به میرزا یوسف دیلماج بشویم اگر آزادگی را در خودمان پرورش ندهیم
        

          یک اثر خواندنی و بسیار زیبا
ترکیب عالی داستان و تاریخ با خلق شخصیت میرزا یوسف دیلماج در دوران پیش و حین مشروطیت که دنبال آزادیست ولی در این وادی دچار سرگشتگی می‌شود
بسیار عالی تغییرات و سیر افکار و زندگی این شخص که نماد خیلی از افراد هست، تصویر شده
وقتی آزاده و دنبال تحقیق درست نباشی، حتی با نیت خیر هم می‌توانی اشتباهات جدی انجام دهی

A readable and very beautiful work
The excellent combination of story and history with the creation of the character of Mirza Yusuf Dilmaj during the pre-constitutional and post-constitutional period, which seeks freedom but is confused in this valley.
The changes and the course of this person's thoughts and life, which symbolize many people, are perfectly illustrated
When you are not free and looking for the right research, you can make serious mistakes, even with good intentions
        

          یک روایت تاریخی در قالب داستان از یک شخصیت فرضی. سیر داستان جالب بود اما یه جاهایی قابل باور نبود یا روال و منطقش از دست می‌رفت اما در کل ارزش خواندن داره.

«دیلماج» را از طاقچه دریافت کنید
https://taaghche.com/book/72766
        

          مستند داستانی جذاب
نام شاه آبادی را شنیده بودم و دوست داشتم کتابی از او را بخوانم. خواهرزاده همسرم کتاب را از طاقچه خواند و تعریفش را کرد، من هم نسخه صوتی‌اش را گوش گرفتم. نویسنده از بستر داستان استفاده کرده و حقایق تاریخ را روایت کرده‌است. حقایقی مانند فساد سیستمی، ظلم رفته بر مردم و مهمتر از همه  نفوذ فراماسون ها در لایه‌های مختلف سیستم حاکم.
        

          از نثر قوی و قدرت قصه‌گویی در لابه‌لای وقایع تاریخی و ریتم خوب کتاب هم اگر بگذریم، حالی که نویسنده در پایان کتاب، خواننده را با آن تنها می‌گذارد، جذاب‌ترین ویژگی این اثر است؛ چه می‌خواستی بشوی و حالا چه هستی...
        

          به نام او

صفر
بعضی مواقع که از خواندن رمانهای نویسندگان خارجی ذوق زده میشوم. به سیاق خانواده های سنتی که من باب تفاخر میگویند: "ما در خانه فقط برنج ایرانی و چای خارجی میخوریم" با خودم عهد میبندم که من بعد فقط شعر ایرانی و رمان خارجی بخوانم.
ولی خب بعضی مواقع رایحه مزارع لاهیجان آدم رو از خود بی خود میکند.

یک
دیلماج یک رمان بسیار خوب است. یک رمان تاریخی با ساختاری جدید. رمانی که در آن شخصیتی خیالی در بطن اتفاقات و حوادث واقعی قرار میگیرد و با اشخاص شناخته شده تاریخی ارتباط دارد.
اینگونه روایت حوادث تاریخ در سریالهای تلویزیونی سابقه دارد. فی المثل شخصیت رضا خوشنویس در هزاردستان، قاضی شارح در سربداران و شوذب در معصومیت از دست رفته ولی در حوزه رمان فارسی نمونه ای در ذهن ندارم (دوستان اگر میدانند کمک کنند).

دو
دیلماج داستان میرزا یوسف خان مستوفی ست که در اواخر عهد ناصری کودکی و نوجوانی را گذرانده و در وقایع مشروطه نقش ایفا کرده است. شخصیت خیالی ست ولی حوادث واقعی. 
تکنیک هوشمندانه ایست خلق شخصیتی که میتواند نماد چند شخصیت تاریخی باشد و علاوه بر ایجاز به جذاب تر شدن داستان کمک کند.

سه
حمیدرضا شاه آبادی تاریخ خوانده است و چند اثر پژوهشی در این زمینه منتشر کرده است. ولی نه تنها این خودآگاه ها به اثر ضربه نزده است بلکه برگ برنده اثر محسوب میشود.
دیلماج نشان میدهد که ایشان رمان نویسی ست با اطلاعات تاریخی بالا نه مورخی دست به قلم.
.
چهار
یکی دیگر از امتیازات کتاب زبان آن است. با توجه به ساخت تاریخی اثر نویسنده زبانهای مختلفی را برای پیشبرد داستان انتخاب کرده است.
فی المثل: داستان در رابطه با تحول شخصیتی یک دیلماج سنتی دربار ناصری به یک روشنفکر مشروطه خواه است. نثر شاه آبادی در کتابهای خیالی که برای این شخصیت خیالی طراحی کرده، متفاوت است مثلا در کتابی که در جوانی نوشته است نثری پیچیده تر و در کتابهای دوران مشروطه نثری ساده تر که مختص آن زمان است را انتخاب کرده.

پنج
دیلماج کتاب کم حجم (140 صفحه)، موجز و گیرایی ست.
ولی به نظر میرسد این ایجاز که در کل اثر برگ برنده آن است در پایان بندی مخل میشود و به آن ضربه میزند.
ای کاش دیلماج حداقل 50 صفحه بیشتر داشت.

آخر 
این رمان بسیار خوب را از نشر افق تهیه کنید