کتاب درباره زنی است که مثل جلال برای داشتن فرزندی دست و پا زده است. او زیاد تلاش کرده و در نهایت همه چیز را به طبیعت سپرده است.
ما زنها، ما مادرها....
روایتهای اول کتاب کمی در هم و برهم است و خواننده را گیج میکند چون پرشها زیادند اما به پایان که نزدیک میشویم، روایتها پخته تر هستند.


        

          در تمام صفحات کتاب می‌توانستم بار سنگین رنج نویسنده را خوب حس کنم.
روایت نازایی خیلی خوب با تجربه زیسته های دیگری که نویسنده داشته پیوند خورده. 
 زبان روایت ها روان بود. و در کل کتاب، خواندنی بود. 
و  «اُمید» که کتاب با آن شروع می شود و با آن تمام می شود.

        

          .
#کتاب_خواندم
#گور_های_بی_سنگ

در گوشی ام فهرستی از نام های کتاب های مختلف دارم که قرار است هر وقت دستم به دهانم رسید بخرمشان.
این کتاب هم جزو لیستم بود و هرازگاهی مثل قیمت دلار، بالا و پایین رفتن قیمتش را رصد می کردم. نمی‌دانم شما هم معتقدید یا نه ولی طاقچه برنامه نجیبی است،گاهی تخفیف های خوبی می‌گذارد که به جیب همه بخورد و حتی منی که از کتاب الکترونیک بدم می‌آید وسوسه شوم و کتاب را بخرم.
شروع کتاب میخکوب کننده بود طوری که نگاه جنسیت زده ام می گفت: وه که زن ها چه جستار نویس های قوی هستند. درد و بلایشان بخورد توی سر هر چی مرد است.
و ذهنم می‌رفت سراغ آخرین کتاب جستاری که خوانده ام و دوستش نداشتم.
کائنات نمی‌گذارد خیلی از نگاهم بگذرد و آخر های همان صفحه می فهمم آقای طلوعی استاد نویسنده بوده و همو توی یک جلسه ی صبحانه به خانم رحمانی گفته: این کتاب کوفتی را بنویس. 
کتاب را خواندم.
به فاصله ی یک تعقیبات بعد از نماز صبح با پس زمینه صدای گربه های محله که پشت بام ما شده مکان همیشگی، برای هم خوابی هایشان. چندی قبل به شوهرم میگفتم هر حیوانی که میخریم عقیم است. انگار الهه ی زایش از خانه ی ما خوشش نمی آید و مشتری هایش را از جاهای دیگر انتخاب می کند. این حرفم درست بود تا زمانی که گربه های ولگرد مرحمت نمودند و بالای پشت بام مان سه قلو زاییدن.
خواندن این کتاب صحنه های زیادی را زنده کرد.انگار وسط ظهر توی صحن نجمه خاتون نشسته ام و دوستم روبرویم است، وسط حرف هایش گریز می زند که تازه آی وی اف کرده و این بار هم نشده و می گوید و می گوید تا وقتی که اشک جفتمان دربیاید. و آخر سر به این نتیجه می رسیم که تف به گور هر چی فلان است و بهمان است.. خدا بخواهد می شود. 
من نظرات شاذ زیاد دارم!
یکیش را همانجا رونمایی کردم و به دوستم گفتم،ناباروری ثانویه از ناباوری اولیه سختر است. اولی لذتی را چشیده و بعد محروم شده و مدام از خودش می پرسد چرا؟ کجا کفران نعمت کردم؟
دومی لذتی را اصلا نچشیده، در تلاش است که بچشد.دوستم نظرم را قبول ندارد، شوهرمم هم همینطور. برایم مهم است؟ نه! نظرم برای من است نه دیگری.
چند‌ی قبل که مجلس تشیع پدر دوستم بود رفتم جلوی قبر ایستادم. با جزئیات تمام، میت را دیدم. دوستم بالای قبر از حال رفته بود و بردارش آب میزد به صورتش. 
فکرم پیش دوستم نبود.
این را وقتی به زبان آورم که پشت سینک ظرف می شستم و همسرم سرش توی گوشی بود. نگاهش کردم و گفتم: اگر من بمیرم کی من و توی قبر میذاره؟من که مَحرمی ندارم؟ نه برداری نه پسری. (میدانم برای ظهر تابستان بحث مفرحی نبود..) 
همسرم سرش را برگرداند و نگاهم کرد از همان نگاه هایی که آدم ها می کنند، زمانی که ناغافل توی تله افتاده اند و هر جوابی بدهند محکومند به سقوط. گفت: خودم میذارمت! و دوباره سرش را کرد توی گوشی. آنقدر جوابش عادی بود که انگار روزی چند بار کسی این سوال ها را می پرسد. جوابش رمانتیک نبود. این را هم میدانم! 
نامردی نکردم و گفتم: اون موقع تونیستی. احتمالا مردی!
ذهنیت همیشگی ام این است که همسرم یحتمل زودتر از من جهان را ترک می کند چون تاب آوری من نسبت به او بیشتر است. (هرچند شاید درواقعیت، حقیقت چیز دیگری باشد) 
وسط بحث بی فایده مان از این که چه کسی اشک های دخترمان را پاک می کند و چه کسی من را توی قبر بگذار، یاد خاله اش افتادم. زنی بود بدون فرزند که شوهرش سال ها قبل فوت شده بود. برای مراسم دفنش، دایی همسرم که تنها محرمش بود، دیر رسید و مردِ همسایه که به گفته ی زنش، خاله او را مثل پسر نداشته اش می‌دانسته، خاله را در قبر گذشته بود.یعنی حال خاله آن زمان چطور بوده؟
چند وقت بعدش توی اینستا که چرخ میخوردم کلیپی دیدم از دختری که خواهرش را توی قبر می گذارد.گریه نمی کند ولی رنگش مثل گچ سفیدشده.لرزش دستانش را نمی تواند مخفی کند، ولی مسلط است..خواهرش را تکان می دهد تلقین می خواند، چوب زیر بغلش می گذارد و خلاصه حق خواهری را تمام می کند. پس ذهنم میرسم به دوستم که غسال است. یک بار وسط خاطرهای غسالی اش دیدم تنور داغ است و نان را چسباندم گفتم اگر موقع مرگم بودی من را خودت بشور.. در عالم رفاقت دستم را رد نکرد و باشه ایی گفت که یا به معنای خفه شو بود یا به معنای باشه بذار ببینم کی سَقط میشی حالا.. 
نمی شد برای توی قبر گذاشتن هم بهش رو زد. از لیست گزینه هایم حذفش کردم.این ها را گفتم که بگویم
گورهای بی سنگ را که خواندم یاد همه این ماجراها افتادم. قبل از خواندنش دلم میخواست چندین جلد از این کتاب را بخرم و به دوستانم هدیه بدهم. چه زنانی که چند فرزند دارند و فاتحانه روی قله های زایش ایستاده اند چه زنانی که فرزندی ندارند و خجلند.اما حالا که خواندمش دلم نمی‌خواهد به کسی هدیه بدهم. 
نمی گویم نخواندیش ولی شاید نخوانید بهتر باشد.
الغرض آخرِ تمام داستان ها این است که، انسان در رنج است! 
 
.
        

          کتاب در مورد رنج است. رنجهای یکی از زنهای جامعه که کم هم نیستند. منتها ممکن است کم شنیده باشیم و یا در اطرافیانمان کم دیده باشیم. اما دلیل نمی شود که نباشد.  یکی از دلایل کم شنیدن این جور ماجراها جرات و جسارت نویسنده است در نوشتن این ماجرا برای عموم که هر زنی این جسارت را ندارد و بسیار قابل تحسین است.
هر چند یک جاهایی را خلاصه گفته و کمتر از احساساتش حرف زده. چنین موضوع هایی هر چند به گفته خیلی ها دردناک است و خوانشش برای خیلی ها سخت است ولی به نظر من یک وظیفه است برای عموم تا در صورت مواجهه با این افراد حداقل بدانیم چگونه با آن ها برخورد کنیم و کمی از درد و رنجشان را درک کنیم. حتی اگر نمی‌توانیم باری از روی دوششان برداریم با حرفهایمان نمک بر روی زخمشان نپاشیم. 
        

          شبیه یک مستند بود.

《تو تا وقتی به جنگ ادامه می‌دهی نمی‌فهمی جنگیدن چه‌قدر فرسوده‌ات می‌کند. باید یکی آتش‌بس بدهد، سلاحت را زمین بگذاری، نفسی بکشی و به ویرانه‌های اطرافت نگاه کنی تا بفهمی چه‌قدر جنگیده‌ای.》
《آدمیزاد اگر گریه کردن بلد نبود حتما دیوانه می‌شد.》
        

          
روای باید صادقانه خودافشایی کند تا خون در متن جاری شود‌. بنفشه رحمانی خیلی خوب این کار را کرده. عریان و نترس احساساتش را زیرورو می‌کند، روحش را می‌تراشد و به خود واقعی‌اش می‌رسد.
درون مایه کتاب، تلاش نویسنده برای مادرشدن و مبارزه با نازایی ست.
نویسنده دایره تجربه‌های زیسته‌اش را بزرگ کرده و آن‌ها را هم به روایت این مبارزه پیوند می‌زند.
پرش‌های زیادی در روایت‌ها بود و کمی گیچم می‌کرد، گاهی خرده روایتی را با کنجکاوی تمام دنبال می‌کردم و فلش بک نابه‌جا، ذوقم را می‌پراند‌.
کتاب تلخ است و معتقدم برای زندگی اجتماعی و درک درست اطرافیان، باید این تلخی را مزه مزه کرد.
نویسنده از دل ناامیدی‌ها، امید می‌سازد و با نگرشی جدید، پایانی قدرتمند رقم می‌زند.
دوستش داشتم خیلی زیاد.
        

          ایده بسیار جدید و زیباست . توصیفات و دقت نویسنده در بیان آن عالی بود . فقط فلش بک ها  خوب به متن اصلی وصل نشده بودند .
        

          پارسال خواندمش اما دلم نیامد یادداشت کوتاهی ننویسم.
فقط اینکه بعد از این کتاب دیگر جستار ایرانی خوبی پیدا نکردم.
البته فعلا😅
زنانه، لطیف، واقعی و باورپذیر و تاثیرگذار.
گورهای بی‌سنگ، جستارهایی‌ست راجع به نازایی.
        

          بنفشه رحمانی در چند جستار جان‌دار از راه‌های رفته‌اش برای درمان نازایی‌ می‌گوید. جستارها کوبنده، گزنده و تلخ هستند. احساسات نویسنده لخت و عریان است. این عریانی دست مخاطب را می‌گیرد تا آخرین کلمه می‌کشاند. 

برخلاف روایت‌های نویسنده‌های امروزی افشاها واقعی  هستند. خون دارند. 

خواندنش سخت است. اگر نشان نازایی به گردنتان باشد خواندنش سخت‌تر هم می‌شود‌. انگار نویسنده انگشتش را می‌گذارد لای زخم‌های عمیقتان و فشار می‌دهد تا آنجا که سرباز  کنند و دوباره خون ازشان جاری شود.

پایانش اما باشکوه است. مثل فتح قله‌ای چندهزارمتری  شعف می‌ریزد به جان مخاطب و نور می‌تاباند به قلبش.
دوستش داشتم، خیلی زیاد!

پ. ن.: اگر می‌توانستم به تکرار افتادن اواسط کتاب را نادیده بگیرم حتما امتیاز کتاب را ۵ می‌دادم.




        

          کتاب گورهای بی‌سنگ روایت مستندی از زندگی بنفشه رحمانی و تلاش برای بارداری است. این کتاب نُه فصل دارد و رحمانی در هر فصل بخشی از تجربیات و مشاهداتش را در این مسیر بیان می‌کند. 

 نویسنده احساسات تمام زنانی را که به هر دلیلی بچه‌دار نشده‌اند را به خوبی به‌تصویر می‌کشد. با خواندن این کتاب متوجه شدم که زنان چه احساسات مشترکی را تجربه می‌کنند اما گاهی از بیان‌ آن‌ها عاجز هستند.

مطالعه‌ی این کتاب را توصیه می‌کنم، نه صرفا برای خواندن یک تجربه برای اینکه بدانیم نظر دادن و توصیه کردن و سؤال کردن  همیشه نیاز نیست. گاهی می‌توانیم عقب بایستیم و سوال یا توصیه‌ای نکنیم. رحمانی در بخشی از کتاب می‌گوید با بچه‌دار نشدن انگار به همه‌ی اطرافیانت بدهکاری.
‌
ویژگی مثبت روایت رحمانی در این بود که سیاه‌نمایی نداشت، امید مثبت‌ترین وجه این روایت بود.


        

          در جامعه‌ای که اکثرا سرشان توی زندگی همدیگر هست و درگیر هزار جور قضاوت دیگران‌اند، جرات می‌خواهد کسی -مشخصا یک زن- بیاید کتاب بنویسد و از نازایی‌اش بگوید.
محتوا بعضی جاها با حیای زنانه مغایرت داشت (می‌دانم خیلی‌ها چیزی به اسم حیا را قبول ندارند و معتقدند جامعه و فرهنگ نیاز به تابوشکنی‌های جدی دارد!)
فرم می‌توانست قوی‌تر باشد، قلم اما قلم قوی بود و گیرا، در عین سادگی‌اش. 
اوایل کتاب انگار رحمانی خودش گیج و حیران است. اما هرچه پیش می‌رویم، نثر منسجم‌تر می‌شود و انگار نویسنده بر ترس‌ش از خودافشایی فائق می‌آید.

راستی
زیرعنوان کتاب، اصلا درست انتخاب نشده است. این کتاب نه جستار بود و نه درباره نازایی. مجموعه روایاتی بود پیرامون جنگ نویسنده و همسرش با ناباروری.


        

          چقدر غم همراه لحظه به لحظه ی این کتاب بود و من با آن زن با اینکه مادر هستم همراه شدم و رنج بردم .
همراه زنی که با تمام وجودش می خواهد مادر باشد و تمام راه های پیش رو را امتحان می کند و به بن بست می رسد...
        

          اولین کتابِ ۱۴۰۳!
این کتاب گوشه ای از احوالات زنی ست که دوست داشت مادر باشد و در حین تجارب زیسته اش؛ در مورد مادری، امید، رنج های زنانه، کمپ ترک اعتیاد مادران، درآمد از طریق نازایی، نوع خانواده‌ی زن مجرد-سرپرست فرزند، اشتغال در بهزیستی و.. نیز صحبت می کند. خواندنی و روان بود، الان می توانم کمی از رنج های بعضی همجنسهایم را درک کنم. زندگی عجیب است! یکی فرزند می خواهد و تقدیر خداوند بر فرزنددار شدن او نیست و یکی فرزند نمی خواهد و هرچه می کند تا -متاسفانه- از بین ببردش نمی تواند و تقدیر خداوند بر بودنش است. زندگیِ سراسر امتحان و ابتلا. باشد که روسفید باشیم (:

همدلی در رنج خوب است، لااقل حساب شده رفتار می کنی تا دلی را نشکنی.. دعا می کنم هر که آرزومند اولاد است، خداوند اولاد صالح و صالحه نصیبشان کند. بگویید آمین ✨️
        

          عنوان کتاب همان اول موضوع را مشخص کرده‌است : نازایی
همیشه علاقه ام به بچه‌ها منحصر در خوش‌اخلاقی ها و شیرین کاری هایشان بوده و هست ، به محض بدخلقی و اسکی رفتن روی اعصاب و روان بزرگترها_ که اتفاقا خیلی هم مهارتش را دارند_ ازشان بیزار می‌شوم. با این وجود نگاهم به زن‌های نازا با غمی عمیق درآمیخته. نازایی صرفا ناتوانی از بچه داشتن نیست. درد بزرگتر خواستن و نتوانستن است. تمام مشکلات زندگی انسانی با خواستن و تلاش کردن حل می‌شود. بی‌پولی، چالش ازدواج، شغل ، روابط زناشویی و... رگه‌هایی مخلوط از جبرند و اختیار. ناباروری اما الزاما با تلاش حل نمی‌شود. بهتر بگویم کمترین تأثیر را تلاش دارد. این نقطه‌ای ست که از تمام مشکلات زندگی جداش می‌کند. 

مقدمه کتاب  همان ابتدا تیر خلاص را زد و حسابی پاگیرم کرد. جستارها‌ همه درد بودند و امید. خیلی جاهای کتاب گریه م را درآورد. بغض را چپاند تو گلوم. و خیلی جاهای دیگر به همت بلند نویسنده آفرین گفتم.  دائما می‌گفتم من اگر جای نویسنده بودم تا چندسالگی تلاش می‌کردم؟ 
گورهای بی سنگ کمترین خاصیتش دیدن بی واسطه‌ی چالش‌های یک زن نابارور است. بخوانیدش و اگر زوج ناباروری دور و برتان دیدید با ملاحظه‌ی بیشتری حرف‌ها را بیرون بریزید.
        

          ما اغلب هیچ راهی برای شجاع‌تر شدن نداریم، جز اینکه ترسمان را زندگی کنیم.


[یازده از صد]

با حانیه حرف می‌زدیم. درباره‌ی همه‌چیز. حرف کتابی را پیش کشیدم که دیشبش تمام کرده بودم؛ گورهای بی‌سنگ.
موضوعش را که فهمید، پرسید چرا باید یک کتاب درباره‌ی نازایی را اینهمه دوست داشته باشم. خودم هم خوب نمی‌دانستم چرا و همه‌ی این هفته همین سوال توی ذهنم می‌چرخید. اینکه چه چیز این کتاب اینطور جذبم کرده و گمانم ماحصل همهٔ این یک هفته می‌شود یک کلمه‌ی ناقابل: شجاعت!

گورهای بی‌سنگ داستان شجاعت نویسنده است که هر بار -به قول مولاعلی - خودش را در ترس افکنده، بیشتر ترسیده، ناامید شده و باز دست روی زانو گرفته و بلند شده. این تقلای بی‌امان، این روایت عریان و صریح، من را اسیر خودش کرد.
به نظرم هر کسی، جدای از جنسیتش می‌تواند این جستارها را بخواند و خودش را یک گوشه‌ی آن پیدا کند. چراکه در وجود همه‌مان نقص‌هایی پیدا می‌شود که به‌خاطرشان در عذابیم و حتی نمی‌توانیم به کلمه در بیاوریمشان.
گورهای بی‌سنگ مواجهه‌ای بی‌نهایت همدلانه با این جنگ‌هاست. مواجهه‌ای عمیق، دقیق و جسورانه. 


📖: گورهای بی‌سنگ، بنفشه رحمانی، نشر چشمه
١٣٠ صفحه

امتیاز: ۴.۵ از ۵


        

          همان‌قدری که شوق خواندنش را داشتم، از خواندنش طفره می‌رفتم. نزدیک شدن به جزئیات  مصور و مشروح این رنج، من را می‌ترساند. نفسم را تنگ می‌کرد و من را یاد ترس‌ها و امیدهای زیادی می‌انداخت. امیدهایی که گاهی زیر آوار زمان گم شده‌بودند و گاهی هم ثمر داده‌بودند.
یک‌جایی بالاخره کنجکاوی و اشتیاقم غلبه کرد و... نتوانستم زمین بگذارمش!
آن جزئیات آزاردهنده‌ از واقعیتی که اغلب سخت درباره‌اش حرف می‌زنیم، و البته که سخت است، جایی زیر پوسته روزها زندگی می‌کند، کسانی را می‌گریاند، می‌خنداند، روزی می‌رساند... چه ما موجودیتش را به رسمیت بشناسیم و چه انکارش کنیم. 
از همین حیث پرداخت به موضوع نازایی و صحبت از شرم و خشم و امید و ناامیدی‌های این مسیر در بستری زنانه، بی روتوش و سانسور، حتما برآمده از شجاعت و جسارت نویسنده کتاب است که تن به چنین مبارزه‌ای داده و با شرح آن خودش را به چالش کشیده. 
و به قول خودش:
«آدم وقتی به جنگ  می‌رود نمی‌داند کشته می‌شود یا زنده برمی‌گردد.  این را هم نمی‌داند که حتی اگر زنده برگردد دیگر آدم قبل از جنگ نیست، اما اغلب آدم قوی‌تری است... نوشتن این خاطرات برای من شبیه جنگ بود...»
لحن و روایت کتاب، سریع و ملموس و روان است و شما را با خودش در اتاق‌ها و کلینیک‌ها و شیرخوارگاه همراه می‌کند. و شفافیت و صداقتش آنقدری هست که رنجش را باور کنیم و زیر پوستمان حس...در سفری که پایانش باز است و کسی جز او، سرانجام داستانش را نمی‌داند...
        

          جستار واقعی، همینه.
آمیخته به خود نویسنده، و نشون دهنده تجربیاتی که ممکنه با نویسنده توش شریک باشیم یا نباشیم. 
کتاب سخت و دردناکی بود، ولی قشنگ بود.
        

          نویسندهٔ این کتاب و همسرشان از قهرمان‌های زندگی ما هستند. چون تصمیم گرفتند زندگی‌شان را بازگو کنند. کاری هر کسی جرئتش را ندارد. 
این کتاب ناداستان هست، اما تکنیک‌های نویسندگی مثل شروع و پایان خوب، تحول شخصیت، تصویرسازی و … به خوبی در آن پیاده شده. 
محتوا هم که بسیار مفید هست.