بریده‌های کتاب بینوایان

سال به سال، روح او آرام آرام ، اما به طرزی اجتناب ناپذیر، بیش از پیش خشکیده بود. دل که بخشکد، چشم نیز می‌خشکد. هنگام خروج از زندان، نوزده سال بود که اشکی نریخته بود.

به هرکس که می‌نالید و هرکس که کیفر می‌کشید توجه می‌کرد. در نظرش جهان سرای دردمندان بود. همه جا احساس تب می‌کرد، همه‌جا نبض رنج را می‌گرفت، و، بی‌ آنکه درصدد حل معما برآید، می‌کوشید بر زخم مرهم گذارد.

مقدس بودن امری استثنایی است. قاعده بر عادل بودن است. حتی اگر خطا می‌کنید، دچار لغزش می‌شوید و گناه می‌کنید، عادل باشید. قانون آدمی این است که تا سر حد امکان کم‌تر گناه کند. به هیچ‌روی گناه نکردن، رویای فرشتگان است. خاکیان در معرض گناه‌اند. گناه جاذبه ای نیرومند دارد.

والاترین نیک‌بختی زندگی این است که بدانید محبوب کسی هستید و او به خاطر خودتان یا، به بیان بهتر، به رغم میل خودتان دوست‌تان دارد.

توابین توانگر و زنان باتقوا بارها پول جمع کرده بودند تا محراب زیبای جدیدی برای نمازخانه‌ی عالی‌جناب بسازند، اما او هربار پول را گرفته و به فقرا داده بود. می‌گفت: - زیباترین محراب روح بیچاره‌ی تسلی‌یافته‌ای است که خدا را شکر می‌گوید.

هرگز نه از دزدان بترسید نه از آدم‌کشان. این‌ها خطرات بیرونی‌اند، خطرات کوچک‌اند. از خودمان بترسیم. دزدان واقعی پیش‌داوری‌های ما هستند. آدم‌کشان واقعی شرارت‌های ما هستند. خطرهای بزرگ درون ما هستند. چه باک از آن کس که جان ما یا کیف پولمان را تهدید می‌کند! فقط از آنچه روحمان را تهدید می‌کند بیمناک باشیم.

در آسمان برای چهره‌ی غرقه در اشکِ یک گناهکارِ پشیمان، شادی بیشتری هست تا برای قبای سفید صد درستکار.

ما کلیسایی که آکنده از دسیسه است را نکوهش می‌کنیم، معنویتی را که در گذر زمان تندخوست حقیر می‌شماریم، اما همه جا انسان اندیشمند را ارج می‌نهیم. ما به کسی که سجده می‌کند درود می‌فرستیم. ایمان برای بشر ضروری است. بدا به حال کسی که به هیچ چیز ایمان ندارد.

هق هق‌کنان، دست راستش را بلند می‌کرد و به‌تدریج هفت‌مرتبه پایین می‌آورد، گویی پیاپی هفت سر نامساوی را لمس می‌کرد و با این حرکت می‌خواست کاری را که کرده بود توجیه کند: او به‌خاطر هفت بچه‌ی قد و نیم‌قد دزدی کرده بود. 🥺😭

گمان نمی‌کردم که اعدام چنین هولناک باشد. این خطاست که آدمی چنان در قوانین الاهی غرق شود که متوجه قوانین بشری نشود. تنها خداوند حق دارد جان آدمی را بستاند. به چه حقی آدمیان در این امر ناشناخته دخالت می‌کنند؟

مسرتی که ما به دیگران می بخشیم، بی آنکه مانند بازتاب هر پرتو دیگری ضعیف شود، با فروغ بیشتری به ما باز میگردد.

می‌توان به دوزخی اندیشید هولناک‌تر از دوزخی که آدمی در آن عذاب می‌کشد و آن دوزخی است که آدمی در آن دلتنگ می‌شود.

درماندگان پشت‌ سرشان را نگاه نمی‌کنند. میدانند که بخت بد به دنبالشان می‌آید. :(

تن آدمی هم بار گران اوست و هم مایه‌ی وسوسه‌ی او. این بار را می‌کشد و تسلیمش می‌شود. باید مراقبش باشد، مانعش شود،سرکوبش کند و از آن پیروی نکند مگر در تنگنا. در این پیروی نیز ممکن است خطایی باشد، اما خطایی که این‌گونه واقع شود قابل اغماض است. سقوط است، اما سقوط بر زانوان که ممکن است به سجده بینجامد.

می‌گویند برده‌داری از تمدن اروپا محو شده است. اشتباه است. هنوز وجود دارد، اما فقط بر زنان تحمیل می‌شود، و نامش فحشاست. بر زن تحمیل می‌شود، یعنی بر موجودی جذاب، ناتوان، زیبا؛ بر یک مادر. و مردان هم از این وضعیت شرم نمی‌کنند.

برادرم حتی از او نپرسید که اهل کجاست و ماجرای زندگی‌اش چیست. چون در ماجرایش خطایش نیز هست و برادرم ظاهرا از بیان هرچه که او را به یاد خطایش می‌انداخت پرهیز می‌کرد. ‌. . لابد فکر میکرده که آن مرد، که نامش ژان والژان است، بی‌نوایی‌اش مدام در ذهنش است و بهتر است فکر او را منحرف کند و حتی لحظه‌ای به او بقبولاند که او فردی است مانند دیگران. بنابراین با او بسیار عادی رفتار می‌کرد. آیا این واقعا مفهوم احسان نیست؟ آیا در این رفتار محبت‌آمیز که در آن خبری از موعظه، دستور اخلاقی و کنایه نیست آثاری از آموزه‌های انجیل وجود ندارد؟ و آیا زمانی که یک مرد جراحتی دارد، بهترین دلسوزی آن نیست که دست روی جراحتش نگذاریم؟

کسانی هستند که طلا استخراج می‌کنند؛ او شفقت استخراج می‌کرد. بینواییِ همگانی معدنش بود. همه جا درد برای او همواره فرصتی برای مهر ورزیدن بود. "یکدیگر را دوست بدارید" این عبارت را همه جا به زبان می‌آورد، بیش از این چیزی آرزو نمی‌کرد و این همه‌ی مسلکش بود.