فقط یکی‌اش را پسندیدم، آن هم...

۹ داستانی که خواندم، یکی‌اش را که اولین داستان هم بود، پسندیدم؛ آن هم تکنیکی نه مضمون و محتوایی. نمی‌خواهم نظر کلی بدهم، ولی من داستانی را که وقتی بخوانم، جز خودکشی حرفی نداشته باشد، دوست ندارم. یکی دیگر از داستان‌ها هم به خودکشی ختم شد.
چندتایی از داستان‌ها هم حرفی برای گفتن نداشت که خواننده بخواهد کشفش کند؛ همه‌اش(بیشترش) رو بود و فاش.
داستان‌ آخر که جنبه‌ی نمادین داشت، هم بیشتر به حکایت نزدیک بود تا داستان.

البته همیشه این را برای خودم یادآور می‌شوم که هدایت جزو اولین‌های داستانِ ایران است، پس قابل احترام و توجه. این مجموعه هم اولین مجموعه داستان صادق هدایت بود، سال ۱۳۰۹؛ ۹۲ سال پیش.
        

          اینو خیلیییی دوس داشتم بین کتابای صادق هدایت مخصوصا داستان اولش که تک تک کلمه هاشو تجربه کردم
        

          جملات کوتاه ، توضیحات دوست داشتنی و تصور کردن تمام ماجراها به وضوح .
این قلم بی نظیر صادق هدایت که به هیچ وجه آدم رو خسته نمی کنه دلیلی بر اینه که حتما باید زنده به گور رو خوند ‌.
        

          بد نبود بعضی از داستاناش البته چنتا داستان کوتاهه
        

          کتاب شناخته شده صادق هدایت فضای خودمانی ودور از استفاده از کلمات ثقیل.داستانهای جاذبه دار ...
        

          این کتاب واقعا شاهکار هستش و یک نکته جالب راجب این کتاب این هستش که آخرین کتاب صادق هستش و بعد نوشتن این کتاب خودکشی می‌کنه (قبل از نوشتن این کتاب هم دوبار سعی به خودکشی کرده بود اما موفق نبود) و فصل اول این کتاب با عنوان «یادداشت های یک دیوانه» در مورد زندگی خود صادق هستش
        

          کتاب دیگه‌ای از دنیای سیاه و سرشار از افسردگیِ صادق هدایت. چیز دیگه‌ای نمی‌تونم بگم
        

          زنده به گور٬ نام مجموعه‌ایست شامل نه داستان کوتاه به نام‌های: زنده به گور٬ حاجی مراد٬ اسیر فرانسوی٬ داوود گوژپشت٬ مادلن٬ آتش پرست٬ آبجی خانم٬ مرده‌خورها و آب زندگی از صادق هدایت.
من تا به امروز هیچ اثری از صادق هدایت نخوانده بودم و دست بر قضا چون مابین رمان‌هایی که می‌خوانم به خواندن داستانِ کوتاه روی می‌آوردم این بار به سراغ یک مجموعه از داستان‌های او رفتم. اولین داستان یعنی زنده به گور انقدر من رو شگفت‌زده کرد که باورم نمی‌شد و خودم را ملامت می‌کردم که چرا زودتر به سراغ داستان‌های او نرفته‌ام اما داستان‌های بعدی برخی معمولی و برخی بسیار ضعیف بودند و آخرین داستان که یک کپیِ مسخره از داستان یوسف پیامبر بود.
اگر داستان زنده به گور به تنهایی چاپ می‌شد بدون هیچ تردیدی بهش پنج ستاره می‌دادم اما بقیه داستان‌ها خیلی خیلی باهاش فاصله دارند٬ چون مجموعه‌ی داستان هست به هر داستان به شرح زیر نمره دادم: زنده به گور پنج ستاره٬ حاجی مراد دو ستاره٬ اسیر فرانسوی سه ستاره٬ داوود گوژپشت سه ستاره٬ مادلن یک ستاره٬ آتش پرست دو ستاره٬ آبجی خانم سه ستاره٬ مرده خور چهار ستاره و نهایتا آب زندگی دو ستاره و جمعا ۲۷ ستاره که معدلش برای نه داستان میشه سه ستاره که به کتاب دادم.
        

          دقیقا یادمه که از کتابخونه مدرسه که تعطیل هم بود و یک روز داشتیم مرتبش می‌کردیم دزدیدمش😂
حیف بود بخواد اونجا خاک بخوره
        

          توی این کتاب داستان‌های کوتاهی از صادق هدایت اومده که تقریبا همه شون از مضمون واحدی پیروی میکنن و با خوندنش میشه نوع نگارش و تفکر نویسنده رو متوجه شد.
        

          تم های اصلی در همه داستان های هدایت تقریبا این دو تا است:
تمسخر و نفرت از عقب ماندگی فکری ایرانی ها
ناکامی در رسیدن به شادی و رضایت واقعی

نمونه های اولی مثل حاجی آقا و توپ مرواری و ...
نمونه های دومی مثل بوف کور و تاریکخانه و عروسک پشت پرده و داش آکل و ...

البته خیلی جاها ممکن است این دو با هم ترکیب شده باشند مثل تاریکخانه
بحثم الآن اصلا زیباشناختی نیست که مثلا درباره تفاوت  زیاد شکل پرداخت بوف کور و حاجی آقا حرف بزنم

حالا یک نقد اخلاقی
با فلسفه اخلاق ارسطو این کاراکتر اصلی داستانهای هدایت که دو تا ویژگی بالا را دارد حاصل رفتار خودش است. خودش خودش را ساخته. خودش از آن تعادل ارسطویی خارج شده بنابراین جهان را این قدر تاریک میبیند. اگرچه جهان تاریک هست چون آدمهای داستانهای هدایت واقعا احمق و ناکام هستند اما راوی مثالی بیش از همه مسئول تیرگی جهان است.

اما فلسفه اخلاق کانت اینجا یک جواب جالب به ما میدهد. کانت فردی را فرض میگیرد "که طبیعت هیچ سهمی از نوعدوستی در وجود او قرار نداده" آیا این غیراخلاقی است؟ به هیچ عنوان. هیچ کس مجبور به دوست داشتن دیگران نیست. در فلسفه اخلاق کانت هیچ کس مجبور به هیچ کاری نیست چون همه ارزشهای اخلاقی بر "خودآیینی" استوار هستند. بعد کانت میگوید اگر این فرد کاری نیک برای دیگران انجام بدهد عملش هزاران بار اخلاقی تر از کاری است که کسی از سر "میل" نوعدوستی انجام دهد. پس اتفاقا بهترین معیار برای سنجش رفتار اخلاقی فردی است که هیچ سائق لذت طلبی، کامجویی و برتری خواهی نداشته باشد. خب کاراکتر مثالی هدایت بسیار شبیه شخصیتی است که کانت فرض گرفته. بنابراین هدایت خدمت بزرگی به ادبیات ما انجام داده: او شخصیتی مثالی خلق کرده که میتواند نزدیک ترین فرد به معیار سنجش ناب اخلاقی باشد و البته از نوع انسان متجدد. چون در ادبیات کهن شخصیت عارف بریده از دنیا  داشته ایم

تکمیل میشود احتمالا
        

          معرفی داستان کوتاه زنده به گور اثر صادق هدایت :
براستی این زندگانی چیست که ما را هر لحظه به فکر مرگ میکشاند؟
یک داستان کوتاه در سبک وهمناک. سبکی که به اقلیت ها میپردازد، اقلیت یک جامعه مانند دیوانگان، افسردگان، قاتلان و ... . در این داستان هم با یک شخصیت عجیب روبرو هستیم، شخصیتی که در ارزوی مرگ و تنها خواسته اش از این دنیا رسیدن به مرگ است! مرگ، نیستی، اتمام زندگی، اتمام زندگی ای سخت، پوچ و بی معنی. ما نمیدانیم چه بر سر این شخصیت امده که به اینجا رسیده، و اصلا نیاز به دانستن و دلیلی هست؟ ایا زندگی در ذات خود پوچ و بی معنا نیست؟ صرف زیستن در این جهان ارزوی مرگ را به همراه ندارد؟ شاید برای بعضی ها داشته باشد و برای بعضی ها نداشته باشد. به قول هدایت : بهشت و جهنم هر فرد درون خودش است و خدا انسان را در دو دسته خلق کرده است : خوشبختان و بدبختان! پس میشود گفت ارزوی مرگ برای بدبختان طبیعی است؟ شاید اره شاید هم نه.
نثر این داستان کوتاه بسیار ادبی، زیبا، احساسی و گیرا است. نثری که این اثر کوتاه را به یکی از شاهکار های ادبیات فارسی معاصر تبدیل میکند.
یادداشت های این دیوانه در تمنای مرگ را بخوانید که شاید با ان همدلی کردید، شاید هم نکردید، شاید از خوشبختان باشید، نمیدانم. من درکش کردم.
زروان ( علی رستمی شاهراجی )
        

          از نظر زیبایی جملات قصار بنظرم بهترین اثر اقای هدایت هست.